“Obukama Bwawe Bwije” Kwonka Ryari?
“Ku murireeba ebyo byona, mumanye ku ari haihi, ku yaahikire n’aha rwigi.”—MAT. 24:33.
1, 2. (a) Niki ekirikubaasa kureetera omuntu kuba nk’otarikuhweza? (b) Ni buhame ki obu twine aha bikwatiraine n’Obukama bwa Ruhanga?
NOOBAASA kuba noomanya ngu abantu baareeba ekintu tibarikuguma nibakiijukaho ebirikushushana. Nikyo kimwe, omuntu nikibaasa kumugumira kuguma naijuka gye ebigambo ebi omushaho yaamugambiire yaaheza kumucebera. Nari obumwe omuntu naabaasa kumara obwire buraingwa naasherura garubindi ze nari ebishumuruzo bye kandi obwo biri haihi nawe. Ahabw’enki ebintu nk’ebi nibibaho? Abarikucondooza nibagira ngu omuntu naaba ari nk’otarikuhweza yaaba naakora ebintu bingi omurundi gumwe. Obwongo bwaitu butebeekanisiibwe kukora ekintu kimwe, kimwe.
2 Abantu baingi obunaku obu bari nk’abatarikuhweza aha bikwatiraine n’ebirikubaho omu nsi. Nibabaasa kuba nibaikiriza ngu embeera omu nsi zihindukire munonga kuruga 1914, kwonka batarikureeba obukuru bw’ebyo ebiriyo nibibaho. Nk’abeegi ba Baibuli, nitumanya ngu Obukama bwa Ruhanga bukatandika kutegyeka omuri 1914 obu Yesu yaayemekwa omu iguru. Kwonka okushaba okurikugira ngu “Obukama bwawe bwije; eby’okunda bikorwe omu nsi nk’oku bikorwa omu iguru” tikukahikiriire omu bwijwire. (Mat. 6:10) Okushaba oku nikwija kugarukwamu omu bwijwire ensi egi ku eraahweho. Ekyo ku kiraabeho, obwo ebi Ruhanga akunda nibiija kukorwa omu nsi nk’oku birikukorwa omu iguru.
3. Okushwijuma ebiri omu Kigambo kya Ruhanga nikutuhwera kureeba ki?
3 Ahabw’okugira ngu nitwega Ekigambo kya Ruhanga butoosha, nitubaasa kureeba ngu obunabi obwo buriyo nibuhikiirizibwa. Ka nitutaana aha bantu baingi! Nibeejumbira kimwe omu kukora emirimo yaabo kibaremesa kureeba ngu Kristo akatandika kutegyeka omu iguru omuri 1914 kandi ngu ari haihi kwija kucwekyereza ensi egi. Kwonka noobaasa kuteekateeka aha kibuuzo eki: Ku oraabe otwire nooheereza Ruhanga kumara emyaka mingi, nookifayo aha bukuru bw’obwire obu turimu nk’oku waabaire nookora ira? Ku oraabe nibwo oherize kuba omwe aha Bajurizi ba Yehova, omutima gwawe ogutaire ahari ki? Kubaasa kugarukamu ebibuuzo ebyo, ka tushwijume enshonga ishatu enkuru ahabw’enki turikubaasa kugira obuhame ngu ebi Ruhanga akunda biri haihi kukorwa omu nsi.
ABAVUGI B’EMBARAASI KUREEBWA
4, 5. (a) Yesu atwire naakora ki kuruga 1914? (Reeba ekishushani aha kutandika.) (b) Abavugi b’embaraasi bashatu nibajwekyera ki, kandi obunabi obu buhikiriziibwe buta?
4 Omuri 1914, Yesu akaheebwa ekirunga ekirikumanyisa ngu akatandika kutegyeka nk’Omugabe w’Obukama bwa Ruhanga. Ahonaaho akatandika kusingura ensi ya Sitaane egi embi. (Shoma Okushuuruurwa 6:1, 2.) Obunabi oburi omu Okushuuruurwa eshuura 6 nibworeka ahabw’enki nituhamya ngu bwanyima y’Obukama bwa Ruhanga kuteebwaho, hakaabaireho embeera mbi nk’entaro, eibura ry’eby’okurya, n’ebindi ebirikureeta okufa. Ebi byona nibijwekyerwa abavugi b’embaraasi bashatu abakuratiire Yesu Kristo.—Kush. 6:3-8.
5 Nk’oku kyagambirwe, ‘obusingye bukaihwa omu nsi,’ n’obu amahanga maingi garaabe nigaraganisa kukwatanisa hamwe gakareetaho obusingye omu nsi. Orutaro rw’Ensi Yoona orw’okubanza, ni rumwe aha ntaro nyingi ezaabaire niziija kumaraho obusingye omu nsi. N’obu haraabe habaireho entunguuka omu bya sayansi kuruga 1914, niheeyongyera kubaho eibura ry’eby’okurya omu nsi. Kandi hatwire nihabaho ebihikiirizi, endwara kandi ebi byona nibyeyongyera kwita abantu baingi munonga buri mwaka. Ebintu ebi n’eby’akabi munonga, nibikira kubaho, kandi nibiita abantu baingi kukira oku kyabaire kiri ira. Noomanya eki ekyo kirikumanyisa?
Embeera omu nsi neeyeyongyera kusiisikara, ahabw’abavugi b’embaraasi (Reeba akacweka 4, 5)
6. Ni baahi abaareebire obunabi nibuhikiirira, kandi ekyo kikabahiga kukora ki?
6 Abantu baingi bakaba bari omu kajagararo ahabw’orutaro rw’Ensi Yoona orw’okubanza na Spanish influenza. Kwonka Abakristaayo abashukirweho amajuta, omwaka 1914 bakaba bagwiniire ekihika barikumanya ngu nibwo Ebiro by’Abanyamahanga biraahweho. (Luk. 21:24) Bakaba batarikuhamiza kimwe ekiraabeho. Kwonka bakaba nibamanya ngu omuri 1914 nihaija kubaho ekintu kikuru aha bikwatiraine n’Obukama bwa Ruhanga. Ahonaaho ku baaherize kumanya okuhikiirizibwa kw’obunabi, n’obumanzi bakabuurira abandi ngu Obukama bwa Ruhanga bwatandika kutegyeka. Okubuurira amakuru g’Obukama kikabarugiramu okuhiiganisibwa. Okuhiiganisibwa okwo okwabaireho omu mahanga maingi, kukaba nikwongyera aha kuhikiirizibwa kw’obunabi. Emyaka eyaakuratsireho, abazigu b’Obukama bakatandika ‘kukora eby’eitima nibeekwatsa ebiragiro.’ Bakatandika kukora eby’obushaarizi aha b’eishe-emwe, barikubata omu bihome, barikubaita obwo barikubahanika, barikubateera amasasi, nari barikubatemaho emitwe.—Zab. 94:20; Kush. 12:15.
7. Ahabw’enki abantu baingi batarikumanya obukuru bw’ebyo ebiriyo nibibaho omu nsi obunaku obu?
7 Obu hariho obuhame ngu Obukama bwa Ruhanga bwatandikire kutegyeka omu iguru, ahabw’enki abantu baingi ekyo batarikukireeba? Ahabw’enki batarikubaasa kukwatanisa embeera eriho hati omu nsi n’obunabi obu abaheereza ba Ruhanga batwire nibagambaho kumara obwire buraingwa? Mbwenu shi n’ahabw’okugira ngu abantu baingi nibata omutima aha bi barikubaasa kureeba n’amaisho gaabo? (2 Kor. 5:7) Mbwenu shi bataire munonga omutima aha bintu ebirikutwarwa nka bikuru omu nsi kyabaremesa kureeba ebi Ruhanga arikukora? (Mat. 24:37-39) Nari shi abamwe nibahugibwa ebishuba bya Sitaane? (2 Kor. 4:4) Twine kugira okwikiriza kubaasa kwetegyereza eki Obukama bwa Ruhanga buriyo nibukora hati. Ka twine okushemererwa ahabw’okugira ngu nitumanya ekiriyo nikigyenda omu maisho!
ABABI NIBEEYONGYERA KUBA BABI MUNONGA
8-10. (a) Ebiri omu 2 Timoseo 3:1-5 bihikiriziibwe bita? (b) Ahabw’enki turikubaasa kugira ngu obubi nibweyongyera?
8 Hariho enshonga ya kabiri ahabw’enki nitumanya ngu Obukama bwa Ruhanga buri haihi kutegyeka omu nsi: Abantu babi baryayeyongyera kuba babi. Kumara nk’ekyasha kimwe, embeera erikugambwaho omuri 2 Timoseo 3:1-5 etwire neebaho. Kandi ebintu ebyo bijanjaire munonga omu nsi yoona. Mbwenu torikureeba ngu obunabi obwo buriyo nibuhikiirira? Ka tushwijume eby’okureeberaho ebirikworeka gye eki.—Shoma 2 Timoseo 3:1, 13.
9 Teekateeka aha ntaniso eri ahari ebyo ebyabaire nibireebwa nk’ebirikuteeza entsibo omu myaka ya 1940 nari 1950, n’ebyo ebirikubaho ebiro ebi aha murimo, omu by’okweshemeza, omu by’emizaano, n’omu by’emishono y’ebijwaro. Obushaarizi n’obushambani bijanjaire munonga. Abantu nibenda ngu abandi babareebe barikwejumba omu by’obushaarizi, omu birikwitsa enshoni n’ebirikutiinisa okukira ekintu ekindi kyona. Ebyabaire nibitwarwa nk’ebirikutiinisa omu myaka ya 1950 hati nibireebwa nk’ebiine kureebwa eka yoona. Kandi abantu baingi nibareeba ngu ebitingwa baine omwanya gw’ahaiguru omu by’okweshemeza, n’omu by’emishono y’ebijwaro kandi emitwarize yaabo nibagyoreka abantu boona. Ka n’omugisha ahabw’okugira ngu itwe nitumanya emiteekateekyere ya Ruhanga aha bintu ebyo!—Shoma Yuda 14, 15.
10 Nari Omukristaayo naabaasa kuteekateeka aha mitwarize y’abaana bato omu myaka ya 1950 arikugigyeragyeranisa n’ey’ab’obunaku obu. Abazaire bakaba nibeerarikirira yaaba abaana baabo nibareetsa, yaaba nibanywa amaarwa, nari nibazina omu muringo ogutashemeire. Kwonka obunaku obu, nitukira kuhurira amakuru mabi nk’aga: Omwegi w’eishomero ow’emyaka 15 ateire bagyenzi be amasasi, yaita 2 kandi 13 baahutaazibwa. Eminyeeto ababaire basinzire baitsire omwishiki w’emyaka mwenda baateera ishe n’omunyabuzaare. Emishango yoona ebaireho omu myaka ikumi omu ihanga rimwe omuri Asia, nikyorekwa ngu kimwe kya kabiri kyayo, eminyeeto nibo bagikozire. Mbwenu shi hariho orikubaasa kugira ngu ebintu obunaku obu tibirikweyongyera kubi bibi?
11. Ahabw’enki abantu baingi batarikureeba ngu ebintu nibyeyongyera kuba bibi?
11 Entumwa Petero akagira ati: “Omu biro by’aha mperu haryaija abagaaniizi abarikugaaniiza, nibakuratira okwetenga kwabo okubi, nibagira bati: Ku yaaraganiise kwija! Mbwenu arahi? Ahakuba okwiha obu baatatenkuriitwe baagwejegyera, byona bituura nk’oku byabaire biri aha kutandika kw’okuhangwa kw’ensi.” (2 Pet. 3:3, 4) Ahabw’enki abantu abamwe nibatwaza batyo? Buzima ekintu twaba nitukira kukireeba, titurikukitaho munonga omutima. Emicwe ya munywani waitu yaahinduka kitaraariire, ekyo nikituteeza entsibo. Kwonka emicwe y’abantu boona yaaba neehinduka mporampora kumara obwire buraingwa, ekyo nitubaasa kutarahuka kukireeba. Empindahinduka nk’egyo neebaasa kutatuteeza entsibo, kwonka titushemereire kuteekateeka ngu ti y’akabi.
12, 13. (a) Ahabw’enki tutashemereire kutiina ahabw’ebiriyo nibibaho omu nsi? (b) Niki ekiraatuhwere kugumira ebiro ebi eby’emperu ebigumire kwemera?
12 Entumwa Paulo akaturabura ngu “omu biro by’aha mperu,” embeera zikaabaire zigumire munonga kwemera. (2 Tim. 3:1) Kwonka titushemereire kweshereka embeera eziri omu nsi. Turikuhwerwa Yehova, omwoyo gwe ogurikwera, n’ekibiina kye, nitubaasa kusingura okwerarikirira kwona n’okutiina. Nitubaasa kuguma turi abeesigwa. Ruhanga naija kutuha “amaani agarikukirira kimwe.”—2 Kor. 4:7-10.
13 Ni kirungi kwijuka ngu Paulo akatandika kuhandiika obunabi obwo arikugira ngu “omanye eki.” Ebigambo ebyo nibihamya ngu ekirikukurataho eki yaahandiikire kikaba nikiija kuhikiirira. Hatariho kubanganisa, ensi neija kweyongyera kuba mbi okuhitsya obu Yehova araagicwekyereze. Ebyafaayo nibyoreka ngu emicwe y’ekigombe ky’abantu ku erikusiisikara, ekigombe ekyo nikigwa. Emicwe y’abantu omu nsi yoona esiisikaire munonga okukira ira. Abantu baingi nibabaasa kutafayo aha bukuru bw’ekyo, kwonka ebitwire nibibaho kuruga 1914 bishemereire kutuhamiza ngu Obukama bwa Ruhanga buri haihi kuhezaho obubi bwona.
OBUSINGYE OBU TIBURIHWAHO
14-16. Ni nshonga ki eya kashatu erikutureetera kwikiriza ngu Obukama bwa Ruhanga buri haihi kwija?
14 Hariho enshonga ya kashatu eshemereire kutureetera kugira obumanzi. Ebitwire nibibaho omu baheereza ba Ruhanga nibyoreka ngu emperu eri haihi. Nk’eky’okureeberaho, Obukama bwa Ruhanga butakatandikire kutegyeka omu iguru, abashukirweho amajuta bakye bakaba nibaheereza Ruhanga n’obweziriki. Mbwenu shi bakakora ki obunabi obu baabaire nibateekateeka ngu nibwija kuhikiirira omuri 1914 ku bwabuzire kuhikiirira? Baingi bakaguma bari abeesigwa ahari Yehova omu kuhiiganisibwa n’omu kugyezibwa. Kumara emyaka mingi, abashukirweho amajuta bagumire bari abeesigwa kuhitsya aha kufa.
15 Yesu omu bunabi bwe oburikukwata aha mperu y’ensi, akagira ati “Obusingye obu tiburihwaho, okuhitsya obu ebi byona biribaho.” (Shoma Matayo 24:33-35.) Nitwetegyereza ngu Yesu obu yaagira ngu “obusingye obu,” akaba naamanyisa ebicweka bibiri eby’Abakristaayo abashukirweho amajuta. Ekicweka eky’okubanza kirimu abo abaabaire bariho omuri 1914, kandi bakareeba akamanyiso k’okubaho kwa Kristo omu mwaka ogwo. Abaabaire bari omu kicweka eki bakaba bariho omuri 1914, kandi bakaba bashukirweho omwoyo gurikwera omu mwaka ogwo nari omwaka ogwo gutakahikire.—Rom. 8:14-17.
16 Ekicweka ekya kabiri eky’abashukirweho amajuta ekirikutwarirwa omu ‘busingye obu,’ kirimu abo abaashukirweho amajuta hakiriho bamwe aha baabaire bari omu kicweka eky’okubanza. N’ahabw’ekyo, ti buri omwe aha bashukirweho amajuta abariho obunaku obu ngu naatwarirwa omu ‘busingye obu,’ obwagambirweho Yesu. Abari omu kicweka kya kabiri eky’obusingye obu bakuzire munonga. Kwonka ebigambo bya Yesu ebiri omu Matayo 24:34 nibituhamiza ngu abari omu ‘busingye obu tibarikwija kuhwaho’ batakareebire okutandika kw’okubonabona kwingi. Eki kishemereire kutuhamiza ngu hatsigaireyo obwire bukye Omugabe w’Obukama bwa Ruhanga akacwekyereza ensi egi embi reero hakabaho ensi ensya erimu okuhikiirira.—2 Pet. 3:13.
KRISTO ARI HAIHI KUHENDERA OKUSINGURA KWE
17. Obuhame bw’emiringo eshatu obu twareeba nibutuhwera kwetegyereza ki?
17 Mbwenu shi nitubaasa kuhendera tuta kurugiirira aha buhame bw’emiringo eshatu obu twashwijuma? Yesu akagira ngu titurikumanya izooba nari eshaaha obu emperu eraije. (Mat. 24:36; 25:13) Kwonka nitumanya “obunaku,” nk’oku Paulo yaagambire. (Shoma Abarooma 13:11.) Hati turi omu bunaku obwo, nibyo biro by’emperu. Twata omutima aha bunabi bwa Baibuli nʼebi Yehova Ruhanga na Yesu Kristo barikukora, nikituhamiza ngu emperu eri haihi kuhika.
18. Niki ekirikwija kuhika ahari abo abarikwanga kwikiriza Yesu Kristo?
18 Abo boona abarikwanga kwikiriza ngu Yesu Kristo aine obushoboorozi, juba nibaija kumanya ngu bagweriire kimwe. Tibarikwija kutunga buhungiro. Omu bwire obwo, baingi nibaija kucura baine obwoba barikugira bati: “N’oha orikubaasa kukyemera?” (Kush. 6:15-17) Kwonka Okushuuruurwa Eshuura 7 neeha eky’okugarukamu. Abashukirweho amajuta n’abo abaine amatsiko g’okutuura omu nsi, nibaija kwemerera bahami barikumanya ngu nibasiimwa Ruhanga. Reero “omutwe muhango gw’abantu” ab’entama ezindi nibaija kuhonokaho omu kubonabona kwingi.—Kush. 7:9, 13-15.
19. Obu orikuhamya ngu emperu eri haihi kuhika, niki eki oiniire ekihika?
19 Twata omutima aha kuhikiirira kw’obunabi bwa Baibuli omu biro ebi, titurikwija kwikiriza Sitaane hamwe n’ensi ye kutuhuzya kandi titurikwija kuba nk’abatarikureeba ebiriyo nibibaho omu nsi. Juba, Kristo naija kuhendera okusingura kwe kandi acwekyereze ensi ya Sitaane ahari Haramagedoni. (Kush. 19:11, 19-21) Ka nitwija kushemererwa munonga bwanyima y’orugamba orwo!—Kush. 20:1-3, 6; 21:3, 4.