Okuti Upanda Etyi Wapeua?

1. Oityi ovanthu ovanyingi vasoka konthele yetyi vena?

HAMWE tueiviliale ovanthu vapopia okuti: ‘Otyipuka utyimona vala okuti tyakolela tyina uhenatyo vali.’ Hamwe nove wetyilingiliale. Mongeleka, omunthu wekuekulila mombunga yovahona upondola okukala novipuka aviho ahanda. Ine, upondola okuhanoñgonoka oityi tyilityili tyakolela vali momuenyo mokonda kei nawa ovipuka.

2, 3. (a) Olusoke patyi ovakuendye Ovakristau vesukisa okulityilika? (b) Oityi matyitukuatesako okupanda etyi tuna?

² Inkha umukuendye, oityi tyakolela vali kuove?a (Tala pokatoi.) Hono, kovakuendye vomouye, omalumono akolela vali tyipona oupanga. Vahanda ovilinga oviwa, neumbo ewa, ine ovipuka ovikuavo oviwa. Inkha vesuka vala novipuka ovio, vapumbwa otyipuka tyakolela vali, oupanga wavo na Huku. Inkha ovo tate yove Ovakristau, wapeua otyiawa tyimwe matyikukuatesako okupameka oupanga wove na Huku. (Mateus 5:3) Okuhapande epingo wapeua na Huku tyipondola okukuetela ovitateka viahapu.

³ Uhayeke otyo tyikumonekele. Matulilongesa onongeleka mbumwe Mbombimbiliya mambukukuatesako okupanda epingo liove wapeua na Huku. Onongeleka kamambukuatesako vala ovakuendye, mahi mambukuatesako atuho okupanda etyi Jeova etuavela.

VAMUE VAHAPANDELE ETYI VAPEWA

4. Oñgeni ovana va Samuele vapopiwa mu 1 Samuel 8:1-5?

⁴ Ovanthu vamwe vapopiwa Mombimbiliya vapelwe epingo limwe ewa na Huku, mahi avehelipande. Omuuli Samuele wahimbikile okuumbila Jeova etyi ankho nkhele omututu, iya atualako nekolelo mu Huku. (1 Samuel 12:1-5) Samuele waavele ongeleka ongwa, mahi ovana vae Joele na Abiya, kavemuhetekelele. Vakalele ononkhembi iya avalingi ovipuka ovivi.​—Tanga 1 Samuel 8:1-5.

5, 6. Oityi tyamonekelele ovana va Josia nomutekula wae?

⁵ Otyo ankho tyelifwa netyi tyalingile ovana Vohamba Josia. Ohamba Josia ankho ufenda Jeova nekolelo iya ankho umuhole. Etyi omukanda Wovitumino via Huku wavasiua autangelwa Josia, alandula onondonga mba Jeova. Ahanyeko ovilolo ovanthu ankho vafenda, noumbanda ankho ulingwa motyilongo, iya apopila ovanthu opo vetavele ku Jeova. (2 Reis 22:8; 23:2, 3, 12-15, 24, 25) Ovana vae vapelwe epingo limwe ewa na Huku. Mahi etyi ovana vae vetatu nomutekula wae vakala ono hamba, nawike puvo wapandele etyi apewa.

⁶ Etyi Jeoacaz omona wa Josia akala ohamba, walingile “ovipuka ovivi komaiho a Jeova.” Akala vala ohamba onohanyi ononthatu, iya Ohamba yo mo Egitu aimupake mokaleya. Konyima Jeoacaz ankhila ko Egitu, kokule neumbo liae. (2 Reis 23:31-34) Iya ondenge yae Jeoiaquim akala ohamba omanima 11. Jeoiaquim tupu kapandele etyi apewa na tate yae. Walingile ovivi ovinyingi iya Jeremia apopi konthele yae okuti: “Makapakwa ngetyi tyipakwa otyimbulu.” (Jeremias 22:17-19) Zedekia, omona wa Josia, nomutekula wae Joaquim valingile ovipuka ovivi, kavalandulile ongeleka ongwa ya Josia.—2 Reis 24:8, 9, 18, 19.

7, 8. (a) Oñgeni Salomau apeselele epingo apewa na Huku? (b) Oityi tupondola okulilongesila konongeleka mba vana vapeselele epingo vapewa na Huku?

⁷ Ohamba Salomau welilongesilile ku tate yae David okufenda Jeova, mahi konyima Salomau ahapande epingo liae apewa. “Etyi Salomau akulupa, ovakai vae avemuhindila okulandula ono huku ononkhuavo. Kalandulile vali Jeova Huku yae nomutima wae auho, ngetyi David emulandulile nomutima auho.” (1 Reis 11:4) Mokonda yotyo, Salomau kapandelwe vali na Jeova.

⁸ Ovanthu ovo aveho vali nomphitilo yokunoñgonoka Jeova, nokulinga etyi tyaviuka. Avapesela omphitilo oyo. Mahi ovakuendye vamwe kavapeselele epingo vapewa na Huku. Matutale onongeleka mbumwe onongwa mbovakuendye upondola okuhetekela.

VAMWE VAPANDELE ETYI VAPEWA

9. Ongeleka patyi ongwa ovana va Noe vaavele? (Tala olutalatu pefo pahimbikila onthele ei.)

⁹ Ovana va Noe vaavele ongeleka ongwa. Vakalele nelao liokukuatesako Noe okutunga owato pala okuyovola ovanthu. Ankho vetyii okuti vesukisa okutavela ku Jeova, iya avanyingila mowato etyi Ombila Onene yehenehimbike okuloka. (Gênesis 7:1, 7) Oityi tyatundililako? Gênesis 7:3 ipopia okuti vapakele ovinyama mowato “opo vahupise ombuto yovinyama pano pohi.” Tupu pahupile ovanthu. Mokonda ovana va Noe vapandele epingo vapewa na Huku, vakalele nelao liokukuatesako okuyovola ovanthu, nokuonganeka vali efendelo liotyotyili pano pohi.​—Gênesis 8:20; 9:18, 19.

10. Oñgeni ovakuendye vekuana ova Hebreu mo Mbambilonia valekesile okuti vapanda epingo vapewa na Huku?

¹⁰ Etyi palamba omanima omanyingi, ovakuendye vekuana ova Hebreu vaanyene okulinga etyi ankho tyilinga ovanthu vo mo Mbambilonia. Mo 617 puetyi Kristu eheneye, Hananias, na Misael, na Azarias, na Daniele vakuatelwe avatualwa ko Mbambilonia. Mokonda ankho ovawa, iya ovanongo, ankho vapondola okukala nomunkhima mo Mbambilonia. Mahi, kavalimbuilweko okuti ovanthu va Huku, netyi velilongesile, iya moluotyo Jeova eveyambe unene.​—Tanga Daniel 1:8, 11-15, 20.

11. Oñgeni vakuavo vapolele ouwa kepingo Jesus apewa na Huku?

¹¹ Jesus waavele ongeleka imwe ongwa, mokonda wapandele epingo apewa na Huku. Jesus ankho uhole unene etyi Tate yae emulongesile. Otyo wetyiyandyulula nawa etyi ati: “Ame ndyipopia ovipuka Tate andongesa.” (João 8:28) Ankho utyihole okupopila vakuavo etyi alongeswa opo navo vapoleko ouwa. Wati: “Tupu ndyina okukaivisa onondaka onongwa Mbouhamba wa Huku komapundaumbo omakuavo, mokonda otyo natuminwa.” (Lucas 4:18, 43) Ouye kawesukile notyili tya Huku, otyo Jesus apopililile ovalongwa vae “vahalinge onthele youye.”​—João 15:19.

PANDA ETYI WAPEUA

12. (a) Oñgeni ovakuendye ovanyingi hono vaendela muetyi tyapopia 2 Timóteo 3:14-17? (b) Oityi ovakuendye Ovakristau vesukisa okulipula?

¹² Inkha ovo tate yove vafenda Jeova, wapeua epingo na Huku. Etyi Ombimbiliya ipopia konthele ya Timoteo, nove otyo ukahi. (Tanga 2 Timóteo 3:14-17.) Ovo tate yove vekulongesa konthele ya Jeova, noñgeni una okumuhambukiswa. Hamwe vekulongesa tunde pouna. Otyo tyekukuatesako okukala “nonondunge pala eyovo, mokonda yekolelo mu Kristu Jesus,” nokukala “tyafuapo nawa” pala okuumbila Huku. Mahi okuti upanda umwe etyi una? Lipula okuti: ‘Oityi ndyisoka konthele yonombangi ononyingi vekolelo vakaleleko puetyi nehenetyitwe? Okuti nahambukwa okukala Ombangi ya Jeova? Okunoñgonokwa na Huku tyinkhalesa ñgeni? Okuti ndyipanda elao olio enene ndyina?’

13, 14. Vamwe vekulila motyili vapondola okukala nehando liokulinga tyi? Mahi otyo owova mokonda yatyi? Ava ongeleka.

¹³ Ovakuendye vamwe vekulila motyili, hamwe kavaimbuka okuti okukala motyili otyiwa iya ouye wa Satanasi kausilivila. Vamwe alo umwe vahanda okuenda mouye opo vatale oñgeni ukahi. Mahi okuti upondola okuhatekela komutwe wetuku-tuku opo utale vala inkha malikupumu? Otyo owova! Ngotyo, katuesukisile okulinga ovipuka ovivi viouye uno, opo tutale oluihamo vipondola okutuetela.​—1 Pedro 4:4.

¹⁴ Omukuendye umwe utiwa Gener mo Ásia wekulila motyili. Etyi ambatisalwa ankho una omanima 12. Mahi etyi ekula, aende mouye opo atale oñgeni ouye ukahi, mokonda ankho uhanda okulinga atyiho ahanda. Gener ahimbika okukemba ombunga yae, nokuveholeka ovipuka ankho alinga. Etyi atuula omanima 15, ahimbika okunwa unene nokutukana, ngomapanga ae. Gener ankho uhika meumbo kounthiki unene, tyina amamane okuyumba mo komputadole nomapanga ae ovinyano vilekesa oungangala, nombatota. Konyima, aimbuka okuti ovipuka ekahi nokulinga kavimuetela ehambu, iya ankho ulitehela omapita. Pahe wakondoka motyili. Mahi wapopia okuti pamwe nkhele ulolwa nouye, mahi kwe, okuyambwa na Jeova tyakolela vali.

15. Tyilinge tuekulila motyili ine tualongeswa otyili nomunthu omukuavo, oityi atuho tuesukisa okusoka?

¹⁵ Inkha ovo tate yove kavekahi motyili, soka kelao enene una liokunoñgonoka, nokuumbila Omutungi wouye auho! Povanthu aveho ovanyingi-nyingi vekahi pano pohi, noluembia Jeova wayeka umunoñgonoke. Olio elao enene ngatyi! (João 6:44, 45) Tyilinge tualongeswa otyili novo tate ine o nomunthu omukuavo, tupondola okuhambukwa mokonda tuetyinoñgonoka. (Tanga 1 Coríntios 2:12.) Gener wati: “Pahe ame amelie pala okunoñgonokwa na Jeova, Muene wouye auho?” (Salmo 8:4) Omphange umwe wati: “Ovalongwa vahambukwa unene tyina vaimbukwa nomulongesi wavo. Pahe, soka kelao enene liokunoñgonokwa na Jeova, Omulongesi Omunene!”

OITYI MOLINGI?

16. Etokolo patyi ewa ovakuendye Ovakristau vena okulinga?

¹⁶ Soka kepingo ewa wapeua na Huku, iya linga omphango yokutualako okuumbila Jeova. Hetekela ongeleka ongwa yovanthu vekolelo vo kohale. Wahakale ngovakuendye ovanyingi vo mouye, vekahi nokunyona omuenyo wavo, nokulinga ovipuka viehenale oku mavivetuala nako.​—2 Coríntios 4:3, 4.

17-19. Omokonda yatyi otyiwa okukala tyelikalela nouye?

¹⁷ Tyotyili, katyapepukile okukala tyelikalela nouye. Mahi okutyilinga otyiwa. Soka komunthu uhateka opo afetwe. Opo etyivile okuhateka nawa, una okukala tyelikalela nomapanga ae. Ulityilika okulinga ovipuka ovinyingi vipondola okumana omuvo wae, nokumutalula. Uhanda okukala tyelikalela opo etyivile okulinga etyi matyimukuatesako okuhateka nawa.

¹⁸ Ovanthu ovanyingi mouye, kavasoko unene kovivi vitundilila kovipuka valinga, mahi ovaumbili va Jeova vasoka kuetyi tyitundilila kovipuka valinga. Inkha tukala tyelikalela nouye, atulityilika oundalelapo upondola okunyona oupanga wetu na Jeova, “matukakatela momuenyo wotyotyili.” (1 Timóteo 6:19) Omphange wapopiua pombanda wati: “Inkha ukakatela muetyi utavela onthiki aiho, tyina tyiti kongulohi molitehela nawa. Otyo matyilekesa okuti wetyivila okulwisa ouye wa Satanasi. Haunene, matyikala ngatyina uluete Jeova Huku ukuyolela nehambu! Tyina ukala tyelikalela tyotyili ulitehela nawa!”

¹⁹ Uhapesele omuenyo wove nokusoka vala konthele yetyi upondola okukala natyo pahetyino. (Eclesiastes 9:2, 10) Utyii omokonda yatyi wakalela kouye, iya una omphitilo yokukalako apeho. Otyo matyikukuatesako okulinga omatokolo omawa, nokulityilika “okueenda ngetyi ovanthu vouye vaenda.” Omuenyo wove una esilivilo enene.​—Efésios 4:17; Malaquias 3:18.

20, 21. Inkha tulinga omatokolo aviuka, oityi matukamona komutwe? Mahi oityi Jeova ahanda kuonthue?

²⁰ Inkha tulinga omatokolo aviuka, matukala nehambu pahetyino iya mouye omupe wa Huku atukakala nomuenyo wahapu. Jeova meketuyamba unene. (Mateus 5:5; 19:29; 25:34) Mahi, opo tukapewe ononkhano ombo onongwa, tuesukisa okutavela ku Huku. (Tanga 1 João 5:3, 4.) Ononkhono tukahi nokulinga hono mbokuumbila Jeova nekolelo, kambukahi nokupeseka!

²¹ Jeova wetuavelale ovipuka ovinyingi. Tuna enoñgonoko liafuapo konthele Yondaka yae, iya tuanoñgonoka nawa otyili konthele yae, nehando liae. Mokonda Tunombangi mba Jeova, tuna elao liokuihanwa enyina liae. Huku utulaa okuti metukuatesako. (Salmo 118:7) Atuho, ovakuendye novakulu, tulekesei okuti tupanda epingo tuapewa na Huku iya tuhanda “okumunkhimaneka apeho.”​—Romanos 11:33-36; Salmo 33:12.