Jesus wakapililepo inaivi ya Petulu emuhakula.—Mateus 8:14, 15; Marcos 1:29-31
Okukala Tyahanepele Otyitumino Pala Ovakristau Veli Komutwe Wovilinga via Huku?
OMALONGESO omanyingi mouye auho, ngetyi o Katolika Romana, no yo Ortodoxa, nova Budista, novakuavo vali, ononkhalamutwe mbavo kambupondola okunepa. Tupu, ovanthu ovanyingi vapopia okuti ononkhalamutwe mbomalongeso omanyingi ovo haunene vekahi nokulinga ovinepo ovivi.
Ngotyo otyiwa okulipula okuti: Mombimbiliya pena apa pati Ovakristau veli komutwe yongeleya kavapondola okunepa? Opo tukumbulule epulo olio, matulilongesa oku kuatuka elongeso olio, no ñgeni liahimbika okuliyandyana, konyima atutale oñgeni Huku elitala.
OKU KUATUKA ELONGESO LIOKUKALA TYAHANEPE
Omukanda umwe upopia okuti, okuhanepe, “okukala tyehena omukai ine omulume, nokuhalala nomunthu. Otyipuka otyo tyilingwa mokonda yongeleya.” Mo 2006 Papa Bento 16 walingile elongomona apopi okuti, okukala tyahanepe “otyiso tyimwe tyatuka konyima yomuvo wo no Apostolu.”
Ngotyo okukala tyahanepele hatyipuka ankho tyilingwa Novakristau votete. Tyili, Apostolu Paulu wakalele kotyita tyotete wapopilile ovakristau konthele yovalume vana vapopia “onondaka mbuveyapula,” iya “mavailika okunepa.”—1 Timóteo 4:1-3.
Elongeso liokuhanepe liahimbika vala motyita tyavali pomuvo “wo vakristau” vo monongeleya. Ngetyi tyipopia omukanda Celibacy and Religious Traditions (Okuhanepe Noviso Vionongeleya) elongeso olio “epe liokuilika okunepa, liahimbika Moutumini wo Roma.”
Momanima alandulako, ononkhalamutwe mbonongeleya na vana vaihanwa okuti ovo Tate Yonongeleya, avapopi okuti ononkhalamutwe kambupondola okunepa. Tupu, ankho vasoka okuti ovanthu vena ovilinga mongeleya kavapondola okunepa mokonda tyivesilisa. Mahi, omukanda umwe wati: “Konthyulilo yotyita 10 omalombe amwe alo umwe onombisipu ankho mbuna ovakai.”
Meliongiyo limwe (Concílio de Latrão) lialingilwe ko Roma menima 1123 alo 1139 omo muapopiwa okuti, vana vena ovilinga mongeleya kavapondola okunepa. Na hono otyo tyilingwa Mongeleya Katolika Romana. Mokonda yelongeso olio, ankho ongeleya ipondola okutyilika omalombe okuanepa opo vahapole onombongo mbongeleya na mbuavele ovana vavo.
OITYI HUKU ASOKA KONTHELE YOKUKALA TYAHANEPE?
Onkhalelo Huku asoka konthele yokukala tyahanepe tyapopiwa nawa Mondaka yae Ombimbiliya. Mombimbiliya tutanga-mo onondaka mba Jesus konthele yokukala tyihanepe ngetyi ngwe akalele, mbati, “omokonda Youhamba wokeulu.” (Mateus 19:12) Tupu, apostolu Paulu wapopila Ovakristau vahanda okulandula ongeleka yae yokukala tyahanepe, etyi ati: “Omokonda yonondaka onongwa.”—1 Coríntios 7:37, 38; 9:23.
Mahi, tyilinge Jesus tyilinge Paulu kavapopile okuti vana veli komutwe wovilinga via Huku kavapondola okunepa. Jesus wapopia okuti ha aveho ovalanduli vae vena “otyiawa” tyokukala tyahanepele. Etyi Paulu apopia konthele ya “vana vehenenepe,” wati: “Ame ndyitupu otyitumino tyatunda ku Tatekulu, mahi ame napopia etyi nasoka.”—Mateus 19:11; 1 Coríntios 7:25, okatoi.
Tupu, Ombimbiliya ilekesa okuti Ovakristau vamwe ankho veli komutwe wovilinga via Huku kotyita tyo tete, okukutikinyamo apostolu Petulu navo vanepele. (Mateus 8:14; Marcos 1:29-31; 1 Coríntios 9:5) Tyotyili, mokonda yovinepo viasila ankho vilingwa mo Roma pomuvo pana, Paulu wahoneka okuti inkha Omukristau uli komutwe wovilinga via Huku wanepa, una okukala “omulume womukai wike vala” “una ovana vetavela.”—1 Timóteo 3:2, 4.
Ankho ha ovanthu vahanepele, mokonda Ombimbiliya ipopia okuti, “omulume [una] okuavela omukai wae etyi atokala,” tyilekesa okuti ankho valala kumwe. (1 Coríntios 7:3-5) Tyimoneka nawa okuti okukala tyahanepele hatyitumino-ko tya Huku, tupu hatyitumino pala Ovakristau veli komutwe wovilinga viae.
MOKONDA YONONDAKA ONONGWA
Inkha okukala tyahanepe hatyitumino-ko tya Huku, opo omokonda yatyi Jesus na Paulu vapopia nawa konthele yokukala tyahanepele? Omokonda omunthu wahanepele utyivila okuundapa vali unene movilinga viokuivisa onondaka onongwa mba Huku. Vana vahanepele vapondola okuundapa vali unene, mokonda vetupu ovitateka vituka kokunepa.—1 Coríntios 7:32-35.
Tala ongeleka ya David wayekapo ovilinga viae omu ankho afetwa nawa Mepunda-umbo lio México, ailukila ko Costa Rica opo akalongese ovanthu Ombimbiliya. Okuti ku David okukala tyahanepe tyemukuatesile-ko? Ngwe wati: “Tyotyili tyankhuatesako. Namphila tyipuilisa okutyiliya ovituwa viotyilongo otyikuavo. Mahi mokonda ankho ndyitupu ou ndyitekula, atyihemphuilisa unene.”
Claudia Omukristau wahanepelue wailukila kuna kuesukisa ovaivisi wati: “Ame ndyihole unene ovilinga ndyilingila Huku. Ekolelo liange noupanga wange na Huku upama vali tyina ndyitala oñgeni ngwe anthekula.”
“It does not matter whether you are married or single, you will be happy if you give your best to Jehovah God.”—Claudia
Okuhanepe katyipondola okutalwa ngomulemo. Claudia wati: “Tyilinge wanepua tyilinge kuanepelwe, upondola okukala nehambu liokulingila Jeova Huku atyiho uvila.”—Salmo 119:1, 2.