Mareferensiya ya Kabukhu ka Mitsonkhano ka Moyo Wathu na Utumiki
2-8 DEZEMBRO
CUMA CA M’FALA LA MULUNGU | CIBVUMBULUTSO 7–9
“Thimu Likulu la Wanthu Likusimbidwa na Yahova”
(Cibvumbulutso 7:9) Bzitamala bzimwebzi, ndidawona thimu likulu la wanthu lomwe palibe munthu angadakwanisa kulilewenga, lakucokera ku mitundu, madzinza, mbumba na bzirewedwe bzentse. Iwo akhadaima pa maso pa mpando wa Umambo na pa maso pa Mwana wa bira, atabvala mikanjo micena, ndipo akhana mithambi ya kanjedza m’manja mwawo.
it-1 tsa. 997 ndi. 1
Thimu Likulu
Mafalaya yambabweresa mbvunzo wakuti: Penu thimu likulu ni wanthu omwe an’dzapulumuka kuti adzakhale pa dziko la pantsi pano, thangwe ranyi bzingalewedwe kuti iwo adaima pa maso pa mpando wa umambo na pa Mwana wa Bira? (Cibv 7:9) Nthawe zinango Bibliya likalewa kuti ‘kuima’ limbafuna kulatiza kubvumidwa pa maso pa ule omwe tidayima patsogolo pace ninga thimu ayai munthu payekha. (Psal 1:5; 5:5; Mimw 22:29, Lu 1:19) Mu kapitulo ya Cibvumbulutso yamalayi, ‘amambo wa dziko la pantsi, anyakulemekezeka, atsogoleri wa nkhondo, anyakudala, anyamphanvu, akapolo wentse na waufulu wentse’ ambafotokozedwa ninga kuti ankunyang’ana mbuto yakubisalira ‘kwa ule omwe adakhala pa mpando wa Umambo na ku ukali bwa mwana wa Bira, thangwe ra ntsiku ikulu ya ukali bwace; kodi mbani omwe angakwanise kukhala adaima?’ (Cibv 6:15-17; ndendemezerani na Luka 21:36.) Tenepo bzinkuwoneka kuti ‘thimu likulu’ ndakukonzedwa na wale omwe an’dzapulumuka pa ntsiku ya ukali bukulu na wale omwe adakwanisa ‘kuima’ ninga wakubvumidwa na Mulungu pabodzi na Mwana wa Bira.
(Cibvumbulutso 7:14) Ndipo ine ndidamutawiriratu nthawe ibodzi-bodziyo kuti: “Mbuya wangu, imwepo ndimwe mun’dziwa bzimwebzo.” Ndipo iye adati: “Amwewa ni wale omwe ankucokera ku citsautso cikulu, ndipo afula mikanjo yawo, aciicenesa na mulopa wa Mwana wa bira.
it-2 tsa. 1127 ndi. 4
Citsautso
Pomwe padapita magole 30, pambuyo pa kupfudzidwa kwa mzinda wa Jeruzalemu, pakulewa bza thimu likulu la wanthu wa mitundu, madzinza na mbumba zentse, mpostolo Juwau adauzidwa kuti: ‘Amwewa ni wale omwe ankucokera ku citsautso cikulu.’ (Cibv 7:13, 14) Kulewa kuti Thimu likulu linkucokera ku ‘citsautso cikulu’ bzinkulatiza kuti iwo apulumuka ku citsautsoci. Bzimwebzi bzinkubverana na mafala yakugumanika pa cinembo ca Mabasa 7:9, 10: ‘Koma Mulungu adapitiriza kukhala na [Zuze].’ Kutsudzulidwa kwa Zuze ku mabvuto yace yentse, bzikhandothandauza lini kukwanisa kupirira mabvuto komwe iye adacita, koma bzikhathandauza kuti iye adapulumusidwa ku mabvuto yace yentse.
(Cibvumbulutso 7:15-17) Ndipopa iwo ali pa maso pa mpando wa umambo wa Mulungu. Iwo ankumucitira utumiki bwakupambulika usiku na masikati m’templo mwace. Ndipo omwe akhadakhala pa mpando wa umambo an’dzafuthula tendi lace padzulu pawo kuti awakhotcerere. 16 Iwo an’dzabva lini pomwe njala ne kubva nyota. Ndipo an’dzapsa lini na dzuwa ne kutentha kuli-kwentse, 17 thangwe Mwana wa bira omwe ali ku mbali kwa mpando wa umambo, an’dzawausa na kuwalondoza mpaka ku ntsantsa ya madzi ya moyo. Ndipo Mulungu an’dzapukuta misozi yentse m’maso mwawo.
it-1 matsa. 996-997
Thimu Likulu
Bzomwe Limbathandauza. Njira yakudziwira thandauzo la ‘thimu likulu’ imbagumanika pa kapitulo 7 ya bukhu la Cibvumbulutso pomwe pambafotoza bza thimu likululi, na m’mbali zinango zomwe zina mafala yakundendemerana na yamweya. Pa Cibvumbulutso 7:15-17 pambalewa kuti Mulungu ‘an’dzafuthula tendi lace padzulu pawo’, ndipo pambalewambo kuti iwo ankutsogoleredwa ‘ku ntsantsa ya madzi ya moyo,’ na kuti Mulungu an’dzapukuta ‘misozi yentse m’maso mwawo.’ Pa Cibvumbulutso 21:2-4 timbagumanambo mafala yakundendemerana na yamweya yomwe yambati: ‘Tendi la Mulungu liri pakati pa wanthu,’ iye, ‘an’dzapukuta misozi yentse m’maso mwawo,’ ndipo ‘infa in’dzawoneka lini pomwe.’ Matsomphenyaya yakhalewa bza wanthu sikuti kudzulu komwe ‘kunkubuluka Jeruzalemu Mupsa,’ koma pa dziko, pomwe n’pakati pa wanthu.
Kufufudza Cuma Cauzimu
(Cibvumbulutso 7:1) Pambuyo pa bzimwebzi ndidawona anjo anai omwe akhadaima m’makhona manai ya dziko la pantsi, ndipo akhadaphatisisa mwa mphanvu mphepo zinayi za dziko la pantsi, kuti mphepo iri-yentse ireke kufuliza pa dziko ayai m’nyanza ne pa muti uli-wentse.
(Cibvumbulutso 9:11) Ndipo dzombero lina mambo, omwe ni anjo wa ku ciphompho. m’Cihebereu dzina lace ni Abadoni, koma m’Cigirego ni Apoliyoni.
it-1 tsa. 12
Abadoni
Abadoni, omwe ni anjo wa ku ciphompho—kodi iye ni mbani?
Pa Cibvumbulutso 9:11, fala lakuti ‘Abadoni’ limbaphatisidwa basa ninga dzina ‘la anjo wa ku ciphompho.’ Dzina la Cigirego lomwe ndakundendemerana na limweri lakuti Apoliyoni limbathandauza ‘Nyakupfudza.’ M’magole ya século 19, padacitidwa nyongo yakufuna kulatiza kuti polofesiyayi ikhalewa bza wanthu ninga Imperador Vespasiano, Maomé mpaka kuphatanidzambo Napoleão ndipo anjo umweyu akhawonedwa ninga kuti akhali anjo wa ‘Sathani.’ Koma bzimbawoneka kuti pa Cibvumbulutso 20:1-3 anjoyo ana ‘mfungulo wa ciphompho’ bzomwe bzinkulatiza kuti ni nyakuimira Mulungu wakucokera kudzulu, m’mbuto mwakukhala wakucokera kwa ‘Sathani’, iye ankumanga Sathani na kumuthusa ku ciphompho. Pakufotokoza bza Cibvumbulutso 9:11, The Interpreter’s Bible (A Bíblia do Intérprete) limbati: ‘Abadoni ni anjo lini wa Sathani, koma ni anjo wa Mulungu, omwe ankucita basa lace lakupfudza mwa kucita kuuzidwa na Mulungu.’
Mu bzinembo bza Cihebereu bzomwe tamala kuwonabzi, mpsakuwonekeratu kuti fala lakuti ʼavad·dohnʹ ndakubverana na Thenje na infa. Pa Cibvumbulutso 1:18 timbawona Kristu Jezu ankulewa kuti: ‘Tsapano ndina moyo kwa muyaya ndipo ndina mifungulo ya infa na ya Thenje.’ Mphanvu yace pakulewa bza kuciphompho imbalatizidwa pa Luka 8:31 kuti iye ana mphanvu yakupfudza, kuphatanidzambo yakupfudza Sathani, ndipo mpsakubveka, tingandendemezambo na Wahebereu 2:14, omwe ambalewa kuti iye adakhalambo na mulopa na nyama kuti ‘na infa yace apfudze Dyabu, ule omwe ana njira yakubweresa infa.’ Pa Cibvumbulutso 19:11-16 iye ambalewedwa ninga Nyakupfudza ayai Nyakuyeruza wakuikhidwa na Mulungu.—Onani APOLION.
9-15 DEZEMBRO
CUMA CA M’FALA LA MULUNGU | CIBVUMBULUTSO 10-12
“‘Mboni Ziwiri’ Zomwe Zikhadaphedwa Zinkubwezeresedwa Zicikhala Pomwe na Moyo”
(Cibvumbulutso 11:3) Ndipo nin’dzacitisa mboni zangu ziwiri kuti zipolofetizari kwa ntsiku zakukwana 1.260 zidabvala magundiri.”
(Cibvumbulutso 11:7) Ndipo akadzamala basa lawo lakucitira umboni, cirombo comwe cin’dzabula kucokera ku ciphompho cin’dzacita nawo nkhondo, ciciwakunda na kuwapha.
(Cibvumbulutso 11:11) Pambuyo pa ntsiku zitatu na meya, mzimu wa moyo wakucokera kwa Mulungu udapita mwa iwo aciima ndipo wanthu omwe adawawona adaphatidwa na mantha makulu.
Kufufudza Cuma Cauzimu
(Cibvumbulutso 10:9, 10) Tenepo ndidayenda kwa anjo ndipo ndidamuuza kuti andipase mpukutu ung’ono. Iye adandiuza kuti: “Tenga udye, ndipo un’citisa kuti m’mimba mwako kuwawa, koma mkamwa mwako unikhala wakutapira ninga uci.” 10 Ndipo inepano ndidatenga mpukutu ung’onoyo m’manja mwa anjoyo ndicidya, ndipo mkamwa mwangu ndidabva kutapira ninga uci, koma ndidabva kuwawa m’mimba mwangu.
it-2 matsa. 880-881
Mpukutu
Kaphatisidwe Basa Kakuyezezera. Pana bziratizo bzizinji bza m’Bibliya bza kaphatisidwe basa kakuyezezera ka fala lakuti ‘mpukutu’. Zakiyeri na Zakariya, wentsewa adawona mpukutu omwe ukhadanembedwa m’bali zentse. Pakuti nthawe zizinji ikhambandonembedwa ni mbali ibodzi basi ya mpukutu, kunembedwa m’mbali zentseku pinango kukhalatiza mphanvu, kuwanda kwa wanthu omwe angadatokonyedwa, na kufunika kwa ciyeruzo comwe cikhadanembedwa m’mipukutuco. (Zakiy 2:9–3:3; Zak 5:1-4) M’matsomphenya ya pa Cibvumbulutso, omwe akhadakhala pa mpando wa Umambo akhadaphatirira mpukutu ku boko lace la madidi omwe ukhana bzidindo bzinomwe, bzomwe bzikhatazisa kudziwa bzomwe bzikhadanembedwa, mpaka Mwana wa Bira wa Mulungu kubzifungula. (Cibv 5:1, 12; 6:1, 12-14) Patsogolo pace m’matsomphenyayo, Juwau adawonesedwa mpukutu aciuzidwa kuti audye. Kwa Juwau mpukutuyo ukhatapira, koma udacitisa kuti m’mimba mwace muwawe. Pakuti mpukutuyo ukhalibe kufunga ndipo ukhalibe cidindo, bzinkulatiza kuti mafalayo yangadafunikira kubveseseka. Bzikhali bzakutapira kwa Juwau kubva mafala yomwe yakhali mu mpukutuyo, koma bzinkuwoneka kuti bzikhaphatanidzambo bzinthu bzakuwawa ayai bzakunesa kubzipolofetizari, ninga momwe adatumidwira kuti acite. (Cibv 10:1-11) Zakiyeri adagumanambo na cakucitika ninga cimweci na mpukutu omwe adalatizidwa, iwo ukhana ‘nyimbo za nkhawa, madandaulo na mafala yakulira.’—Zakiy 2:10.
(Cibvumbulutso 12:1-5) Ndipo cidawoneka cizindikiro cikulu kudzulu: Ca mkazi omwe akhadabvala dzuwa, ndipo mwezi ukhali kunsi kwa nzayo zace ndipo mu msolo mwace mukhana korowa yomwe ikhana nyenyezi 12, 2 ndipo iye akhana pathupi. Iye akhalira thangwe ra kubva kuwawa pakufuna kubereka. 3 Cizindikiro cinango cidawoneka kudzulu, ndipo ndidawona cinyoka cikulu cifuira ca misolo minomwe na nyanga khumi, ndipo pa misoloyo pakhana korowa zinomwe;
Ndipo mcira wace udakwekweta ibodzi mwa mbali zitatu za nyenyezi za kudzulu ucizigwesera pa dziko la pantsi. Ndipo cinyokaco cidaima pamaso pa mkazi omwe akhadasala pang’ono kuberekayo, kuti angandobereka mwana waceyo, cidyeretu. 5 Mkaziyo adabereka mwana wacimuna, tswaka lomwe lin’dzausa mitundu yentse na mpsimbo ya simbi. Ndipo mwana waceyo adatengedwera kwa Mulungu na ku mpando wace wa Umambo.
it-2 tsa. 187 ndi. 7-9
Bzakuwawa bza Pakubereka
M’matsomphenya yace ya pa Cibvumbulutso, mpostolo Juwau adawona mkazi wa ku dzulu ankulira ‘m’bzakuwawa bzace bza pakubereka na pomwe akhafuna kubereka.’ Mwana omwe adabadwa akhali ‘mwamuna omwe an’dzausa mitundu yentse na mpsimbo ya simbi.’ Napo kuti cinyoka cidacita nyongo kuti cimudye, ‘mwanaceyo adatengedwera kuna Mulungu na ku mpando wace.’ (Cibv 12:1, 2, 4-6) Kutengedwera kudzulu kwa mwanako kungalatize, kuti Mulungu ankubvuma mwanayo ninga wace, ninga momwe bzikhambacitikira kale-kale kuti mwana akabadwa akhambakalatizidwa kuna pai wace kuti abvumidwe. (Onani mafala yakuti: NASCIMENTO) Tenepo bzingadadziwika kuti ‘mkaziyo’ ni ‘mkazi’ wa Mulungu, omwe ni ‘Jeruzalemu wa kudzulu’ omwe ni ‘mai’ wa Kristu na abale wace wauzimu.—Wag 4:26; Waheb 2:11, 12, 17.
Mpsakuwonekeratu kuti ‘mkazi’ wakudzulu wa Mulungu, angadakhala wakulungamiratu, ndipo kubereka kwace kungadakhala lini na bzakuwawa. Tenepo, bzakuwawa bza pakubereka bzinkulatiza kuti mkaziyu angadazindikira kuti asala pang’ono kubereka ndipo angadadikira kuti bzimwebzi bzicitike.—Cibv 12:2
Kodi ni mbani umweyu omwe angadakhala ‘mwana wacimuna’? Iye ‘angadausa mitundu yentse na mpsimbo yace.’ Bzidalewedweratu bza Mambo wa Umesiya wa Mulungu pa Psalymo 2:6-9. Koma Juwau adawona matsomphenyaya pambuyo pa Kristu kubadwa, kufa na kulamusidwa pa dziko lapantsi. Tenepo, matsomphenyaya yambawoneka ninga kuti yakhalewa bza kubadwa kwa Umambo bwa Umesiya m’manja mwa mwana wa Mulungu Jezu Kristu, omwe pambuyo pakulamusidwa mwa wakufa ‘adakhala ku boko la madidi la Mulungu, kuyambira pamwepo kuyenda kutsogolo, ankudikhirira mpaka pomwe anyamadulanthaka wace adzaikhidwe ninga cakupondera minyendo yace.’—Waheb 10:12, 13; Psal 110:1; Cibv 12:10.
16-22 DEZEMBRO
CUMA CA M’FALA LA MULUNGU | CIBVUMBULUTSO 13-16
“Bzin’funika Lini Kumbagopa Bzirombo bza m’Bukhu la Cibvumbulutso”
(Cibvumbulutso 13:1, 2) Ndipo cinyokaco cidandoima pa mcenga wa m’nyanza. Ndipo ndidawona cirombo cikucokera m’nyanza comwe cikhana nyanga khumi na misolo minomwe. Pa nyanga iri-yense pakhana makorowa, ndipo m’misolo yace mukhana madzina yakunyoza Mulungu. 2 Cirombo comwe ndidawona cikhali cakundemerana na nyalugwe koma minyendo yace ikhali ninga ya urso, ndipo mulomo wace ukhali wakundendemerana na wa mphondolo. Ndipo ciromboco cidatambira mphanvu, utongi na udindo kwa cinyoka.
(Cibvumbulutso 13:11) Ndipo ndidawona cirombo cinango comwe cikhacokera pantsi, ndipo cikhana nyanga ziwiri ninga za bira, koma cidayamba kulewa-lewa ninga cinyoka.
(Cibvumbulutso 13:15) Ciromboco cimbangingimiza wanthu wentse, akulu-akulu na wana, wakudala na wakusauka, mfulu na akapolo, kuti atambire cizindikiro pa boko lawo ladidi ayai pamkuma pawo,
(Cibvumbulutso 13:16, 17) Ico cidakakamiza wanthu wentse, ang’ono-ang’ono na akulu-akulu, wakudala na wakusauka, waufulu na akapolo, kuti aikhidwe cizindikiro ku boko lawo la madidi ayai pa nkuma pawo. 17 Kucitira kuti ali-wentse atazire kugula ayai kugulisa, kupambula wale omwe ana cizindikiroco, comwe ni dzina la ciromboco ayai mulewengo wa dzina lacero.
Kufufudza Cuma Cauzimu
(Cibvumbulutso 16:13, 14) Ndidawona mafala yakufuliziridwa matatu yakunyantsa, yakukhala ninga acule, yankucokera mkamwa mwa cinyoka, mkamwa mwa cirombo na mkamwa mwa mpolofeta wakunama. 14 Cadidi yakhali mafala yakufuliziridwa na madimonyo ndipo yambacita bzizindikiro, ndipo yambayenda kwa wamambo wa pa dziko lentse lakukhalidwa na wanthu kuti awakonkhanise pabodzi ku nkhondo ya ntsiku ikulu ya Mulungu wamphanvu yentse.
(Cibvumbulutso 16:21) Ndidawona matalala makulu-makulu, ndipo liri-lense likhalemera makilograma 20 yomwe yadagwera wanthu kucokera kudzulu, ndipo wanthu adanyoza Mulungu thangwe ra muliri wa matalalayo, thangwe ukhali ukulu kwene-kwene.
23-29 DEZEMBRO
CUMA CA M’FALA LA MULUNGU | CIBVUMBULUTSO 17-19
“Nkhondo ya Mulungu Yomwe In’dzamalisa Nkhondo Zentse”
(Cibvumbulutso 19:11) Ndidawona kudzulu kudafunguka, ndipo kukhana kavalo mcena. Ndipo omwe akhadapakira padzulu pace ambacemeredwa kuti wacadidi na wakukhulupirika, iye akhayeruza na kumenya nkhondo mwa cirungamo.
(Cibvumbulutso 19:14-16) Ndipo anyankhondo wakudzulu akhamutewera na makavalo yakucena adabvala bzakubvala bzicena, bzakuti mbee. 15 Pafupi na mulomo wace pakhana mphanga itali yakunozedwa kuti aphe nayo wanthu wa mitundu, ndipo an’dzawausa na mpsimbo ya simbi. Kusiyambo bzimwebzi, iye akhaponda-ponda mu cakupondera mphesa ca ukali bukulu bwa Mulungu wamphanvu zense. 16 Pa cakubvala cace, inde pa ncafu yace, padanembedwa dzina lakuti: Mambo wa amambo na Mbuya wa ambuya.
it-1 tsa. 1146 ndi. 1
Kavalo
Mu matsomphenya, mpostolo Juwau adawona Jezu Kristu wakutumbizidwa omwe ankuyezezeredwa ninga adapakira kavalo mcena, omwe ali pabodzi na anyankhondo, wentse adapakira makavalo macena. Matsomphenyaya yadalatizidwa kwa Juwau, ndipo yakhaimira nkhondo yakulungama ya Mulungu yomwe Kristu an’dzamenya na anyamadulanthaka, ku mbali ya Mulungu na baba wace Yahova. (Cibv 19:11, 14) Kubwera kwa Kristu ninga mamboku, kumbatewerana na bzakucitika bzomwe bzimbayezezeredwa na amuna omwe adapakira pa makavalo.—Cibv 6:2-8.
(Cibvumbulutso 19:19, 20) Ndipo ndidawona cirombo na amambo wa pa dziko la pantsi pabodzi na anyankhondo wawo, omwe akhadakonkhanisidwa kuti amenye nkhondo na ule omwe akhadapakira pa kavalo na anyankhondo wace. 20 Ndipo ciromboco cidaphatidwa pabodzi na mpolofeta wakunama, omwe akhambacita bzizindikiro patsogolo pace, bzomwe akhambasoceresa nabzo wale omwe akhadatambira cizindikiro ca cirombo na wale omwe akhambanamata cifanikiso cace. Ndipo iwo adathusiwa m’thawale la moto ana moyo, thawale lomwe limbatentha na moto na enxofre.
(Cibvumbulutso 19:21) Ndipo azinji adaphedwa na mphanga itali yomwe ikhali pafupi na pamulomo wa ule omwe akhadakhala pa kavalo. Ndipo mbalame zentse zidakhuta na nyama yawo.
Kufufudza Cuma Cauzimu
(Cibvumbulutso 17:8) Cirombo comwe iwepo waciwonaco cikhalipo, koma tsapano palibe, tsono cikufuna kukwira kucokera kuciphompho ndipo cin’dzapfudzidwa. Ndipo anyakukhala pa dziko lapantsi, wale omwe madzina yawo yalibe kunembedwa mu mpukutu wa moyo kucokera pomwe dziko lidakhazikisidwa, an’dzadabwa kwene-kwene akadzawona kuti cirombo comwe cikhalipo, koma tsapano palibe, koma napo bziri tenepo cin’dzabwera pomwe.
(Cibvumbulutso 17:16, 17) Ndipo nyanga khumi zomwe waonazo, na ciromboco, bzimwebzi bzin’dzawenga m’kazi hule bzicidzamusakaza na kumusiya ali pezi, ndipo bzin’dzadya nyama yace bzicidzamunyekesa na moto. 17 Thangwe Mulungu waikha bzimwebzi m’mitima mwawo kuti bzicite nzeru yace, inde, bzikwanirise nzeru yawo ibodzi mwa kupereka utongi bwawo kwa cirombo, mpaka mafala ya Mulungu yatacitika.
30 DEZEMBRO–5 JANEIRO
CUMA CA M’FALA LA MULUNGU | CIBVUMBULUTSO 20-22
“Ona! Ndinkukonza Papsa Bzinthu Bzentse”
(Cibvumbulutso 21:1) Tsono ndidawona kudzulu kwatsapano na dziko lapantsi latsapano, pakuti kudzulu kwa kale na dziko lapantsi lakale bzikhadacoka, ndipo kulibe pomwe nyanza.
(Cibvumbulutso 21:3, 4) Na bzimwebzo ndidabva fala linango la mphanvu lakucokera pa mpando wa umambo, liciti: “Onani kuti tendi la Mulungu liri pakati pa wanthu; iye an’dzakhala nawo pabodzi ndipo iwo an’dzakhala mbumba yace. Iye Mulungu an’dzakhala nawo pabodzi. 4 Iye an’dzapukuta misozi yentse m’maso mwawo, ndipo infa in’dzawoneka lini pomwe. Pan’dzawoneka lini pomwe kulira, ayai kubuula ne kuwawidwa. Thangwe bzinthu bzakale bzapita.”
Kufufudza Cuma Cauzimu
(Cibvumbulutso 20:5) (Anyakufa winangowo alibe kukhala pomwe na moyo mpaka yatamala magole 1.000.) Kumweku ni kumuka kwakuyamba kwa anyakufa.
it-2 tsa. 249 ndi. 2
Moyo
Mu lamulo lomwe Mulungu akhadapasa Adamu, adabvekesa kuti, penu iye angadabvera, angadafa lini. (Ciy 2:17) Mpsibodzi-bodzimbo na wanthu wakubvera, infa, yomwe ni nyamadulanthaka wakumalizira, in’dzapfudzidwa. Kun’dzakhala kulibe pikado yomwe in’dzacitisa kuti iwo afe. Ndipo pa nthawe imweyo bzingadzafunikire lini kuti iwo afe (1Wak 15:26) Kupfudzidwa kwa infa kun’dzacitika kuphampha kwa Utongi bwa Kristu, bomwe mwakubverana na bukhu la Cibvumbulutso bun’dzakhala bwa magole 1.000 Pamwepa pambalewa bza wale omwe adakhala amambo na wantsembe pabodzi na Kristu, kuti iwo ‘adakhala na moyo acitonga ninga amambo pabodzi na Kristu kwa magole 1000’ ‘Wakufa winango’ alibe kukhala pomwe na moyo ‘mpaka magole 1000 kumala, amwewa an’funika kukhala wale omwe an’dzakhala akana moyo kuphampha kwa magole 1000, koma bzin’dzacitika pomwe Sathani akanati kutsudzulidwa ku ciphompho na kubweresa mayezo yakumalizira kuna wanthu. Kuphampha kwa magole 1000, wanthu an’dzakhala pomwe wakulungamiratu, ninga momwe akhaliri Adamu na Eva pomwe akhanati kuphonya. Pamwepo iwo an’dzakhala na moyo wakulungamiratu. Wale omwe an’dzapita pa mayezo yakumaliziraya pomwe Sathani akadzatsudzulidwa ku ciphompho kwa kanthawe kakucepa, amwewa an’dzakhala na moyo wakusaya kumala.—Cibv 20:4-10.
(Cibvumbulutso 20:14, 15) Ndipo infa na Thenje bzidathusidwa m’thawale la moto. Thawale la motoli linkuimira infa yaciwiri. 15 Ndipo omwe dzina lace liribe kunembedwa mu bukhu la moyo, adathusidwa mu thawale la moto.
it-2 matsa. 189-190
Thawale la Moto
Falali limbandogumanika kokha m’bukhu la Cibvumbulutso, ndipo bzinkuwonekeratu kuti ni fala lakuyezezera. Ndipo Bibliya limbafotokoza bza thandauzo la falali mwakulewa kuti: ‘Thawale la moto na enxofre. Imweyi imbathandauza infa yaciwiri.’—Cibv 20:14; 21:8.
Kuyezezera kwa thawale la motoku kumbawonekera pakufotokozedwa kwace m’bukhu la Cibvumbulutso. Bzimbalewedwa kuti infa imbathusidwa m’thawale la motoli. (Cibv 19:20; 20:14) Mpsakuwonekeratu kuti infa ingathusidwe lini m’thawale la moto caiwo. Tenepo, Sathani omwe ni cakulengedwa cauzimu ndiye omwe ankuthusidwa m’thawaleli. Pakuti ni mzimu, iye angatenthedwe lini na moto caiwo.—Cibv 20:10; ndendemezerani na Kufuluka 3:2 na Wayeruzi 13:20.
Nakuti thawale la moto linkuimira ‘infa yaciwiri’, ndipo cinembo ca Cibvumbulutso 20:14 cimbalewa kuti ‘infa na Thenje’ bzentsebzi bzinkuthusidwa momwemu, bzimwebzi bzinkuwonekeratu padeca kuti imweyi ni infa lini yomwe idacokera kwa Adamu (War 5:12), iyo inkuthandauza lini Thenje. Koma imweyi ni infa ya mtundu unango ndipo ni yakuyezezera, yomwe iribe cidikhiro cakulamusidwa, thangwe palibe mbali inango ya bzinembo yomwe imbalatiza kuti ‘thawale’ la motoli linkupereka pomwe wale omwe ali m’mwemo, ninga momwe imbacitira infa yakucokera kwa Adamu na Thenje. (Cibv 20:13) Tenepo, wale omwe alibe kunembedwa madzina yawo mu ‘bukhu la moyo,’ wale omwe mbanyakutsutsa utongi bwa Mulungu ankuthusidwa mu thawale la moto, bzomwe bzinkuthandauza kupfudzidwa kwa muyaya, ayai infa yaciwiri.—Cibv 20:15.