OMWATSI W’ERIGHA 33
OLWIMBO 130 Ubye mughanyiri
Yehova anzire endeko iyakolera yiti oyukakola erilolo erikalire?
“Omundu amakola erilolo, tuli n’omundu oyo wangatuwatikya.”—1 YOH. 2:1.
ENZUMWA NGULU
Esyosomo esy’omughaso esy’erigha oko mwatsi owakoleka omo ndeko ye Korinto eyo mughala wetu mughuma akola erilolo erikalire.
1. Yehova akasunzira abandu bosi bo ki?
YEHOVA mwabumba abandu n’obwiranda bw’eriyisombolera. Biro byosi ukakolesaya ekihembo ekyo ukayisogha oko myatsi. Eriyisogha ry’omughaso munene eryo tukakola ry’eriyiherera oko Yehova n’eringira omo kihanda ky’abaramya biwe. Yehova anzire obuli mundu inyakola ekyo. Busanaki? Kundi anzire abandu, kandi akasunzirabo ebibuya. Anzire ibabya n’obwira obuwene kughuma naye n’erisyabyaho kera na kera.—Ebih. 30:19, 20; Gal. 6:7, 8.
2. Yehova anzire abakakola amalolo awakalire ibakolaki? (1 Yoh. 2:1)
2 Aliwe, Yehova syalikasa omundu erimukolera. Akalekera obuli mundu obwiranda bw’eriyisombolera ekyo akendikola. Neryo, abasyakulu banganakolaki Omukristo oyubatisibwe amabikola erilolo erikalire? Amatendibindula omutima, litolere inyalusibwa omo ndeko. (1 Kor. 5:13) Aliwe, nomo bine bitya, Yehova anzire omundu oyo inyabindula omutima n’eritasyabya n’obwira obuwene haghuma naye. Oko kwenene, oyo wo mwatsi mukulu owaleka Yehova inyateka embanulo: atoke erighanyira abakola-nabi abakabindula emitima. (Soma 1 Yohana 2:1.) OMungu wetu w’olwanzo akalemba-lemba abakakola amalolo awakalire ati babindule emitima.—Zek. 1:3; Rom. 2:4; Yak. 4:8.
3. Tukendikania okuti omo mwatsi ono?
3 Yehova akatubwira ngoko akayowa oko rilolo n’oko abakakola amalolo awakalire. Naye anzire netu itwayowa ng’iye. Omwatsi ono akenditukangania nga twangakola ekyo kyo tuti. Ukasoma omwatsi ono, ulebaye (1) ngoko omwatsi w’erilolo erikalire asohawa omo ndeko ye Korinto oko karne k’erimbere, (2) obusondoli obo Paulo ateka omughulu omundu mughuma oyo wakola erilolo erikalire mwabindula omutima, n’ekya (3) ngoko Yehova akayowa busana n’abakakola amalolo awakalire.
NGOKO OMWATSI W’ERILILO ERIKALIRE ASOHAWA OKO KARNE K’ERIMBERE
4. Ni mwatsi wahi wo wabya omo ndeko ye Korinto oko karne ky’erimbere? (1 Abanya Korinto 5:1, 2)
4 Soma 1 Abanya Korinto 5:1, 2. Inyane omo lughendo lwiwe lw’akasatu l’obumisyonere, Paulo mowa omwatsi owakalire owabya akalaba omo ndeko nyihwa ye Korinto. Mughala wetu mughuma omo ndeko eyo abya akakola oburaghane na mukali wa baba wiwe. Omwatsi oyo abya mubi kutsibu kandi owo ate atowika “nibya n’oko bandu abatikirirye”! Endeko muyatalekerania lisa omwatsi oyo, aliwe kandi, alinga muyanzisibwa nagho. Alinga abandu balebe omo ndeko babya bakabugha bati banemukangania obughanyiri oko mughala wetu oyo ngoko Yehova naye akaghanyira abandu abatahika-hikene. Aliwe, Yehova syalilekeranaya obubi omo kati-kati k’abandu biwe. Busana n’omwatsi w’esisoni w’omulume oyo, abandu balebe mubabya bakabugha muhanda oko ndeko. Omulume oyo endisighala omo ndeko, abandi Bakristo nabo b’enditsuka erikola nga ye. Neryo Paulo mwabwira endeko ati ikoleki?
5. Paulo mwasaba endeko erikolaki, n’ekyo kyabya kikasonda eribugha kitiki? (1 Abanya Korinto 5:13) (Ulebaye n’epitsa.)
5 Soma 1 Abanya Korinto 5:13. Ekirimu kya Yehova mukyasondola Paulo erihandikira endeko y’ebaruha n’erikangania ngoko omukola-nabi oyutetabindula omutima oyo atolere inyalusibwa omo ndeko. Abakristo b’omo ndeko babyabasabirwe erimukolera bati? Paulo mwahanabo ati: “Muleke erikola obwira” n’omundu oyo. Ekyo kyabyakisondire eribugha kitiki? Paulo mwakangania ngoko omulaghe wiwe ahiriremo n’eritendilya “n’omundu oyuling’oyo.” (1 Kor. 5:11) Wamabilya akalyo n’omundu mulebe, ukalabaya naye endambi n’erikania naye. Neryo imwanganatsuka erilabya endambi nene yo kughuma. Kilangirikire ndeke ngoko Paulo abya akasonda eribugha ati endeko siyitolere erilabya endambi n’omulume oyo. Ekyo ky’enditeya endeko. (1 Kor. 5:5-7) Kandi ekyo ky’endiwatikya omulume oyo eriminya ngoko abirihalya oko Yehova, neryo inyayikubya bomo atoke eribindula omutima.
Ekirimu kya Yehova mukyasondola Paulo erihandikira endeko y’ebaruha akakangania ngoko omulume mukola-nabi oyulyaghana eribindula omutima atolere inyalusibwa omo ndeko (Ulebaye enungu 5)
6. Endeko muyakolaki yabibana ebaruha ya Paulo, n’omukola-nabi naye mwakolaki?
6 Abere abitumira Abakristo be Korinto b’ebaruha yiwe, Paulo mwatsuka eriyibulya endeko nga yikendiyiwata yiti yabibana ebaruha eyo. Tito mwaletera Paulo engulu eyuwene. Mwamubwira ngoko endeko muyakwama amahano wiwe n’erilusya omukola-nabi oyo omo ndeko. (2 Kor. 7:6, 7) Kandi, habere halaba emisi milebe Paulo inyabiribatumira ebaruha, omulume oyo mwayisubako! Mwabindula omutima n’emighendere, amatsuka erikwama esyokanuni sya Yehova esitunganene. (2 Kor. 7:8-11) Neryo Paulo mwabwira endeko ati kandi yitasyakolaki?
NGOKO ENDEKO YENDIKOLERA OMUKOLA-NABI OYO WABINDULA OMUTIMA
7. Omulume mukola-nabi mwakolaki enyuma sy’erilusibwa omo ndeko? (2 Abanya Korinto 2:5-8)
7 Soma 2 Abanya Korinto 2:5-8. Paulo mwabugha ati kundi “abangyi b’omw’inywe babirikunga omundu oyo, n’ekyo kitosire.” Ekyo ni bugha ambu, omulume oyo abere abilusibwa omo ndeko, mwalangira ngoko atolere eribindula omutima. Neryo kundi mwabindula omutima, kyabya isikikitolere erilola embere erimukunga.—Ebr. 12:11.
8. Ni kindi kyahi kyo Paulo asaba endeko erikola?
8 Kundi omulume oyo mwabindula omutima, Paulo mwabwira abasyakulu ati bamulighire erisuba omo ndeko. Kandi mwabwirabo ati “imwaghanyira omundu oyo n’erimukirania” kandi “mumukanganaye ngoko mumwanzire kutsibu.” Paulo abya anzire abaghala n’abali betu ibakangania omundu oyo ngoko babirimughanyira kwenene-kwenene kandi ngoko bamwanzire. Babya batolere erikola batya omo binywa byabo n’omo mikolere yabo. Ekyo ky’endileka omulume oyo inyayilangirira ngoko mubakatsema akasuba omo ndeko.
9. Busanaki kyanganabya imukyakala oko bandu balebe erighanyira omulume oyo wabindula omutima?
9 Alinga oko nzuko, abandu balebe mubatatsema eryowa ngoko omulume oyo amatasyasuba omo ndeko. Tukabugha tutya busanaki? Kundi omwatsi wiwe mwatsandya erina ry’endeko, kutse kandi alinga mwahemula abandu balebe b’omo ndeko eyo. Ababya omo ndeko ibakayikasa kutsibu erisikya ebyalayiro bya Yehova. Neryo, alinga abaghuma ba kubo mubalangira nga sikitolere erilighira omundu oyulyakola ekitsibu kingana n’ekyo erisubibwa omo ndeko. (Tasyalebya na Luka 15:28-30.) Busanaki kyabya ky’omughaso endeko erikangania olwanzo lw’ekwenene oko mughala wabo oyo abiribindula omutima?
10-11. Byendibya biti abasyakulu nga baghana erighayira omukola-nabi oyo abindula omutima?
10 Omulume oyo endiyowa ati abasyakulu ko batamulighira erisuba omo ndeko abibindula omutima? Kutse endiyowa ati enyuma sy’erisuba omo ndeko, abaghala n’abali betu ko baghana erimukangania olwanzo? Paulo ati omundu oyo endibunika “mutima busana n’obulighe bunene.” Endilw’inyayibwira ati sihakiri amaha okw’iye. Nibya, alinga endilengekania ati: “Yehova syangasyanighayira n’ahake, kwesi sinendiyisubako.”
11 Ni kindi kyahi kyo kyangabere, endeko nga yaghana erighayira omukola nabi oyo wayisubako oyo? Ekyo ky’enditsandya obwira bwabo haghuma na Yehova. Busanaki? Kundi ekyo ky’endikangania ngoko sibaligha Yehova oyukakanganaya obughayiri oko bakola-nabi obakabindula emitima. Aliwe, ky’endikangania ngoko bakigha Sitani, omundu mutsibu kandi oyuteghanyira. Bendibya ibamalighira Sitani abakolesaye erikuna omulume oyo erileka erikolera Yehova—2 Kor. 2:10, 11; Efe. 4:27.
12. Endeko yendikangania yiti ngoko yikigha Yehova?
12 Neryo endeko ye Korinto yendikangania yiti ngoko yikigha Yehova butsira Sitani? Omw’ighanyira nga Yehova abakabindula emitima. Langira ebyo abahandiki balebe be Biblia babugha oko Yehova. Daudi mwabugha ati Yehova ni ‘mubuya, kandi akabuyira.’ (Esy. 86:5) Mika mwahandika ati: “Nindi yo [Mungu] nga we, oyukabuyira ebibi, nʼerikiruka okwʼihona?” (Mika 7:18) Na Isaya mwabugha ati: “Omubi aleke enzira yiwe, nʼomundu utatunganene aleke amalengekania wuwe. Asube oko [Yehova], naye asyamuganyira; asube ahali [oMungu] wetu, kusangwa asyamubuyira ndeke.”—Isa. 55:7.
13. Busanaki kyabya kitolere erisubya omo ndeko omulume oyowabindula omutima? (Ulebaye akasanduku “Omulume we Korinto mwasubibwa omo ndeko habikya bingahi?”)
13 Erikangania ngoko bakigha Yehova, endeko ye Korinto yabya yitolere erighanyira omulume oyo n’erimukangania olwanzo. Paulo mwabugha ati bamabighanyira omulume oyo wabindula omutima oyo, ikikendikangania ngoko ‘bakanowa omo myatsi yosi.’ (2 Kor. 2:9) Aliwe, nomo omulume oyo mwalusibwa omo ndeko oko misi milebe misa, mwabindula omutima. Kwesi, sihabya ekyangalekire abasyakulu ibalindirirya erimusubya omo ndeko.
NGOKO TWANGIGHA ERITUNGANENE N’OBUGHANYIRI BWA YEHOVA
14-15. Ngoko omwatsi w’erilolo erikalire asohawa omo ndeko ye Korinto, kyamatwighisyaki? (2 Petro 3:9) (Ulebaye n’epitsa.)
14 Ngoko omwatsi w’erilolo erikalire asohawa omo ndeko ye Korinto oko karne ky’erimbere, mukyahandikwa n’eriteghibwa omo Biblia “busana n’eritukangirirya.” (Rom. 15:4) Omwatsi oyo akatwighisaya ngoko Yehova syalilekeranaya obubi omo kati-kati k’abandu biwe. Abandu balebe banganalengekania bati kundi Yehova ni mughanyiri, anganalighira omukola-nabi oyutitabindula omutima erisighala omo ndeko; aliwe Yehova kwatekanganaya atya obughanyiri. Yehova ni mughanyiri, aliwe syalilekeranaya emyatsi; nibya syalibindula esyokanuni siwe sy’ekibuya n’ekibi. (Yuda 4) Yehova amabilighira abakola-nabi abatebindula emitima erisighala omo ndeko, ekyo sikangania obughanyiri kundi endeko iyikendighalwa.—Misyo 13:20; 1 Kor. 15:33.
15 Twabirigha ngoko Yehova syanzire omundu n’omughuma akatsandibwa, aliwe anzire abandu bosi ibasabuka kyamatokekana. Akakanganaya obughanyiri oko bandu abakabindula amalengekania n’emikolere kandi abanzire eritasyabya bira biwe. (Ezek. 33:11; soma 2 Petro 3:9.) Neryo, omulume we Korinto abere abibindula omutima, Yehova mwahana endeko ati yimughanyire n’eritasyamuligha omo ndeko.
Tukigha olwanzo n’erighanyira rya Yehova omughulu tukakanganaya ngoko twanzire abalyasubibawa omo ndeko n’erikokyabo n’olukogho (Ulebaye enungu 14-15)
16. Wamabya n’amalengekania wahi oko Yehova wabilangira ngoko omwatsi we Korinto asohawa?
16 Eritasyasubira omo mwatsi w’erilolo erikalire ngoko asohawa omo ndeko ye Korinto kyamatuwatikya erilangira olwanzo lwa Yehova, eritunganene riwe kandi ngoko akatswera omo ritunganene. (Esy. 33:5) Eriminya ebyo kyamatasyakutuna erimupipa kutsibu. Tukamusima kutsibu busana n’obughanyiri bwiwe, kundi itwe bosi tuli bakoli b’amalolo, neryo tulaghire oko bughanyiri bwiwe. Kandi tukasima Yehova kundi mwateka embanulo atoke erighanyira amalolo wetu. Kikasikaya mutima kundu eriminya ngoko Yehova anzire kwenene-kwenene abandu biwe kandi ngoko akabasunzira ebibuya!
17. Tukendikania okuki omo myatsi y’erigha eyikwamire?
17 Munabwire, omundu mulebe amabikola erilolo erikalire, abasyakulu b’endeko bangigha bati omwanzo lwa Yehova n’eriwatikya omundu oyo atoke eribindula omutima? Endeko yitolere iyayiwata yiti abasyakulu bamabiyisogha erilusya omundu omo ndeko kutse erimusubyamo? Tukendisubirya oko mabulyo ayo omo myatsi y’erigha eyikwamire.
Olwimbo 109 Mwanzane kutsibu erilua oko mutima