BIBLIYOTEKA YA PA INTERNETI ya Watchtower
Watchtower
BIBLIYOTEKA YA PA INTERNETI
Cinyungwe
  • BIBLIYA
  • MABUKHU
  • MITSONKHANO
  • es26 matsa. 67-77
  • Julho

Mbuto mwasankhulayi iribe vidiyo iri-yentse.

Pepani, bzikukhala bzakunesa kuti vidiyoyi iwoneke.

  • Julho
  • Kupfunza Mavesi Ntsiku na Ntsiku — 2026
  • Tumisolo twa nkhani
  • Citatu, 1 Julho
  • Cinai, 2 Julho
  • Cixanu, 3 Julho
  • Sabudu, 4 Julho
  • Dumingu, 5 Julho
  • Ciposi, 6 Julho
  • Cipiri, 7 Julho
  • Citatu, 8 Julho
  • Cinai, 9 Julho
  • Cixanu, 10 Julho
  • Sabudu, 11 Julho
  • Dumingu, 12 Julho
  • Ciposi, 13 Julho
  • Cipiri, 14 Julho
  • Citatu, 15 Julho
  • Cinai, 16 Julho
  • Cixanu, 17 Julho
  • Sabudu, 18 Julho
  • Dumingu, 19 Julho
  • Ciposi, 20 Julho
  • Cipiri, 21 Julho
  • Citatu, 22 Julho
  • Cinai, 23 Julho
  • Cixanu, 24 Julho
  • Sabudu, 25 Julho
  • Dumingu, 26 Julho
  • Ciposi, 27 Julho
  • Cipiri, 28 Julho
  • Citatu, 29 Julho
  • Cinai, 30 Julho
  • Cixanu, 31 Julho
Kupfunza Mavesi Ntsiku na Ntsiku — 2026
es26 matsa. 67-77

Julho

Citatu, 1 Julho

Ndikanati kuwona munthu wakulungama akulekereredwa. — Sal. 37:25.

Atumiki winango wa Yahova ambakwanisa lini kucita bzinthu bzizinji ninga momwe akhacitira kale-kale thangwe ra kukalamba ayai thangwe ra matenda. Bzimwebzi bzingawacitise kukumbuka kuti alibe pomwe phindu kuna Yahova. Ndipo iwo angabzibvunze kuti: ‘Kodi inepano ndikana phindu kuna Yahova?’ Nyakunemba Salimo 71 adakhalambo na thupo libodzi-bodziri. Iye adapemba kuti: “Mphanvu zangu zikamala lekani kundisiya.” (Sal. 71:9, 18) Napo bziri tenepo, nyakunemba salimoyu akhana citsimikizo cakuti akapitiriza kutumizira Yahova mwakukhulupirika, Yahovayo angadadzamutsogolera na kumuthandiza. Iye adapfunza kuti Yahova ambakomedwa na wale omwe ambacita nyongo pakumutumikira napo kuti angakwanise lini kucita bzizinji thangwe ra mabvuto yomwe anayo. (Sal. 37:23-25) Penu imwepo ndimwe wacikulire, mbakumbukirani momwe Yahova ambakuwonerani. Iye angakuthandizeni kuti mumutumikire mwakukhulupirika napo kuti mukukwanisa lini kucita bzizinji thangwe ra mabvuto yomwe munayo. (Sal. 92:12-15) M’mbuto mwa kumbakumbukira bzinthu bzomwe mun’kwanisa lini kucita, mbakumbukirani bzomwe mungakwanise kucita. w24.10 28 ¶14-16

Cinai, 2 Julho

Pakulewa bza kudya cakudya cakuperekedwa kwa bzifanikiso, timbadziwa kuti bzifanikiso n’cinthu lini pa dziko. — 1 Ako. 8:4.

Akristau omwe alibe kukhwima mwauzimu bzimbawanesa kucita cakusankhula cabwino pa nkhani yomwe m’Bibliya mulibe lamulo lakufotokoza bza nkhaniyo. Tsono winango angawone ninga kuti angacite bzomwe an’funa. Ndipo winango angafune kuphatisa basa lamulo pomwe mpsakufunikira lini kuphatisa basa lamulolo pa nkhaniyo. Bzikuwoneka kuti Akristau wa ku Kolinto akhafuna kuti mpostolo Paulo awauze penu iwo akhafunikira kudya bzakudya bzomwe bzikhaperekedwa kwa bzifanikiso ayai ne. Tsono Paulo alibe kuwauza bzomwe akhafunikira kucita, koma iye adalewa kuti munthu ali-wentse akhana ‘ufulu’ bwakucita bzomwe mtima wace ukhamuuza. Iye adawafotokozera mitemo ya m’Bibliya yomwe ingadawathandiza kucita bzakusankhula bzomwe bzingadawacitisa lini kubzipasa mulandu ayai kukalipisa winango. (1 Ako. 8:7-9) Paulo akhapfunzisa Akristau wa ku Kolinto kuti aphatise basa Bzinembo pakucita bzakusankhula bzawo, m’mbuto mwakucita kuthemba wanthu winango ayai kucita kunyang’ana lamulo. Tenepo, iye adawathandiza kuti akhale wakukhwima mwauzimu. w24.04 5 ¶14

Cixanu, 3 Julho

Ine Yahova nimbafufudza mu mtima . . . kuti ndibwezere ali-wentse mwakubverana na makhalidwe yace. — Jer. 17:10.

Mu ntsiku za Djona, wanthu wa ku Ninive adakhala na mwayi wakukungula. Kuthumizira bzimwebzi, kumbukirani mafala ya Jezu yomwe iye adalewa pakulewa bza wanthu omwe “an’dzamuka kuti atongedwe.” Omwe ambaphatanidza “wale omwe akhacita bzinthu bzakuipa.” (Juw. 5:29) Na tenepo, bzikuwoneka kuti pinango wanthu wa ku Sodoma na Gomora ana cidikhirombo cakudzalamusidwa. Mpsakukwanisika kuti winango mwa wanthu amwewa angadzalamusidwe ndipo ticikhalambo na mwayi wakuwapfunzisa bza Yahova na Jezu Kristu! Yahova nthawe zentse ‘ambawona mtima, ndipo ambapenda bzomwe bziri mu mtima.’ Pakulewa bza cilamuso comwe cin’dzacitika kutsogolo, iye akadzasankhula kuti mbani omwe angadzamulamuse an’dzapasa munthu ali-wentse “mwakubverana na bzicito bzace.” Yahova an’dzawonesesa kuti akukwanirisa bzentse bzomwe akufuna na kulatizambo ntsisi bzikafunikira. Na tenepo, tin’funika lini kulewa kuti munthu an’dzalamusidwa lini pomwe tikanati kutsimikiza kuti ndibzo bzomwe Bibliya limbalewa! w24.05 5-6 ¶15-16

Sabudu, 4 Julho

Leka kugopa. Inepano nin’dzakuthandiza. — Zai. 41:13.

Kuyambira kale-kale, Fala la Mulungu lidalimbikisa atumiki wa Yahova pomwe iwo akhacita basa lakunesa. Mwa ciratizo, mprofeta Jeremiya adacita mantha pomwe Yahova adamupasa basa la kupalizira. Iye adati: “Nin’kwanisa lini kulewalewa ine, thangwe ndine mwana.” (Jer. 1:6) N’ciyani comwe cidamuthandiza kuti akhale wakukhwimika acikwanisa kupalizira? Iye adagumana mphanvu m’Fala la Mulungu. Iye adati: “Fala lace lidakhala ninga moto ukugaka mu mtima mwangu, wafungiriridwa m’mafupa mwangu ndipo ndidaneta kuyabisa.” (Jer. 20:8, 9) Napo kuti Jeremiya akhali mu gawo lakunesa, mafala yomwe adapasidwa kuti apalizireyo yadamupasa mphanvu kuti alicite basalo. Akristau ambalimbikisidwa na Fala la Mulungu. Mpostolo Paulo adalewa kuti kupfunza bzizinji pakulewa bza Yahova kungadathandiza abale wacewo kuti apitirize “kubala bzisapo pa basa lentse labwino,” ndipo mwa njira imweyo iwo ‘angadafamba mwakuthemera ninga momwe Yahova akufunira.’ — Akol. 1:9, 10. w24.04 14-15 ¶2-4

Dumingu, 5 Julho

Wantsembe Zadoki . . . adadzoza Salomau. — 1 Ama. 1:39.

Zadoki adapitiriza kukhala wakukhulupirika napo kuti Mkulu wa Antsembe Abiyatari adapandukira Davide acithandizira Adoniya, omwe akhafuna kutenga umambo bwa Davide. Davide akhadziwa kuti Zadoki akhali munthu wakukhulupirika. Pomwe iye adadziwa kuti Adoniya akhafuna kubziikha kukhala mambo, iye adauza Zadoki, Natani na Benaya kuti akadzoze Salomau kuti akhale mambo. (1 Ama. 1:32-34) Zadoki adalimbikisidwa kwene-kwene na kukhulupirika kwa atumiki wa Yahova amwewa omwe adathandizirambo Mambo Davide. Pomwe Salomau adakhala mambo, “iye adasankhula wantsembe Zadoki kuti apite mbuto ya Abiyatari.” (1 Ama. 2:35) Kodi mungatewezere tani Zadoki? Munthu omwe mumbamufuna akasiya kutumikira Yahova, pitirizani kukhala wakukhulupirika kwa iye. (Djos. 24:15) Yahova an’dzakupasani mphanvu na kukuthandizani kuti mucite bzinthu bzabwino. Pembani kwa iye ndipo pitirizani kukhala pa uxamwali bwakulimba na axamwali wanu omwe mbakukhulupirika kwa iye. Yahova ambawona kukhulupirika kwanu ndipo an’dzakusimbani thangwe ra bzimwebzi. — 2 Sam. 22:26. w24.07 6-7 ¶16-17

Ciposi, 6 Julho

Mbatipitirizeni kucita bzabwino.— Agal. 6:9.

Salimo 15:2 ambalewa kuti xamwali wa Mulungu “ni ule omwe ambafamba mwakukhulupirika, [ndipo] ambacita bzinthu bzabwino.” Mafala yakuti “ambafamba” na “ambacita” yakulatiza kuti tin’funika kupitiriza kucita bzimwebzi. Tsono kodi tingakwanisedi ‘kufamba mwakukhulupirika’? Inde tingakwanise. Pakuti ndife wakuperewera, kwa Yahova ‘timbafamba mwakukhulupirika’ tikacita nyongo yakumubvera. Tikabzipereka kwa iye na kubatizidwa timbakhala tikuyamba kufamba na iye. Tsono kumbukirani kuti kale-kale munthu kundocita mbali ya mtundu wa Ajirayeri bzikhacitisa lini kuti akhale mulendo wa Yahova. Winango akhalewa kuti akutumikira Mulungu koma akhacita lini bzimwebzi na “mtima wentse na mwakukhulupirika.” (Zai. 48:1) Ajirayeri omwe akhafuna kukhala alendo wa Yahova akhafunikira kupfunza bzomwe Yahovayo ambafuna na kubziteweza. Mpsibodzi-bodzimbo ntsiku zino. Kuti tibvumidwe na Mulungu, tin’funika lini kundobatizidwa ticilewa kuti ndife Mboni ya Yahova. Tin’funika kupitiriza kucita “bzinthu bzabwino.” w24.06 9 ¶4; 10 ¶6

Cipiri, 7 Julho

Tewezerani Mulungu. — Aef. 5:1.

Kodi Yahova ambalatiza tani kuti ngwakupasa? Mbatiwoneni bziratizo bzakucepa. Yahova ambatipasa bzinthu bzakuthupi. Ni nthawe lini zentse zomwe tingakhale na bzinthu bzizinji bzakuthupi, koma iye ambawonesesa kuti tinabzo bzinthu bzomwe mpsakufunikira. Mwa ciratizo, iye ambatipasa bzakudya, bzakubvala na mbuto yakukhala. (Sal. 4:8; Mat. 6:31-33; 1 Tim. 6:6-8) Kodi Yahova ambatipasa bzomwe timbafunikira mwakucita kukakamizidwa? Ne ndibzo lini! Onani mafala yomwe Jezu adalewa pa Mateu 6:25, 26. Pakulewa bza mbalame, Jezu adalewa kuti: “Izo zimbabzala lini mbeu, zimbabvuna lini ne kukoya cakudya m’gwangwa.” Tsono onani bzomwe iye adalewa patsogolo pace. Iye adati: “Baba wanu wakudzulu ambazidyesa.” Ndipo Jezu adabvunza kuti: “Kodi imwepo ndimwe lini wakufunika kuposa mbalamezo?” Kodi pamwepa nfundo njiponi? Nfundo njakuti penu Yahova ambasamalira bzirombo, tingakhale na citsimikizo cakuti an’dzacitambo bzibodzi-bodzibzi na ifepano! Ninga Baba wa lufoyi, Yahova ambasamalira wanthu wace thangwe rakuti ambawafuna. — Sal. 145:16; Mat. 6:32. w24.09 26-27 ¶4-6

Citatu, 8 Julho

Amuna omwe ambatumikira bwino, ambakhala na mbiri yabwino ndipo ambakhala na ufulu bwakulewalewa na mtima wentse bza cikhulupiro cawo. — 1 Tim. 3:13.

Mtumiki wakuthandiza ni m’bale wakubatizidwa omwe ambaikhidwa na mzimu wakucena kuti athandize akulu mwa kucita mabasa yakusiyana-siyana m’gwere. Atumiki wakuthandiza mbaamuna omwe ambalatiza kuti ambafuna Yahova ndipo ambakhala na moyo mwakubverana na mitemo yace. Ndipo iwo ambafunambo kwene-kwene abale na mpfumakazi. (Mat. 22:37-39) N’ciyani comwe m’bale wakubatizidwa angacite kuti athemere kukhala mtumiki wakuthandiza? Bibliya limbafotokoza makhalidwe yomwe wale omwe ambaikhidwa kukhala atumiki wakuthandiza an’funika kukhala nayo. (1 Tim. 3:8-10, 12) Penu imwepo mukufuna kukhala mtumiki wakuthandiza, pfunzani makhalidwe yamweya mucicita nyongo yakukhala nayo. Tsono cakuyamba mun’funika kukumbukira thangwe lomwe likukucitisani kuti mufune kukhala mtumiki wakuthandiza. w24.11 15 ¶4-5

Cinai, 9 Julho

Mulibe kuyatambira ninga mafala yakucokera kwa wanthu, koma ninga mafala yakucokeradi kwa Mulungu. — 1 Ates. 2:13.

Wanthu winango ambalewa kuti adawerenga kale Bibliya kazinji-kentse. Tsono kodi iwo ambakhulupiradi Bibliyalo? Kodi iwo adaphatisa basa bzomwe adawerenga m’Bibliya ayai kuteweza bzomwe Bibliyalo limbalewa pa moyo wawo? Kazinji-kazinji mtawiro ngwakuti ne. Tsono bzimwebzi mpsakusiyana na wanthu wa Yahova! Timbacita nyongo yakuteweza bzomwe Bibliyalo limbalewa pa moyo wathu. Mpsakupusa lini nthawe zentse kuwerenga na kuphatisa basa bzomwe timbawerenga m’Bibliya. Bzingatinese kugumana nthawe yakuti tiwerenge. Ayai tingawerenge mwakamfulumize mwakuti tingakumbukire lini bzomwe tawerengabzo. Ayai tingawone kuti bzinthu bzomwe tin’funika kucinja bzawanda kwene-kwene. Bziribe basa mphitca yomwe mungagumane nayo pomwe mukuwerenga Bibliya. Imwepo mungakwanise kuikunda mwakuthandizidwa na Yahova. Tenepo mbatibvumeni thandizo lace kuti tileke kukhala anyakubva omwe ambayebwa bzomwe abva. Koma tikhale wale omwe ambacita bzomwe Bibliya limbalewa. Kulewa cadidi, ifepano tikambawerenga Bibliya na kuphatisa basa bzomwe tawerengabzo pa moyo wathu tin’dzakhala wakukondwa kwene-kwene. — Tiy. 1:25. w24.09 7 ¶15-16

Cixanu, 10 Julho

Pitirizani kukumbira, ndipo mun’dzapasidwa. — Luk. 11:9.

Cinthu cakuipa cikaticitikira, Yahova ambatitsangalaza mwakuphatisa basa mzimu wace wakucena. Penu imwepo mudasunama thangwe ra cinthu cinango cakuipa comwe cidakucitikirani, muuzeni Yahova momwe mukubvera, ndipo imwepo mungaceze naye pa nthawe iri-yentse yomwe mukufunayo. (Sal. 86:3; 88:1) Kumbirani Yahova kazinji-kentse kuti akupaseni mzimu wace wakucena. Iye an’dzakuthandizani nthawe zentse. Kodi pana bvuto linango lomwe lakucitisani kumala mphanvu? Mzimu wakucena ungakuthandizeni kuti mupitirize kutumikira Yahova mwakukhulupirika. (Aef. 3:16) Imwepo mukapemba kwa Yahova kuti akupaseni mzimu wakucena, n’ciyani comwe mun’funika kucita kuti mutambire mzimuyo? Citani bzinthu bzomwe bzin’dzakuthandizani kutambira mzimu wakucena wa Mulungu. Bzinthubzo bzimbaphatanidza kutsonkhana na kupalizira. Werengani Fala la Mulungu ntsiku zentse. Bzimwebzi bzin’dzakuthandizani kuti mumbakumbukire bza nzeru zace. (Afil. 4:8, 9) Pomwe mukuwerenga, onani wanthu wa m’Bibliya omwe adagumana na mabvuto ninga yomwe mukugumana nayoyo ndipo onani momwe Yahova adawathandizira kupirira. w24.10 9 ¶12-14

Sabudu, 11 Julho

Mulungu adafuna kwene-kwene dziko la pantsi. — Juw. 3:16.

Ninga Yahova na Jezu, ifepanombo timbafuna wanthu. (Mim. 8:31) Timbabvera ntsisi wale omwe ‘alibe Mulungu’ na omwe ‘alibe cidikhiro.’ (Aef. 2:12) Iwo akugumana na mabvuto mazinji ndipo bziri ninga kuti ali m’cidindi cakuzika, tsono ifepano tina cingwe comwe tingawathusire kuti tiwacose m’mwemo; cingweco ni mafala yabwino ya Umambo bwa Mulungu. Lufoyi na ntsisi zomwe tinazo kuna iwo bzimbatilimbikisa kuti tiwapalizire mafala yabwino. Mafala yamweya, yangawacitise kuti akhale na cidikhiro, yangawathandize kuti akhale wakukondwa tsapano ndipo yangawapasembo mwayi wa kudzakhala na “moyo caiwo”mu dziko lipsa la Mulungu. (1 Tim. 6:19) Lufoyi limbaticitisa kuti tiuze wanthu bza kumala kwa dzikoli. (Ezek. 33:7, 8) Tikufuna kuti iwo adziwe n’ciyani comwe cin’dzacitika pa citsautso cikulu. Cakuyamba, Babiloniya Mkulu an’dzapfudzidwa ndipo patsogolo pace dziko lentse lakuipali lin’dzapfudzidwa pa nkhondo ya Armagedo. — Apok. 16:14, 16; 17:16, 17; 19:11, 19, 20. w24.05 16-17 ¶8-9

Dumingu, 12 Julho

Abale wangu wakufunidwa, lekani kubwezera cakuipa, tsono siyirani mpata ukali bwa Mulungu thangwe bzinembo bzimbati: “‘Kubwezera n’kwangu. Ine ndine omwe nin’dzabwezera,’ walewa tenepo Yahova.” — Aro. 12:19.

Mpostolo Paulo adalimbikisa Akristau kuti “[asiyire] mpata ukali bwa Mulungu.” Timbasiyira mpata ukali bwa Mulungu tikasiya kuti iye an’dzamalise bzinthu bzakusaya cirungamo pa nthawe yace na mu njira yomwe iye ambaiwona kuti njakuthemera. Pomwe m’bale munango wakucemeredwa John adacitiridwa bzinthu mwakusaya cirungamo, iye adati: “Ndidafunika kucita nyongo kuti nditcenkhe kucita bzinthu bzakuphonyeka, tsono bzikhali lini bzakupusa. Cinembo ca Aroma 12:19 cidandithandiza kuti ndidikhirire Yahova.” Timbagumana phindu tikasiya kuti Yahova ndiye amalise bzinthu bzakusaya cirungamo bzomwe tacitiridwa. Tikacita bzimwebzi, tin’dzatcenkha kukhala wakusunama thangwe ra kuyezera kumalisa tekha bzinthu bzakusaya cirungamobzo. Yahova ali wakukonzeka kutithandiza. Bziri ninga kuti iye akutiuza kuti: “Siyani bzinthu bzakusaya cirungamo m’manja mwangu; inepano nin’dzabzimalisa.” Tikakhulupira kuti Yahova an’dzabwezera wale omwe ambaticitira bzinthu mwakusaya cirungamo, tin’funika lini kupitiriza kukhala tidakalipa, thangwe tikudziwa kuti iye an’dzacita bzinthu bzacirungamo. w24.11 6 ¶14-15

Ciposi, 13 Julho

Tipaseni cakudya cathu ca lero mwakubverana na bzakufunikira pa moyo wathu wa ntsiku na ntsiku. — Luk. 11:3.

Ifepano tin’funika kucita mphole kuti bzinthu bzakuthupi bzileke kukhala bzakufunika kwene-kwene pa moyo wathu. Tingapfunze bzizinji na bzomwe Paulo adanembera Akristau omwe adakhala na moyo pomwe Jeruzalemu akhadasala pang’ono kupfudzidwa. Iye adalewa bzinthu bzakuipa bzomwe Ajirayeri adacita pomwe akhali m’dambo kuphatanidzambo bzomwe adacita pomwe akhali pa Phiri la Sinai. Iye adacenjeza Akristauwo kuti aleke “kumbakhumba bzinthu bzakuipa ninga momwe [Ajirayeri] adacitira.” (1 Ako. 10:6, 7, 11) Yahova adapasa Ajirayeri cakudya mwakudabwisa, tsono thangwe ra kufunisisa kudya, cakudyaco cidakhala ‘cinthu cakuipa’ kwa iwo. (Num. 11:4-6, 31-34) Ndipo pomwe adanamata kamphulu ka oro, Ajirayeri adalatiza kuti cinthu cakufunika kwene-kwene kwa iwo cikhali kumwa, kudya na kusenzeka kuposa kubvera Yahova. (Eki. 32:4-6) Paulo adalewa bzimwebzi kuti acenjeze Akristau omwe adakhala na moyo pa nthawe yomwe Jeruzalemu akhanati kupfudzidwa mu gole la 70 pomwe Kristu akhadabwera kale. Tenepo, ifepano tikukhalambo mu nthawe yomwe dzikoli lasala pang’ono kuti lipfudzidwe, ndipopa mpsakufunika kuti tiphatise basa mcenjezo wa Pauloyu. w24.12 6 ¶13

Cipiri, 14 Julho

Kondwa na mkazi wa pa utswaka bwako. — Mim. 5:18.

Yahova ni “Mulungu wakukondwa” ndipo iye akufuna kuti tikhalembo wakukondwa. (1 Tim. 1:11) Yahova adatipasa mphaso zizinji zomwe zimbatithandiza kukhala wakukondwa. (Tiy. 1:17) Ibodzi mwa mphaso zimwezi ni malowozi. Mwamuna na mkazi akalowolana, iwo ambapicira kuti an’dzafunana na kulemekezana. Mwamuna na mkazi akapitiriza kumbafunana, iwo angakhale wakukondwa. Bzakupasa ntsisi mpsakuti mabanja mazinji ntsiku zino yambayebwa mapiciro yomwe adayacita pa ntsiku ya malowozi yawo. Ndipopa, mabanja mazinji yambakhala lini yakukondwa. Yahova akufuna kuti amuna ambalemekeze azikazawo. Mwamuna omwe ambalemekeza mkazace ambacita naye bzinthu mwa lufoyi na mwakudeka mtima. — 1 Ped. 3:7. w25.01 8 ¶1-2; 9 ¶4-5

Citatu, 15 Julho

Yahova ni mthandizi wangu, nin’dzagopa lini cinthu. — Aheb. 13:6.

Kulewa cadidi, tsamba lomwe mpostolo Paulo adanembera Ahebereu lidathandiza Akristau wakuyambirira kukonzekera mabvuto yomwe angadadzagumana nayo. Paulo adawalimbikisa kuti akhafunikira kupfunza mwakuzika Fala la Mulungu na kulibvesesa. Iwo angadacita bzimwebzo, angadakwanisa kuzindikira bzipfunziso bzomwe bzingadatepesa cikhulupiro cawo acibzilamba. Iye adawalimbikisa kuti akhafunika kulimbisa cikhulupiro cawo kuti akwanise kubvera malango ya Jezu na ya wale omwe akhatsogolera gwere. Iye adathandiza Akristauwo kuti akwanise kupirira mwa kumbawona mabvuto yawo ninga mpata omwe Yahova akhauphatisa basa kuti awakonzekerese. Ifepano tin’funikambo kubvera malango yamweya. Tikacita tenepo, tin’dzakhala wakukhulupirika mpaka kuphampha. — Aheb. 3:14. w24.09 13 ¶17, 19

Cinai, 16 Julho

Ifepano tacenesedwa thangwe ra ntsembe ya thupi la Jezu Kristu lomwe lidaperekedwa kabodzi kokha mpaka kale-kale. — Aheb. 10:10.

Mwakubverana na Bibliya, cakulombolera ni pereso yomwe imbaperekedwa kuti impsinkhe pikado na kubwezeresa mbverano. Kwa Yahova cakulombolera cidabwezeresa bzomwe bzikhadaluzidwa. Mwa njira iponi? Kumbukirani kuti Adamu na Eva adaluza moyo wakulungama na mwayi wakukhala na moyo mpaka kale-kale. Na tenepo, pereso ya cakulombolera ikhafunika kukhala yakundendemerana na ya cinthu comwe cidaluzidwa. (1 Tim. 2:6) Ndipo cakulomboleraco cikhafunikira kuperekedwa na munthu (1) wakulungamiratu; (2) omwe angakhale na moyo wakusaya kumala na (3) omwe akhali wakukonzeka kupereka moyo wace thangwe ra ifepano. Mbatiwoneni mathangwe matatu yomwe yakulatiza kuti Jezu ndiye omwe angadakwanisa kupagali pereso ya cakulombolera. (1) Iye ngwakulungama ndipo “alibe kucita pikado.” (1 Ped. 2:22) (2) Thangwe ra bzimwebzo iye angadakhala na moyo mpaka kale-kale pa dziko la pantsi. (3) Iye akhali wakukonzeka kutifera. — Aheb. 10:9. w25.02 4-5 ¶11-12

Cixanu, 17 Julho

Iye ambapereka lini mzimu wace pang’ono-pang’ono. — Juw. 3:34.

Bziribe basa mabvuto yomwe imwepo mungafunikire kukunda kuti mubatizidwe. Yahova ambakufunani ndipo akufunambo kuti imwepo mucite mbali ya banja lace. Jezu adauza anyakupfunza wace winango kuti: “Mucikhala na cikhulupiro ninga kanjere kang’ono-ng’ono, mungakwanise kuuza phiri iri kuti, ‘coka pano uyende kule,’ ndipo iro lin’dzacokadi. Imwepo mun’dzakwanisa kucita cinthu ciri-centse.” (Mat. 17:20) Anyakupfunzawo akhadakhala kale na Jezu kwa magole yakucepa. Tsono napo bzikhali tenepo, iwo akhafunika kuthumizira cikhulupiro cawo. Ndipopa Jezu adawauza kuti penu iwo angadakhala na cikhulupiro camphanvu, Yahova angadadzawathandiza kukunda ayai kufundusa mphitca iri-yentse yomwe ingandendemerane na mapiri. Ndipo imwepo mukakhalambo na cikhulupiro camphanvu, Yahovayo an’dzakuthandizanimbo kukunda mphitca iri-yentse! Penu pana cinthu cinango pa moyo wanu comwe cikukutazisani kubatizidwa, cinjani mwakamfulumize kuti mubatizidwe. Bziperekeni kwa Yahova mucibatizidwa. Cimweci ndico cinthu cakufunika kwene-kwene comwe imwepo mungacite! w25.03 7 ¶18-20

Sabudu, 18 Julho

Yahova ali kumbali yangu; nin’dzacita lini mantha. — Sal. 118:6.

Ifepano tingakwanise kulimbana na mabvuto tikambakumbukira kuti Mulungu ngwamoyo ndipo n’gwakukonzeka kuti atithandize. Tikambakumbukira bzomwe iye adacita m’mbuyomu bzimbatithandiza kukhala wakulimba na kuthemba Yahovayo. (Zai. 37:17, 33-37) Imwepo mungawerengembo nkhani za abale na mpfumakazi pa webisaite ya jw.org. Nkhani zimwezi zingakutsimikizireni bwino momwe Yahova ambathandizira atumiki wace ntsiku zino. Imwepo mungakumbukirembo momwe Yahova adakuthandizirani. Bzomwe adakucitiranibzo bzingakhale lini bzinthu bzakudabwisa kwene-kwene, tsono ibzo bzimbalatiza kuti Yahova wakhala anamwe pa moyo wanu! Ndiye omwe adakupfuwani kuti mukhale xamwali wace. (Juw. 6:44) Tenepo, kumbirani Yahova kuti akuthandizeni kukumbukira nthawe zomwe iye adatawira mipembo yanu, adakupasani bzomwe mukhafunikira pa nthawe yakuthemera ayai adakusamalirani pa nthawe yomwe mukhagumana na mabvuto. Kukumbukira bzimwebzi kun’dzakucitisani kuti nthawe zentse mumbathembe Yahova. w24.06 21 ¶8

Dumingu, 19 Julho

Infayo idafikira wanthu wentse thangwe wentse akhana pikado. — Aro. 5:12.

Pinango tingatsimikize kuleka kucita cinthu ciri-centse comwe cingasunamise Yahova. Tsono pakuti ndife wakuperewera, tikabzithemba bzingakhale bzakupusa kucita pomwe cinthu cakuphonyekaco. (Aro. 7:21-23) Mwakusaya kudikhiririka, mayezo yangatibwerere pa nthawe yomwe bzingakhale bzakupusa kugwa nayo. Kuti tipitirize kukhala wakukhulupirika kwa Yahova na kwa Mwana wace, tin’funika kuteweza malango ya Jezu ya kupitiriza kukhala tidapenya kuti tileke kuyezedwa ticifika pakucita pikado. Tentsenefe timbayezedwa kuti ticite pikado. Tsono ali-wentse wa ifepano ana bvuto linango lomwe lingakhale la kucita pikado ikulu, kukhala na khalidwe lakupswipa ayai kukhala na makumbukidwe ya dziko. Mwa ciratizo, munthu angakhale akucita nyongo yakuti aleke kucita upombo. Munango angakhale akucita nyongo kuti aleke kukhala na makhalidwe yakupswipa ninga kusenzekesa cidzo ayai kuwona pornografia. Ndipo munango angakhale akucita nyongo kuti aleke kukhala waukali, wakubzikuza ayai kucita bzinthu bzakuipa thangwe ra kugopa bzomwe wanthu winango angakumbuke. w24.07 14 ¶3; 15 ¶5

Ciposi, 20 Julho

Mun’funika kumulekerera tsapano na mtima wentse na kumutsangalaza kuti iye aleke kukundidwa na msunamo ukulu kwene-kwene. — 2 Ako. 2:7.

Kumbukirani bzomwe bzingadacitika akulu angadasaya kubvuma kuti munthuyo abwerere m’gwere, ayai gwere lingadasaya kumulatiza lufoyi pomwe iye angadabwezeresedwa. Iye angadakundidwa na “msunamo ukulu kwene-kwene.” Iye angadakumbuka kuti mpsakukwanisika lini kuti atumikire pomwe Yahova. Ndipo angadasiya kucita nyongo yakuti akhale pomwe pa uxamwali bwakulimba na Mulungu. Kuthumizira bzimwebzi, abale wa m’gwere angadalamba kulekerera nyakucita pikado omwe wakungulayo, uxamwali bwawo na Yahova bungadadzongeka. Thangwe ranyi? Thangwe iwo angadakhala akutewezera lini Yahova omwe ambalekerera munthu omwe wakungula, koma angadakhala akutewezera Sathani omwe ngwakuuma mtima na wakusaya ntsisi. Kulewa cadidi, iwo angadaphatisidwa basa na Sathani kuti adzonge munthuyo mwauzimu. — 2 Ako. 2:10, 11; Aef. 4:27. w24.08 17 ¶7, 10-11

Cipiri, 21 Julho

Pomwe adakwira kudzulu . . . , adapereka amuna ninga mphaso. — Aef. 4:8.

Jezu adasankhula “amuna ninga mphaso” kuti atumikire m’gwere mu njira inango. Mwakutsogoleredwa na Jezu, akulu wa ku Jeruzalemu adasankhula Paulo, Barnaba na winango kuti atumikire ninga anyakunyang’anira dera. (Mab. 11:22) Thangwe ranyi? Pa thangwe libodzi-bodzi lomwe akulu na atumiki wakuthandiza ambasankhulidwira lomwe ni: kulimbikisa abale m’gwere. (Mab. 15:40, 41) Anyakunyang’anira dera ambakhazikika lini mbuto ibodzi. Winango ambacita ulendo bwa makilometro mazinji kuti akazungire gwere. Sumana iri-yentse, nyakunyang’anira dera ambafotokoza nkhani zakusiyana-siyana, ambacita ulendo bwa ubusa, ambacitisa mtsonkhano wa apainiya, mtsonkhano wa akulu na mitsonkhano ya upalizi bwakumunda. Iye ambakonzekera nkhani na kukonzekerambo mitsonkhano ya dera na ya cigawo. Iye ambapfunzisa xikola ya apainiya, ambacita makonzedwe kuti acite mitsonkhano na apainiya wa mu dera lace, ndipo ambafunikambo kucita mabasa manango yomwe ambapasidwa na mthambi. w24.10 21 ¶12-13

Citatu, 22 Julho

Nin’dzalekerera kuphonya kwako ndipo nin’dzakumbukira lini pomwe pikado yawo. — Jer. 31:34.

Yahova adauza mpolofeta Jeremiya kuti: “Nin’dzalekerera kuphonya kwako ndipo nin’dzakumbukira lini pomwe pikado yawo.” Pakulewa bza mafala yamweya, mpostolo Paulo adaphatisa basa mafala yakundendemerana na yamweya yakuti: “Nin’dzakumbukira lini pomwe pikado zawo.” (Aheb. 8:12) Kodi bzimwebzi bzimbathandauza ciyani? M’Bibliya, fala lakuti “kukumbukira” limbandothandauza lini munthu omwe akukumbukira cinthu comwe cidacitika m’mbuyo. Koma limbafuna kulewambo bza munthu omwe akucita cinthu cinango. Kapondo omwe akhadakhomereredwa pafupi na Jezu, adakumbira Jezuyo kuti: “Jezu, mudzandikumbukirembo mukadzapita mu Umambo bwanu.” (Luk. 23:42, 43) Iye akhauza lini Jezu kuti amukumbukire pa nthawe imweyire. Jezu adauza kapondo ule kuti angadadzamulamusa. Na tenepo, Yahova akalewa kuti an’dzakumbukira lini pomwe pikado zathu bzikuthandauza kuti iye an’dzatilanga lini thangwe ra pikadozo. Iye an’dzaphatisa lini basa pikado zomwe tidacita m’mbuyo kuti adzatilange kutsogolo. w25.02 10-11 ¶14-15

Cinai, 23 Julho

Kudziwa Wakucenesesa ni kubvesesa bzinthu. — Mim. 9:10.

Nzeru zimbabwera thangwe ra kudziwa makhalidwe ya Yahova, cakulinga cace, bzomwe iye ambafuna na bzomwe ambawenga. Ndipopa bzibvunzeni kuti: ‘Pakuti nimbamudziwa bwino Yahova, kodi ni cakusankhula ciponi comwe cingamukondwese?’ (Aef. 5:17) Nthawe zinango, bzakusankhula bzomwe tingacite kuti tikondwese Yahova, bzingasunamise adzinza wathu. Abereki omwe akufuna kuti mwana wawo wacikazi akhale na moyo wabwino, angangingimize mwanayo kuti alowodwe na mwamuna wakudala ayai omwe angawapagali kobiri zizinji za lobolo napo kuti mwamunayo ngwakuwofoka mwauzimu. N’cadidi kuti iwo akufuna kuti mwana wawo aleke kubonera, tsono mbani an’dzamuthandiza kuyenda patsogolo mwauzimu? Kodi Yahova akuiwona tani nkhani imweyi? Tingagumane mtawiro pa Mateu 6:33. Pamwepa Jezu akulimbikisa Akristau kuti aikhe “Umambo bwa Mulungu . . . pa mbuto yakuyamba.” Napo kuti timbalemekeza abereki wathu na wanthu wa komwe timbakhala, cinthu cakufunika kwene-kwene kwa ifepano ndico kukondwesa Yahova. w25.01 17 ¶9-10

Cixanu, 24 Julho

Mbuya adakhala kumbali yangu ndipo adandipasa mphanvu. — 2 Tim. 4:17.

Ntsiku zino timbafunikirambo thandizo la Yahova kuti tipalizire mwa nyongo napo tikatsutsidwa. (Apok. 12:17) Thangwe ranyi imwepo mungakhale na citsimikizo cakuti Yahova an’dzakuthandizani? Ni thangwe ra bzomwe Jezu adakumbira mu mpembo omwe umbagumanika pa Juwau kapitulo 17. Mu mpembomo, Jezu adakumbira Yahova kuti anyang’anire apostolo wace. Ndipo Yahovayo adatawira mkumbiroyo. Bukhu la Mabasa limbalatiza momwe Yahova adathandizira apostolo kupalizira mwa nyongo napo kuti akhatsutsidwa. Mu mpembo ubodzi-bodziyo, Jezu adakumbira kuti Yahova anyang’anirembo wanthu omwe angadabvuma mafala yabwino yomwe apostolowo akhapalizira. Mkumbiroyo ukuphatanidzambo imwepo. Ndipo Yahova akadapitiriza kutawira mpembo umweyu ntsiku zino; iye an’dzakuthandizani ninga momwe adathandizira apostolo. (Juw. 17:11, 15, 20) Pomwe dziko lakuipali likuyenda kuphampha bzingakhale bzakunesa kupalizira mafala yabwino na nyongo, tsono Jezu adatitsimikizira kuti tin’dzagumana thandizo lomwe tin’dzafunikira kuti tikwanise kupalizira. — Luk. 21:12-15. w25.03 18 ¶13-14

Sabudu, 25 Julho

Atumiki wangu an’dzakuwa mwa cikondweso. — Zai. 65:14.

Wanthu wa Mulungu ‘ambakuwa mwa cikondweso’ thangwe ambatenda bzomwe Yahova ambawacitira. Cadidi ca m’Bibliya comwe cimbalimbisa cikhulupiro cathu, mapiciro yakutsangalaza yakucokera m’Fala la Mulungu na cidikhiro comwe tinaco thangwe ra ntsembe ya Jezu Kristu bzimbatipasa “mkhalidwe wabwino wa mtima.” Kuceza na abale na mpfumakazi kumbaticitisa kuti tikhale wakukondwa. (Sal. 34:8; 133:1-3) Lufoyi na kubverana kwa wanthu wa Yahova ni makhalidwe mawiri yakufunika kwene-kwene m’paraizo wauzimu. Kubverana kumweku kumbalatiza momwe moyo un’dzakhalira mu dziko lipsa pomwe atumiki wa Yahova an’dzalatizana lufoyi na kubverana kukulu kwene-kwene kuposa ntsiku zino. (Akol. 3:14) Munthu ali-wentse omwe akufuna kukhala wakukondwa an’funika kukhala mu paraizo wauzimu. Bziribe basa bzomwe wanthu angakumbuke pakulewa bza atumiki wa Yahova, iwo ana dzina lakulemekezeka, makhalidwe yabwino na abale pa dziko lentse la pantsi. — Zai. 65:15. w24.04 21 ¶7-8

Dumingu, 26 Julho

Pitirizani . . . kumbapasana mphanvu. — 1 Ates. 5:11.

Kodi tingathandize tani Akristau omwe an’funa kulowola ayai kulowodwa? Njira ibodzi ni kukhala wakusamala na bzomwe timbalewa. (Aef. 4:29) Tingabzibvunze kuti: ‘Kodi bzomwe inepano nimbalewa bzimbalatiza kuti nimbasinjirira ayai nimbangingimiza wale omwe an’funa kulowola ayai kulowodwa? Kodi ndikawona m’bale na mpfumakazi ali pabodzi, kodi nimbathamangira kukumbuka kuti iwo ambafunana?’ (1 Tim. 5:13) Kuthumizira bzimwebzi, tin’funika kutcenkha kucitisa Akristau omwe akanati kulowola ayai kulowodwa kubzibva kuti pana cinthu cinango comwe iwo akuphonya ayai kuwacitisa kubziwona ninga kuti alibe na basalo thangwe kusaya kukhala pa banja. Bzingakhale bwino kwene-kwene kuti mumbatende Akristau omwe ali lini pa banja! Tsono tani ticikumbuka kuti m’bale munango na mpfumakazi inango angathemere kulowolana? Bibliya limbalewa kuti tin’funika kumbakumbukira bza momwe winango akubvera. (Aro. 15:2) Wanthu azinji omwe akanati kulowola ayai kulowodwa ambafuna lini kuti munthu munango awanyang’anire munthu omwe angadzalowolane naye. Tenepo, tin’funika kulemekeza bzomwe iwo akufunabzo. (2 Ates. 3:11) Ndipo winango angafune kuti tiwathandize kunyang’ana munthu tsono tin’funika lini kucita bzimwebzo pomwe tiribe kukumbiridwa. — Mim. 3:27. w24.05 24-25 ¶14-15

Ciposi, 27 Julho

Tsendwa lawo liribe kundendemerana na Tsendwa lathu. — Deut. 32:31.

Tikukhala mu dziko lomwe mabvuto yangacinje moyo wathu kabodzi na kabodzi. Tsono timbatenda kwene-kwene Yahova thangwe rakuti iye ambatithandiza! Iye akatithandiza timbakwanisa kutsimikizira kuti “Yahova ni Mulungu wamoyo!” (Sal. 18:46) Tsono pomwe Mambo Davide adamala kulewa mafala yamweya, iye adacemera Yahova kuti “Tsendwa langu.” Thangwe ranyi Bibliya limbandendemezera Yahova na cinthu cakusaya moyo comwe ni tsendwa? Iro limbacita bzimwebzi kuti litithandize kuyadziwa bwino makhalidwe yace. Kazinji-kazinji atumiki wa Yahova wakale-kale akafuna kutumbiza Yahova thangwe ra makhalidwe yace yakudabwisa, iwo akhambalewa kuti iye ni tsendwa. Mbuto yakuyamba yomwe Yahova ambacemeredwa kuti “Tsendwa” ni pa Deuteronomiyo 32:4. Pomwe Ana akhapemba, iye adalewa kuti “palibe tsendwa lakundendemerana na Mulungu wathu.” (1 Sam. 2:2) Habakuki adacemera Yahova kuti “Tsendwa langu.” (Hab. 1:12) Nyakunemba Salimo 73 adacemera Yahova kuti “tsendwa la mtima wangu.” (Sal. 73:26) Ndipo napo Yahova caiyeyo adabzilewa kale yekha kuti ni tsendwa. — Zai. 44:8. w24.06 26 ¶1, 3

Cipiri, 28 Julho

Jewosafati . . . adanyang’ana Yahova na mtima wace wentse. — 2 Nkha. 22:9.

Amambo wa Ajirayeri omwe akhakondwesa Yahova akhamutumikira na mtima wentse. Pakulewa bza Josiya, Bibliya limbalewa kuti: “Palibe mambo munango omwe adabwerera kwa Yahova na mtima wace wentse, . . . ninga momwe iye adacitira.” (2 Ama. 23:25) Tsono, tani pakulewa bza Salomau omwe patsogolo pace adacita bzinthu bzakuipa? Bibliya limbalewa kuti: “Iye alibe kutumikira Yahova, Mulungu wace, na mtima wentse.” (1 Ama. 11:4) Pa kulewambo bza mambo wakusaya kukhulupirika Abiya, Bibliya limbalewa kuti: “Iye akhatumikira lini Yahova na mtima wentse.” (1 Ama. 15:3) Tsono, kodi kutumikira Yahova na mtima wentse kumbathandauza ciyani? Munthu omwe ambatumikira Yahova na mtima wentse ambandomutumikira lini thangwe ra kuti ndibzo bzomwe an’funika kucita. M’mbuto mwace, iye ambatumikira Yahova thangwe rakuti ambamufuna na kumulemekeza. Ndipo ambapitiriza kucita bzimwebzo kwa moyo wace wentse. w24.07 21 ¶4-5

Citatu, 29 Julho

Pfudzani bzakuphonya bzangu bzentse. — Sal. 51:9.

Pana ciratizo cinango comwe Yahova adalewa comwe cimbalatiza momwe iye ambalekerera pikado zathu. Iye adati: “Nin’dzapfudza bzakuphonya bzako, ninga kuti ndabzimpsinkha na mtambo ndipo pikado zako ninga kuti ndazimpsinkha na mtambo ukulu.” (Zai. 44:22) Yahova akatilekerera bzimbakhala ninga kuti ampsinkha pikado zathu na mtambo ukulu kuti iye aleke kuziwona pomwe. Kodi bziratizobzi bzikutipfunzisa ciyani? Yahova akalekerera pikado zathu, tin’funika lini kupitiriza kubzipasa mulandu thangwe ra pikadozo. Mwakuphatisa basa mulopa wa Jezu, mangawa yathu yadalekereredwa. Yahova akatilekerera pikado zathu, bzimbakhala ninga kuti tiribe kucita na pikadoyo. Tikakungula pikado zathu, Yahova ambatilekerera mwa njira imweyi. Ntsisi za Yahova zimbaticitisambo kuti tikhale pa uxamwali bwakulimba na iye na kutithandizambo kutcenkha kukhala na makumbukidwe ya kubzipasa mulandu. w25.02 10 ¶11-14

Cinai, 30 Julho

Mulungu akuyeza mwa kudeka mtima kukuthandiza kuti ukungule. — Aro. 2:4.

Yahova ambauza akulu kuti akhotcerere gwere kwa wale omwe ambalamba kuteweza malamulo yace. (1 Ako. 5:7) Tsono akuluwo ambacitambo bzomwe angakwanise kuti athandize munthu omwe wacita pikado kuti iye akungule. Pomwe iwo akuthandiza munthuyo ambakhala na cidikhiro cakuti iye angacinje. Thangwe ranyi? Thangwe iwo ambafuna kutewezera Yahova omwe “ngwa lufoyi likulu na wantsisi.” (Tiy. 5:11) Onani momwe mpostolo Juwau adalatizira kuti akhana mtima umweyu. Iye adanemba kuti: “Wana wangu wakufunidwa, ndikukunemberani bzinthu bzimwebzi kuti muleke kucita pikado. Tsono munthu akacita pikado, ifepano tina mthandizi omwe ni Jezu Kristu munthu wakulungama omwe ali pabodzi na Baba.” (1 Juw. 2:1) Bzakupasa ntsisi mpsakuti nthawe zinango munthu angalambe kukungula. Bzimwebzi bzikacitika, iye ambafunika kucosedwa m’gwere. w24.08 25 ¶19-20

Cixanu, 31 Julho

Pitirizani kukhala wakulimba m’cikhulupiro. — 1 Ako. 16:13

Pinango imwepo mungayambe kundendemezera bzomwe mumbacita na bzomwe winango ambacita. Tsono lekani kucita bzimwebzi! Thangwe ranyi? Thangwe Yahova ambatindendemezera lini na wanthu winango. (Agal. 6:4) Mwa ciratizo, Mariya adapasa Jezu mafuta yakuumira kwene-kwene. (Juw. 12:3-5) Mwakusiyana na bzimwebzi, mamsiwa wakusauka adathusa tukobiri tuwiri twakucepa mphanvu mu kaxa ya bzakupereka. (Luk. 21:1-4) Tsono Jezu alibe kundendemezera bzomwe akazi awiriwa adacitabzi, koma adawona kuti wentse akhana cikhulupiro. Pai wace, Yahova, ambatenda bzentse bzomwe imwepo mumbamucitira thangwe ra cikhulupiro na lufoyi lomwe munalo kwa iye napo kuti bzomwe mucitebzo bzingawoneke ninga mpsing’ono-ng’ono. Nthawe zinango, tentsenefe timbapenukira. Tsono Fala la Mulungu, Bibliya, lingatithandize kukunda makumbukidwe yamweya. Bzimwebzi bzin’dzakuthandizani kuti mukhale na cikhulupiro m’mbuto mwakucita thupo. Kulewa cadidi, Yahova ambakuwonani kuti ndimwe wakufunika pa mwekha. Iye ambawona nyongo yomwe mumbacita pakumutumikira ndipo an’dzakusimbani. Yahova ambawona atumiki wace wentse wakukhulupirika kuti mbakuthemera kufunidwa na iye. w24.10 25 ¶3; 29 ¶17-18

    Mabukhu ya Cinyungwe (2008-2026)
    Bulani
    Pitani
    • Cinyungwe
    • Tumizani
    • Bzomwe mumbafuna
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Mitemo Yomwe Mun'funika Kuteweza
    • Mtemo Wacintsintsi
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Pitani
    Tumizani