Vodabwisa vosangalasa na veniphunzila vokhuza Yehova

Makolo ŵangu efuma ku Estonia pa nthawe ya Nkhondo ya chiŵili yapa chalo chonse noluta Germany, kwamene kwenivyalikila newo. Pavuli pakuti newo navyalika ove eyamba kukonzekela kuti afulukile ku Canada. Ng’anda yasu yoyamba kufupi na tauni ya Ottawa, ku Canada, yenze ng’anda itontho mwamene mwenzenkhala soti nkhuku. Tenze osauka ngako koma tenze na malungu akuti tikokulya monga chakulya cha mmawa.

Nsiku iyakine a Mboni za Yehova eŵelengela amama lemba ya Chivumbulutso 21:3, 4. Pechimvwa vayunena lemba yamene iyi esangalala ngako mwakuti eyamba kulila. Onse aŵili amama na atata epitilija kuphunzila Baibolo, ndipo papita nthawe itontho ove enkhala okonzeka kubatizika.

Makolo ŵangu enzeziŵalini kulaŵila Chingelezi, koma olo n’tetyo enzewona choonadi kunkhala chinthu chofunika ngako. Pafupi-fupi Chiŵelu chilichonse olo pavuli pakuti takata ntchito usiku wonse mu fakitale yosambululila ndalama za nsimbi ku Sudbury ku Ontario, atata enzeluta nane mu utumiki pamozi na mulongosi wangu Sylvia. Ndipo sondo iliyonse tenzephunzila Nsanja ya Mulonda monga banja. Amama na atata ekhomelela chikondi cha Mulungu muli newo. Vamene ivi vinichitisha kuti nipeleke moyo wangu kwa Yehova mu 1956 penenze na vyaka 10. Nthawe zonse nikaganizila mwenzekondela Yehova venzenilimbikisa kupitilija kumutumikila.

Penisilija sikulu nenzeikalini maganizo ŵangu onse pa kutumikila Yehova. Nenzeganiza kuti nikankhala mpainiya, nizafwanelini ndalama zokwanila kuti nikwanilishe cholinga changu choyenda pa ndeke na kuyawona chalo chiyakine. Nifwana ntchito ku ng’anda ya wailesi ndipo kumalo kwamene uko nenzelija nolekoda nyimbo, ntchito yamene nenzeikonda ngako. Koma nenzekata ntchito usiku; mwakuti nenzephoniya misonkhano kaŵili-kaŵili ndipo nenzekatijana na ŵanthu asakonda Mulungu. Pamapeto pake, chikumbuntima changu chophunzisiwa Baibolo chinichitisha kuti nichinje.

Nifulukila ku Oshawa, ku Ontario. Kwamene uko niziŵana na Ray Norman, na mulongosi wake Lesli, komasoti apainiya ayakine. Onse amene aŵa enilondela luweme. Peniwona mwenzesangalalila niyamba kuganizila soti za volinga vangu. Ove enilimbikisa kuti niyambe upainiya, ndipo niyamba kuuchita mu Sekutemba 1966. Nenze wokondwela, ndipo nenzesangalala na moyo wangu. Koma olo n’tetyo, vinthu viyakine vodabwisa komasoti vosayembekezeleka vamene vingachinje moyo wangu, venze visala patontho kuchitika.

KENO YEHOVA WAKUUJANI KUTI MUCHITE CHINTHU CHIYAKINE MUKOYEJA-YEJA KUCHICHITA

Penenze pa sikulu, nilemba fomu yosenga kuyatumikila pa Beteli ku Toronto, ku Canada. Pavuli pake penenzechita upainiya, niitiwa kuti nikatumikile pa Beteli kwa vyaka 4. Koma nenzemukonda ngako Lesli, ndipo nenzeyopa kuti nikavomela utumiki wanapasiwa nizamuwonelinisoti. Penipemphela kwa nthawe itali, nivomela kuluta ku Beteli ndipo nilailana naye mwachisoni.

Nenzekata ntchito yowasha vovwala pa Beteli ndipo pavuli pake ninkhala mulembi. Pa nthawe yamene iyi, Lesli enkhala mpainiya wapadela mu tauni ya Gatineau, ku Quebec. Kanyinji-kanyinji nenzelikonsha pa vinthu venzechita yove komasoti keno nenze nipanga chosankha chiweme. Pavuli pake pechitika chimozi mwa vinthu vodabwisa ngako pa moyo wangu. Ray, mulongosi wa Lesli, eitiwa ku Beteli. Yove enkhala muyangu wenenzenkhala naye m’chipinda chimozi! Vamene ivi vinichitisha kuyambasoti kutandala na Lesli. Tilungulana pa nsiku yosilijila ya utumiki wangu kwa vyaka 4— pa 27 Febuluwale, mu 1971.

Newo na Lesli tipasiwa utumiki wakuyatumikila mu mpingo wa Chifrench ku Quebec. Papita tyala vyaka vitontho, nidabwa kuwona kuti  naitiwa kuti tikatumikile monga wopanamila dela nili na vyaka 28. Neliwona kuti nine ntontho ngako ndipo nenzeve chiziŵiso chokwanila kuti ninkhale wopanamila dela, koma mawu apa Yeremiya 1:7, 8 enilimbikisa. Koma olo n’tetyo, Lesli enze echitapo ngozi ziyakine za pansewu na motoka ndipo enzevutika kuyona. Tetyo, tenzeganiza kuti vingankhale vovuta kukata ntchito yopanamila dela. Tetyo yove enena kuti, “Keno Yehova watiuja kuti tichite chinthu chiyakine kansi tingaleke yeja-yeja kuchita chinthu chamene icho?” Sewo tivomela utumiki wamene uyu ndipo tisangalala kukata ntchito yopanamila dela kwa vyaka 17.

Nenzenkhala ngako bize penenze wopanamila dela ndipo ni nthawe zonse lini penenzefwana nthawe yokwanila yonkhala pamozi na Lesli. Nenzefunika kuphunzilapo chinthu chiyakine. Nsiku iyakine Pamande mmawa ngako, belo ya pamuliyango ilila. Penzeve munthu aliyense kupatulapo tyala nswanda ya madjigizi, kanyula ka pa thebo, vitwazi, tchizi, buledi, botolo ya vinyu, makapu agilasi, na kakhadi kamene kenzelembe mawu kuti “Mutole mwanakazi wako tilute ku phwando.” Yenze nsiku iweme ngako ndipo kwenze zuŵa. Koma olo n’tetyo, nimufotokozela Lesli kuti nenze na nkhani zenenzefuna kuti nikonzekele ndipo nikwanishelini kuluta. Yove emvwisha koma enzeko na chisoni patontho. Penenzenkhale pa thebo yangu, chikumbuntima changu chiyamba kunivutisha. Niganizila za lemba ya Aefeso 5:25, 28. Niwona kuti Yehova niye enikumbusha lemba ya m’Baibolo yamene iyi kuti nikoganizila venzefunikila mwanakazi wangu. Pavuli popemphela niuja Lesli kuti, “Tiye tilute,” vamene ekondwela navo ngako. Tiyenda wa motoka pamalo awemengako pafupi na mmana, tiyanjika kanyula kapa thebo ndipo yenze imozi mwa masiku osangalasa ngako ŵetinkhalila pamozi. Komasoti nenze nikali na nkhani zenenzefunikila kukonzekela.

Madela ŵasu ŵetenzeyendela enze osangalasa komasoti anyinji, kufumila ku British Columbia kuluta ku Newfoundland. Tetyo lomba, nenzenkhala woyenda-yenda mokatijana na cholinga chenenze nacho penenze ntontho. Nenzeganizila vokhuza kuloŵa sikulu ya Giliyadi. Koma nenzefunishishalini kunkhala mmishonale m’chalo chiyakine, komasoti nenzewona kuti amishonale ni ŵanthu apadela ndipo newo nenzeliwona kuti nine wosayenelela. Kuyangijila pamene apo, nenze chita wowa kuti payakine tingatumijiwe ku chalo cha ku Africa chamene chenzekhuziwa na matenda na nkhondo. Nenzesangalala kwenenze ku Canada.

CHODABWISA CHOITIWA KULUTA KU ESTONIA NA KU BALTICS

Mu 1992 Mboni za Yehova zikwanishasoti kulalikila patuŵa m’vyalo vamene kale venze mbali ya Soviet Union. Tetyo, abale amene awo etikonsha keno tenze okonzeka kufulukila ku Estonia nakuyenkhala amishonale. Tidabwa ngako koma tiipemphelela nkhani yamene iyi. Tiganizilasoti kuti, ‘Keno Yehova watiuja kuti tichite chinthu chiyakine, kansi tingaleke yeja-yeja kuchita chinthu chamene icho?’ Sewo tivomela ndipo tiganiza kuti, ‘Vili bwino, kuti tukuyalini ku Africa.’

Mokulumija tiyamba kuphunzila chi Estonia. Petinkhala m’chalo chamene icho kwa miyezi itontho tisengewa kuti tikokata ntchito yopanamila dela. Tenzefunikila kuyendela mipingo iyakine 46 komasoti tumagulu tuyakine m’vyalo vitatu ku Baltic ku Kaliningrad, komasoti ku Russia. Vamene ivi vutanthauza kuti tenzefunika kuyeja-yeja kuphunzilako patontho chilaŵilo cha chi Latvian, chi Lithuanian, na chi Russia. Vamene ivi venze vovuta. Koma olo n’tetyo, abale na alongo esangalala ngako petenzeyeja-yeja kuphunzila chilaŵilo chawo, ndipo enzetiyavya. Mu 1999, ofesi ya nthambi yaku Estonia iseguliliwa, ndipo nisengewa kuti nikatumikile mu Komiti ya Nthambi pamozi na Toomas Edur , Lembit Reile, na Tommi Kauko.

Tiziŵana na a Mboni ayinji amene enze efulushiwa kuluta ku Siberia mmasiku akuvuli. Olo kuti enzetamanishiwa mwankhanza mudjeli komasoti kusiyana na achibale ŵawo ove aliye kalipe olo kusunga chakuntima. Ove epitilija kunkhala osangalala komasoti akhama pa utumiki. Vamene ivi vitiyavya kuwona kuti tingakwanishe kupilila komasoti kunkhala osangalala tikakumana na mavuto.

Tikata ntchito mwakhama ngako kwa vyaka vinyinji ndipo tenzenkhalalini na nthawe ikulu yopumula, tetyo Lesli eyamba kuŵeŵa ngako. Sewo tiliyeziŵe kamangu kuti vamene ivi venzechitika chifukwa chakuti yove enze na matenda amene enzemuchitisha kuti akoŵeŵa ngako amene oitiwa kuti fibromyalgia. Sewo tenzeganizila ngako zojokela ku Canada. Petiitiwa kusikulu ya nthambi ku Patterson, ku New York, U.S.A., nenzeganizila lini kuti tingaluteko chendi. Koma olo n’tetyo tipemphela ngako ndipo tivomela kuluta. Yehova edalisa chosankha chamene ichi. Ni ku sikulu yamene iyi, kwamene Lesli kwechikwanisha kufwana thandizo ya mankhwala yenzefunikila. N’chifukwa chake tikwanisha kuyambasoti kukata ntchito monga mwa nthawe zonse.

CHODABWISA CHIYAKINE —MU CHALO CHIYAKINE

Nsiku iyakine nchingulo mu 2008, nili ku Estonia, nilondela foni kufumila ku likulu yasu nonikonsha keno ningavomele kuyatumikila ku Congo. Ninkhala wodabwa ngako, maka-maka chifukwa chakuti nenzefunika kupeleka yankho pa nsiku yokonkhapo. Poyamba, niliye muuje Lesli chifukwa nenzeziŵa kuti yove angayonelini usiku wamene uyo. Koma mmalo mwake, newo niye niliye yone chifukwa nenzepemphela kwa Yehova, pomuuja vinthu vamene venzenidesa nkhaŵa pa nkhani yokhuza kuluta ku Africa.

Nsiku yokonkhapo penimufotokozela Lesli, teganiza kuti, “Yehova otiita kuti tilute ku Africa. Kansi tingaziŵe tyani kuti sewo tingakwanishe kuchita utumiki wamene uyu nosangalala nawo paliye kuyeja-yeja?” Tetyo petinkhala ku Estonia kwa vyaka 16, tikwela ndeke noluta ku Kinshasa, ku Congo. Ofesi ya nthambi ya kwamene uko, yenze na malo obiliŵila komasoti aliye chongo. Chimozi mwa vinthu voyamba vechiika Lesli muchipinda chasu yenze khadi yechisunga petenzechoka ku Canada. Pakhadi yamene iyi penze mawu akuti, “Munkhale okondwela kwamene kwamuli.” Pavuli pokumana na abale, kuphunzila nowona mwetenzesangalalila pochita utumiki wa umishonale, chisangalalo chasu potumikila Yehova chikula. Pepapita nthawe, tenze na mwayi wochezela nthambi mu vyalo viyakine 13 mu Africa. Tikwanisha kuphunzila za ŵanthu osiyana-siyana komasoti osangalasa. Wowa wenenze nawo poyamba wisila, ndipo titembeja Yehova chifukwa chotitumija kuyatumikila ku Africa.

Ku Congo, tipasiwa vakulya vosiyana-siyana monga, tudoyo, twamene nenzenganiza kuti ningafunelini kutulya. Koma petiwona kuti abale ŵasu osangalala nato, sewo tiyeja-yeja ndipo tiyamba kutukonda.

Tiluta ku m’mawa kwa chalo chamene icho kuyalimbikisa abale ŵasu noŵapasa vinthu venzefunikila. Malo amene aŵa magulu a vigaŵenga enzeukila minzi nowononga anakazi na ŵana. Abale anyinji enze na vinthu vitontho. Koma olo n’tetyo, chiyembekezo chawo chotang’a chachiukililo, chikondi chawo pa Yehova, na kukhulupilika kwawo ku gulu yake vikhuza mitima yasu. Chisanzo chawo chitiyavya kuganizila chifukwa chake tutumikila Yehova komasoti kutang’isha chikhulupililo chasu. Abale ayakine enze eluza ng’anda zawo komasoti chakulya chenze elima. Vamene ivi venikumbusha kuti tingakwanishe kuluza chuma chasu mokulumija komasoti kuti ushamwali wasu na Yehova niwofunika ngako. Kawonedwe kawo ka vinthu, ketilimbikisa kuti tilimbane na mavuto ŵasu komasoti mavuto a thanzi yasu motang’a ntima.

UTUMIKI WANYOWANI KU ASIA

Pavuli pake, pechitika chinthu chiyakine chodabwisa. Sewo tisengewa kuti tifulukile ku nthambi ya Hong Kong. Sewo tenzeganizakolini zakuti tingankhale ku Asia! Koma pavuli powona kwanja yachikondi ya Yehova pa mautumiki ŵasu onse, tivomela kuitiwa kwamene uko. Mu 2013, misozi ili mmenso tisiya azishamwali ŵasu okondewa komasoti vinthu viyakine viweme ku Africa, osaziŵa vikuti vizachitike kusogolo.

Kwenze kusintha kukulu kunkhala ku Hong Kong, chifukwa yenze tauni yozula na ŵanthu ofumila m’vyalo vosiyana-siyana. Chilaŵilo cha Chitchainizi chenze chovuta kuphunzila. Koma olo n’tetyo abale etilondela luweme ndipo tisangalala ngako na chakulya cha kwamene uko. Ntchito yenzekatiwa pa ofesi ya nthambi iyangijilika. Koma pa nthawe imozi-mozi yamene iyo mitengo ya vinthu ikwela mokulumija ngako. Pechingopita nthawe itontho mu 2015, tifulukila ku South Korea, kwamene kwatupitilija kutumikila. Sewo tenzefunika kuphunzila chilaŵilo chiyakine chovuta ngako, ndipo olo kuti tuchikwanishalini kuchilaŵila luweme abale na alongo otilimbikisa ponena kuti, tupita pasogolo polaŵila Chikorea.

MAPHUNZILO ŴETIPHUNZILA POTUMIKILA YEHOVA

Kufwana azishamwali anyowani n’kovuta nthawe zonse, koma tiwona kuti tikoyeja-yeja kuitako ayakine kuti tizatandale nawo tingakwanishe kuziŵana na ŵanthu mokulumija. Sewo tawona kuti abale ŵasu ni olingana ngako kupambana ŵanthu ayakine komasoti Yehova etipanga mu njila yodabwisa kuti tikokwanisha kusegula mitima yasu nowonesha chikondi kuli azishamwali ŵasu anyinji.—2 Akor. 6:11.

Sewo tawona kuti n’kofunikila kulondela ŵanthu monga ni mwakuchitila Yehova komasoti kuwona umboni wakuti Yehova otikonda notisogolela. Nthawe zonse tikakhumudwa olo tikokaikila keno ŵanthu ayakine atilondela luweme, tuŵelengasoti makhadi payakine makalata olimbikisa ofumila kuli azishamwali ŵasu. Yehova wankhala oyankha mapemphelo ŵasu, kutisimikijila kuti otikonda komasoti kutilimbikisa kuti tipitilije kupita pasogolo.

Kwa vyaka vinyinji newo na Lesli taphunzila kufunika kopatula nthawe yotandala pamozi mosasamala kanthu za kutangwanika kwatingankhale nako. Sewo tamvwishasoti kufunika koliseka tikaphoniyesha vinthu makamaka keno tuphunzila chilaŵilo chiyakine. Ndipo usiku uliwonse sewo tenzeyeja-yeja kuganizila vinthu vetenzesangalala navo kuti titembeje Yehova.

Kulaŵila chendi, newo nenzelimvwa kuti ningakwanishelini kunkhala mmishonale olo kunkhala m’vyalo viyakine. Koma olo n’tetyo, nafwana chisangalalo chifukwa chophunzila kuti vinthu vonse n’vokwanishika moyavyiwa na Yehova. M’maganizo mwangu muwela mawu ŵechinena mneneli Yeremiya akuti: “Mwanidabwisa mwewo Yehova.” (Yer. 20:7) N’chendi, yove watipasa vinthu vinyinji vodabwisa komasoti madaliso osalaŵilika, mpaka wakwanilisha cholinga changu chofuna kuyenda pa ndeke. Tayenda ulwendo wapandeke m’mandela anyinji kupambana mwenenzeganizila nikali mulumbwana, tachezela nthambi m’vyalo vokwanila 5. Nutembejasoti ngako kuti Lesli wankhala wofunishisha kuniyavya pa ma utumiki onse osiyana-siyana amene aŵa.

Nthawe zonse seŵo tuyeja-yeja kukumbukila kuti tuchita chinthu chilichonse chifukwa chakuti tukonda Yehova. Vinthu viweme vatusangalala navo masiku ŵano vuwonesha mwati tizasangalalile ngako tikezenkhala na moyo wosasila nthawe yamene Yehova “azatambulule kwanja (yake) nakukhutilisha vokumbwa va chamoyo chilichonse.”—Sal. 145:16.