BIBLIYOTEKA YA PA INTERNETI ya Watchtower
Watchtower
BIBLIYOTEKA YA PA INTERNETI
Cinyungwe
  • BIBLIYA
  • MABUKHU
  • MITSONKHANO
  • w23 Junho matsa. 20-25
  • Phindu Lomwe Mungakhale Nalo Mukagopa Mulungu

Mbuto mwasankhulayi iribe vidiyo iri-yentse.

Pepani, bzikukhala bzakunesa kuti vidiyoyi iwoneke.

  • Phindu Lomwe Mungakhale Nalo Mukagopa Mulungu
  • Ntsanza ya Mulindiri yakudziwisa Umambo bwa yahova (yakupfunza)—2023
  • Tumisolo twa nkhani
  • Nkhani Yakundendemerana
  • KUGOPA MULUNGU KUMBATIKHOTCERERA
  • LEKANI KUBVUMA MCEMO WA MKAZI WAKUSAYA NZERU
  • BVUMANI MCEMO WA “NZERU YACADIDI”
  • Nzeru Yacadidi Ikukuwa
    Ntsanza ya Mulindiri yakudziwisa Umambo bwa yahova (yakupfunza)—2022
  • Momwe Imwepo Mungabzikhotcererere ku Msampha wa Sathani
    Nsanza Ya Mulindiri Yakudziwisa Umambo bwa Yahova (Yakupfunza)—2019
  • ‘Thawani Unzazi!’
    Bzomwe Tingacite Kuti Timbafunidwe na Mulungu
Ntsanza ya Mulindiri yakudziwisa Umambo bwa yahova (yakupfunza)—2023
w23 Junho matsa. 20-25

NKHANI YAKUPFUNZA 28

Phindu Lomwe Mungakhale Nalo Mukagopa Mulungu

“Munthu omwe ambacita bzinthu bzakulungama ambagopa Yahova.” — MIMWANI 14:2.

NYIMBO 122 Khalani Wakulimba na Wakukhazikika!

BZOMWE TIN’PFUNZAa

1-2. Ninga Loti, kodi ni mabvuto yaponi yomwe Akristau akugumana nayo ntsiku zino?

TIKAMBAWONA bzinthu bzakuipa bzomwe bzikucitika ntsiku zino, ifepano timbabva ninga momwe Loti adabvera. Iye “akhasunama thangwe ra makhalidwe yakupasa manyazi ya wanthu wakusaya kubvera malamulo,” thangwe akhadziwa kuti Baba wathu wakudzulu ambawenga makhalidwe yamweya. (2 Pedru 2:7, 8) Kugopa Mulungu na lufoyi lomwe iye akhanalo kuna Mulunguyo, bzidamucitisa kuti aleke kutewezera makhalidwe ya wanthu wa mu nthawe yace. Ifepanombo tikukhala pakati pa wanthu omwe ambalemekeza lini mitemo ya Yahova. Napo bziri tenepo, ifepano tingakhale wakucena pamaso pa Yahova tikakhala kuti timbamufuna Yahovayo na kumugopa. — Mimwani 14:2.

2 Kuti bzimwebzi bzikwanisike, Yahova adatipasa malango yomwe yangatilimbikise m’bukhu la Mimwani. Akristau wentse wacadidi, amuna, akazi na wana angagumane phindu akawerenga nfundo zomwe ziri m’bukhu limweri.

KUGOPA MULUNGU KUMBATIKHOTCERERA

Bzithunzi-thunzi: 1. M’bale akupasidwa kopo ya kafe pa nthawe ya kupuma na mkazi omwe ni mwanzace wa ku basa. 2. Mkazi m’bodzi-bodziyo akuuza m’bale ule kuti ayende naye pabodzi pomwe akotoka ku basa.

Tin’funika kubzikhotcerera kuti tileke kukhala na axamwali wakuipa na kubvuma micemo yomwe ingaticitise kucita bzinthu bzakusaya kuthemera kwa Akristau tikakhala tiri ku basa (Onani ndime 3)

3. Mwakubverana na Mimwani 17:3, thangwe ranyi tin’funika kukhotcerera mtima wathu? (Onani cithunzi-thunzi.)

3 Thangwe likulu lomwe lin’funika kuticitisa kuti tikhotcerere mtima wathu, ndakuti Yahova ambakwanisa kudziwa bzomwe bziri mu mtima mwa munthu. Bzimwebzi bzin’funa kulewa kuti Yahova ambakwanisa kuwona bzinthu bzomwe wanthu winango angakwanise lini kubziwona ndipo ambakwanisambo kudziwa bwino-bwino bzomwe tikukumbuka. (Werengani Mimwani 17:3.) Iye an’dzatifuna ifepano tikapitiriza kumbakumbukira bza malango yace yomwe yangadzatithandize kudzakhala na moyo wakusaya kumala. (Juwau 4:14) Bzimwebzi bzin’dzatithandiza kuti makhalidwe yakuipa ya wanthu wa m’dzikoli pabodzi na bzinthu bzakunama bzomwe Sathani ambalewa bzireke kutidzonga. (1 Juwau 5:18, 19) Uxamwali bwathu na Yahova bukakula, ifepano tin’dzamufuna kwene-kwene ndipo tin’dzamulemekeza. Tin’dzawenga cinthu ciri-centse comwe cingaticitise kucita pikado thangwe rakuti timbafuna kuti Baba wathu aleke kuipidwa nafe. Tikakhala kuti tikuyezedwa kucita cinthu cakuipa, tingacite bwino kubzibvunza kuti: ‘Thangwe ranyi ningacite cinthu cakuipaci kuti ndikalipise munthu omwe ambandifuna?’ — 1 Juwau 4:9, 10.

4. Kodi kugopa Yahova kudakhotcerera tani mpfumakazi inango kuti ileke kucita pikado?

4 Mpfumakazi inango ya ku Croácia yakucemeredwa Marta, yomwe idayezedwa kucita upombo, idalewa kuti: “Bzikhandinesa kukumbuka bwino-bwino kuti ndicose mu mtima mwangu cikhumbo cakufuna kucita cinthu cakuipa. Tsono kugopa Yahova kudandikhotcerera.”b Kodi kugopa Mulunguko kudamuthandiza tani? Marta adalewa kuti iye adakumbukira kwene-kwene bza mabvuto yomwe yangadabwera, angadacita cinthu cakuipaco. Ifepano tingacitembo bzibodzi-bodzibzi. Bvuto likulu lomwe lingabwere ndakuti tingasunamise Yahova ndipo bzimwebzi bzingacitise kuti ifepano tisiye kumutumikira. — Genesesi 6:5, 6.

5. Kodi mwapfunza ciyani na bzomwe bzidacitikira Leo?

5 Tikakhala kuti timbagopa Yahova, ifepano tin’dzacita mphole kuti tileke kucita uxamwali na wanthu omwe ana makhalidwe yakuipa. Leo, omwe ambakhala ku Congo, adawona kuti bzimwebzi mpsakufunika. Pomwe padapita magole manai pambuyo pa iye kubatizidwa, adayamba kucita uxamwali na wanthu omwe akhana makhalidwe yakuipa. Iye akhakumbuka kuti pakuti akhacita lini bzinthu bzakuipa, ndiye kuti akhacita lini pikado kwa Yahova. Tsono pomwe padapita nthawe pang’ono, anzacewo adamucitisa kuti amwe kwene-kwene mpaka kuledzera ndipo adacita upombo. Iye adayamba kukumbukira bzinthu bzomwe abereki wace adamupfunzisa na moyo wabwino omwe iye adaluza. N’ciyani comwe cidacitika patsogolo pace? Iye adazindikira kuphonya kwace ndipo adayamba pomwe kucita bzinthu bzabwino. Mwakuthandizidwa na akulu wa gwere, iye adabwerera pomwe kwa Yahova. Tsapano iye ngwakukondwa, akutumikira ninga mkulu ndipo akutumikirambo ninga mpainiya wakupambulika.

6. Kodi tin’cezerana bza ciyani tsapano?

6 Bwerani ticezerane Mimwani kapitulo 9. Pamwepa pana akazi awiri omwe akuyezezeredwa. M’bodzi akuyezezeredwa na mkazi wanzeru ndipo munango akuyezezeredwa na mkazi wakusaya nzeru. (Ndendemezerani na Aroma 5:14; Agalatiya 4:24.) Pomwe tikucita bzimwebzi, kumbukirani kuti m’dziko la Sathaniri wanthu ambawona ninga kuti kucita upombo na kuwona pornografia ni bzinthu lini bzakuipa. (Aefezo 4:19) Ndipopa mpsakufunika kwene-kwene kugopa Mulungu kuti titcenkhe kucita bzinthu bzakuipa. (Mimwani 16:6) Pomwe tikucita bzimwebzi, tiniwona kuti tentse, amuna na akazi, tin’gumana phindu pomwe tikucezerana bza nkhani imweyi. Mkazi ali-wentse pa akazi awiriwa akucemera wanthu “omwe alibe nzeru,” kuti: ‘Bwera ku mui kwangu kuti udzadye.’ (Mimwani 9:1, 5, 6, 13, 16, 17) Tsono bzomwe bzikucitikira wanthu omwe akucemeredwawo mpsakusiyana.

LEKANI KUBVUMA MCEMO WA MKAZI WAKUSAYA NZERU

Mkazi hule wa mu nthawe zakale akucemera mwamuna kuti apite m’nyumba mwace.

“Mkazi wakusaya nzeru” angacite mcemo omwe ungatibweresere mabvuto (Onani ndime 7)

7. Mwakubverana na Mimwani 9:13-18, kodi mcemo ubodzi ngwakuyendesa wanthu kuponi? (Onani cithunzi-thunzi.)

7 Onani bza mcemo wa “mkazi wakusaya nzeru.” (Werengani Mimwani 9:13-18.) Iye akucemera mwamphanvu wanthu omwe alibe nzeru kuti: “Bwerani muno” mudzadye. Kodi n’ciyani comwe cimbacitika? “Wale omwe akufuna kufa ambayenda kumweko.” Ndipo pinango imwepo mukukumbukirambo mafala yakuyezezeraya yomwe yali m’makapitulo yakuyambirira ya bukhu la Mimwaniri. Timbacenjezedwa bza “mkazi wacirendo” na ule omwe ambafuna “bzinthu bza upombo.” Timbauzidwa kuti: “Nyumba yace ikuyenda ku infa.” (Mimwani 2:11-19) Ndipo pa Mimwani 5:3-10 pana mcenjezo pomwe wakulewa bza “mkazi wacirendo” omwe “nzayo zace zikuyenda ku infa.”

8. Kodi ni cakusankhula ciponi comwe tentsenefe tin’funika kucita?

8 Wale omwe akutetekera “mkazi wakusaya nzeru” an’funika kusankhula: Kodi iwo an’dzabvuma mcemo wa mkazi umweyu ayai an’dzaulamba? Pinango ifepano tingafunikembo kucita cakusankhula pa nkhani imweyi. Tikakhala tikuphatisa basa telefoni ayai komputadori ndipo bzikabwera bzithunzi-thunzi bza pornografia, kodi n’ciyani comwe tin’dzacita?

9-10. Thangwe ranyi tin’funika kutcenkha kucita upombo?

9 Pana mathangwe mazinji yomwe yan’funika kuticitisa kutcenkha kucita bzinthu bza upombo. “Mkazi wakusaya nzeru” ule, pakucita mcemo wace, iye ambalewa kuti: “Madzi yakucita kuba yambatapira.” Kodi “madzi yakucita kubayo” n’ciyani? Bibliya limbalewa kuti malume ya pa mphasa pakati pa wanthu awiri omwe adalowolana ni madzi yomwe yambadjedjeresa. (Mimwani 5:15-18) Mwamuna na mkazi omwe adalowolana mwa lamulo, ndiwo okha omwe ambabvumizidwa kucita malume ya pa mphasa. Bzimwebzi bzidasiyana na “madzi yakucita kuba.” Madzi yakucita kuba yamweya yambathandauza malume ya pa mphasa pakati pa wanthu awiri wakusaya kulowolana. Bzimwebzi bzimbacitika mwakabise-bise ninga momwe mbava imbabera pa mdima. Malume ya pa mphasa pakati pa wanthu awiri wakusaya kulowolana yangakhale ninga yakudekeza bzikakhala kuti iwo akuwona ninga kuti palibe munthu omwe adziwa bzomwe iwo acita. Bzimwebzi mpsakupasa ntsisi kwene-kwene! Thangwe Yahova ambawona bzentse. Kusiya kufunidwa na Yahova ni cinthu cakuwawa kwene-kwene, ndipo bzimwebzi ni cinthu lini “cakutapira” ayai cakudekeza. (1 Akolinto 6:9, 10) Tsono pana mabvuto pomwe yanango yomwe wanthu omwe ambacita bzimwebzi ambagumana nayo.

10 Kucita upombo kungacitise munthu kuti abve manyazi, abziwone kuti ngwakusaya kufunika, akhale na mimba yakusaya kudikhirira na kudzonga mabanja. Ndipopa mpsanzeru kuleka kubvuma mcemo wa mkazi wakusaya nzeru ne kupita “m’nyumba mwace” na kudya cakudya cace. Kuthumizira kufa mwauzimu, wanthu azinji omwe ambacita bzimwebzi ambakhala na matenda yomwe yambawacitisa kuti afe mwakamfulumize. (Mimwani 7:23, 26) Vesi 18 ya kapitulo 9 imbamaliza na mafala yakuti: “Omwe ambabvuma mcemo wace ambakhala ali kufupi na thenje.” Tsono, thangwe ranyi wanthu azinji ambabvuma kupumpsika na mcemo umweyu omwe umbawabweresera mabvuto? — Mimwani 9:13-18.

11. Thangwe ranyi kuwona pornografia kwakuipa kwene-kwene?

11 Cinthu cinango comwe tin’funika kucitcenkha ni pornografia. Wanthu winango ambakumbuka kuti kuwona pornografia kungawadzonge lini. Tsono kuwona pornografia kumbadzonga ndipo kumbacitisa kuti munthu aleke kubzilemekeza na kulekambo kulemekeza wanthu winango. Ndipo munthu omwe ambawona pornografia ambatazira kusiya kuwonako. Pornografia njakuipa kwene-kwene thangwe bzithunzi-thunzi bzace bzimbacoka lini m’makumbukidwe mwa wanthu omwe ambabziwona. Ndipo cinango n’cakuti pornografia imbacitisa lini kuti munthu aleke kukhala na cikhumbo cakuipa, koma imbacitisa kuti iye akulise bzikhumbo bzace bzakuipa. (Akolose 3:5; Tiyago 1:14, 15) Wanthu azinji omwe ambawona pornografia kamale-male kace n’kakuti ambadzacita upombo.

12. Kodi n’ciyani comwe tingacite kuti tilatize kuti tikucita nyongo kuti tileke kukhala na cikhumbo ca kucita upombo?

12 N’ciyani comwe Mkristau an’funika kucita cithunzi-thunzi ca pornografia cikabwera pa telefoni ayai pa komputadori yace? Mwakusaya kucedwa iye an’funikiratu kucosa cithunzi-thunzico. Comwe cingatithandize kuti tikwanise kucita bzimwebzi ndico kukumbukira kuti uxamwali bwathu na Yahova ndico cinthu cakufunika kwene-kwene. Napo bzithunzi-thunzi bzomwe bzimbalewedwa kuti ni pornografia lini bzingacitise kuti munthu akhale na cikhumbo cakufuna kucita upombo. Thangwe ranyi tin’funikambo lini kuwona bzithunzi-thunzi bzimwebzi? Thangwe tin’funa lini kuti cinthu ciri-centse citicitise kukhala na nzeru za upombo. (Mateu 5:28, 29) Mkulu munango wa gwere wa ku Tailândia, wakucemeredwa David, adalewa kuti: “Ndidabzibvunza kuti: ‘Napo kuti cithunzi-thunzici ni pornografia lini, tsono, kodi Yahova angakomedwe nande akandiwona kuti ndikucinyang’anisa?’ Kukumbukira bzimwebzi kumbandithandiza kuti ndicite bzinthu mwanzeru.”

13. N’ciyani comwe cingatithandize kuti ticite bzinthu mwanzeru?

13 Kugopa kucita cinthu comwe cingacitise Yahova kusaya kukomedwa kungatithandize kuti ticite bzinthu mwanzeru. Bibliya limbalewa kuti kugopa Mulungu ndico “ciyambi ca nzeru.” (Mimwani 9:10) Timbakwanisa kuwona bzimwebzi m’mafala yakuyambirira ya Mimwani kapitulo 9, pomwe “nzeru yacadidi” imbandendemezeredwa na mkazi munango.

BVUMANI MCEMO WA “NZERU YACADIDI”

14. Kodi ni mcemo uponi omwe uli pa Mimwani 9:1-6?

14 Werengani Mimwani 9:1-6. Pamwepa timbawerenga bza mcemo omwe ukucokera kwa mwenekaciro wa nzeru omwe ni Mulengi wathu. (Mimwani 2:6; Aroma 16:27) Nkhani imweyi imbayamba na mafala yakulewa bza nyumba yomwe ina pilare zakukwana 7. Bzimwebzi bzimbalatiza kuti Yahova ngwabwino ndipo ambatambira wale omwe ambafuna kuphatisa basa nzeru yace pa moyo wawo.

15. Kodi Mulungu akutikumbira kuti ticite ciyani?

15 Yahova ni Mulungu wakupasa. Mu ciratizo ca mkazi omwe akuyezezeredwa na “nzeru yacadidi” pa Mimwani kapitulo 9, timbapfunza kuti Yahova ngwakupasa ndipo iye ambapereka bzinthu bzabwino kuna wanthu. Nkhani imweyi imbafotokoza kuti mkazi umweyu wakonzekera cakudya na vinyu ndipo abziikha pa meza m’nyumba mwace. (Mimwani 9:2) Ndipo mwakubverana na mavesi 4 na 5, mkazi umweyu akuyezezeredwa na “nzeru [yomwe] ikuuza wanthu wakusaya nzeru kuti: ‘Bwerani mudzadye pau.’” Thangwe ranyi tin’funika kupita m’nyumba ya nzeru yacadidi ticidya cakudya comwe nzeruyo yapereka? Yahova ambafuna kuti wana wace akhale na nzeru na kukhalambo wakukhotcerereka. Iye an’funa lini kuti tipfunze bzinthu pa moyo pambuyo pa kugumana na mabvuto ticibva kuwawa. Ndipopa wanthu wakulungama “iye an’dzawapasa nzeru zakuthandiza.” (Mimwani 2:7) Tikakhala kuti timbagopa Yahova, ifepano tin’dzafuna kucita bzinthu bzomwe iye ambakomedwa nabzo. Tin’dzabva malango yace ya nzeru ndipo tin’dzakomedwa kuyaphatisa basa. — Tiyago 1:25.

16. Kodi kugopa Mulungu kudathandiza tani Alain kuti acite bzinthu mwanzeru ndipo adakhala na phindu liponi?

16 Onani momwe mantha ya kugopa Mulungu yadathandizira Alain kuti asankhule bzinthu mwanzeru. M’bale umweyu ni mkulu wa gwere ndipo ni pfunzisi. Iye adalewa kuti: “Apfunzisi anzangu akhawona kuti mpsakuphonyeka lini kuphatisa basa mavidiyo ya pornografia kuti apfunzise wanthu bza malume ya pa mphasa.” Tsono Alain akhawona kuti bzimwebzi bzikhali lini bzacadidi. Iye adalewa kuti: “Inepano ndikhalambiratu kuwona vidiyo zimwezi thangwe ra kugopa Mulungu. Ndipo ndikhafotokozerambo apfunzisi anzangu thangwe race ndikhalamba.” Iye akhaphatisa basa malango ya “nzeru yacadidi” kuti “apitirize kufamba mu njira yakubvesesa bzinthu.” (Mimwani 9:6) Thangwe ra kukhwimika kwa Alain, azipfunzisi winango tsapano akupfunza Bibliya ndipo akugumanika pa mitsonkhano.

Mai munango wa mu nthawe zakale akucemera banja linango kuti likadye kumui kwace cakudya cakupasa thanzi.

Kubvuma mcemo wa “nzeru yacadidi” kungaticitise kuti tikhale na moyo (Onani ndime 17-18)

17-18. Kodi ni bzisimbo bziponi bzomwe anabzo wale omwe akubvuma mcemo wa “nzeru yacadidi,” ndipo n’ciyani comwe iwo akudikhirira? (Onani cithunzi-thunzi.)

17 Yahova adaphatisa basa ciratizo ca akazi awiri kuti atithandize kuwona phindu lomwe tin’dzakhala nalo tikasankhula bzinthu mwanzeru. Wale omwe ambabvuma mcemo wa “mkazi wakusaya nzeru” ambandokumbukira bza kukwanirisa bzikhumbo bzawo bzakuipa mwakabise-bise. Kulewa cadidi, wanthu amwewa ambakhala akukumbukira lini bza kutsogolo. Kumalizira kwace “ni infa.” — Mimwani 9:13, 17, 18.

18 Tsono bzimbakhala bzakusiyana na wale omwe ambabvuma mcemo wa “nzeru yacadidi”! Iwo ambakhala na mwayi wa kudya cakudya cakukonzedwa bwino, comwe ni cakudya cauzimu. (Zaiya 65:13) Mwakuphatisa basa mpolofeta Zaiya, Yahova adalewa kuti: “Nditetekereni mwatceru, ndipo dyani cakudya cabwino, ndipo imwepo mun’dzakomedwa kwene-kwene na cakudya cakukoma.” (Zaiya 55:1, 2) Ifepano tikupfunza kufuna bzomwe Yahova ambafuna na kuwenga bzomwe Yahova ambawenga. (Salimo 97:10) Ndipo timbakomedwambo kucemera anango kuti adzagumanembo phindu na “nzeru yacadidi.” Bzimwebzi bzimbakhala ninga kuti tiri pakati pa sidade ndipo tiri kucemera kuti: ‘Ule omwe alibe nzeru, mbapite muno.’ Ifepano na wale omwe ambabvuma mcemo umweyu timbagumana phindu tsapano ndipo tin’dzagumanambo phindu kutsogolo, thangwe tin’dzakhala na moyo wakusaya kumala. Koma kuti bzimwebzi bzikwanisike, tin’funika kupitiriza “kufamba mu njira yacadidi.” — Mimwani 9:3, 4, 6.

19. Mwakubverana na Mpalizi 12:13, 14, n’ciyani comwe tin’funika kucita? (Onani kwadru yakuti “Kodi Kugopa Mulungu Kumbatithandiza Tani?”)

19 Werengani Mpalizi 12:13, 14. Kugopa Mulungu kun’dzatithandiza kukhotcerera mitima yathu ndipo kun’dzatithandizambo kupitiriza kukhala wakucena mwakuthupi na mwauzimu mu ntsiku zakumalizira zino. Ndipo kugopa Mulungu kumweku kun’dzaticitisa kuti tipitirize kucemerambo wanthu azinji kuti afune kukhala na “nzeru yacadidi” na kugumanambo phindu na nzeru imweyi.

Kodi Kugopa Mulungu Kumbatithandiza Tani?

  • Kumbaticitisa kuti tikhale pa uxamwali na Mulungu. — Salimo 25:14; Ahebereu 5:7.

  • Kumbaticitisa kuti “tikondwe” tikambamubvera. — Salimo 112:1.

  • Kumbaticitisa kuti tikhale wakubzicepesa, wanzeru na kutcenkha kucita bzinthu bzakuipa. — Djobi 28:28; Mimwani 8:13.

  • Kumbaticitisa kuti tikhale wakukhwimika na kucita bzinthu bzabwino. — Ekisodo 1:15-17, 21.

  • Kumbaticitisa kuti tikhale wakudeka mtima na wakuthembeka. — Nehemiya 5:15; 7:2.

KODI MUNGATAWIRE TANI?

  • Kodi kugopa Yahova kungakhotcerere tani mtima wathu?

  • Kodi tingacite ciyani kuti tikhale kutali na “mkazi wakusaya nzeru” na mabvuto yomwe yambabwera thangwe ra kubvuma mcemo wace?

  • Kodi ni phindu liponi lomwe tin’dzakhala nalo tikabvuma mcemo wa “nzeru yacadidi”?

NYIMBO 127 Mtundu wa Munthu Omwe Ndin’funika Kukhala

a Akristau ambalatiza kuti ambagopa Mulungu mwa kucita nyongo kuti aleke kucita bzinthu bzakuipa. Mantha yamweyo yangakhotcerere mtima wathu kuti tileke kucita bzinthu bza upombo na kuwona pornografia. Mu nkhani ino, tin’cezerana bza Mimwani kapitulo 9. Kapitulo imweyi imbafotokoza bza akazi awiri, wanzeru na wakusaya nzeru. Malango yace yangatithandize tsapano na kutsogolo.

b Madzina yanango yacinjidwa.

    Mabukhu ya Cinyungwe (2008-2025)
    Bulani
    Pitani
    • Cinyungwe
    • Tumizani
    • Bzomwe mumbafuna
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Mitemo Yomwe Mun'funika Kuteweza
    • Mtemo Wacintsintsi
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Pitani
    Tumizani