Kodi Thupo n’Ciyani?

Thupo ni bzomwe thupi limbacita na bzinthu bzomwe bzingaikhe pa ngozi thupiro. Ulupi bumbacitisa kuti hormona (tumadzi tunango tomwe tumbakhala m’thupi) tugumanike m’mbuto zentse za thupiro. Tenepo, tumadzito tumbabweza liwiro la kuthamanga kwa mulopa na kapumidwe ka munthu, ndipo tumbathimizira kamenyedwe ka mtima na kucitisa mnonfu kukhala na mphanvu. Mwa ciratizo, imwepo mukanati kudziwa bzomwe bzikucitika, thupi limbacita bzentse bzomwe bzimbakuthandizani kukhala wakukonzeka pa bzinthu bzomwe bzingaikhe pa ngozi thupiro. Ndipo ngoziyo ikapita, thupi limbabwerera m’mbuto mwace.

UBWINO NA KUIPA KWA THUPO

Thupo ndacibadwa kwa munthu ali-wentse, ndipo limbapasa mpata munthuyo kuti alimbane na mazunzo ayai na bzinthu bzakupasa mantha. Ndipo thupo limbayambira mu ulupi. Mbali yabwino ya thupo imbathandiza munthu kucita bzinthu mwakamfulumize. Ndipo mbali inango ya thupo ingakuthandizeni kukwanirisa bzakulinga bzanu, ayai kukwanisa kucita bwino prova ku xikola, kukwanisa kutawira mibvunzo kubasa, ayai kucita masenzeka yakulimbisa thupi.

Napo bziri tenepo, kukhala na thupo kwa nthawe itali kungakuduwaliseni. Mwa ciratizo, thupi likambandopereka bzizindikiro nthawe zentse, imwepo mungabonere mwakuthupi, m’makumbukidwe, mu mtima, na momwe mungacitire bzinthu pa moyo wanu. Ndipo khalidwe lanu na momwe mumbacitira bzinthu na wanthu winango, bzingacinje. Wanthu omwe ambakhala na thupo kawiri-kawiri, ambafika pa kumwa mpaka kuledzera, kumwa mankhwala yakudzungulumwisa, kumwa mankhwala yakuletsedwa, kumwa mankhwala mwakupitirira malire, kudya kwene-kwene, kufumali, na bzinthu bzinango bzakuipa. Ndipo bzimwebzi bzingacitise munthu kufika pa kutsautsika mu mtima na kukhumba kubzipha.

Napo kuti wanthu akakhala na thupo ambatokonyedwa mu njira zakusiyana-siyana, koma cadidi n’cakuti, thupo limbacitisa kuti matenda yawande ndipo limbatokonya mbali zentse za thupi la munthu.