Tyina Umwe Tuhole Ena Ouvela Uhaveluka

ETYI omulume wa Doreen utiwa Wesley una omanima 54 apopilwa kosipitali okuti una otyinthimba mowongo Doreen aihamenwa unene.a Onondotolo ambumukuatesako opo akaleko onohanyi mbumwe. Doreen wapopia okuti: “Etyi neiva anehetyitavela. Netyitavela vala etyi palamba onosimanu mbumwe. Ankho ndyisoka okuti otyipuka otyo tyipondola okumonekela ombunga onkhuavo, mahi ankho hapala onthue. Ankho hityikevelela.”

Onkhalelo Doreen elitehelela kayakakele. Ouvela uhaveluka upondola okumonekela kese munthu, momuvo ahakevela. Otyili ovanyingi vapondola okulitehelela omapita ine okulipula tyina vena ou vehole una ouvela uhaveluka. Mahi, okuvekuatesako tyipuilisa unene. Oityi ombunga ipondola okulingila una una ouvela uhaveluka? Oityi matyikuatesako vana vatekula una una ouvela uhaveluka? Tyina ononthiki mbomuvei mbuhika-po oityi tyipondola okumonekapo? Tete, matutale omokonda yatyi okutekula vana vena ouvela uhaveluka, otyitateka tyimwe tyipuilisa.

OTYITATEKA MONONTHIKI MBETU

Ovihemba ovanongo vavasa vikuatesako ovanthu opo vahankhie liwa. Kohale-hale, alo umwe movilongo viokuamona, ovanthu kavakala-ko ehimbwe. Ovanthu vankhia liwa mokonda yomauvela okulitambuliswa, novikuavo vali. Ha aveho venda kosipitali, iya ovanthu ovanyingi ankho vahakula vavo momaumbo avo muene ngamo vankhila.

Hono, ovanongo vavasa ovihemba ovinyingi vikuatesako ovanthu okukalako ehimbwe. Omauvela ankho okuipaa ovanthu tyahasete, pehepano upondola okupewa ovihemba okala-ko vali omanima omanyingi. Mahi, otyo katyilekesa okuti omunthu wahakulwa. Ovikando ovinyingi ovavei nkhele vakala novitateka ovikuavo vivetyilika okulitekula. Iya mokonda yotyo hono okutekula ovavei ovo tyipuilisa unene.

Moluotyo, ovavei ovo tyina ononthiki mbavo mbuhikapo tyisukisa okuvetuala kosipitali. Ovanthu ovanyingi hono kavetyii oñgeni omunthu anyima. Tupu kavehi ovanthu vamuenea-le omunthu tyina anyima. Mokonda yowoma wo ñgeni tyienda, vapondola okuhakuatesako wavo wavela. Oityi tyipondola okuvekuatesako?

OKULIFUIIKA

Ngetyi tuatala mongeleka ya Doreen, ovanthu ovanyingi vaihamenwa unene tyina umwe vehole amakala nouvela uhahakulwa. Mokonda ukala notyiho, nowoma, nokueliunga, oityi tyipondola okukukuatesako ulifuiike pala etyi matyiya? Omuumbili umwe wa Huku welikuambelele okuti: “Tulongese okuvalula ononthiki mbetu opo tukale ovanongo, opo tukale nomutima omunongo.” (Salmo 90:12) Likuambela ku Jeova Huku opo ekulekese ‘oñgeni movalula ononthiki mbove’ na uundapese nounongo ononthiki mbahupapo nomuvei.

Lipongiya nawa. Inkha omuvei nkhele utyivila okupopia iya ngwe uhanda okuholovona oñgeni ovipuka maviendeswa, otyiwa okumupula olie malingi omatokolo tyina ngwe ahemetyivili vali. Tompholei nawa konthele yetyi ahanda opo atualwe kosipitali, no ñgeni mahakulwa opo ombunga yahavelwe onombei tyina vamemulingila-ko omatokolo. Okutomphola nawa matyikuatesako ombunga opo vatekule nawa omuvei. Ombimbiliya ipopia okuti: “Pana pehena etompho, ovipuka aviho viasokwa kaviende nawa.”​—Provérbios 15:22.

OÑGENI MOMUKUATESAKO

Otyipuka tyo tete una okulinga okumupameka. Tyesukisa okupameka omuvei okuti umuhole iya ngwe kekahi aike. Otyo tyilingwa ñgeni? Mutangela-po ine muimbila-po, taindya omukanda ine otyiimbo matyimupameka. Ovanthu ovanyingi tyivepameka tyina vakuatwa menkhanya, na tyina vapopia navo nokuapoleya.

Inkha una ovaenda otyiwa okumupopila. Omukanda umwe wati: “Namphila omunthu wavela, mahi no ngotyo wiivako nawa. [Omuvei] upondola okutehelela nawa namphila elele. Ngotyo wahapopie natyike etyi ankho wahapondola okupopia tyina epahi.”

Inkha tyitavela likuambelelei kumwe. Ombimbiliya ipopia okuti nthiki imwe apostolu Paulu na ava ankho ena-vo ankho veli motyitateka tyimwe otyinene, ankho kavetyii ine mavahupu. Oityi tyevekuatesileko? Paulu apopila omapanga ae okuti: “Tupu nonwe mupondola okutukuatesako nomalikuambelo enyi.” (2 Coríntios 1:8-11) Okulikuambela nomutima auho tyina umona ononkhumbi no putyina wavela tyitukuatesako unene.

NOÑGONOKA OTYILI

Okutala omunthu uhole uli nokunkhia tyinumanesa unene. Tyotyili petupu omunthu uhanda okunkhia. Onthue katuatungilue pala okunkhia. (Romanos 5:12) Ondaka ya Huku yati ononkhia “ondyale” yetu. (1 Coríntios 15:26) Otyo naina tuhahandela ononkhia mbomunthu nawike.

Mahi, okusoka kuetyi matyimoneka-po tyipondola okukuatesako ombunga aiho okuhatili owoma, avalingi ononkhono mbokulinga ovipuka monkhalelo ikahi nawa. Vimwe povipuka vipondola okumoneka-po, vili mokakasa kati: “Onosimanu Mbahulilila Mbomuenyo.” Tyotyili, ha aviho povipuka ovio vipondola okumonekela omuvei, vipondola okuhamoneka ngomu mbelilandulila. Mahi no ngotyo, ovavei ovanyingi tyipondola okuvemonekela.

Tyina omunthu uhole amanyimi, otyiwa okutaindya epanga limwe liekukuatesileko-ale. Tyesukisa okupameka ombunga yomuendi, opo vanoñgonoke okuti, omuendi kekahi nokumona ononkhumbi. Omutungi wovanthu wapopia okuti, “vokuankhia, vetupu vali etyi vei.”​—Eclesiastes 9:5.

UNA UPONDOLA OKUTUPAMEKA VALI UNENE

Otyiwa okuyumba onthumbi mu Huku, hapouvela vala wa umwe mombunga yetu, mahi no povitateka vitundililako tyina amanyimi. Huku upondola okukukuatesako netyi vakuenyi vapondola okukupopila netyi vekulingila. Doreen wati okuti: “Ankho ndyitavela kese munthu uhanda okutukuatesako. Tyotyili, ovanthu vetukuatesako monkhalelo imwe ihuvisa.” Kuame nomulume wange ankho o ngatyina Jeova ekahi nokupopia okuti: ‘Ame ndyili-pano mandyimukuatesako.’ Ame nalumwe mandyityilimbwi.”

Tyotyili Jeova Huku oe omutekuli. Ngotyo Omutungi wetu utyii okuti tulambela mononkhumbi. Huku omunongo iya nombili ulinga atyiho opo etukuateseko nokutupameka okukoleleya alo tufinde. Tyihetyo vala Huku walaa okukamana-ko ovivi aviho nokukatutilisa ovanthu ovanyingi-nyingi veli mehinangelo liae. (João 5:28, 29; Apocalipse 21:3, 4) Aveho vapondola okupitulula onondaka mba apostolu Paulu mbati: “Nonkhia okufinda kuove kuli pi? Nonkhia okuipaa kuove kuli pi?”​—1 Coríntios 15:55.