RAIBURARE Y'AHA INTANEETI eya Watchtower
Omunaara gw'Omurinzi
RAIBURARE Y'AHA INTANEETI
Runyankore
  • BAIBULI
  • EBITABO
  • ENTEERANE
  • fy eshu. 15 rup. 173-182
  • Okuha Ekitiinisa Abazaire Baitu Abakaikwire

Vidiyo ei waatoorana teriho.

Haine ekyashoba omu kutaho vidiyo.

  • Okuha Ekitiinisa Abazaire Baitu Abakaikwire
  • Ekirikureeta Okushemererwa omu Ka
  • Emitwe Emikye
  • Ebirikushushana
  • OKUFAYO AHA KU BARIKWEHURIRA
  • OKUBAHWERA OMU BY’OMUBIRI
  • RUKUNDO HAMWE N’OKWEFEEREREZA
  • YOREKA OKWETEGYEREZA N’EMBABAZI
  • OKUGUMA OINE EMITEEKATEEKYERE MIRUNGI
  • ORIKUBA NAAMUGUMA HAIHI NAWE NAAYETENGA OBUHWEZI
  • AMAANI AGARIKUKIRIRA KIMWE AHA GA BUTOOSHA
  • Baibuli Neegamba ki aha Kureeberera Abazaire Abakaikwire?
    Ebibuuzo Ebi Baibuli Erikugarukamu
  • Okureeberera Abakaikwire
    Omunaara gw’Omurinzi Ogurikuranga Obukama Bwa Yehova—2014
  • Ha Abakaikwire Ekitiinisa
    Omunaara gw’Omurinzi Ogurikuranga Obukama Bwa Yehova—2014
  • “Otiine Sho na Nyoko”
    Obuheereza Bwaitu n’Oku Turikutwaza—Akatabo k’Okukoresa—2018
Ekirikureeta Okushemererwa omu Ka
fy eshu. 15 rup. 173-182

Eshuura Ya Ikumi Na Itaano

Okuha Ekitiinisa Abazaire Baitu Abakaikwire

1. Abazaire baitu tubainiire eibanja ki, kandi tushemereire kubatwariza tuta?

OMUSHAIJA omwe omunyabwengye akahabura ati: “Hurira sho owaakuzaire, kandi otarigaya nyoko yaakura.” (Enfumu 23:22) Noobaasa kugira oti: ‘Tindikubaasa kwanga kuhurira abazaire bangye nari kubagaya.’ Kandi baingi ahariitwe titurikugaya abazaire baitu, kureka nitubakunda munonga. Nitumanya ngu twine eibanja ahari bo. Eky’okubanza, abazaire baitu nibo baatuzaire. N’obu Yehova araabe niwe oburugo bw’amagara, ku baakubaire batariho titwakubaireho. Tihariho eky’omuhendo eki turikubaasa kuha abazaire baitu ekirikwingana n’amagara agu twine. N’ahabw’ekyo, teekateeka aha kwefeerereza, rukundo ei barikworeka omu kuhwera omwana n’okumureeberera, otwariiremu n’okumurabya omu myaka y’obuto akahika aha kukura. Ekigambo kya Ruhanga nikihabura kiti: “Tiina sho na nyoko . . . obone kuba gye, okahangaara omu nsi.”—Abaefeso 6:2, 3.

OKUFAYO AHA KU BARIKWEHURIRA

2. Abaana abarikuba bakuzire nibabaasa ‘kwihura’ bata abazaire baabo?

2 Entumwa Paulo akahandiikira Abakristaayo ati: “Abaana nari abaijukuru, babanze beegye kworeka okutiina Ruhanga omu bi barikukorera ab’omu maka gaabo, nibaihura ebi abazaire baabo baabakoreire, ahabw’okuba ekyo nikyo kishemeire omu maisho ga Ruhanga.” (1 Timoseo 5:4) Abaana abakuzire “nibaihura” abazaire baabo na baishenkurubo nari baanyinenkurubo barikubooreka okusiima ahabw’okubafaho na rukundo ei baaboorekire. Omuringo gumwe ogu abaana barikubaasa kukoramu ekyo n’okumanya ngu abakaikwire nibeetenga kworekwa rukundo n’okufuubwaho nk’oku kishemereire aha bantu abandi. Baine kukireeba ngu nibatwarwa nk’ab’omuhendo. Baine kukireeba ngu amagara gaabo gakiine omugasho.

3. Abazaire baitu na baatatenkuriitwe nari bamaawenkuriitwe nitubaasa kubaha tuta ekitiinisa?

3 N’ahabw’ekyo nitubaasa kuha abazaire baitu na baatatenkuriitwe nari bamaawenkuriitwe ekitiinisa turikubooreka ngu nitubakunda. (1 Abakorinso 16:14) Abazaire baitu baaba batarikutuura naitwe, twine kwijuka ngu okuguma nituhurizana nabo nikibashemeza munonga. Okubahandiikira ebaruha, okubateerera esimu nari okubataayaayira nikibaasa kwongyera kubareetera okushemererwa. Andrew omureeberezi omu kibiina Ekikristaayo omu ihanga rimwe omu Afrika akaba agyenda mailo nka 95 emirundi ebiri omu saabiiti arikuza kureeba ishe owaabaire arwaire kwonka atari omwe aha Bajurizi ba Yehova. Naagira ati: “Ku naabaire omwe aha Bajurizi ba Yehova tata akampigaanisa munonga. Kwonka ku yaareebire oku naabaire nimureeberera obu yaabaire arwaire, akatandika kugambira barumuna bangye na banyaanyazi ati: ‘Naimwe mwine kuza omu diini ya mukuru wanyu!’ Ekyo kikabahiga, kandi hati abaana ba tata mwenda boona n’Abajurizi ba Yehova.”

OKUBAHWERA OMU BY’OMUBIRI

4. Enyikiriza y’ediini y’Ekiyudaaya ekareetera eta abantu kutafayo aha bazaire baabo abakaikwire?

4 Kwonka shi okuha abazaire ekitiinisa nikitwariramu n’okubafaho omu by’omubiri? Eego, butoosha nikitwariramu ekyo. Obu Yesu yaabaire ari aha omu nsi, abeebembezi b’ediini y’Ekiyudaaya bakaba baine enyikiriza erikugira ngu omuntu yaagira ngu empiiha ze nari ebintu bye ‘abihongyeire Ruhanga,’ naaba yaihwaho obujunaanizibwa bw’okubikoresa okureeberera abazaire be. (Matayo 15:3-6) Buzima ekyo ka kyabaire kitari kikorwa ky’embabazi! Omu kugamba batyo, abeebembezi b’ediini abo bakaba nibahiga abantu kutaha abazaire baabo ekitiinisa n’okubatwariza nk’abataine mugasho barikwanga kubaha ebi barikwetenga. Buzima titurikwenda kukora ekintu nk’ekyo.—Eky’Ebiragiro 27:16.

5. Omu mahanga agamwe n’obu zaagavumenti zaakuba niziha abakaikwire obuhwezi, ahabw’enki okuha abazaire ekitiinisa obumwe kirikutwariramu okubaha obuhwezi bw’empiiha?

5 Hati omu mahanga maingi, ebibiina ebitairweho gavumenti nibiha abakaikwire ebintu ebimwe ebi barikwetenga nk’eby’okurya, ebijwaro n’oburaaro. Okwongyera ahari ekyo, abakaikwire bo bonka nibabaasa kuba baayetereireho ebiraabareeberere omu myaka yaabo ya bukuru. Kwonka ebintu ebyo byaba bitarikumara, abaana nibaha abazaire baabo ekitiinisa barikukora kyona ekirikubaasika okubaha ebi barikwetenga. Kandi okureeberera abazaire abakaikwire nikyoreka okutiina Ruhanga, Owaatandikireho entebeekanisa y’eka.

RUKUNDO HAMWE N’OKWEFEEREREZA

6. Ni ntebeekanisa ki ezi abamwe bataireho okubaasa kureeberera abazaire baabo?

6 Abaana bakuru baingi nibooreka rukundo n’okwefeerereza aha bazaire baabo abaine amagara mabi barikubaha ebi barikwetenga. Abamwe babaasize kutwara abazaire baabo omu maka gaabo kandi abandi bafurukire baatandika kutuura haihi n’abazaire baabo. Kandi entebeekanisa nk’ezo zigasiire abazaire hamwe n’abaana baabo.

7. Ahabw’enki ni kirungi okutarahuka kucwamu aha nshonga ezikwatiraine n’okureeberera abazaire abakaikwire?

7 Kwonka obumwe, entebeekanisa nk’ezo tizirikurugamu ebirungi. Ahabw’enki? Obundi ekyo nikibaho ahabw’okurahukiiriza kucwamu. Baibuli neegira eti: “Omwerinzi ayetegyereza ahu arikuraba.” (Enfumu 14:15) Nk’eky’okureeberaho, ka tugire ngu nyoko niwe akaikwire, nikibaasa kuba kitamworobiire okutuura wenka kandi nooreeba ngu waatuura nawe nikiija kumugasira. Omu kucwamu eky’okukora n’obwengye, noobaasa kuteekateeka ahari ebi: Niki ebi arikwetenga byenyine? Hariho ebibiina bya gavumenti ebirikubaasa kumuha obuhwezi oburikwikirizibwa? We naayenda kwija kutuura naiwe? Yaaba naayenda kutuura naiwe, amagara ge nigaija kukwatwaho gata? Nikiija kumwetengyesa okutsigaho banywani be? Ekyo nikiija kukwata kita aha ku arikwehurira? Waagaaniire nawe aha nshonga ezo? Okwija kwe kutuura naiwe nikwija kukukwataho kuta n’omukazi waawe n’abaana baawe? Nyoko yaaba naayetenga oraamugume haihi, nooha oraabaase kukikora? Obujunaanizibwa obwo noobaasa kubuhikiiriza n’abandi? Enshonga ezo waazigaaniireho n’abo abu kirikukwataho?

8. N’oha ou orikubaasa kusheruraho obuhabuzi waaba noocwamu aha ku orikubaasa kuhwera abazaire baawe abakaikwire?

8 Obu obujunaanizibwa bw’okureeberera omuzaire okaikwire buri obw’abaana be boona abari omu ka, nikiba kiri kirungi kugira orukiiko rw’eka yoona kugira ngu boona babaase kwejumba omu kucwamu. Okugaaniira n’abareeberezi b’ekibiina Ekikristaayo nari banywani baawe abaraabaireho omu mbeera nk’egyo nikibaasa kukuhwera. Baibuli neerabura eti: “Ahatari kuhanuura enaama zifa busha, kwonka ahu abahi b’obwengye baingi bari, zihikiirizibwa.”—Enfumu 15:22.

YOREKA OKWETEGYEREZA N’EMBABAZI

9, 10. (a) Abazaire baitu n’obu baakuba bakuzire, tushemereire kubafaho mu muringo ki? (b) N’obu omwana okuzire yaakuteeraho kuhwera abazaire be, n’enki eki ashemereire kubarekyera?

9 Okuha abazaire baitu abakaikwire ekitiinisa nikyetengyesa okwetegyereza n’embabazi. Nk’oku abari omu myaka ya bukuru barikugyenda nibeyongyera kukaikura, nikwo kirikubaasa n’okutaboorobera kugyenda, kurya, n’okwijuka ebintu. Nibabaasa kwetenga obuhwezi. Obwire obwingi abaana nibata omutima aha burinzi bw’abazaire baabo kandi bateeraho kubaha obuhabuzi. Kwonka abakaikwire nibaba baine obwengye bwingi n’ebi barikumanya bingi, baherize obwire bwingi barikwereeberera kandi barikwecweramu eby’okukora. Okubaha ekitiinisa nikubaasa kurugiirira aha mirimo yaabo nk’abazaire. Abazaire abarikureeba ngu tibakibaasa kwereeberera kureka ngu baine kureebererwa abaana baabo nikibaasa kubagwisa kubi. Abamwe nibaguubwa kubi kandi banga n’eki barikureeba ngu nikibaasa kubaihaho obugabe bwabo bw’okutuura bonka.

10 Tihariho omuringo gworobi ogw’okushoboororamu oburemeezi nk’obwo, kureka nikiba kiri ekikorwa ky’embabazi okureka abazaire bakeereeberera kandi baakeecweramu nk’oku kirikubaasika. Tiky’obwengye okucwamu eky’okukorera abazaire baawe otabandize kukigaaniiraho nabo. Nibabaasa kuba bafeereirwe bingi ahabwa bukuru. Baikirize kuguma n’obugabe bwabo bw’okutuura bonka. Noobaasa kushanga ngu okubareka bakatuura bonka nibwo orikwija kuguma oine omukago murungi nabo. Nibaija kuguma bashemereirwe kandi naiwe oshemereirwe. N’obu kyakuba nikyetengyesa ngu ogire ebimwe ebi waabacweramu ahabw’oburungi bwabo, okuha abazaire baawe ekitiinisa nikyetengyesa ngu obatwarize omu muringo ogushemeire. Ekigambo kya Ruhanga nikihabura kiti: “Ogume oimukire ow’enju, n’omugurusi omuhe ekitiinisa.”—Abaleevi 19:32.

OKUGUMA OINE EMITEEKATEEKYERE MIRUNGI

11-13. Omukago gw’omwana n’abazaire be gwaba gwabaire gutari murungi enyima, naabaasa kutwaza ata omu kubareeberera omu myaka yaabo ya bukuru?

11 Obumwe, oburemeezi obu omwana okuzire arikubaasa kutunga omu kuha abazaire be ekitiinisa nibubaasa kuruga aha mukago ogu omuzaire n’omwana baabaire baine obu omwana yaabaire akiri muto. Obundi sho akaba ataine rukundo, na nyoko naabaasa kuba yaabaire ari enshaarizi. Kandi noobaasa kuba noohurira otashemereirwe ahakuba oku baakutwariize tikwe waabaire nooyenda bakutwarize. Noobaasa kwetantara emiteekateekyere nk’egyo?a

12 Basse owaakuriire omuri Finland, naagira ati: “Iba maawe akaba ari omuserikare w’ekibiina kya Nazi omuri Bugirimaani. Akaba naarahuka kuguubwa kubi, kandi arikubaasa kukora kubi omuntu. Emirundi mingi akaba ateera maawe ndikumureeba. Omurundi gumwe akangirira ekiniga, yaimutsya orukoba yaarunteera omu maisho. Rukanteera munonga naahika n’aha kugwa aha kitanda.”

13 Kwonka hariho ebirungi ebi yaabaire akora. Basse naagira ati: “Kwonka akaba akora munonga abaasa kureeberera eka omu by’omubiri. Akaba atankunda nk’oku omuzaire aine kukunda omwana we kwonka nkaba nimmanya ngu akakurira omu mbeera mbi. Nyina akamubinga omu ka yaabo akiri omutsigazi muto. Akakura ari omurwani kandi akaza kurwana omu rugamba akiri omunyeeto. Nkabaasa kwetegyereza ahabw’enki yaabaire naatwaza atyo kandi tindamugiriire kiniga. Ku naakuzire akarwara, nkateeraho kumuhwera nk’oku naabaire nimbaasa okuhitsya obu yaafiire. Kikaba kitoorobi, kwonka nkakora eki naabaire nimbaasa. Nkateeraho kumutwariza gye okuhitsya aha kufa kwe, kandi ninteekateeka ngu akasiima ebi naamukoreire.”

14. Ni kyahandiikirwe ki ekirikukwata aha mbeera zoona otwariiremu n’ezirikukwata aha kureeberera abazaire abakaikwire?

14 Omu mbeera z’eka, nk’oku kiri n’omu mbeera ezindi, Baibuli neehabura eti: “Mujware omutima gw’esaasi, embabazi, okutwaza gye, obucureezi n’okugumisiriza, nimugumisiririzana; kandi ku haraabe hariho oine eki arikufa na mugyenzi we, musaasirane; nk’oku Mukama yaabasaasiire, mube nikwo mwatwaza.”—Abakolosai 3:12, 13.

ORIKUBA NAAMUGUMA HAIHI NAWE NAAYETENGA OBUHWEZI

15. Ahabw’enki okureeberera abazaire obumwe kirikushaasha munonga?

15 Okureeberera omuzaire oine amagara mabi tikyorobi, nikutwariramu ebintu bingi, obujunaanizibwa n’obwire bwingi. Kwonka ekigumire munonga n’okuguma oine emiteekateekyere mirungi. Nikimaramu amaani okureeba abazaire baawe nibahwa amaani, nibeebwa juba kandi batakibaasa kutuura bonka. Sandy orikuruga Puerto Rico naagira ati: “Maawe akaba ari enyomyo y’eka yaitu. Kwonka kikaba nikishaasha munonga okureeba naabonabona. Akabanza kucumbagira reero yaatandika kugyendera aha kihiimbo, bwanyima yaagyendera aha bihiimbo bibiri kandi aha muheru yaatandika kugyendera omu kagaari. Bwanyima akaguma naayeyongyera kuba kubi okuhitsya obu yaafiire. Akarwara ekokoro y’omu magufa yaayetenga ow’okumuguma haihi obwire bwona—ekiro na nyomushana. Tukaba tumunaabisa, tumuriisa kandi tugira ebi twamushomera. Kikaba kitoorobi—okukira munonga omu miteekateekyere yaitu. Ku naamanyire ngu maawe naaza kufa, nkarira ahakuba nkaba nimukunda munonga.”

16, 17. Ni buhabuzi ki oburikubaasa kuhwera abarikureeberera abazaire kuguma baine emiteekateekyere mirungi?

16 Waayeshanga omu mbeera nk’egyo, noobaasa kukora ki kubaasa kugyemera? Okuhurira ebi Yehova arikukugambira kurabira omu kushoma Baibuli n’omu kugamba nawe omu shaara nikiija kukuhwera munonga. (Abafilipi 4:6, 7) Kandi ekindi, teeraho kurya eby’okurya ebirimu ekirisa kandi oteereho kuhuumura ekirikumara. Waakora ebi, noija kuba oyetebeekaniise gye omu biteekateeko n’omu by’omubiri kubaasa kureeberera omukundwa waawe. Obundi noobaasa kukora entebeekanisa kugira ngu otungye akahuumuro. N’obu waakuba otarikubaasa kutunga ekihuumuro kihango, ni kirungi okugira obwire bw’okuhuumuraho. Okutunga obwire okahuumuraho, noobaasa kutunga ondiijo oraabe naaba amuri haihi waaba otariho.

17 Butoosha abantu bakuru abarikuba nibareeberera abazaire baabo nibaba nibenda kuha abazaire baabo abo ebintu bingi. Kwonka otakaguubwa kubi ahabw’ebi otarikubaasa kukora. Waaba oine ou orikureeberera, teeraho kukora ebi orikubaasa byonka. Oshemereire kuringaanisa ebyetengo by’abazaire baawe, eby’abaana baawe, ou ori nawe omu bushwere hamwe n’ebyawe.

AMAANI AGARIKUKIRIRA KIMWE AHA GA BUTOOSHA

18, 19. Yehova naaraganisa kutuha buhwezi ki, kandi ni by’okureeberaho ki ebirikworeka ngu naahikiiriza ekyo eki yaaragaaniise?

18 Kurabira omu Kigambo kye Baibuli, Yehova na rukundo naaha obuhabuzi oburikubaasa kuhwera omuntu omu kureeberera abazaire be abakaikwire, kwonka obwo tibwo buhwezi bwonka obu arikuha. Omuhandiiki wa zaaburi akahandiika ati: “MUKAMA ari haihi na boona abamutakira. Kandi aryahurira okutaka kwabo, abajune.” Yehova naija kukiza nari kurinda abeesigwa be barabe n’omu mbeera ezigumire munonga.—Zaaburi 145:18, 19.

19 Myrna akereebera ekyo obu yaabaire naareeberera nyina, owaabaire arwaire endwara y’okusharara. Myrna akahandiika ati: “Nikishaasha munonga okureeba ou orikukunda aine obusaasi, atarikubaasa kukugambira ahu arikusaasa. Kukaba kuri nk’okumureeba arikweyongyera kutobera omu maizi, kwonka hatariho eki naabaire nimbaasa kukora. Obwire bwingi nkaba ntsimba amaju ngambira Yehova embeera ei naabaire ndimu. Nkaba ndira nka Daudi owaayeshengyeriize Yehova ngu abikye amarira ge omu cupa kandi ngu amwijukye. [Zaaburi 56:8] Kandi nk’oku Yehova arikuraganisa, akampa amaani agu naabaire ninyetenga. ‘Yehova akaba obwegamo bwangye.’”—Zaaburi 18:18.

20. Ni kuragaanisa ki okuri omu Baibuli okurikubaasa kuhwera abarikureeberera abakaikwire kuguma baine amatsiko, nangwa n’obu ou barikureeberera yaakufa?

20 Nikigambwa ngu okureeberera abazaire abakaikwire “tikirikuhendera n’ebirungi.” N’obu waakuteeraho kureeberera omuntu okaikwire omu muringo murungi, naabaasa kufa, nk’oku nyina wa Myrna yaafiire. Kwonka abo abarikwesiga Yehova nibamanya ngu okufa tigwo muheru gwa byona. Entumwa Paulo akagira ati: “Nyine amatsiko ahari Ruhanga . . . ngu haryabaho okuzooka kw’abahikiriire n’abatahikiriire.” (Ebyakozirwe 24:15) Abo abafeereirwe abazaire baabo ababaire bakaikwire nibahuumurizibwa amatsiko g’okuzooka hamwe n’ensi nungi ensya ei Ruhanga yaaragaaniise kureetaho ‘etaribamu kufa.’—Okushuuruurwa 21:4.

21. Ni birungi ki ebirikuruga omu kuha abazaire abakaikwire ekitiinisa?

21 Abaheereza ba Ruhanga nibafayo aha bazaire baabo, nangwa n’obu abazaire abo baakuba bakaikwire. (Enfumu 23:22-24) Nibabaha ekitiinisa. Omu kukora batyo, nibareeba eki enfumu y’omu Baibuli erikugamba: “Ka sho na nyoko bashemererwe, kandi nyoko owaakuzaire ayesiime!” (Enfumu 23:25) Kandi ekikuru munonga, abo abarikuha abazaire baabo abakaikwire ekitiinisa nibashemeza Yehova Ruhanga kandi bamuha ekitiinisa.

[Obugambo obw’Ahansi]

a Aha titurikugamba aha bazaire kutwariza kubi abaana okuhika n’aha kugiibwaho orubanja.

EMISINGYE YA BAIBULI EGI NEEBAASA KUTUHWERA ETA . . . OKUHA ABAZAIRE BAITU ABAKAIKWIRE EKITIINISA?

Tushemereire kuteeraho kwihura abazaire baitu na baatatenkuriitwe nari bamaawenkuriitwe.—1 Timoseo 5:4.

Ebi turikukora byona twine kubikora ahabwa rukundo.—1 Abakorinso 16:14.

Titushemereire kurahukiiriza kucwamu aha nshonga eziri nkuru.—Enfumu 14:15.

Abazaire abakaikwire, n’obu baakuba barwaire kandi bataine maani, twine kubaha ekitiinisa.—Abaleevi 19:32.

Okukaikura n’okufa nibyija kuhwaho.—Okushuuruurwa 21:4.

[Ekishushani ekiri aha rupapura 179]

Nikiba kitari ky’oburyo okucwamu aha bikwatiraine n’okureeberera omuzaire otabandize kukigaaniiraho nawe

    Ebitabo Ebiri omu Runyankore (1996-2025)
    Shohora
    Taahamu
    • Runyankore
    • Yoherereza ondiijjo
    • Ebi Orikukunda
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Ebiine Kukuratirwa
    • Okurinda Ebirikukukwataho
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Taahamu
    Yoherereza ondiijjo