Tupewa Ononkhono Pala Okufinda Kese Tyitateka

“Ame ndyina ononkhono movipuka aviho, mokonda ya una umpha epameko.”—FILIPENSES 4:13.

1. Oityi ovanthu va Jeova vakalela novitateka ovinyingi?

OVANTHU va Jeova apeho vavasiwa noundyale ine ovitateka ovikuavo. Ovitateka vimwe, omokonda tuvakuankhali, ovikuavo omokonda youye uno wovivi. Ovikuavo tupu, omokonda yokuyelwe na vana vahaumbila Huku. (Gênesis 3:15) Tunde ponthyimbi yovanthu, Huku ukuatesako ovaumbili vae vekolelo, tyina valolwa novanthu vonongeleya, novitateka ovikuavo, nokuvevatela opo vakoleleye movitateka aviho. Ospilitu sandu ipondola okutuavela ononkhono mbokulinga kese tyimwe.

Tukuateswako Okuliyakulila Kononkhumbi mbo Vonongeleya

2. Okumoneswa ononkhumbi no vonongeleya oityi, iya tyipondola okuya mononkhalelo patyi?

² Okumoneswa ononkhumbi no vonongeleya, okuluiswa ine okupopiwa omapita mokonda vahanda uyekepo ekolelo ine omatavelo ove. Ovo vahanda okunyimako omatavelo nokunyona ekolelo liovanthu vekahi nokulwisa. Ononkhumbi mbupondola okuya mononkhalelo mbelikalaila, mbumwe mbumoneka, ononkhuavo kambumoneka. Ombimbiliya yeeleka Satanasi nonkheyama, nonyoka.—Tanga Salmo 91:13.

3. Oityi tyilekesa oundyale welifua nonkheyama, nonyoka?

³ Ngetyi tyilinga onkheyama yomohika, Satanasi uutukila ovanthu okuvevetesa, nokuvepakesa mokalavoso ine okuveilika. (Salmo 94:20) Omukanda Anuario upopia onongeleka onyingi mbo Nombangi mba Jeova hono vehole okumoneswa ononkhumbi ngo ombo. Vautukilwa novanthu vahongiliyua no nonkhalamutwe mbonongeleya ine novatumini ovakalavi, vehole okumonesa ononkhumbi ovanthu va Huku movilongo ovinyingi. Ononkhumbi ombo mbukahi ngokuutukilwa nonkheyama, mbuhole okutokesa vamwe motyili. Ngonyoka, Eliapu tupu lihole okuyondya tyaholama pala okunyona omalusoke nomitima viovanthu opo valinge ehando liae. Oe ulinga ngotyo opo asoyese ine okunyona ekolelo lietu. Mahi nospilitu sandu ya Huku, onthue tupondola okufinda oundyale oo

4, 5. Oipi onkhalelo yaviuka yokulipongiya pala oundyale, iya omokonda yatyi? Ava ongeleka.

⁴ Okusoka ononkhumbi patyi tupondola okukakala nambo komutwe, hayoko onkhalelo yaviuka yokulipongiya. Onthue katutyii oityi matukamona komutwe, moluotyo okusukalala netyi tyipondola okumoneka komutwe katyitukuatesako monkhalelo naike. Mahi kuna tyimwe tupondola okulinga. Ovanyingi, vetyivilile okukoleleya nawa mononkhumbi, mokonda vasokolola nawa monongeleka mbovaumbili vekolelo mbukahi movihonekwa, no konondonga no konongeleka mba Jesus. Otyo atyivekuatesako okukala vali nohole na Jeova. Ohole oyo, ivekuatesako okukoleleya kese tyitateka vakala natyo.

⁵ Tutalei ongeleka yonomphange vevali ko Malaui. Mokuvekuluminya opo valande ovikalatau viopulitika, onongangala mbevekuata, avevevete, nokuvelula ovikutu, nokuvehonga okulala navo kononkhono. Onongangala ombo, ambuvekembe okuti alo umwe ombunga yo Mbetele yalandale ovikalatau ovio. Oityi onomphange valinga? Vakumbulula okuti “onthue tuumbila vala Huku. Inkha ovakuatate ko Mbetele valanda ovikalatau, otyo otyavo. Mahi onthue kamatulande, namphila mutuipaa!” Mokonda yokuakumbula nomitima wakola, avayeke onomphange ovo vende.

6, 7. Oñgeni Jeova aavela ononkhono ovanthu vae tyina vamoneswa ononkhumbi?

⁶ Apostolu Paulu wamuene okuti ovakuatate ko Tesalonika vetavelele otyili “nononkhumbi ononyingi,” mahi “nehambu liospilitu sandu.” (1 Tessalonicenses 1:6) Tyotyili, Ovakristau ovanyingi kohale no hono vehole okumoneswa ononkhumbi, vapopia okuti tyina vamoneswa ovitateka, vakala nombembwa momutima, onthele yotyinyango tyospilitu sandu ya Huku. (Gálatas 5:22) Ombembwa oyo, ivekuatesako okukola omutima nokukala nononkhono. Tyotyili, Jeova uundapesa ospilitu yae opo aavele ononkhono ovaumbili vae nounongo tyina vamoneswa ononkhumbi.a

⁷ Tuhole okukala tyahuva okutala ovanthu va huku vatokola okutualako nekolelo tyina vamoneswa ononkhumbi. Otyo tyilekesa nawa okuti kavetyilingi kononkhono mbovanthu. Apostolu Petulu utupopila okuti: “Inkha mupopiwa omapita mokonda yenyina lia Kristu, muvana-mbembwa, mokonda ospilitu yenkhimano, enga, ospilitu ya Huku ikahi nonwe.” (1 Pedro 4:14) Okulingwa oundyale mokonda yokuendela movitumino viouviuki, tyilekesa okuti tuapandwa na Huku. (Mateus 5:10-12; João 15:20) Okukala nononkhano onongwa mba Jeova tyieta ehambu enene ngatyi!

Tukuateswako Opo Tuhetavele Okuhongiliyua Nomapanga

8. (a) Oityi tyakuatesileko Josue na Kalebe okuhetavela okuhongiliyua nomapanga? (b) Oityi tulilongesila kongeleka ya Josue na Kalebe?

⁸ Ononkhumbi ononkhuavo Ovakristau vena okukoleleya, okuhongiliyua nomapanga. Mahi mokonda ospilitu ya Jeova ina vali epondolo tyipona ospilitu youye, tupondola okukoleleya tyina ovanthu vetulinga omukuele, ine okupopia omatutu, ine okutuhongiliya okulinga etyi valinga. Mongeleka, oityi tyakuatesileko Kalebe na Josue okuhetavela etyi tyapopia ovalavi ovakuavo ekwi vakalavele kotyilongo tyo Kanaa? Ospilitu sandu yevekuatesileko okusoka monkhalelo yelikalela ine okuhahongiliyua.—Tanga Números 13:30; 14:6-10, 24.

9. Omokonda yatyi Ovakristau vehena owoma wokukala tyelikalela nounyingi?

⁹ Ospilitu sandu tupu yakuatesileko ono apostolu mba Jesus okutavela ku Huku tyipona okutavela vana ankho vapopiwa okuti ovalongesi vongeleya yotyotyili. (Atos 4:21, 31; 5:29, 32) Ovanthu ovanyingi, vaholovona okulandula ounyingi, opo velityilike ovitateka. Anthi, Ovakristau votyotyili, apeho valinga etyi vetyii okuti tyaviuka. Tupu, mokonda yombatelo vapewa nononkhono mba Huku, ovo vetupu owoma wokukala tyelikalela. (2 Timóteo 1:7) Tutalei onthele imwe onthue tuhapondola okutavela okuhongiliyua.

10. Otyitateka patyi Ovakristau vamwe vehole okuvasa?

¹⁰ Ovakuendye ovanyingi novahikuena, vakala notyitateka otyinene tyina vamanoñgonoka okuti epanga liae lialinga tyimwe tyailikwa movihonekwa. Vasoka okuti okuketyipopia kovakulu vewaneno, matyilekesa okuti oe kayumbilwe onthumbi. Avatokola okuhetyipopi opo vahanyone oupanga wavo. Una wokualinga otyivi, tupu upondola okuhongiliya omapanga ae opo vehetyipopie. Mahi, tyotyili havakuendye vala vena otyitateka otyo. Ovakulu vamwe tupu pamwe tyivepuiya okukapopia novakulu vewaneno konthele yotyivi tyalingwa nepanga ine umwe mombunga. Mahi, oñgeni Omukristau wotyotyili ena okulinga tyina ahongiliyua ngotyo?

11, 12. Oityi una okulinga inkha epanga liove mewaneno ukuhindila opo wahakapopie otyivi alinga? Omokonda yatyi?

¹¹ Nkhele soka kuetyi. Omukuatate utiwa Alex, wamona okuti Steve epanga liae mewaneno, una otyituwa tyokutala omikanda no nosinema mbovanthu vahavalele. Alex atolela epanga liae Steve okuti wasukalala unene netyi ekahi nokulinga. Mahi, Steve ehesuku nonondaka ombo. Etyi Alex emupopila opo akapopie novakulu vewaneno, Steve ati: Alex inkha tyili-tyili upanga liange, kumeketyipopia. Okuti Alex makala nowoma mokunyona oupanga wavo? Oe upondola okusoka okuti ovakulu kamavetavela inkha Steve utyianya. Mahi, tupu otyitateka kamatyitetululwa inkha Alex ketyipopi. Anthi matyituala Steve kokunyona oupanga wae na Jeova. Alex wesukisa okuhinangela okuti, “okukala nowoma wovanthu eliva, mahi una uyumba onthumbi mu Jeova, maamenwa.” (Provérbios 29:25) Oityi vali Alex esukisa okulinga? Wesukisa okukapopia vali na Steve konthele yotyitateka tyae. Otyo tyesukisa omutima wakola. Tupu, tyipondola okukuatesako Steve okutavela okukapopia otyitateka tyae. Alex waavela vali Stave ondundo opo akapopile ovakulu vewaneno otyitateka otyo, emupopila okuti inkha ukala ehimbwe eheketyipopia, Alex meketyipopia.—Levítico 5:1.

¹² Inkha ove una epanga likahi motyitateka ngotyo, ponthyimbi upondola okunumana tyina wovola okumukuatesako. Mahi, komutwe upondola okuimbuka okuti ove walinga etyi tyaviuka. Inkha una wokuapengesa ukuateswako etavela, konyima upondola okukupandula mokonda yomutima wove wapama, nomukuatyili. Tupu, inkha utualako tyanumana nove, okuti uhanda umwe okukala nepanga ngo olio? Okuhambukiswa Epanga lietu enene Jeova, apeho otyipuka tyaviuka tuna okulinga. Tyina tupaka Jeova komutwe, ovanthu ovakuavo vena ohole nae mavetuhumbu mokonda youkuatyili wetu, nokukala omapanga etu otyotyili. Onthwe katupondola nalumwe okuavela Eliapu omphangu mewaneno lio Vakristau. Inkha tulinga ngotyo, tyotyili matunumanesa ospilitu sandu ya Jeova. Mahi, tuundapela kumwe nayo, inkha tulinga ononkhono mbokusukukisa ewaneno lio Vakristau.—Efésios 4:27, 30.

Tupewa Ononkhono Opo Tukoleleye Kese Tyitateka

13. Ovitateka patyi ovanthu va Jeova vehole okukala navio? Oityi ovipuka ovio vitualelako?

¹³ Ovitateka vipondola okumoneka mononkhalelo mbelikalaila—okuhena onombongo, okupolwa movilinga, noviponga, nononkhia mba umwe mombunga, nokuvela, novikuavo vali. Mokonda tukahi “momuvo wokuepuiya,” tyaviuka okukevelela okuti tupondola okuvasiwa novitateka. (2 Timóteo 3:1) Tyina viamamoneka, tyakolela okuhakala unene nowoma. Ospilitu sandu ipondola okutupameka opo tukoleleye kese tyitateka.

14. Oityi tyakuatesileko Job okukoleleya movitateka?

¹⁴ Job wapitile movitateka ovinyingi. Oe wakotehile atyiho ankho ena, novana, nomapanga, nokuvela, iya omukai wae ahayumbu vali onthumbi mu Jeova. (Jó 1:13-19; 2:7-9) Mahi, Job wapamekelue unene na Eliuu. Onondaka mbumwe apopila Job, nombu atumwa na Jeova, ombombu: “Nkhele talama nokutala nawa ovilinga oviwa via Huku.” (Jó 37:14) Oityi tyakuatesileko Job okukoleleya movitateka? Iya oityi tyipondola okutukuatesako okukoleleya movitateka vietu? Matyitukuatesako, okuhinangela nokusokolola kononkhalelo ononyingi Jeova alekesa ospilitu sandu yae nononkhono. (Jó 38:1-41; 42:1, 2) Hamwe tuhinangela omuvo umwe momuenyo wetu tuamwene okuti Huku wesuka nonthue. Na hono nkhele wesuka nonthue.

15. Oityi tyakuatesileko Paulu okukoleleya movitateka?

¹⁵ Apostolu Paulu wakoleleyele ovitateka ovinyingi ankho vipondola okumuipaesa mokonda yekolelo liae. (2 Coríntios 11:23-28) Oñgeni ehambu nokuhasukalala unene viemukuatesileko okukoleleya movitateka ovio? Ankho uyumba onthumbi mu Jeova nokulikuambela apeho. Mokueenda kuononkhumbi mbemutuala kononkhia, Paulu wahoneka okuti: “Tatekulu ankho ukahi popepi naame, andyavela ononkhono, opo onondaka onongwa mbuiviswe nombili opo ovilongo aviho vetyiive; iya andyiyovolwa komulungu wonkheama.” (2 Timóteo 4:17) Moluotyo, Paulu ankho upondola okupameka ovakuatate vae okuti kavesukisile ‘okukala notyiho notyipuka natyike.’—Tanga Filipenses 4:6, 7, 13.

16, 17. Ava ongeleka imwe ilekesa oñgeni Jeova hono akuatesako ovanthu okukoleleya movitateka.

¹⁶ Omukokoli-ndyila utiwa o Roxana, nae wamona oñgeni Jeova akuatesako ovanthu vae. Etyi aita komuhona wae opo emuyeke ononthiki mbumwe opo aye kotyonge, omuhona wae anumana unene iya emupopila okuti inkha wenda memupolo movilinga. Roxana ahimbika okulikuambela unene opo ahapolwe movilinga. Konyima, akala tyahiliya. Iya ngetyi ankho asoka, konyima yotyonge, Tyasikunda omuhona wae emupolo umwe movilinga. Roxana asukalala unene. Mokonda namphila ankho ahafetwa unene, oe ankho wesukisa unene ovilinga ovio opo akuateseko ombunga yae. Elikuambela vali, iya ahinangela okuti inkha Jeova wemutekula mopaspilitu motyonge, tyotyili nae memutekula mopalutu. Etyi ekahi nokukondoka keumbo, Roxana, wamona pamwe pahonekwa okuti “Tuhanda Ovaundapi” vena ounongo wokuundapesa onomakina mbokutunga ovikutu, iya Roxana aende okukaita ovilinga. Omuhona amono okuti oe ankho utupu ounongo oo, mahi, emuavela ovilinga ovikuavo, iya emulae okumufeta onombongo mbulamba pumbuna ankho afetwa. Roxana aimbuka okuti omalikuambelo ae akumbululwa. Otyipuka otyikuavo tyemuhambukiswa unene, okuatualako okupopila onondaka onongwa vana ankho aundapa navo. Vetano puvo, okukutikinyamo omuhona wae, avetavela otyili, avambatisalwa.

¹⁷ Pamwe, tutala ngoti omalikuambelo etu kaekahi nokukumbululwa monkhalelo yaviuka ine omonkhalelo tuhanda. Inkha ongotyo, kuna ehunga limwe ewa. Jeova utyii, mahi onthue tupondola okutyiimbuka vala komutwe. Anthi, tupondola okukala nonthumbi yokuti Jeova nalumwe ayekapo ovaumbili vae vekolelo.—Hebreus 6:10.

Tupewa Ononkhono Opo Tuahalolwe Nokukengelelwa

18, 19. (a) Oityi tupondola okukevelela tyina tulolwa nokukengelelwa? (b) Oñgeni ove upondola okukoleleya nawa movitateka?

¹⁸ Ovanthu va Jeova kavasukalala tyina valolwa, nokusoyeswa, nokumoneswa ononkhumbi, nokuhongiliyua. Ouye utuyele. (João 15:17-19) Mahi, ospilitu sandu ipondola okutukuatesako okukoleleya mu kese tyitateka movilinga vietu ku Huku. Jeova ketuyeke tulolwe alo tuhetyivili vali. (1 Coríntios 10:13) Oe nalumwe metuyekepo. (Hebreus 13:5) Okutavela Kondaka yae, tyituamena nokutupameka. Tupu, ospilitu ya Huku ipondola okulunda ovakuatate opo vetukuateseko tyina tuesukisa ombatelo.

¹⁹ Atuho tutualeiko okuovola ononkhono mba Jeova, mokulinga omalikuambelo, nokulilongesa Ovihonekwa. Tuyekei “tupamekwe nononkhono ambuho, mbukahi kepondolo liae [Huku], opo tukoleleye nawa, nokuapwa elundo tyahambukwa.”—Colossenses 1:11.

[Onondaka Poutoi]

Oñgeni Ove Mokumbulula?

• Oñgeni upondola okulipongiya opo ukoleleye tyina umoneswa ononkhumbi?

• Oñgeni una okulinga inkha omunthu umwe ukuhongiliya okulinga otyivi?

• Onthumbi patyi tupondola okukala nayo tyina tupita movitateka?

[Olutalatu pefo 30]

Oityi tulilongesila kongeleka ya Josue na Kalebe?

[Olutalatu pefo 31]

Oñgeni upondola okukuatesako epanga liove walinga otyivi?