MAVUTO A MULI ICHI CHALO

2 | Mukosamala ndalama

CHIFUKWA CHAKE NI VOFUNIKA

Nsiku iliyonse ŵanthu ovutika kuti afwane vinthu vofunika pa moyo. N’vomvwisha chisoni kuti mavuto a muli ichi chalo angaŵachitishe kuti akovutika ngako. Ndaŵa yachinji?

Kukankhala mavuto, vinthu monga vakulya komasoti ng’anda vunkhala vodula ngako.
Mavuto akapaka, ŵanthu ochosewa ntchito olo kuchefyelewa malipilo.
Kukachitika ngozi za chilengedwe, mabizinesi osokonezeka komasoti mang’anda na katundu uyakine vuwonongeka, ndipo vamene ivi vuchitisha kuti ŵanthu anyinji ankhale na wamba.

Vamufunika kuziŵa

Mukokatishila ntchito luweme ndalama, vizakuvuteni lini mukezekumana na mavuto.
Kufwana ndalama zinyinji, kusunga ndalama komasoti kunkhala na katundu unyinji, nthawe ziyakine n’kosadalilika chifukwa vusila mphamvu.
Pali vinthu viyakine vaisakwanisha kugula ndalama monga kunkhala wosangalala komasoti kunkhala na banja yokatijana.

Vamungachite pali pano

Baibolo yunena kuti: “Tetyo, tikaŵa na chakulya, vovwala na poyona, tikokhutila na vinthu vamene ivi.”—1 Timoteyo 6:8.

Kunkhala wokhutila kupamikijapo kuliikila malile pa vinthu vatufuna, nonkhala wokhutila na vinthu vatufunikila chendi nsiku na nsiku. Vamene ivi ni vofunika ngako maka-maka tikankhala kuti tukumana na vuto ya zachuma.

Kuti munkhale wokhutila mufunika kuchinja vamuchita pa moyo wanu. Mukafuna kunkhala moyo wapalulu wopambana ndalama zamufwana mavuto ŵanu a zachuma angasile lini.

Panthawe ya mavuto mungasamale ndalama zanu pokatishila ntchito njila izi

MAVUTO A MULI ICHI CHALO—Malangizo oyavya

MUKOCHEFYAKO VINTHU VAMUGULA

Mukochefya vinthu vamugula

Osati mukochita vinthu moutuka pogula vipangizo komasoti vovwala vanyowani. Mukolikonsha kuti: ‘Kansi nufunika chendi motoka? Kansi ningalime dimba ya ndiyo zamatepo?’
Mukaliye gula chinthu chilichonse mukolikonsha kuti: ‘Kansi chinthu chamene ichi nichofunika chendi? Kansi nikwanishe kugula?’
Keno kwanu vuchitika, mungalembeshe ku boma olo kumabungwe kuti mukolondela thandizo.

“Monga banja, tekambilana nowona mwatukatishila ntchito ndalama. Techefyako ndalama zatukatishila ntchito pochita vosangalasa. Teyambasoti kulya chakulya chisawononga ndalama zinyinji.”—Gift.

MUKOPANGA BADJETI

Mukopanga badjeti

Baibolo yunena kuti: “Volinga va munthu wakhama vumupindulila, koma aliyense wochita vinthu akaliye ganiza, kulaŵila chendi azasauke.” (Miyambo 21:5) Kupanga badjeti kukuyavyani kuti osati muwononge ndalama zinyinji kupambana ndalama zamufwana.

Choyamba, lembani ndalama zati mupeze mwezi wamene uyo.
Chachiŵili, onani vinthu vamufunikila kulipila mwezi uliwonse.
Pavuli pake, yelekezelani vinthu vamupeza na vamukatishila ntchitondipo keno nivokwanishika, mungachefyeko kapena kuchosako viyakine kuti vikatijane na ndalama zamupeza.

“Mwezi uliwonse tulemba ndalama zatupeza komasoti zatukatishila ntchito. Tuyeja-yeja kusunga ndalama zatingakatishile ntchito pa vinthu vazizizi komasoti vinthu vatufuna kuzagula kusogolo. Tikachita vamene ivi tunkhala lini na nkhaŵa chifukwa tuziŵilatu mwatingakatishile ntchito ndalama zatafwana.”—Carlos.

MUKOPEWA NKHONGOLE / MUKOSUNGA NDALAMA

Mukopewa nkhongole / nosunga ndalama

Mukonkhala na pulani iweme kuti mukwanishe kuweja nkhongole zamuli nazo. Keno nivokwanishika mukopeweletu kukongola ndalama. Mmalo mwake, mukoyeja-yeja kusunga ndalama kuti mugule vinthu vamufuna.
Mwezi uliwonse mukosunga kandalama kakuti muzakatishile ntchito pa vinthu vamuziŵilatu komasoti vazizizi.

MUKOLIMBIKILA / NTCHITO

Baibolo yunena kuti: “Kukata ntchito iliyonse kupindulisha.”—Miyambo 14:23.

Mukolimbikila ntchito

Mukowona ntchito yanu moyenelela. Olo kuti niyamene lini yemwenzefuna, koma yukupasani ndalama.
Mukoyeja-yeja kukata ntchito mwakhama komasoti mukonkhala wodalilika. Vamene ivi vizakuyavyeni kuti mupitilije kukata ntchito yamene iyo ndipo keno ntchito ingasile, mungezevutikalini kufwana iyakine kusogolo.

“Nukata ntchito iliyonse yanafwana, olo kuti ntchito yake niyamene lini yenenzefuna komasoti olo kuti ndalama zake nizitontho. Nuyeja-yeja kunkhala wodalilika komasoti kukata bwino ntchito monga kuti ntchito yamene iyo niyangu.”—Dmitriy.

Keno mufuna ntchito . . .

Mukochitapo kanthu. Mukosakila ntchito kumakampani amene kungankhale ntchito zamene mungakate olo kuti aliyelengeze kuti ofuna antchito. Mukouja ayanu komasoti achibale ŵanu kuti musakila ntchito.
Mukonkhala okonzeka kuchinja. N’vovuta kuti mungafwane ntchito yamene ili na vonse vamufuna.