BIBLIYOTEKA YA PA INTERNETI ya Watchtower
Watchtower
BIBLIYOTEKA YA PA INTERNETI
Cinyungwe
  • BIBLIYA
  • MABUKHU
  • MITSONKHANO
  • w22 Agosto matsa. 14-19
  • ‘Pitirizani Kufamba m’Cadidi’

Mbuto mwasankhulayi iribe vidiyo iri-yentse.

Pepani, bzikukhala bzakunesa kuti vidiyoyi iwoneke.

  • ‘Pitirizani Kufamba m’Cadidi’
  • Ntsanza ya Mulindiri yakudziwisa Umambo bwa yahova (yakupfunza)—2022
  • Tumisolo twa nkhani
  • Nkhani Yakundendemerana
  • THANGWE RANYI TIMBAFUNA “CADIDI”?
  • KODI TINGALATIZE TANI KUTI TIMBAFUNA CADIDI?
  • ‘Ndin’dzafamba m’Cadidi Canu’
    Nsanza Ya Mulindiri Yakudziwisa Umambo bwa Yahova (Yakupfunza)—2018
  • ‘Gula Cadidi Ndipo Leka Kucigulisa’
    Nsanza Ya Mulindiri Yakudziwisa Umambo bwa Yahova (Yakupfunza)—2018
  • Tsamba la Bungwe Lakutonga la Mboni za Yahova
    Bzomwe Tingacite Kuti Timbafunidwe na Mulungu
Ntsanza ya Mulindiri yakudziwisa Umambo bwa yahova (yakupfunza)—2022
w22 Agosto matsa. 14-19

NKHANI YAKUPFUNZA 34

‘Pitirizani Kufamba m’Cadidi’

“Ndiribe cikondweso cikulu kuposa ici: kubva kuti wana wangu akupitiriza kufamba m’cadidi.”  —  3 JUWAU 4.

NYIMBO 111 Bzomwe Bzimbatikondwesa

BZOMWE TIN’PFUNZAa

1. Kodi timbagumana phindu liponi tikambacezerana momwe tidadziwira “cadidi”?

“KODI mudadziwa tani cadidi?” Tikudziwa kuti imwepo mudatawira kale mbvunzo umweyu kazinji-kentse. Umweyu ni mbvunzo wakuyamba omwe timbabvunza Akristau anzathu tikadziwana nawo. Ifepano timbakomedwa kwene-kwene abale na mpfumakazi zathu akatiuza momwe adadziwira Yahova ndipo timbakomedwambo kuwauza momwe tidadziwira cadidi. (Aroma 1:11) Tikambaceza nkhani zimwezi, timbawona kuti cadidi ni cinthu cakufunika kwene-kwene pa moyo wathu. Ndipo kucita bzimwebzi kumbatithandizambo kufunisisa kupitiriza “kufamba m’cadidi,” bzomwe bzimbathandauza kupitiriza kucita bzinthu bzomwe Yahova ambakomedwa nabzo.  —  3 Juwau 4.

2. Kodi tin’pfunza ciyani mu nkhani ino?

2 Mu nkhani ino, tiniwona bzinthu bzomwe bzimbaticitisa kufuna cadidi. Ndipo tin’cezerana bzomwe tingacite kuti tilatize kutenda mwayi umweyu omwe Yahova adatipasa. Kucita bzimwebzi kun’ticitisa kutenda kwene-kwene Yahova thangwe ra kutikwewera m’cadidi. (Juwau 6:44) Ndipo kun’ticitisambo kufuna kuuza wanthu winango cadidi cimweci.

THANGWE RANYI TIMBAFUNA “CADIDI”?

3. Kodi ndiponi thangwe likulu lomwe limbaticitisa kufuna cadidi?

3 Pana bzinthu bzizinji bzomwe bzimbaticitisa kufuna cadidi. Koma thangwe likulu ndakuti Yahova ndiye Mwenekaciro cadidi. Mwakuphatisa basa Fala lace, Bibliya, ifepano timbadziwa kuti iye alibe kundophatisa basa mphanvu zace kuti akonze kudzulu na dziko la pantsi basi, koma iye ambatipasambo bzinthu bzakufunikira pa moyo wathu kuti tipitirize kukhala na moyo. (1 Pedru 5:7) Ifepano timbadziwa kuti Mulungu “[ngwantsisi] ndipo ambafulumiza lini kukalipa; iye ngwakudzala na lufoyi lacadidi pabodzi na cadidi.” (Kufuluka 34:6) Yahova ambafuna cirungamo. (Zaiya 61:8) Ndipopa bzimbamuwawa kwene-kwene akambatiwona tikubonera. Iye ngwakukonzeka ndipo akufunisisa kumalisa mabvuto yentse yomwe tikugumana nayo. (Jeremiya 29:11) Bzimwebzi bzimbaticitisa kuti timbamufune kwene-kwene Yahova! Ndipo tikudikhirira na mtima wentse kuti tidzawone kukwanisika kwa bzinthu bzentse bzomwe iye adalewa!

Bzithunzi-thunzi: Cithunzi-thunzi cakulatiza ndangula. 1. M’paraizo mukuwoneka mapiri, thengo lakupswipirira na mkulo. 2. Mpfumakazi ikupalizira mkazi munango.

Cadidi ca m’Bibliya Ciri Ninga . . . Ndangula

Ndangula imbacitisa kuti mwadiya uleke kugwinyidwa na conzi. Mpsibodzi-bodzimbo na cadidi ca m’Bibliya comwe tidacipfunza. Ico cimbaticitisa kuti tikhale wakulimba tikakhala tikugumana na mabvuto. Ndipo cadidi ca m’Bibliya cimbaticitisambo kuuza wanthu winango bza cidikhiro cathu ca kutsogolo (Onani ndime 4-7)

4-5. Thangwe ranyi mpostolo Paulo adandendemezera cidikhiro cathu na ndangula?

4 Kodi ndiponi thangwe linango lomwe limbaticitisa kufuna cadidi? Thangwe linango ndakuti cadidico cimbatipasa cidikhiro. Thangwe ranyi tikulewa tenepo? Thangwe pa bzinthu bzizinji bzomwe tidapfunza m’Bibliya, tidapfunzambo bza cidikhiro ca kutsogolo. Kuti mpostolo Paulo atithandize kubvesesa kufunika kwa cidikhiro, iye adanemba kuti: “Tina cidikhiro cimweci ninga ndangula ya moyo wathu, comwe n’cakutsimikizika na cakulimba.” (Ahebereu 6:19) Ndangula imbacitisa kuti mwadiya uleke kugwinyidwa na conzi. Mpsibodzi-bodzimbo na cadidi cakulewa bza kutsogolo comwe tidapfunza m’Bibliya. Ico cimbaticitisa kukhala wakulimba pomwe tikugumana na mabvuto.

5 Pa vesiri, Paulo akhalewa bza cidikhiro comwe Akristau wakudzozedwa anaco cakuyenda kukakhala kudzulu. Tsono mafala yamweya yakuphatambo basa kwa Akristau omwe ana cidikhiro cakudzakhala m’paraizo pa dziko la pantsi. (Juwau 3:16) Ndipopa, kudziwa bza cidikhiro ca kudzakhala na moyo wakusaya kumala kumbacitisa kuti moyo wathu ukhale na phindu.

6-7. Kodi Yvonne adagumana phindu liponi thangwe ra kupfunza cadidi cakulewa bza kutsogolo?

6 Onani bzomwe bzidacitikira mpfumakazi yakucemeredwa Yvonne. Mpfumakaziyi iribe kubadwira m’cadidi, ndipo pomwe ikhali mwana iyo ikhagopa kwene-kwene kufa. Mpfumakaziyi imbakumbukira mafala yanango yomwe idawerenga ndipo imbaneseka kuyayebwa. Mafalayo yambati: “Ntsiku inango bzinthu bzentse bzin’dzamala.” Mpfumakaziyi idati: “Mafala yamweya yakhambandicitisa kumuka kati ya usiku ndicimbakumbukira bza tsogolo langu. Ndikhambabzibvunza kuti: ‘Kodi moyo uno ndiwo okha omwe ulipo?’ ‘Thangwe ranyi ndina moyo?’ Inepano nin’funa lini kufa!”

7 Pomwe adadzakula, Yvonne adapaliziridwa na Mboni za Yahova. Iye adati: “Inepano ndidayamba kukhulupira kuti ndinaco cidikhiro cakudzakhala na moyo wakusaya kumala m’paraizo pa dziko la pantsi pano.” Kodi kupfunza cadidi kudathandiza tani mpfumakaziyi? Iyo idalewa pomwe kuti: “Inepano nimbamuka lini pomwe kati ya usiku thangwe ra kukumbukira tsogolo langu ayai thangwe ra kugopa kufa.” Bzimwebzi bzikulatiza kuti cadidi comwe Yvonne adapfunza m’Bibliya cidamuthandiza kwene-kwene. Ndipo iye ambakomedwa kuuzambo wanthu winango bza cidikhiro cathu ca kutsogolo.  —  1 Timotio 4:16.

Bzithunzi-thunzi: Cithunzi-thunzi cakulatiza Diamante. 1. M’paraizo mukuwoneka mapiri, thengo lakupswipirira na mkulo. 2. Munthu akucosa panja kaxa yomwe ina mpfupo zomwe wanthu ambaganyali pa mpikisano.

Cadidi ca m’Bibliya Ciri Ninga . . . Cuma

Kutumikira Yahova ntsiku zino ticidzakhala na moyo wakusaya kumala pomwe tin’dzakhala tikutongedwa na Umambo bwa Mulungu tingakundendemezere na cuma. Mwayi umweyu un’funika kukhala pa mbuto yakuyamba kuposa cinthu ciri-centse (Onani ndime 8-11)

8-9. (a) Kodi mwamuna wa mu ciratizo ca Jezu adalatiza tani kuti cuma comwe adagumana cikhali cakufunika kwene-kwene kwa iye? (b) Kodi cadidi ca m’Bibliya n’cakufunika tani kwa imwepo?

8 Mafala yabwino ya Umambo bwa Mulungu yambacitambo mbali ya cadidi ca m’Bibliya comwe tidapfunza. Jezu adandendemezera cadidi cakulewa bza Umambo bwa Mulungu na cuma cakubisika. Pa Mateu 13:44, Jezu adati: “Umambo bwa kudzulu buli ninga cuma cakubisika m’munda, comwe munthu adacigumana, acicibisa; tsono, thangwe ra kukomedwa, iye adayenda kukagulisa bzentse bzomwe akhanabzo, acigula mundayo.” Onani kuti munthuyo akhanyang’ana lini cumaco. Tsono pomwe iye adacigumana adacita nyongo kuti akhale naco. Iye adayenda kukagulisa bzentse bzomwe akhanabzo. Thangwe ranyi? Thangwe akhadziwa kuti cumaco cikhali cakufunika kwene-kwene kuposa bzinthu bzentse bzomwe akhanabzo.

9 Kodi imwepo mumbabvambo tenepo na cadidi ca m’Bibliya comwe mudapfunza? Tikudziwa kuti mtawiro wanu ngwakuti inde! Ifepano timbadziwa kuti palibe cinthu comwe dzikoli lingatipase comwe cingaticitise kukhala wakukondwa kuposa kutumikira Yahova ntsiku zino. Ndipo kutsogolo ticidzatambira moyo wakusaya kumala pomwe tin’dzatongedwa na Umambo bwa Mulungu. Mwayi wakukhala pa uxamwali bwakulimba na Yahova un’funika kukhala pa mbuto yakuyamba kuposa cinthu ciri-centse. Ndipo kuposa bzentse, timbakomedwa thangwe ra kudziwa kuti ‘tikumukondwesa kwene-kwene.’  —  Akolose 1:10.

10-11. Kodi n’ciyani cidacitisa Michael kucinja moyo wace?

10 Winango wa ifepano tidacinja bzinthu bzizinji pa moyo wathu kuti Yahova akomedwe nafe. Winango tikhaphata basa lomwe likhaticitisa kukhala wakubvekera mu dzikoli, koma tidasiya. Abale winango adasiya vida zawo kuti acite bzizinji pakutumikira Yahova. Ndipo winango akhacita bzinthu bzakuipa ndipo adafunika kucinja moyo wawo pomwe adapfunza kuti Yahova akhakomedwa lini na bzomwe iwo akhacitabzo. Bzimwebzi ndibzo bzomwe m’bale wakucemeredwa Michael adacita. Iye alibe kubadwira m’cadidi. Pomwe akhali mulumbwana, iye adayamba kumbacita masenzeka yakumenyana yakucemeredwa karate. Iye adati: “Inepano ndikhakomedwa kwene-kwene kucita karate thangwe ikhambandicitisa kukhala na manungo yabwino. Nthawe zinango ndikhambawona kuti palibe angakwanise kundimenya.” Tsono pomwe Michael adayamba kupfunza Bibliya, iye adadziwa kuti Yahova ambawenga nkhani zakumenyana. (Salimo 11:5) Michael adalewa kuti banja lomwe likhamupfunzisa Bibliya likhamuuza lini kuti acinje. Iye adati: “Iwo akhandiuza lini kuti ndisiye kucita karate, koma akhandopitiriza kundipfunzisa cadidi ca m’Bibliya.”

11 Pomwe Michael akhapfunza bza Yahova, lufoyi lace kwa Yahovayo likhakula. Iye adakomedwa kwene-kwene pomwe adadziwa kuti Yahova ambabvera ntsisi atumiki wace. Ndipopa pomwe padapita nthawe, Michael adazindikira kuti akhafunika kucinja bzinthu pa moyo wace. Iye adati: “Bzidandinesa kusiya kucita karate. Tsono ndidadziwa kuti kucita bzimwebzi kungadakondwesa Yahova. Ndipopa ndidacinja napo kuti bzikhali bzikunesa.” Cadidi comwe Michael adapfunza cikhali cakufunika kwene-kwene, ndipopa iye adabvuma kucinja bzinthu pa moyo wace.  —  Tiyago 1:25.

Bzithunzi-thunzi: Cithunzi-thunzi cakulatiza kandiyero. 1. M’paraizo mukuwoneka mapiri, thengo lakupswipirira na mkulo. 2. Mtsikana akukumbukira bwino-bwino bzomwe awerenga m’Bibliya.

Cadidi ca m’Bibliya Ciri Ninga . . . Kandiyero

Kandiyero yomwe ikugaka bwino imbatibvunikira njira tikakhala tikufamba pa mdima. Mpsibodzi-bodzimbo na Fala la Mulungu, iro limbatithandiza kucita bzinthu mwanzeru mu dziko la Sathaniri (Onani ndime 12-13)

12-13. Kodi cadidi ca m’Bibliya cidathandiza tani mpfumakazi Mayli?

12 Kuti tibvesese kufunika kwa cadidi, Bibliya limbandendemezera cadidi na kandiyero yomwe imbatibvunikira pa mdima. (Salimo 119:105; Aefezo 5:8) Mpfumakazi Mayli, omwe ambakhala ku Azerbaijão, ambatenda kwene-kwene thandizo lomwe adatambira kucokera m’Fala la Mulungu, Bibliya. Pai wace na mai wace akhanamata magereja yakusiyana. Pai wace akhali Musulmano ndipo mai wace akhali Mdjuda. Iye adati: “Inepano ndikhadziwa kuti Mulungu alipo. Tsono ndikhana mibvunzo mizinji. Ndikhambabzibvunza kuti: ‘Thangwe ranyi Mulungu adalenga wanthu? Kodi iye adalenga wanthu kuti ambabonere ndipo pakumalizira pace akapse ku moto?’ Ndikhakhulupira kuti bzentse bzomwe bzimbacitika ni kufuna kwa Mulungu, ndipopa ndikhambabzibvunza kuti: ‘Kodi Mulungu adalenga wanthu kuti ambakomedwe akambawawona akubonera?’”

13 Mpfumakazi Mayli idapitiriza kunyang’ana mitawiro ya mibvunzo yace. Pomwe padapita nthawe, iye adabvuma kupfunza Bibliya ndipo adadziwa cadidi. Iye adati: “Bzomwe ndikhapfunza m’Bibliya bzikhali bzakubveseseka, ndipopa ndidakwanisa kucinja nzeru zangu ndipo ndidapepukidwa.” Ninga mpfumakazi Mayli, ifepano timbatenda Yahova, omwe ‘adaticemera ku mdima, kuti tipite mu ceza cakudabwisa.’  —  1 Pedru 2:9.

14. Kodi tingacite ciyani kuti timbafune kwene-kwene cadidi? (Onani kwadru yakuti “Bzinthu Bzinango Bzomwe Tingabzindendemezere na Cadidi.”)

14 Ifepano tandowona bzinthu bzing’ono-ng’ono bzomwe bzikulatiza kuti cadidi n’cakufunika pa moyo wathu. Imwepo mungakumbukirembo bzinthu bzinango. Kuti mudziwe bzinthu bzizinji, imwepo mungaphatise basa nthawe ya pfunziro lanu la pamwekha kuti mufufudze bzinthu bzinango bzomwe bzingakucitiseni kufuna cadidi. Tikambafuna kwene-kwene cadidi tin’dzacita ciri-centse kuti tilatize kuti timbacifuna.

Bibliya lidafungula.

Bzinthu Bzinango Bzomwe Tingabzindendemezere na Cadidi

Mu nkhani ino, tawona kuti “cadidi” tingacindendemezere na ndangula, cuma na kandiyero. Tsono nthawe zinango tingacindendemezerembo na bzinthu bzinango ibzi:

  • Supedyo.

    Cadidi ca m’Bibliya ciri ninga supedyo. Tikacinyang’anisisa ninga momwe timbacitira na supedyo, tingakwanise kudziwa momwe tiriri na bzomwe tingacite kuti ticinje. —  Tiyago 1:22-25

  • Tumathotho twa madzi.

    Madzi yambatidjedjeza kukakhala kukupsa. Mpsibodzi-bodzimbo na cadidi ca m’Bibliya. Ico cimbatitsangalaza mu dziko lakuipali. —  Salimo 23:2, 3

KODI TINGALATIZE TANI KUTI TIMBAFUNA CADIDI?

15. Kodi tingalatizire tani kuti timbafuna cadidi?

15 Ifepano tingalatize kuti timbafuna cadidi mwa kumbapfunza Bibliya na mabukhu yakukonzedwa na kapolo wakukhulupirika na wanzeru. Kuposa bzentse, ifepano tin’funika kupitiriza kumbapfunza bzinthu bzizinji bza m’Bibliya napo kuti tiri m’cadidi kuyambira kale-kale. Nkhani yakuyambirira ya mu Ntsanza ya Mulindiri yakuyamba idalewa kuti: “Cadidi ciri ninga maluwa yomwe yadabisika pakati pa mauswa. Kuti munthu agumane libodzi, an’funika kunyang’ana mwakamderekho. . . . Ndipo akaligumana, iye a’funika kucita nyongo yakunyang’ana yanango. Mpsibodzi-bodzimbo na ifepano. Tin’funika lini kundokomedwa na cadidi cibodzi cokha comwe tacigumana m’Bibliya. . . . Koma tin’funika kumbapitiriza kunyang’ana cadidi cinango.” Kupfunza ni basa, tsono tikacita nyongo timbalatiza kuti timbafuna cadidi.

16. Kodi ni njira iponi yomwe mumbaiphatisa basa pakupfunza? (Mimwani 2:4-6)

16 Pinango imwepo mumbaneseka kupfunza. Napo bziri tenepo, Yahova akutikumbira kuti ‘tipitirize kunyang’ana’ na ‘kupitiriza kufufudza’ cadidi kuti ticibvesese bwino. (Werengani Mimwani 2:4-6.) Tikacita nyongo yakupfunza, ifepano tin’dzagumana phindu. Pa nkhani yakucita pfunziro la patekha, m’bale Corey adalewa kuti ambapfunza vesi liri-lentse palokha. Iye adafotokoza kuti: “Inepano nimbawerenga mafala ya m’nyantsi ya vesi liri-lentse ndipo nimbawerengambo mareferentsiya na nkhani zinango zakulewa bza nkhaniyo. . . . Kucita bzimwebzi kumbandithandiza kudziwa bzinthu bzizinji!” Penu timbaphatisa basa njira imweyi ayai njira inango, bzentse bziri bwino. Tikambaphatisa basa nthawe yathu pakupfunza, timbalatiza kuti timbatenda cadidi. —  Salimo 1:1-3.

17. Kodi n’ciyani comwe tin’funika kucita kuti tigumane phindu na bzomwe timbapfunza? (Tiyago 1:25)

17 Ifepano timbadziwa kuti kundopfunza cadidi n’kwakukwanira lini. Kuti tigumane phindu na bzomwe timbapfunzabzo, tin’funika kubziphatisa basa pa moyo wathu. Tikacita bzimwebzi, tin’dzakhala wakukondwa kwene-kwene. (Werengani Tiyago 1:25.) Kodi tingadziwe tani kuti timbaphatisadi basa bzomwe timbapfunza pa moyo wathu? M’bale munango adalewa kuti comwe cingatithandize ndico kuwona bzomwe tikukwanisa kucita na bzomwe tikukwanisa lini. Mpostolo Paulo adabvekesa nfundo imweyi mwakulewa kuti: “Bziribe basa momwe tayendera patsogolo, mbatipitirizeni kufamba mu njira imweyi.”  —  Afilipi 3:16.

18. Kodi ni phindu liponi lomwe timbakhala nalo tikacita nyongo yakupitiriza “kufamba m’cadidi”?

18 Kodi ni phindu liponi lomwe timbakhala nalo tikacita nyongo yakupitiriza “kufamba m’cadidi”? Timbakhala na makhalidwe yabwino, ndipo Yahova pabodzi na abale wathu wacikristau ambakomedwa nafe kwene-kwene. (Mimwani 27:11; 3 Juwau 4) Bzimwebzi ni bzinthu bzomwe bzimbaticitisa kufuna cadidi na kukhala na moyo mwakubverana na cadidico.

KODI MUNGATAWIRE TANI?

  • Thangwe ranyi timbafuna “cadidi”?

  • Kodi tingacite ciyani kuti timbafune kwene-kwene cadidi?

  • Kodi tingalatize tani kuti timbafuna cadidi?

NYIMBO 144 Pitirizani Kudikhirira Mabaibai!

a Pinango imwepo mudabva kale munthu akulewa kuti ndiri “m’cadidi.” Fala lakuti cadidi limbathandauza bzomwe timbakhulupira na momwe timbacitira bzinthu pa moyo wathu. Penu ndife anovu m’cadidi, ayai tiri m’cadidi kuyambira kale-kale, tentsenefe tingagumane phindu tikambafotokozerana bzomwe bzimbaticitisa kufuna cadidico. Tikacita bzimwebzi, tin’dzafuna kucita bzinthu bzomwe Yahova ambakomedwa nabzo.

    Mabukhu ya Cinyungwe (2008-2025)
    Bulani
    Pitani
    • Cinyungwe
    • Tumizani
    • Bzomwe mumbafuna
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Mitemo Yomwe Mun'funika Kuteweza
    • Mtemo Wacintsintsi
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Pitani
    Tumizani