BIBLIYOTEKA YA PA INTERNETI ya Watchtower
Watchtower
BIBLIYOTEKA YA PA INTERNETI
Cinyungwe
  • BIBLIYA
  • MABUKHU
  • MITSONKHANO
  • w15 1/12 matsa. 13-17
  • Fala la Mulungu Lakusanduliziridwa Mwakubveseseka na Mwakukhulupirika

Mbuto mwasankhulayi iribe vidiyo iri-yentse.

Pepani, bzikukhala bzakunesa kuti vidiyoyi iwoneke.

  • Fala la Mulungu Lakusanduliziridwa Mwakubveseseka na Mwakukhulupirika
  • Nsanza Ya Mulindiri Yakudziwisa Umambo Bwa Yahova—2015
  • Tumisolo twa nkhani
  • Nkhani Yakundendemerana
  • KULEMEKEZA DZINA LA MULUNGU
  • BIBLIYA LAKUSANDULIZIRIDWA MWAKUKHULUPIRIKA NA MWAKUBVESESEKA
  • BIBLIYA LAKUSANDULIZIRIDWA POMWE LINKUTENDEDWA
  • Yahova ni Mulungu Omwe Ambalewalewa na Wanthu
    Nsanza Ya Mulindiri Yakudziwisa Umambo Bwa Yahova—2015
  • Thangwe Ranyi Tidakonza Bibliya la Tradução Do Novo Mundo?
    Mbani Ankucita Kufuna kwa Yahova Lero Lino?
Nsanza Ya Mulindiri Yakudziwisa Umambo Bwa Yahova—2015
w15 1/12 matsa. 13-17

Fala la Mulungu Lakusanduliziridwa Mwakubveseseka na Mwakukhulupirika

‘Fala la Mulungu ndamoyo.’​—WAHEB. 4:12.

NYIMBO: 37, 116

KODI MUNGATAWIRE TANI?

Thangwe ranyi Bibliya likhafunika kusanduliziridwa na kubwezeresa dzina la Mulungu?

Thangwe ranyi Baibulo la Dziko Latsopano likhafunika kusanduliziridwa pomwe?

Kodi wanthu wa Mulungu wadagumana tani phindu na Baibulo la Dziko Latsopano?

1. (a) Kodi Mulungu adapasa Adamu basa liponi? (b) Kodi wanthu wa Mulungu wankuphatisa basa tani luso lakulewalewa kuyambira kale-kale?

YAHOVA MULUNGU adapasa bzakulengedwa bzace bza nzeru mphaso ya kumbalewalewana. Pambuyo pa kumuikha Adamu mu zunde la Edeni, Mulungu adapasa Adamu basa lomwe lingadafunika kulewalewa, pomwe akhapasa madzina bzirombo. (Ciy. 2:19, 20) Kuyambira kale-kale wanthu wa Mulungu wakhala ankuphatisa basa luso lawo lakulewalewa kuti atumbize Yahova na kumbafotokozera winango bzomwe iye ambafuna. Nthawe zakumalizira zino, pankuperekedwa tceru lense lakudziwisa kunamata kwacadidi mwa kusandulizira Bibliya mu bzirewedwe bzakusiyana-siyana.

2. (a) Kodi Komiti Yakusandulizira Baibulo la Dziko Latsopano idaphatisa basa mitemo iponi? (b) Kodi mu nkhani ino tin’cezerana ciyani?

2 Pana Bzulu na bzulu bza ma Bibliya yakusanduliziridwa, koma ma Bibliyayo yambasiyana kasanduliziridwe kucokera ku Bibliya lakuyambirira kunembedwa. Mu gole la 1940, Komiti Yakusandulizira Baibulo la Dziko Latsopano idakhazikisa malamulo yomwe yakhafunika kutewezedwa na mathimu ya bzirewedwe bzakukwana 130. Malamuloyo njaya: (1) Kupasa mbiri dzina la Mulungu na kulibwezeresa pomwe mbuto zace zakuthemera m’bzinembo. (Werengani Mateu 6:9.) (2) Kusandulizira mafala yakuyambirira momwe yaliri bzikakwanisika, koma bzikanesa an’dzafunika kusandulizira thandauzo penu kusandulizira fala na fala kukubendesa thandauzo lace. (3) Phatisani basa mafala yakusaya kunesa kubva na yomwe yan’limbisa munthu kumbafuna kuwerenga Bibliya.a (Werengani Nehemiya 8:8, 12.) Tsapano bwerani tiwone momwe malamuloya yadaphatisidwira basa pa kusandulizira Baibulo la Dziko Latsopano, mu Cingerezi la mu 2013 na yanango yakusanduliziridwa pomwe m’Bzirewedwe bzinango.

KULEMEKEZA DZINA LA MULUNGU

3, 4. (a) Kodi ni mipukutu yakale iponi yomwe imbagumanika dzina la Mulungu? (b) Kodi n’ciyani cidacitikira dzina la Mulungu mu ma Bibliya mazinji ya kusanduliziridwa?

3 Wanthu womwe wambapfunza mabukhu yakale ya Bibliya yakunembedwa mu Cihebereu, ninga mipukutu ya ku nyanza yakufa, padanembedwa mwa kubwereza-bwereza bzinembo bzinai mu Cihebereu bzomwe ni dzina la Mulungu. Dzina la Mulungu limweri limbandogumanika lini kokha m’mabukhu yakale ya Cihebereu koma limbagumanikambo mu mabukhu manango ya m’Bibliya la Cigirego la Septuagint yakunembendwa m’magole ya 200 AEC kufikira mu magole ya 100 EC.

4 Napo bzinkucita kuwonekeratu kuti dzina la Mulungu limbagumanika m’Bibliya, anyakusandulizira azinji adacoseratu dzina lakucena la Mulungu. N’cadidi, kuti pambuyo pa magole mawiri Baibulo la Dziko Latsopano la Malemba Achigiriki Achikristu lomwe lidacosedwa mu gole la 1950, nthawe ibodzi-bodziyo Bibliya la Revised Standard Version lidacosedwambo. Anyakusandulizira wa Bibliya limweri adacosa dzina la Mulungu pakutewezera Bibliya la American Standard Version lomwe lidacosedwa mu gole la 1901. Thangwe ranyi? Tsamba la kuyambirira la Bibliyali padanembedwa kuti: “Kuphatisa basa kuli-kwense kwa dzina la Mulungu . . . n’kwakusaya kufunika pa dziko lense la pansi mwakubverana na cikhulupiro ca Gereja yacikristau.” Bzimwebzi bzakhala ninga lamulo kwa wense womwe wadadzasandulizira Bibliya pambuyo pace, mu Cingerezi na mu bzirewedwe bzinango.

5. N’thangwe ranyi dzina la Mulungu likhafunika kupitiriza kugumanika m’Bibliya?

5 Kodi kucosa dzina Mulungu kumbathandauza ciyani? Nyakusandulizira wacidziwiso ambazindikira cakulinga ca mweneciro wakunemba nkhaniyo, kuzindikira kumweku kumbatokonya bzense bzomwe angasandulizire. Mavesi mazinji ya m’Bibliya yambalatiza kufunika kwa dzina la Mulungu na kucenesedwa kwace. (Kuf. 3:15; Psal. 83:18; 148:13; Zai. 42:8; 43:10; Ju. 17:6, 26; Mab. 15:14) Yahova Mulungu mweneciro wa Bibliya adafulizira anembi wa Bibliya kuphatisa basa dzina lace mwa kutsudzuka. (Werengani Zakiyeri 38:23.) Dzina la Mulungu limweri lidacosedwa m’mabukhu yakale-kale, kulatiza kusaya ulemu na mweneciro wa Bibliya

6. Thangwe ranyi dzina la Mulungu lidathumiziridwa pomwe kwa maulendo matanthatu mu Baibulo la Dziko Latsopano lakusanduliziridwa pomwe mu cingerezi?

6 Cakulinga cakubwezeresa dzina la Mulungu m’Bibliya ciribe kucepa koma cidathumizirika. Baibulo la Dziko Latsopano lakusanduliziridwa pomwe mu cingerezi lomwe dzina la Mulungu linkugumanika ulendo bwakukwana 7.216. Ibzi bzinkuthandauza kuti dzina la Mulungu lathumiziridwa m’maulendo matanthatu kuposa Bibliya lakucosedwa mu 1984. Maulendo maxanu yakuthumiziridwa kwa dzinali kumbagumanika pa 1 Samuweri 2:25; 6:3; 10:26; 23:14, 16. M’bukhu limweri dzina la Mulungu labwezeresedwa thangwe rakuti mipukutu yakale ninga mipukutu ya pa Nyanza Yakufa yomwe njakale kuposa mabukhu ya Amasorete yakunembedwa mu Ciheberi m’magole 1.000 m’mbuyomu mudagumanika dzina la Mulungu mu mavesi yamweya. Kuthumizira pamwepo, dzina la Mulungu lidabwezeresedwambo kabodzi m’bukhu la Wayeruzi 19:18 thangwe rakuti dzina limweri lidagumanidwambo pa kupfunza mwa kuzika m’mabukhu yakale.

7, 8. Kodi mafala yakuti: ‘Inepano Ndin’dzakhala Bzomwe Ndidzafune Kukhala’ yambathandauza ciyani?

7 Kwa Akristau wacadidi, Dzina lakuti Yahova lina thandauzo likulu. Mafala yakuthumizira mu Baibulo la Dziko Latsopano la mu 2013 lakusanduliziridwa pomwe lina mafala yakufotokoza bza kusanduliziridwa pomwe kumweku. Komiti ya Kusandulizira Baibulo la Dziko Latsopano imbabvesesa thandauzo la dzina la Mulungu na mafala yakucokera mu Ciheberi ha·wah yomwe yambathandauza kuti: ‘Inepano Ndin’dzakhala Bzomwe Ndidzafune Kukhala’b. Mabukhu yathu yakhalewa kale bza thandauzo la dzina la Mulungu lomwe lidacokera pa Kufuluka 3:14, pomwe pambalewa kuti: ‘Inepano Ndin’dzakhala Bzomwe Ndidzafune Kukhala’. Bzimwebzi bzidandendemerana na Bibliya lakucosedwa mu 1984 lomwe likhana thandauzo la dzina la Mulungu, pomwe pakhalewa kuti: ‘Iye ni omwe ambakwanisa kucita bzomwe walewa.’c Tenepo, Mafala yakuthumizira ya A4, Bibliya lakusanduliziridwa pomwe lakucosedwa mu 2013 pana mafala yakuti: “Dzina lakuti Yahova limbandolekezera lini kokha pa bzomwe iye an’funa kukhala, koma limbafuna kulewambo kuti iye ambacitisa, bzomwe iye wasankhula kucita mwakubverana na kufuna kwace.”

8 Yahova ambacitisa kuti bzakulengedwa bzace bzikhale ninga momwe iye ambafunira. Mwakubverana na dzina lace, Mulungu adacitisa kuti Nowe akonze cingalawa, Bezaleri akhale misiri wa kukonza bzombo bza pa tendi ya Yahova, Gidiyoni kukhala nyakukunda ku nkhondo, na Paulo kukhala mpostolo wa wanthu wa mitundu. Inde dzina la Mulungu lina thandauzo likulu kwa wanthu wace. Komiti Yakusandulizira Baibulo la Dziko Latsopano ingadayezera lini kucinja thandauzo la dzina la Mulungu mwa kulicosa m’Bibliya.

9. Kodi ndiponi thangwe lomwe lacitisa kuti Bungwe Lakutonga la Mboni za Yahova lisandulizire Bibliya mu bzirewedwe bzinango?

9 Baibulo la Dziko Latsopano lomwe linkugumanika mu bzirewedwe bzakukwana 130 limbalemekeza dzina la Mulungu mwa kulibwezeresa m’bzinembo bzakucena. (Werengani Malakiya 3:16.) Mwakusiyana na anyakusandulizira wa nsiku zino omwe wankucosa dzina lakuti Yahova aciyikha dzina lakuti ‘Mbuya’ ayai dzina lomwe mulungu ambadziwika nalo mwa kubverana na mbutoyo. Limweri ndiro thangwe lomwe lacitisa wa Bungwe Lakutonga la Mboni za Yahova kusandulizira Bibliya lomwe limbalemekeza dzina la Mulungu mu bzirewedwe bzakusiyana-siyana kuti lithandize wanthu azinji kulemekeza dzinali.

BIBLIYA LAKUSANDULIZIRIDWA MWAKUKHULUPIRIKA NA MWAKUBVESESEKA

10, 11. Kodi ni madede yaponi yomwe anyakusandulizira Baibulo la Dziko Latsopano wadagumana nayo?

10 Kusandulizira Fala lakucena la Mulungu mu bzirewedwe bzinango kudabweresa madede makulu kwa anyakusandulizira. Mwa ciratizo, m’mbuyomu, Baibulo la Dziko Latsopano la Cingerezi lidatewezera kasanduliziridwe ka ma Bibliya manango ya Cingerezi yomwe yadaphatisa basa fala la Ciheberi lakuti “Sheol” lomwe limbagumanika pa bukhu la Mpalizi 9:10. Vesiri limbati: ‘Pakuti ku thenje [“Sheol, NW”] komwe unkuyendako, kulibe mabasa, ne kukumbuka bzakucita, ne cidziwiso ne nzeru.’ Anyakusandulizira azinji womwe ambalewalewa lini Cingerezi adagumana na bvuto iri: Fala lakuti “Sheol” limbadziwika lini na anyakuwerenga azinji , limbagumanika lini mu madisiyonario yawo ndipo limbabveka ninga dzina la mbuto inangombo. Na tenepo, Bungwe Lakutonga lidabvuma kuti thandauzo la fala lakuti “Sheol” lithandauziridwe mwakubverana na fala la Cigirego lakuti “Hades.” Ndipo falalo lidathandauziridwa mwakubveka bwino kuti ni “Thenje.”

11 Mu bzirewedwe bzinango, kusanduliziridwa kwa fala la Ciheberi lakuti neʹphesh na fala la Cigirego lakuti psy·kheʹ na fala la Cingerezi lakuti “soul” kudacitisa kuti thandauzo la mafalaya yasaye kubveka bwino. Thangwe ranyi? Thangwe rakuti fala lakuti “soul” likhabveka ninga mbali ya munthu yomwe imbafa lini. Bzimwebzi bzikhacitisa wanthu kubva ninga bzinkulewa bza ciphoko sikuti bza munthu caiye. Bzimwebzi bzidacitisa kuti fala lakuti “soul” licinjidwe pacinembedwa thandauzo lace ninga momwe mafala yakuthumizira yalewera pa Tradução do Novo Mundo das Escrituras Sagradas​—Com Referências. Inde, padaperekedwa mpata wakusandulizira mwakanfulumize Bibliya lomwe lina mafala ya m’nyansi kuti lithandize wanthu kubvesesa bwino thandauzo la mafalayo.

12. Kodi yanango mwa macinjidwe yomwe yadacitidwa mu Baibulo la Dziko Latsopano lakusanduliziridwa pomwe mu Cingerezi njaponi?

12 Anyakusandulizira wadapitiriza kukhala na mibvunzo yakundendemerana pa nkhani yakusaya kubveseseka kwa mafala yanango. Tenepo gole la 2007 mwezi wa Setembro Bungwe Lakutonga lidatonga kuti Bibliya la Cingerezi lisanduliziridwe pomwe. Mibvunzo mizinji yomwe anyakusandulizira Bibliya akhabvunza idawonedwa pomwe pa nthawe yakusandulizirayi. Mafala yakusaya kubveseseka bwino ya Cingerezi yadacinjidwa. Padacitika nyongo kwene-kwene kuti Bibliya lakusanduliziridwa pomwe likhale lakubveseseka bwino na lakukhulupirika. Mwa kutewezera bzomwe bzidacitikira na bzirewedwe bzinango bzidanoza Bibliya la Cingerezi.​—Mim. 27:17.

BIBLIYA LAKUSANDULIZIRIDWA POMWE LINKUTENDEDWA

13. Kodi wanthu adalewa ciyani na Bibliya lakusanduliziridwa pomwe lomwe lidacosedwa mu 2013?

13 Kodi Baibulo la Dziko Latsopano lakusanduliziridwa pomwe latokonya tani wanthu? Wanthu wadatumiza bzulu na Bzulu bza matsamba ku Brooklyn likulu la Mboni za Yahova. Mafala ya mpfumakazi ibodzi yadalatiza momwe wanthu wazinji wadabvera. Iyo idati: “Bibliya ni combo comwe cidadzala na minyala ya mtengo wapadzulu kwene-kwene. Kuwerenga fala la Yahova mwakuphatisa basa Bibliya lakusanduliziridwa pomwe mwakubveka bwino lakucosedwa mu 2013, bzingandendemezedwe na kupfunza mwala wa mtengo wapadzulu kwene-kwene m’bodzi na m’bodzi payekha, mwa kumbawonesesa mawonekedwe yace, kudeka kwace na kungwerewera kwace. Bzinembo bzakusanduliziridwa mwakubveka bwinobzi bzandithandiza kumudziwa bwino Yahova, kukhala ninga baba omwe adandikolombexa na dzanja lace uku ankundiwerengera mafala yace yakubveka bwino.”

14, 15. Kodi Baibulo la Dziko la Tsopano mu bzirewedwe bzinango lidatokonya tani wanthu?

14 Sikuti ni Bibliya lokha la Cingerezi lomwe lidatokonya wanthu. Mwamuna m’bodzi wacikulire omwe ambakhala ku Sofia, Bulgaria adafotokoza momwe bzidamutokonyera pomwe lidacosedwa Bibliya mu cirewedwe ca Cibulgaria kuti: “Inepano ndakhala ndinkuwerenga Bibliya kwa magole mazinjisa, koma ndikhanati kuwerenga Bibliya lakubveseseka bwino na lakutokonya mtima.” Mpsibodzi-bodzimbo na mpfumakazi inango ya ku Albania, pambuyo pa kutambira Bibliya lace lathunthu mu Cialbania idalewa kuti: “mpsabwino kwene-kwene kubva Fala la Mulungu mu Cialbania!” Tina mwayi ukulu kwene-kwene kulewalewa na Yahova m’cirewedwe cathu!”

15 M’madziko mazinji, ma Bibliya njakuumira ndipo bzimbakhala lini bzakupusa kukhala nalo, mwakuti kutambira Bibliya ni cisimbo cikulu. Abale waku Ruanda wadalewa kuti: “Kwa magole mazinji mapfunziro ya Bibliya yakhayenda lini patsogolo thangwe rakuti wakhalibe Bibliya. Iwo wakhalibe kobiri yakuti wagule Bibliya ku Gereja kwawo. Ndipo nthawe zinango akhambabvesesambo lini thandauzo la mavesi manango, bzimwebzi bzikhacedwesa kukula kwawo mwauzimu.” Bzinthu bzidacinja pomwe Baibulo la Dziko Latsopano lidacosedwa mu cirewedwe cawo. Banja linango la ku Ruanda la wana anai lidalewa kuti: “Ifepano tinkutenda kwene-kwene Yahova na kapolo wakukhulupirika na wanzeru womwe watipasa Bibliyali; pakuti tidasauka kwene-kwene ndipo tikhalibe kobiri ya kugula ma Bibliya kuti banja lense likwane. Koma tsapano ali-wense m’banja mwathu muno ana Bibliya lace. Kuti tilatize kutenda kwathu Yahova timbawerenga Bibliya nsiku zense ninga banja.”

16, 17. (a) Kodi Yahova ankufuna ciyani kwa wanthu wace? (b) Kodi ifepano tin’funika kutsimikizira ciyani?

16 Na kupita kwa nthawe Baibulo la Dziko Latsopano lakusanduliziridwa pomwe lin’dzagumanikambo mu bzirewedwe bzizinji. Sathani ambayeza kuphingiza nyongo imweyi, koma ifepano tinkukhulupira kuti Yahova ankufunisisa kuti wanthu wace wense wabve bzomwe iye ankulewa mu cirewedwe cakubveka bwino. (Werengani Zaiya 30:21.) Inkufika nthawe yakuti ‘dziko la pansi lin’dzadzala na wanthu wakudziwa Yahova ninga momwe madzi yambadzazira nyanza.’​—Zai. 11:9.

17 Bzin’funika kuti tensenefe tikhale wakutsimikiza kumbagumana phindu na mphaso zense zakucokera kwa Yahova, kuphatanidza basa lakusandulizira Bibliya lomwe limbalemekeza dzina lace. Lekani kuti Yahova ambalalewe namwe nsiku zense mwakuphatisa basa Fala lace. Luso lace lakusaya malire lin’dzacitisa kuti iye ambatetekere mipembo yathu. Kulewalewana kumweku kun’dzatithandiza kumudziwa bwino Yahova na kumufenderera pafupi ndipo lufoyi lathu pa iye lin’dzathumizirika.​—Ju. 17:3.

[Mafala ya m’nyansi]

a Onani Msolo wakuti: “Kodi Mungadziwe Bwanji Baibulo Lomasuliridwa Bwino?” mu Nsanza ya Mulindiri ya 1 Maio, 2008.

b Mabukhu manango yambalewa bza kabvesesedwe kamweka, napo anyakupfunza winango wa nkhani zakale ambabverana lini nabzo.

c Onani Tradução do Novo Mundo das Escrituras Sagradas​—Com Referências pa Mafala yakuthumizira ya 1A pa msolo wakuti: “O Nome Divino nas Escrituras Hebraicas,” tsa. 1501.

[Cithunzi-thunzi pa tsamba 17]

“Tina mwayi ukulu kwene-kwene kulewalewa na Yahova m’cirewedwe cathu!”

    Mabukhu ya Cinyungwe (2008-2025)
    Bulani
    Pitani
    • Cinyungwe
    • Tumizani
    • Bzomwe mumbafuna
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Mitemo Yomwe Mun'funika Kuteweza
    • Mtemo Wacintsintsi
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Pitani
    Tumizani