Nzelu ngayo-ngayo yuŵilikija

1. Kansi ŵanthu anyinji ochita tyani akamvwa malangizo anzelu a m’Baibolo? (Miyambo 1:20, 21)

M’VYALO vinyinji, kanyinji-kanyinji tankhala tuwona abale na alongo ŵasu alipaname m’malo mwamene mupita-pita ŵanthu anyinji. Ove omwetulila nopeleka chofalisa chiyakine kuli ŵanthu amene awo kuti aŵelenge. Kansi mwechitapo kale utumiki wosangalasa monga ni wamene uyu? Keno mwechitapo kale, payakine vikuchitishani kuganizila lemba ya Miyambo—yamene yunena za nzelu yuŵilikija pamenso pa ŵanthu kuti akwanishe kumvwishila malangizo ŵake. (Ŵelengani Miyambo 1:20, 21.) Baibolo na mabuku ŵasu, vili na “nzelu ngayo-ngayo”—zamene ni nzelu za Yehova. Nzelu zamene izi niye zakufunikila ŵanthu kuti azafwane moyo wosasila. Tusangalala ngako munthu akalondela imozi mwa mabuku ŵasu. Koma ni onselini olondela. Ayakine aliye chidwi chofuna kuphunzila Baibolo. Ayakine otiseka. Ove oganiza kuti Baibolo ni buku yakale ngako ndipo yesila ntchito. Ndipo ayakine oshusha vayuphunzisa Baibolo pa nkhani za minkhalidwe iweme, ponena kuti ŵala okonkheja malamulo a m’Baibolo aliye chifundo komasoti oliwona kuti ni olungama ngako. Olo n’tetyo, Yehova mwachikondi opitilija kupeleka nzelu ngayo-ngayo kuli ŵanthu onse. Kansi opeleka mu njila zotyani?

2. Kansi nzelu ngayo-ngayo tingaifwane kuni masiku ŵano, koma kansi ŵanthu anyinji osankha kuchita chinji?

² Njila imozi yakupelekela nzelu ngayo-ngayo Yehova ni kupitila m’Mawu ŵake, Baibolo. Pafupi-fupi munthu aliyense angakwanishe kuifwana buku yamene iyi. Lomba tyani ponena za mabuku ŵasu ofotokoza Baibolo? Chifukwa cha madaliso a Yehova, mabuku amene aŵa opezeka m’vilaŵilo vopitilila 1.000. Ŵala amene omvwishila, kapena kuti ŵala oŵelenga nokatishila ntchito vakuphunzila, opindula. Olo n’tetyo, ŵanthu anyinji osankha kusamvwila Yehova. Akafuna kusankha vochita, ove okonda kulidalila olo kumvwila ŵanthu ayawo. Mpaka ove angotilemekezalini chifukwa chosankha kukonkheja mfundo za m’Baibolo. Nkhani ino, ifotokoze chifukwa chake ŵanthu ochita vamene ivi. Koma choyamba, tiyeni tikambilane mwatingafwanile nzelu yofumila kwa Yehova.

KUZIŴA YEHOVA KUTICHITISHA KUNKHALA ANZELU

3. Kansi nzelu ngayo-ngayo yupamikijapo chinji?

³ Nzelu ingatanthauze luso yokatishila ntchito vatuziŵa popanga vosankha viweme. Olo n’tetyo, nzelu ngayo-ngayo yupamikijapo vinthu vinyinji. Baibolo yunena kuti: “Kuyopa Yehova niye chiyambi cha nzelu. Kuziŵa Ntuŵa Kopambana, niye kumvwisha vinthu.” (Miy. 9:10) Tetyo, tikafuna kupanga chosankha chofunika ngako—tufunika kuziŵa maganizo a Yehova pa nkhani yamene iyo. Tingachite vamene ivi mwa kuphunzila Baibolo na mabuku ŵasu ofotokoza Baibolo. Keno tuchita vamene ivi, tuwonesha nzelu ngayo-ngayo.—Miy. 2:5-7.

4. Ndaŵa yanji ni Yehova yeka wamene angatipase nzelu ngayo-ngayo?

⁴ Ni Yehova yeka wamene angatipase nzelu ngayo-ngayo. (Aro. 16:27) Ndaŵa yanji tinganene kuti nzelu yufumila kwa Yehova? Choyamba, Yehova ni Nyamalenga ndipo oziŵa vonse vokhuza vinthu vechilenga. (Sal. 104:24) Chachiŵili, chilichonse chakuchita Yehova chuwonesha kuti yove ni wanzelu. (Aro. 11:33) Chachitatu, malangizo anzelu a Yehova, nthawe zonse opindulisha ŵala amene oŵakonkheja. (Miy. 2:10-12) Keno tufuna kunkhala chendi anzelu, tufunika kuvomeleja mfundo zamene izi za choonadi nolola kuti zikotisogolela pa vosankha na vochita vasu.

5. Kansi n’chinji chuchitika keno ŵanthu okana kuvomeleja kuti nzelu ngayo-ngayo yufumila tyala kwa Yehova?

⁵ Ŵanthu anyinji ŵatufwana mu utumiki ovomeleja kuti vinthu va m’chilengedwe vipangiwa mwaluso ngako; koma ove onena kuti kuliye Nyamalenga. Ayakine ŵatukumana nawo onena kuti omukhulupilila Mulungu, koma onena kuti vayuphunzisa Baibolo ni vakale ngako ndipo osankha kuchita vinthu mwakufunila ove. Kansi vokonkhapo vake n’votyani? Kansi chalo ni malo aweme chifukwa chakuti ŵanthu odalila nzelu zawo mmalo modalila Mulungu? Kansi ove ofwana chisangalalo ngacho-ngacho olo chiyembekezo chodalilika chakusogolo? Vatuwona nthawe na nthawe vusimikijila mfundo ya choonadi yakuti: “Paliye nzelu olo kuzindikila kulikonse, kapena malangizo aliwonse oshushana na Yehova.” (Miy. 21:30) Vamene ivi vutichitisha kuti tipitilije kusenga Yehova kuti atipase nzelu ngayo-ngayo! Chomvwisha chisoni n’chakuti ŵanthu anyinji ochitalini vamene ivi. Ndaŵa yanji?

CHIFUKWA CHAKE ŴANTHU OKANA NZELU NGAYO-NGAYO

6. Mokatijana na Miyambo 1:22-25, kansi ni ŵani ovala m’matu kuti osati amvwe nzelu za Yehova?

⁶ Ŵanthu anyinji ovala m’matu keno nzelu ngayo-ngayo “yuŵilikija munsewu.” Mokatijana na vayunena Baibolo, pali magulu atatu a ŵanthu amene okana nzelu: “osaziŵa,” onyoza” na “opusa.” (Ŵelengani Miyambo 1:22-25.) Tiyeni tiwone chifukwa chake ŵanthu amene aŵa okana nzelu ya Mulungu komasoti tikambilane vatingachite kuti osati tinkhale monga ni ove.

7. Ndaŵa yanji ayakine osankha kupitilija kunkhala “osaziŵa vinthu”?

⁷ “Osaziŵa” ni ŵanthu amene okhulupilila vinthu vonse vakumvwa, ndipo osemphewa mosavuta. (Miy. 14:15) Kanyinji-kanyinji tukumana na ŵanthu monga ni amene aŵa tikaluta mu utumiki. Mwachisanzo, ganizilani ŵanthu mamiliyoni anyinji amene osemphewa na asogoleli a vipembezo olo andale. Ayakine okhumudwa akaziŵa kuti asogoleli amene aŵa aŵasempha. Koma ŵanthu otomolewa pa Miyambo 1:22 osankha kupitilija kunkhala osaziŵa chifukwa chakuti niye mwakufunila. (Yer. 5:31) Ove ochita vakufuna ndipo ofunalini kuphunzila vayunena Baibolo olo kukonkheja mfundo zake. Ŵanthu anyinji olimvwa monga ni mwanakazi muyakine okonda kupemphela wa ku Quebec, ku Canada, wamene euja wa Mboni ewela kuzamunyungila kuti, “Keno wansembe wasu otisempha niye kuti ni mulandu wake, osati wasu!” Kulaŵila chendi, tufunalini kukonkheja ŵanthu asaziŵa vinthu mwalona!—Miy. 1:32; 27:12.

8. Kansi n’chinji chingatiyavye kuti tinkhale anzelu?

⁸ Pa chifukwa chiweme, Baibolo yutilimbikisa kuti osati tipitilije kunkhala osaziŵa, koma ‘tinkhale akulu nsinkhu pa kuzindikila.’ (1 Akor. 14:20) Tunkhala ŵanthu anzelu keno tukatishila ntchito mfundo za m’Baibolo pa moyo wasu. Keno tuchita vamene ivi, tiwone mwaingatiyavyile Baibolo kupewa mavuto notiyavya kusankha vochita mwanzelu. Vingankhale bwino ngako kuganizila vosankha vatupanga. Keno tankhala tuphunzila Baibolo kwa nthawe ndithu olo kupezeka pamisonkhano, tingalikonshe kuti, Ndaŵa yanji nikaliyechitapo kanthu kuti nilipeleke kwa Yehova nobatiziwa? Keno mwebatiziwa kale, kansi mupita pasogolo monga mulaliki na mphunzisi wa uthenga uweme? Kansi vosankha vasu vuwonesha kuti tusogolelewa na mfundo za m’Baibolo? Kansi tuwonesha minkhalidwe ya Chikhilisitu pochita vinthu na ŵanthu ayakine? Keno pali chinthu chatufunikila kuchinja, tufunika kuganizila ngako mfundo za Yehova zamene zuchitisha ‘munthu wosaziŵa kunkhala wanzelu.’—Sal. 19:7.

9. Kansi “onyoza” owonesha tyani kuti okana nzelu?

⁹ Gulu yachiŵili ya ŵanthu amene onyalanyaza nzelu za Mulungu ni “onyoza.” Nthawe ziyakine, tukumana nawo ŵanthu amene aŵa tikaluta kuyalalikila. Ove okonda kunyoza ayakine. (Sal. 123:4) Baibolo inenelatu kuti m’masiku osilijila, kuzankhale ŵanthu anyinji onyoza. (2 Pet. 3:3, 4) Molingana na azikweni a Loti wamene enze wolungama, ŵanthu ayakine masiku ŵano omvwilalini machenjezo a Mulungu. (Gen. 19:14) Ŵanthu oseka ŵala amene okonkheja mfundo za m’Baibolo. Ove ochita vamene ivi chifukwa okonkheja “vilakolako vawo pa vinthu vonyoza Mulungu.” (Yuda 7, 17, 18) Molingana na mwayufotokozela Baibolo, amene aŵa onyoza olingana na maganizo a ŵanthu ampatuko na ayakine amene okana Yehova!

10. Mokatijana na Salimo 1:1, kansi tingapewe tyani kunkhala ŵanthu onyoza?

¹⁰ Kansi tingaliteteze tyani kuti osati tikokonkheja ŵanthu onyoza? Njila imozi ni kupewa kunkhala pa ushamwali na ŵanthu amene odandaula pa chilichonse. (Ŵelengani Salimo 1:1.) Vamene ivi vutanthauza kuti tumvwishilalini olo kuŵelenga chilichonse chufumila kuli ampatuko. Tufunika kukumbukila kuti keno tingaleke kunkhala osamala, vingankhale vosavuta kunkhala na ntima woyamba kunyalanyaza olo kukaikila malangizo ŵakupeleka Yehova kupitila m’gulu yake. Kuti tipewe kuchita vamene ivi, tufunika kulikonsha kuti: ‘Kansi kanyinji-kanyinji nukonda kudandaula nikalondela malangizo olo mfundo zanyowani? Kansi nukonda kufwana vifukwa kuli ŵala osogolela?’ Keno tukulumija kuchosa maganizo amene aŵa, Yehova osangalala nase.—Miy. 3:34, 35.

11. Kansi ‘munthu wopusa’ oziwona tyani mfundo za minkhalidwe iweme ya Yehova?

¹¹ Gulu yachitatu ya ŵanthu amene okana nzelu ni “opusa.” Ove ni opusa chifukwa okana kukonkheja mfundo za minkhalidwe iweme ya Mulungu. Ove ochita vinthu vakuwona ove kuti niye viweme. (Miy. 12:15) Ŵanthu amene aŵa okana Yehova, wamene ni Chisime cha nzelu. (Sal. 53:1) Tikakumana nawo mu utumiki, kanyinji-kanyinji otiweluza mwankhanza chifukwa chakuti tulemekeza mfundo za m’Baibolo. Koma paliye kanthu kalikonse kaweme kakutipasa. Baibolo yunena kuti: “Kuli munthu wopusa, nzelu ngazo-ngazo n’chinthu chapatali. Yove osegulalini pakamwa pake pagedi ya tauni.” (Miy. 24:7) Opusa aliye malangizo aliwonse anzelu ŵangapeleke. N’chifukwa chake Yehova otichenjeja kuti ‘tikonkhala kutali na munthu wopusa’!—Miy. 14:7.

12. Kansi n’chinji chingatiyavye kuti osati tikochita vinthu mwakuchitila ŵanthu opusa?

¹² Mosiyana na ŵanthu amene ozondana na malamulo a Mulungu, sewo tukonda malamulo ŵake na mfundo zake za minkhalidwe iweme. Tingozikonda ngako mfundo zamene izi tikalinganija vokonkhapo va kunkhala omvwila na kunkhala osamvwila. Mukoganizila za mavuto osiyana-siyana ŵakukumana nawo ŵala ŵanthu opusa amene okana malangizo anzelu a Yehova. Pavuli pake mukoganizila mwaulili moyo wanu uweme chifukwa chomvwila Mulungu.—Sal. 32:8, 10.

13. Kansi Yehova otikakamija kuti tikokonkheja nzelu zake?

¹³ Yehova opeleka nzelu zake kuli ŵanthu onse, koma okakamijalini aliyense kuti akozikatishila ntchito. Olo n’tetyo, yove ofotokoza vokonkhapo vakukumana navo ŵanthu amene okonkhejalini nzelu zake. (Miy. 1:29-32) Ŵala osankha kusamvwila Yehova “azalye vitwazi va njila zawo.” Pavuli pake, azakumane na vinthu voŵaŵa ngako chifukwa cha vochita vawo ndipo pamapeto pake Yehova azaŵawononge. Koma mosiyana na vamene ivi, ŵala omvwila malangizo anzelu a Yehova oŵalonjeza kuti: “Munthu onimvwila azankhale mwa zii ndipo azasokonezewelini chifukwa choyopa soka.”—Miy. 1:33.

NZELU NGAYO-NGAYO YUTIPINDULISHA

14-15. Kansi tuphunzilapo chinji pa Miyambo 4:23?

¹⁴ Keno tukatishila ntchito nzelu za Yehova, tupindula nthawe zonse. Monga mwataphunzilila, yove ochitisha malangizo ŵake anzelu kupezeka mosavuta. Mwachisanzo, m’buku ya Miyambo, Yehova opeleka malangizo othandiza amene okata ntchito nthawe zonse. Tiyeni tikambilane visanzo vokwana 4 va malangizo anzelu amene aŵa.

¹⁵ Tikoteteza ntima wasu wophiphilisa. Baibolo yunena kuti: “Uteteze ntima wako kupambana vinthu vonse vamene vufunika kutetezewa, pakuti mwamene umo muntima niye muli nyenje za moyo.” (Miy. 4:23) Ganizilani vatufunika kuchita kuti titeteze ntima wasu ngawo-ngawo. Tufunika kulya vakulya vupasa thanzi, kuchita masoŵela otang’isha muŵili mokwanila, komasoti kupewa viyoloŵezi viipa. Tufunika kuchitasoti tetyo kuti titeze ntima wasu wophiphilisa. Nsiku iliyonse tukulya, kapena kuti tuŵelenga Mawu a Mulungu. Tukonzekela misonkhano ya Chikhilisitu, kupezekapo komasoti kupeleka ndemanga. Kukata ntchito yolalikila nthawe zonse kutiyavya kuti tikonkhala menso. Komasoti tupewa minkhalidwe iipa mwa kusachita chilichonse chamene chingasokoneze maganizo ŵasu, monga vosangalasa viipa na azishamwali aipa.

16. Ndaŵa yanji malangizo apa Miyambo 23:4, 5 ni oyavya ngako?

¹⁶ Tikonkhala okhutila na vatili navo. Baibolo yutilangiza kuti: “Osati ukoliŵeŵesha na ntchito kuti ufwane chuma. . . . Kansi menso ŵako ololeshesha pa chuma, pamene chove chuchelwalini kusila? Chifukwa chulipangila mangala monga ni nombo nondalalila mmululu.” (Miy. 23:4, 5) Ŵanthu angaluze ndalama zawo na katundu wawo mosavuta. Koma ŵanthu onse, olemela na osauka onkhala na nkhaŵa ngako za mwangafwanile ndalama. Nkhaŵa yamene iyi kanyinji-kanyinji yuŵachitisha kuchita vinthu vuwononga mbili yawo, azishamwali ŵawo, olosoti thanzi yawo. (Miy. 28:20; 1 Tim. 6:9, 10) Koma mosiyana na vamene ivi, nzelu zutiyavya kuti tikoziwona moyenela ndalama. Ndipo vamene ivi vutiyavya kuti osati tinkhale adyela, ndipo tunkhala okhutila komasoti osangalala na vatili navo.—Mlal. 7:12.

17. Mokatijana na Miyambo 12:18, kansi tingachite tyani kuti tinkhale na “lilimi ya ŵanthu anzelu”?

¹⁷ Tikoyamba taganiza tikaliyelaŵila. Keno tusamalalini, tingayambishe mavuto akulu ngako na vatingalaŵile. Baibolo yunena kuti: “Pali munthu wamene olaŵila mosaganizila na mawu olasa monga ni chipula, koma lilimi ya munthu wanzelu yupojeka.” (Miy. 12:18) Keno tupewa kutonja ŵanthu pali vala vinthu vakuphoniya, tuyavya kuti pankhale ntendele. (Miy. 20:19) Keno tufuna kuti mawu ŵasu akonkhala otonthoja osati owononga kuli ŵanthu ayakine, tufunika kuŵelenga noganizila Mawu a Mulungu nthawe zonse. (Lk. 6:45) Keno tuganizila vayunena Baibolo, mawu ŵasu angankhale monga ni “chisime cha nzelu” ndipo angatonthoje ayakine.—Miy. 18:4.

18. Kansi kukatishila ntchito mawu a pa Miyambo 24:6 kutiyavya tyani mu utumiki?

¹⁸ Tikokonkheja malangizo. Baibolo yupeleka malangizo othandiza akuti: “Wewo uzakwanishe kuniyata nkhondo yako pokonkheja malangizo anzelu, ndipo pakankhala alangizi anyinji ŵanthu opulumuka.” (Miy. 24:6) Ganizilani mwaingatiyavyile mfundo yamene iyi kuti vinthu vitiyendele bwino pa ntchito yasu yolalikila nophunzisa. Mmalo molalikila nophunzisa mu njila yasu-yasu, tuyeja-yeja kukonkheja malangizo ŵatupasiwa. Tulondela malangizo anzelu kumisonkhano yasu, kwamene alangizi anzelu olaŵila nkhani za m’Baibolo komasoti kuchita visanzo vamene vutiyavya. Kuyangijila pamene apa, gulu ya Yehova yutipasa vida vophunzisila—monga mabuku na mavidiyo—vamene vuyavya ŵanthu kuimvwisha Baibolo. Kansi muphunzila kukatishila ntchito luweme vinthu vamene ivi?

19. Kansi muziwona tyani nzelu zakupeleka Yehova? (Miyambo 3:13-18)

¹⁹ Ŵelengani Miyambo 3:13-18. Tutembeja ngako chifukwa cha malangizo aweme ŵatufwana m’Mawu a Mulungu! Kansi vinthu sembe vutiyendela bwino kuti paliye malangizo amene aŵa? Mu nkhani ino, taphunzila visanzo va malangizo aweme ŵatufwana m’buku ya Miyambo. Kulaŵila chendi, Baibolo ili na malangizo anzelu ofumila kwa Yehova. Tiyeni tinkhale osimikijila nthawe zonse kukatishila ntchito nzelu zakupeleka Yehova. Ŵanthu anyinji owona kuti nzelu za Mulungu n’zosafunika; koma sewo tusimikijila kuti onse ozikatishila ntchito nzelu zamene izi “azaitiwe kuti osangalala.”