Utyivila Okupunga Otyili Komatutu?

1. Oñgeni ukala tyina usoka kotyili tuna-tyo?

ONTHWE vanthu va Siovaa tuhole unene otyili tyivasiwa Mondaka Yae, omutyo tuyumba onthumbi. (Loma 10:17) Tutyii okuti Eongano lya Siovaa “omphandyi, ondyako yotyili.” (1 Tim. 3:15) ‘Tutavela ku vana tuna-vo vetululika,’ vetuhangununina otyili tyili m’Ombimbiliya, vetupopila etyi Huku ahanda. — Hemb. 13:17.

2. Ngeetyi tyipopia Tiaku 5:​19, namphila twii-ale otyili, oityi tyipondola okumoneka-po?

² Na tyina umwe twetavela-le otyili, tuyumba onthumbi mweevi tupopilwa neongano, nkhele no ngootyo tupondola okulinga etyi tyapenga. (Tanga Tiaku 5:19.) Satanasi uhanda tuyeke-po okuyumba onthumbi mweetyi tyili m’Ombimbiliya, no mweetyi tupopilwa neongano lya Siovaa. — Efe. 4:14.

3. Oityi twesukisila okukakatela motyili? (Ova Efesu 6:​13, 14)

³ Tanga Ova Efesu 6:​13, 14. Apa kapii Eliapu malikahongiliya ovanthu aveho, vehetavele ku Siovaa. (Ehol. 16:​13, 14) Tupu malikatutumba umwe vali unene opo liyapule ovanthu va Siovaa. (Ehol. 12:9) Otyo tyesukisila unene tulilonge ounongo wokupunga otyili komatutu, atutavela vala otyili. (Loma 6:17; 1 Pet. 1:22) Otyo, otyo matyiketuhupisa mononkhumbi ononene.

4. Oityi matulilongesa monthele ei?

⁴ Monthele ei matulilongesa ovipuka vivali tuna okukala navio tutyivile okwiimbuka otyili tyili Mondaka ya Huku, atutavela evi tupopilwa neongano lya Huku. Pahe atutale vali etyi tuna okulinga tutwaleko okukakatela motyili.

ETYI TUNA OKULINGA TUTYIVILE OKWIIMBUKA OTYILI

5. Oñgeni owoma na Siovaa mautukwatesako okwiimbuka otyili?

⁵ Owoma na Siovaa. Okulilonga okutila owoma Siovaa, owoma omuwa, matumuhumbu, atuliyungu kokulinga etyi tyimunumanesa. Tyina tulilonga okupunga etyi tyaviuka kweetyi tyapenga, okupunga otyili komatutu, Siovaa metupande vali. (Omih. 2:​3-6; Hemb. 5:14) Tuhayekei owoma tuna novanthu ulinge vali omunene tyipona onthyole tuna na Siovaa. Tulungukei mokonda, ovinyingi vihambukiswa ovanthu, vinumanesa Siovaa.

6. Owoma novanthu watwaile ovalavi 10 kokulinga-tyi?

⁶ Ine tutila vali unene owoma ovanthu tyipona Huku, otyo tyipondola okututwala kokuyeka-po otyili. Tala vala etyi tyalingile ovalavi 12 vatuminwe vakatale motyilongo omu Siovaa atile otyo mape ova Isilayeli. Ovalavi 10, owoma ankho vena nova Kanaa, aulingi vali omunene tyipona onthyole vena na Siovaa. Avapopila vakwavo avati: “Katupondola okukatuka, atweende kovanthu vana. Ovanthu vana vapama vali kwoonthwe.” (Onob. 13:​27-31) Otyo vapopia ankho otyili umwe, ova Kanaa ankho vapama umwe vali kova Isilayeli. Mahi pahe etyi vapopia okuti konondyale mbavo kamavavete-ko, opo pahe ankho Siovaa vemulimbwa. Ovalavi ovo 10, ankho vena okunoñgonoka oityi Siovaa ahanda ova Isilayeli valinge. Vena okusoka kweevi Siovaa evelingaila-le. Ankho vena okuhinangela okuti tyili ova Kanaa vapama umwe, mahi kavaelekwa-le na Siovaa, Siovaa una ononkhono ononene. Ovo Susuwee na Kalembe ankho kavekahi-ko ngovalavi vana 10, vana ankho vahanda okulinga etyi Siovaa ahanda. Avapopila vakwavo avati: “Ine Siovaa wetuhandela-tyo, metukwatesako motyilongo tyina atunyingila-mo, metwaavela-tyo.” — Onob. 14:​6-9.

7. Oityi tuna okulinga tutile vala owoma Siovaa? (Tala olutalatu.)

⁷ Opo owoma wetu na Siovaa upame, movipuka aviho tuhanda okulinga, tuna okusoka kweetyi matyimuhambukiswa. (Ovii. 16:8) Tyina uti pokutanga Ombimbiliya omono etyi ovanthu vamwe valingile, lipula okuti: ‘Ine naame nali-po ñgeno nalingile ñgeni? Soka ñgeno noove wali-po oivi umwe etyi ovalavi ovo 10 vekahi nokupopia. Okuti ñgeno wati vala ivee etyi ovanthu ovo vapopia noove otili owoma ova Kanaa? Ine ñgeno onthyole yove na Siovaa, nokuhanda okumuhambukiswa viapameka vali owoma wove nae? Ova Isilayeli aveho kavetavelele etyi ovo Susuwee na Kalembe vapopia, otyo atyivepumbiswa umwe okunyingila Motyilongo Valaelwe. — Onob. 14:​10, 22, 23.

8. Tuna okulikwatehila tukale ovanthu patyi, ya omokonda yatyi?

⁸ Okulipaka koututu. Siovaa uholololela otyili tyae vana velipaka koututu. (Mat. 11:25) Tyina tulipaka koututu, tutavela otyili tulongeswa. (Ovil. 8:​30, 31) Naina, tuna okulunguka twahalinge ovanthu vokulipaka-ko. Ine tukala ovanthu vokulipaka-ko, matuyembe vala kokuti evi twasoka ovio viaviuka tyipona evi tuvasa m’Ombimbiliya neevi tupopilwa neongano.

9. Oityi tuna okulinga apeho tulipake koututu?

⁹ Opo tukale ovanthu velikondola koututu, apeho tuna okuhinangela okuti okulieleka na Siovaa onthwe tutupu-ale apa tulifwe. (Ovii. 8:​3, 4) Tupu tuna okulikwambela atwiiti ku Siovaa etukwateseko tutyivile okulikondola koututu. Siovaa metukwatesako, atutyivili okutavela etyi tulilongesa Mondaka yae, neetyi tupopilwa neongano liae, atwahayembe vala kweevi onthwe tusoka. Pokutanga Ombimbiliya, tala umwe nawa ovipuka vilekesa okuti Siovaa uhole vana velipaka koututu, mahi uyele vomakamo, vokulipaka-ko. Tupu lunguka opo wahayeke-po okulipaka koututu tyina wamapewa otyilinga meongano, hamwe otyilinga tyokukalela vakwenyi komutwe.

TUTUTUMBEI APEHO TUTAVELE OTYILI

10. Ovalie Siovaa ehole okupa otyilinga tyokululika ovanthu vae?

¹⁰ Apeho tutavelei etyi tupopilwa neongano. Kohale Siovaa watumine oo Mwisesi na Susuwee, opo vapopaile ovanthu vae etyi vena okulinga. (Susu. 1:​16, 17) Putyina ova Isilayeli ankho vetavela kovanthu ovo Siovaa atuma, vamona oviwa. Etyi tyati pomuvo wovalongwa votete va Kilisitu, ovatumwa 12 ankho ovo valulika vakwavo, vevepopila etyi vena okulinga. (Ovil. 8:​14, 15) Etyi pakala, povakulu ovo apayawisa ovakulu vomo Selusalei. Tyina ovanthu ankho vetavela etyi vapopilwa novakulu ovo, “omawaneno atwalako okupama metavelo, otyo kuyawisa nthiki na nthiki.” (Ovil. 16:​4, 5) Mononthiki mbuno, noonthwe tumona oviwa tyina tutavela etyi tupopilwa neongano lya Siovaa. Mahi pahe Siovaa makala ñgeni ine katutavela kwaava akoya vetululike? Opo tutyivile okukumbulula epulo olio, tutalei etyi tyalingile ova Isilayeli pweetyi veli nokwenda Kotyilongo Valaelwe.

11. Oityi tyalingilwe vana vehetavelele ku Mwisesi? (Tala olutalatu.)

¹¹ Etyi ova Isilayeli veli nokwenda Kotyilongo Valaelwe, ovanthu vamwe kavetavelele Mwisesi wapewa otyilinga tyokuvelulika. Vamwe vapopilile Mwisesi avati: “Pahe kwapwa, hanwe-ko vali! Ovanthu aveho [ovasukuki] aveho-aveho, Siovaa uli pokati kavo.” (Onob. 16:​1-3) Namphila tyili ku Huku ovanthu aveho ankho ovasukuki, mahi mwene wakoyele Mwisesi opo alulike ovanthu vae. (Onob. 16:28) Tyina ovanthu vayayesa Mwisesi, ngootyo ankho o Siovaa veli nokuyayesa. Ankho kavasoko-ale kweetyi Siovaa ahanda, vasoka avala kweetyi mwene vahanda, okukala ovanthu vomunkhima. Aveho vokwahindile oumphuki oo, na vana vokwahulile kuvo, Siovaa eveipaa. (Onob. 16:​30-35, 41, 49) Na hono, Siovaa hepanga-ko lya vana vehetavela etyi vapopilwa neongano liae.

12. Oityi twesukisila okuyumba onthumbi mweevi tupopilwa neongano?

¹² Tutwaleiko okuyumba onthumbi meongano lya Siovaa. Vana vokwetukalela komutwe, tyina vamamono okuti otyipuka tyimwe tyapopiwa m’Ombimbiliya omu ankho tutyinoñgonkela hamoko, vetyipilulula umwe. (Omih. 4:18) Valinga tupu ngootyo omokonda etyi vesuka vali natyo, okuhambukiswa Siovaa. Aviho valinga, vevilinga umwe ngeetyi tyipopia Ondaka ya Huku omu muna ovitumino ovanthu aveho vena okulandula.

13. Oityi tyatiwa ‘ondyila yonondaka mbweeta oviwa,’ ya oityi tuna okulinga nondyila yatyo oyo?

¹³ “Wahatunde mondyila yonondaka mbweeta oviwa.” (2 Tim. 1:13) “Onondaka mbweeta oviwa” mbapopiwa apa, ovipuka aviho tulongeswa tuvasa m’Ombimbiliya. (Swau 17:17) Ya ovipuka ovio tulongeswa, onthwe tuviyumba umwe onthumbi. Eongano lya Siovaa litulongesa tweendele movitumino ovio. Ya tyina tutyilinga tumona oviwa.

14. Oityi tyatwaile ovanthu vamwe vokohale okuyeka-po okweendela “mondyila yonondaka mbweeta oviwa”?

¹⁴ Oityi matyimoneka-po ine tuyeka-po ‘ondyila yonondaka mbweeta oviwa’? Tala vala etyi tyalingile ovanthu vamwe potyita tyotete ankho vekahi nokuhahanesa omatutu movanthu okuti onthiki ya Siovaa yehika-po. Mokutala ankho tyapopiwa momukanda umwe ovanthu vasoka okuti tyafwa omutumwa Paulu weuhoneka. Ovanthu vomo Tesalonika avahaovola-vo nawa vatale ine otyili umwe, navo avahimbika vala okutyipopila vakwavo. Ine vahinangelele ovipuka Paulu evelongesile, ñgeno kavetavelele komatutu oo. (2 Tes. 2:​1-5) Paulu wevepopilile vehetavaile vala kovipuka aviho veiva. Opo Paulu evekwateseko, pokumanuhula okuhoneka omukanda wa vali ova Tesalonika evepopila okuti: “Etyi pahe ame Paulu ndyimukukunya-po, o tyokuvoko kwange mwene, otyilimbo tyomikanda aviho; mwene ame ongootyo ndyihoneka.” — 2 Tes. 3:17.

15. Oityi tuna okulinga twehetavele tyina twamapopilwa otyipuka tyimwe tyilinga umwe ngoti otyili? Popia-po tyimwe tyalingilwe movilongo vyo União Soviética. (Tala omalutalatu.)

¹⁵ Oityi tulilongesila konondaka Paulu ahonekelele ova Tesalonika? Tyina twameivi otyipuka tyimwe, mahi okutyitala ñgaa katyilii-ale neetyi tuhole okulongeswa m’Ombimbiliya, na tyina twameivi omatutu, tuna umwe okusoka nawa. Kohale onondyale mbetu vatumine omukanda Konombangi vakala movilongo vyo União Soviética, ulinga ngatyina watunda Kononkhalamutwe Mbonombangi. Omukanda oo ankho upopia okuti, ava vahanda vapondola okuyapuka keongano lya Siovaa, avakahinda liavo. Omukanda watyo tyina ankho uutala, uti umwe hamwe tyili watunda Kononkhalamutwe Mbonombangi. Mahi vokuhole Siovaa kavetavelele komatutu oo. Avetyimono umwe okuti otyipuka omukanda oo uli nokupopia katyilii neetyi mwene ankho veli nokulongeswa. Na hono, onondyale mbetu vahahanesa ovipuka mo Internete vitungwangwanesa na tuliyapuke na vakwetu. Onthwe ‘twahatunguñywei vala atutundu monondunge mbetu.’ Mahi tulungukei atutale nawa evi twiiva neevi tutanga, ine vilii umwe notyili tukahi nokulongeswa. — 2 Tes. 2:2; 1 Swau 4:1.

16. Omu mutyipopila Ova Loma 16:​17, 18, oityi twesukisila okuhondovoka kovanthu vayapuka motyili?

¹⁶ Tulikwatei-po na vana vahayeke-po Siovaa. Huku uhanda ovanthu vae velikwate-po na vakwavo vafenda navo. Matulikwate-po vala na vakwetu tyina tukakatela motyili. Huku wetutuma tuhondovoke kovanthu vana vayapuka motyili, vayapaula vakwavo mewaneno. Ine katuvehondovoka noonthwe matuyapuka motyili. — Tanga Ova Loma 16:​17, 18.

17. Ine tunoñgonoka otyili, atukakatela mutyo, oviwa patyi matumono?

¹⁷ Ine tunoñgonoka umwe nawa otyili atukakatela mutyo, oupanga wetu na Siovaa maupame vali, matufwene vali ku Siovaa, nonthumbi yetu mwe aipame vali. (Efe. 4:​15, 16) Ine otyo tulinga otyo, kamatutavela komatutu Satanasi ahahanesa, ya mononkhumbi ononene kamatukatila owoma mokonda Siovaa meketuyakulila. Naina, twalako okukakatela motyili opo ‘Huku yombembwa akale noove.’ — Fili. 4:​8, 9.