Jonge mensen vragen . . .
Hoe weet ik wat een fatsoenlijke film is?
EEN voormalige filmvedette heeft naar verluidt gezegd: „Mensen . . . vragen me waarom ik nu nooit meer naar de film ga. Er zijn zoveel verderfelijke films.” Zij heeft het bioscoopbezoek als bron van amusement volledig afgezworen.
Een tiener, Denise genaamd, denkt er net zo over, maar zij komt met een wat minder drastische oplossing. „Er is in de regel niet veel waar je naar kunt kijken,” legt zij uit, „want het is meestal geweld. Dus ben ik erg kieskeurig in waar ik naar kijk.”
Ongetwijfeld vind jij het ook leuk om af en toe naar een film te gaan. Het is dan ook begrijpelijk als je er niets voor voelt het kijken naar films als vorm van ontspanning helemaal af te schrijven. Maar zoals in onze vorige uitgave is getoond — en een blik op de filmpagina’s van een willekeurige krant zal dit bevestigen — worden er tegenwoordig bar weinig films gemaakt waar een christelijke jongere met goed fatsoen naar kan kijken.a Dit mag niet licht opgevat worden, want de films die je ziet, vormen een weerspiegeling van de waarden die je eropna houdt. Ze vertellen veel over het soort omgang dat je op prijs stelt, het soort taal dat je tolereert en de seksuele moraal die je voorstaat.
De bijbel spoort ons aan ’het slechte te haten’ (Psalm 97:10). Kun je dat echt doen als je je regelmatig een portie satanische bloederigheden, verminkingen en geweld of realistische uitbeeldingen van seksuele immoraliteit uitzoekt? Eigenlijk niet. De jongere die werkelijk waarde hecht aan goddelijke beginselen, probeert de bijbelse raad in Filippenzen 4:8 op te volgen: „Ten slotte, broeders, al wat waar is, al wat van ernstig belang is, al wat rechtvaardig is, al wat eerbaar is, al wat liefelijk is, alles waarover gunstig wordt gesproken, welke deugd er ook is en al wat lof verdient, blijft deze dingen bedenken.” Dit betekent niet per se dat je alle films moet mijden, maar wel dat je zeer selectief moet zijn als het erom gaat waar je naar kijkt. Hoe kun je dit doen?
De filmkeuring — Een onfeilbare gids?
In de Verenigde Staten worden films geclassificeerd volgens normen die door de Motion Picture Association of America zijn vastgesteld. Een lettersymbool geeft aan of de film geschikt wordt geacht voor alle leeftijden, of ouderlijke begeleiding wordt aangeraden of dat de film alleen geschikt wordt geacht voor volwassenen. Wat een film aan seks en geweld, alcohol- en drugmisbruik, obscene taal en dergelijke biedt, vormt gewoonlijk de basis voor de classificatie.
Hoewel algemeen wordt erkend dat dergelijke filmkeuringssystemen gebrekkig zijn, en vaak inconsequent, geven ze iemand die overweegt naar een bepaalde film te gaan kijken op zijn minst enig idee van de inhoud ervan en althans enige aanwijzing of de film wel geschikt is. Als er in jouw land een soortgelijk systeem bestaat, zul je er ongetwijfeld je voordeel mee kunnen doen. Je ouders maken er misschien eveneens gebruik van als zij richtlijnen opstellen in verband met het soort films dat je mag zien.
De classificatie kan echter misleidend zijn. Bedenk: Degenen die de filmkeuring uitvoeren, houden er waarschijnlijk geen op de bijbel gebaseerde waarden op na. En nu de morele waarden van de wereld zo sterk achteruitgaan, wordt menige film die slechts een paar jaar geleden schokkend gevonden zou zijn, nu voor alle leeftijden aanvaardbaar geacht.
De jonge DeMarlo kwam hier achter toen hij naar een film ging die hem, afgaand op de filmkeuring, aanvaardbaar leek. De film bleek van „vloeken en geweld” aan elkaar te hangen. Hoewel de classificatie van de filmkeuring dus nuttig kan zijn, dien je niet alleen daarop af te gaan bij het bepalen waar je naar kijkt. De bijbel waarschuwt: „Iedereen die onervaren is, hecht geloof aan elk woord, maar de schrandere geeft acht op zijn schreden.” — Spreuken 14:15.
Vaststellen om wat voor film het gaat
Wat zijn enkele andere nuttige aanwijzingen? Filmrecensies en advertenties kunnen je eveneens een idee geven van de inhoud. Maar opnieuw is voorzichtigheid geboden. Een filmrecensie geeft slechts de persoonlijke mening van een ander weer. En een advertentie kan doelbewust het feit verbergen dat een film aanstootgevende scènes bevat.
Een tiener genaamd Connie zegt: „Ik heb bemerkt dat weten wie de voornaamste spelers in de film zijn, je vaak enig idee geeft van wat je waarschijnlijk te zien krijgt.” Christelijke leeftijdgenoten die jouw op de bijbel gebaseerde maatstaven delen, weten misschien of een bepaalde film door de beugel kan. En een bioscoophouder of degene die de kaartjes verkoopt, kan misschien ook eerlijke informatie geven. Gewoonlijk zijn mensen echter geneigd je te vertellen wat zij echt goed vonden aan een film. Waarom vraag je niet wat er slecht aan is? Wees specifiek. Informeer of er scènes zijn die bloedig geweld, openlijke seks of bezetenheid door demonen in beeld brengen.
Je ouders kunnen ook een goede bron van advies zijn. De jonge Vanessa zegt: „Ik raadpleeg mijn ouders. Als zij het prima vinden dat ik ernaar kijk, ga ik erheen.”
Hetzelfde geldt voor het huren van videobanden. Bekijk bovendien de doos of hoes zorgvuldig. Is er iets in de illustraties of woorden waaruit je zou kunnen opmaken dat de film niet door de beugel kan? Leg hem dan terug! Het kan ook nuttig zijn je licht op te steken bij een winkelbediende die de film al gezien heeft. Spreuken 14:16 zegt: „Een wijze is voorzichtig en keert het kwaad de rug toe; de dwaas is roekeloos en tuimelt voorover.” — The New English Bible.
Loop naar buiten, zet hem af
Maar als je nu al een videoband gehuurd hebt en er dan achter komt dat de inhoud verwerpelijk is? De oplossing is simpel: Zet hem af! Dat is misschien gemakkelijker gezegd dan gedaan. Je merkt wellicht dat je emotioneel betrokken bent geraakt bij het verhaal of de personages. Je bent er misschien reuze nieuwsgierig naar hoe de film afloopt. Maar het kwaad de rug toekeren, is onmiskenbaar het beste wat je kunt doen. — Vergelijk Mattheüs 5:29, 30.
De situatie kan wat neteliger zijn als je met vrienden in een bioscoop zit en een film gaat de verkeerde kant op. Joseph, een tiener, kwam in die situatie terecht. Advertenties hadden een recente film aangekondigd als een ’must’, een film die je beslist gezien moest hebben. Joseph vertelt echter: „In de eerste vijf minuten waren er drie geweld- en naaktscènes.” Joseph lichtte zijn vrienden er beleefd over in wat hij ging doen en liep naar buiten. Vond hij dit gênant? Joseph zegt: „Nee, helemaal niet. Mijn eerste gedachte gold Jehovah en dat ik hem wilde behagen.”
Toegegeven, de druk van leeftijdgenoten om je te beletten zo’n standpunt in te nemen, kan groot zijn. Zelfs jongeren die door christelijke ouders zijn opgevoed, kunnen druk op je uitoefenen, maar zulke jongeren hebben hun geweten toegeschroeid door te veel naar twijfelachtige films te kijken (1 Timotheüs 4:2). Zij beschuldigen je er misschien van onevenwichtig of al te rechtvaardig te zijn. Maar in plaats van te zwichten voor de druk van leeftijdgenoten, moet je ’een goed geweten behouden’ (1 Petrus 3:16). Wat werkelijk telt, is niet hoe je leeftijdgenoten over je denken, maar hoe Jehovah over je denkt! En als je vrienden je bekritiseren omdat je je geweten volgt, wordt het tijd een aantal nieuwe vrienden te zoeken (Spreuken 13:20). Uiteindelijk ben jij degene die je ogen, oren en je figuurlijke hart moet behoeden. — Vergelijk Job 12:11; 31:1; Spreuken 4:23.
Een goed geweten behouden
De jonge Georgia had de gewoonte naar binnen te glippen bij films die eigenlijk voor haar leeftijdgroep verboden waren. Na verloop van tijd wilde zij echter in een goede verhouding met God komen. Zij bezocht niet langer twijfelachtige films en ontdekte andere plezierige dingen die zij met haar christelijke vrienden kon doen. Georgia zegt: „Ik heb niet langer een bezwaard geweten. En nu kan ik rustig slapen omdat ik een echt rein gevoel heb van binnen.”
Wil jij rein zijn in de ogen van de Onderzoeker van harten, Jehovah God? (Spreuken 17:3) Pas dan op wat je in je hart opneemt. Vermijd het jezelf onnodig bloot te stellen aan grof geweld, seks of smerige taal; deze dingen kunnen je gevoel van wat juist is alleen maar afstompen en je hart verontreinigen. Wees als de psalmist die bad: „Wend mijn ogen af, opdat ze dat wat waardeloos is niet zien.” — Psalm 119:37.
Door waakzaam en selectief te zijn, kun je jezelf niet alleen voor schadelijke invloeden beschermen, maar kun je ook dat ’reine gevoel’ ervaren waar de jonge Georgia over sprak. En geen speciaal effect uit Hollywood kan dat gevoel evenaren!
[Voetnoten]
a Zie het artikel „Doet het ertoe welke films ik zie?” in Ontwaakt! van 22 juli 1990.
[Inzet op blz. 11]
Veel films die een paar jaar geleden schokkend waren, worden nu aanvaardbaar gevonden
[Illustratie op blz. 10]
Je ouders weten misschien of een aangekondigde film verwerpelijk is