NKHANI YAKUPFUNZA 8
NYIMBO 130 Khalani Wakulekerera
Kodi Mungatewezere Tani Kulekerera kwa Yahova?
“Ninga momwe Yahova adakulekererani na mtima wentse, imwepo mucitembo bzibodzi-bodzibzo.” — AKOLOSE 3:13.
CAKULINGA CA NKHANIYI
Nkhaniyi in’fotokoza bzomwe tingacite kuti tikwanise kulekerera munthu omwe atiphonyera.
1-2. (a) Kodi ni pa nthawe iponi bzingakhale bzakunesa kulekerera munthu omwe atiphonyera? (b) Kodi Denise adalatiza tani kulekerera?
KODI bzimbakunesani kulekerera anzanu? Bzimbakhala bzakunesa kwa azinji wa ifepano kuti tilekerere munthu omwe acita ayai walewa cinthu comwe catiwawa kwene-kwene. Koma napo bziri tenepo, ifepano tingacinje makumbukidwe yamweya ndipo tingakwanise kulekerera anzathu. Mwa ciratizo, onani bzomwe bzidacitikira mpfumakazi yakucemeredwa Denise,a yomwe idalekerera munthu na mtima wentse. Mu 2017, Denise na banja lace adayenda kukazungira Likulu la pa Dziko Lentse la Mboni za Yahova. Tsono, pomwe akhabwerera ku mui, xaferi omwe akhafambisa karo inango adagudza karo yawo. Pomwe bzimwebzi bzidacitika, Denise adakomoka. Tsono, pomwe adaphephuka adadziwa kuti wana wace akhadapwetekeka kwene-kwene ndipo bayace, Brian, akhadafa. Pakukumbukira bzomwe bzidacitikabzo, Denise adalewa kuti: “Inepano ndidasunama kwene-kwene.” Pomwe padapita nthawe, Denise adadziwa kuti xaferiyo akhaduwala lini ndipo palibe cinthu comwe cidamusokoneza kuti agudze karo yawoyo. Ndipopa Denise adapemba kwa Yahova kuti amuthandize kukhala na mtendere wa mu mtima.
2 Pomwe bzimwebzi bzidacitika, xaferiyo adamangidwa. Nyumba ya mphala ingadawona kuti ndiye omwe aphonyadi, iye angadaikhidwa m’kawoko. Napo bziri tenepo, nyumba ya mphalayo idalewa kuti bzomwe Denise angadalewa ndibzo bzomwe bzingadacitisa kuti xaferiyo aikhidwe m’kawoko ayai ne. Denise adalewa kuti: “Bzidakhala ninga kuti munthu akundiikha munyu pa cironda thangwe imweyi ikhali nthawe yakunesa kwene-kwene pa moyo wangu.” Pomwe padapita sumana zing’ono-ng’ono, Denise adayenda ku nyumba ya mphalayo ndipo akhadakonzeka kuti afotokoze bzomwe xaferiyo adacita bzomwe bzidacitisa kuti banja lace ligumane na mabvuto. Kodi n’ciyani comwe iye adalewa? Denise adakumbira mtongi wa nyumba ya mphalayo kuti alekerere xaferiyo.b Pomwe adamaliza kulewalewa, mtongiyo adayamba kulira. Iye adalewa kuti: “Kwa magole yentse 25 yomwe ndakhala ndikucita basa limweri ndikhanati kubva kale mafala ninga yamweya mu nyumba ya mphala ino. Ndikhanati kubva kale wanthu omwe apundizidwa kukumbira kuti munthu omwe awapundizayo abveredwe ntsisi ayai kuti alekereredwe. Ndikhanati kubva kale mafala ya lufoyi na yakulekerera.”
3. N’ciyani comwe cidathandiza Denise kuti alekerere?
3 Kodi n’ciyani comwe cidathandiza Denise kuti akhale munthu wakulekerera? Iye adakumbukira bza kulekerera kwa Yahova. (Mika 7:18) Tikambatenda kulekerera komwe Yahova adatilatiza, tin’dzafunambo kulekerera anzathu.
4. N’ciyani comwe Yahova akufuna kuti ticite? (Aefezo 4:32)
4 Yahova akufuna kuti timbalekerere anzathu ninga momwe iye adatilekererera. (Werengani Aefezo 4:32.) Iye ambadikhirira kuti tikhale wakukonzeka kulekerera wanthu omwe atiphonyera. (Salimo 86:5; Luka 17:4) Mu nkhani ino, tin’cezerana bzinthu bzitatu bzomwe bzin’tithandiza kuti timbalekerere anzathu.
LEKANI KUPULUMBUDZA MOMWE MUKUBVERA
5. Mwakubverana na Mimwani 12:18, kodi tingabve tani munthu akatiphonyera?
5 Ifepano tingakalipe kwene-kwene na bzomwe munthu walewa ayai waticita, maka-maka bzikakhala kuti munthuyo ni xamwali wathu ayai famidya yathu. (Salimo 55:12-14) Nthawe zinango kuwawidwa komwe timbabva kungakhale ninga kucekedwa na cisu. (Werengani Mimwani 12:18.) Bzimwebzi bzikacitika, ifepano tingayezere kubisa ayai kupulumbudza momwe tikubvera. Tsono kucita bzimwebzi kungakhale ninga kuti tacekedwa ndipo tasiya cisuco pa cirondapo. Mwakundendemerana na bzimwebzi, tingadikhirire lini kuti tibve bwino mu mtima mwathu tikapulumbudza momwe tikubvera.
6. N’ciyani comwe tingacite munthu akatiphonyera?
6 Munthu akatiphonyera, cinthu cakuyamba comwe timbacita ndico kukalipa. Bibliya limbalewa kuti tingakalipe. Tsono limbaticenjeza kuti tin’funika lini kubvuma kukundidwa na ukali bwathubo. (Salimo 4:4; Aefezo 4:26) Thangwe ranyi? Thangwe kazinji-kazinji bzomwe timbabva mu mtima mwathu bzimbaticitisa kufuna kucita cinthu. Ndipo ukali bumbacitisa lini munthu kucita bzinthu bzabwino. (Tiyago 1:20) Kumbukirani kuti ifepano tikaphonyeredwa tingakalipe, tsono tingasankhule kupitiriza kukhala tidakalipa ayai tingamalise ukalibo.
Tingasankhule kupitiriza kukhala tidakalipa ayai tingamalise ukalibo
7. Kodi n’cinthu cinango ciponi comwe tingacite munthu akatiphonyera?
7 Munthu akaticitira cinthu cakuipa, ifepano tingabve ciya. Mwa ciratizo, mpfumakazi yakucemeredwa Ann, idalewa kuti: “Pomwe inepano ndikhali mwana, pai wangu adasiya mai wangu ndipo adalowola makayaya wangu. Bzimwebzi bzidandiwawa kwene-kwene ndipo ndidabzibva ninga kuti ndathawidwa. Pomwe iwo adakhala na wana ndidawona ninga kuti akhalibe nande pomwe basa. Ndidakula ndicikumbuka kuti nimbafunidwa lini.” Mpfumakazi inango yakucemeredwa Georgette idafotokoza momwe idabvera pomwe bayace adakhala wakusaya kukhulupirika kwa iye. Iyo idati: “Ifepano tikhali pa uxamwali kuyambira pomwe tikhali wana. Ifepano tidacita pabodzi upainiya! Bzimwebzi bzidandicitisa kuti ndiwawidwe kwene-kwene.” Ndipo mpfumakazi yakucemeredwa Naomi idalewambo kuti: “Ndikhadikhirira lini kuti bayangu angadacita bzinthu bzomwe bzingadandisunamisa kwene-kwene. Pomwe iye adazimbula kuti akhambawona bzinthu bza maika ayai pornografia ndipo akhandibisira bzimwebzo, ndidabzibva kuti ndikhadanamizidwa na kuphindukiridwa.”
8. (a) Kodi ni mathangwe yaponi yomwe yambaticitisa kuti tilekerere anzathu? (b) Kodi ni phindu liponi lomwe timbakhala nalo tikalekerera anzathu? (Onani kwadru yakuti “Kodi N’ciyani Comwe Tingacite Munthu Munango Akatisunamisa?”)
8 Ifepano tingakwanise lini kucitisa wanthu kuti alewe ayai kuti aticitire bzinthu bzabwino. Tsono tingakwanise kubziphata kuti bzomwe aticitabzo bzireke kutiwawa kwene-kwene. Ndipo cinthu cabwino comwe ifepano tingacite ndico kuwalekerera. Thangwe ranyi? Thangwe ifepano timbafuna Yahova ndipo iye ambafuna kuti tilekerere anzathu. Ifepano tikapitiriza kukhala tidakalipa ticileka kulekerera wanthu omwe atiphonyera, bzimwebzi bzingaticitise kuti ticite bzinthu bzakuphonyeka ayai bzingadzonge thanzi lathu. (Mimwani 14:17, 29, 30) Onani bzomwe bzimbacitika na mpfumakazi inango yakucemeredwa Christine. Mpfumakaziyi idati: “Inepano ndikakhala ndidakalipa kwene-kwene nimbaseka-seka lini. Nimbandodya cakudya ciri-centse napo cire comwe cimbapasa lini thanzi. Nimbagona lini mwakukwanira ndipo nimbakwanisa lini kubziphata. Bzimwebzi bzimbacitisa kuti ndileke kubverana na bayangu pabodzi na wanthu winango.”
9. Thangwe ranyi tin’funika kuyebwa bzinthu bzakuipa bzomwe anzathu adaticita?
9 Napo kuti munthu omwe atiphonyerayo alibe kutipepesa, ifepano tingacite ciri-centse kuti tileke kukhala na ukali kwene-kwene. Kodi tingacite tani bzimwebzi? Georgette, omwe afotokozedwa kale ule, adati: “Bzidatenga nthawe, tsono inepano ndidasiya kukumbukira bzinthu bzomwe bayangu wakale-kale adacita. Bzimwebzi bzidandicitisa kuti ndikhale na mtendere wa mu mtima.” Tikayebwa bzinthu bzakuipa bzomwe anzathu adaticita, timbasiya kukhala na ciya. Bzimwebzi bzimbaticitisambo kuti tileke kumbakumbukira bza nkhaniyo ndipo bzimbatithandiza kuti tikhale pomwe wakukondwa. (Mimwani 11:17) Tsono, kodi mungacite ciyani penu mukuwona kuti muli lini wakukonzeka kuti mulekerere?
BZIPASENI NTHAWE KUTI UKALI BWANU BUMALE
10. Thangwe ranyi tin’funika kubzipasa nthawe kuti tikwanise kulekerera munthu? (Onani bzithunzi-thunzi.)
10 Kodi ciyani comwe mungacite kuti muleke kupitiriza kukhala mudakalipa munthu akakuphonyerani? Cinthu cibodzi comwe mungacite ndico kubzipasa nthawe kuti mubve bwino. Munthu omwe akuduwala akapasidwa mankhwala na dotolo pambatenga nthawe kuti iye alimbe. Mwakundendemerana na bzimwebzi, tin’funika kubzipasa nthawe kuti tikwanise kulekerera munthu thangwe nthawe zinango tingakwanise lini kulekerera munthu omwe atiphonyera pa nthawe imweyoletu. — Mpalizi 3:3; 1 Pedru 1:22.
Munthu omwe wapwetekeka ambafunika kusamaliridwa bwino ndipo pambatenga nthawe kuti iye alimbe. Ndendendembo na momwe timbabvera munthu akatiphonyera (Onani ndime 10)
11. Kodi mpembo ungatithandize tani kuti tikwanise kulekerera?
11 Pembani kwa Yahova ndipo mukumbireni kuti akuthandizeni kulekerera.c Ann, omwe afotokozedwa kale ule, adalewa momwe mpembo udamuthandizira. Iye adati: “Ndidakumbira Yahova kuti alekerere bzinthu bzomwe m’bodzi na m’bodzi wa m’banja mwathu alibe kucita bwino. Patsogolo pace, ndidanembera tsamba pai wangu na akazawowo ndipo ndidawauza kuti ndawalekerera.” Ann adazindikira kuti kucita bzimwebzi kulibe kukhala kwakupusa. Tsono, iye adati: “Ndikudikhirira kuti thangwe ra kutewezera kulekerera kwa Yahova, pai wangu na akazawowo akawona bzimwebzi afune kudziwa bzizinji pakulewa bza Yahova.”
12. Thangwe ranyi tin’funika kuthemba Yahova m’mbuto mwakuthemba momwe tikubvera? (Mimwani 3:5, 6)
12 Mbathembani Yahova sikuti momwe mukubvera. (Werengani Mimwani 3:5, 6.) Yahova nthawe zentse ambadziwa bzomwe mpsabwino kwa ifepano. (Zaiya 55:8, 9) Ndipo iye angatikumbire lini kuti ticite cinthu comwe cingatidzonge. Ndipopa, iye akatiuza kuti timbalekerere, akudziwa kuti kucita bzimwebzi kumbatithandiza pa moyo wathu. (Salimo 40:4; Zaiya 48:17, 18) Tsono mwakusiyana na bzimwebzi, tikambacita bzinthu thangwe ra momwe tikubvera tin’dzakwanisa lini kulekerera anzathu. (Mimwani 14:12; Jeremiya 17:9) Naomi, omwe afotokozedwa kale ule, adati: “Pakuyamba ndikhawona ninga kuti pakhalibe mathangwe ya kulekererera bayangu omwe akhawona bzinthu bza maika ayai pornografia. Ndikhakumbuka kuti ndikamulekerera, iye angadandiphonyera pomwe ayai angadakumbuka kuti bzomwe acitabzo bzikhali lini bzinthu bzakuipa kwene-kwene. Ndipo inepano ndidazindikira kuti Yahova akhabvesesa momwe ndikhabvera. Tsono ndidazindikirambo kuti napo kuti Yahova akhabvesesa momwe ndikhabvera, bzimwebzi bzikhafuna lini kulewa kuti iye akhabverana na momwe ndikhabveramo. Iye akhadziwa momwe ndikhabvera ndipo akhadziwambo kuti pangatenge nthawe kuti inepano ndiyambe pomwe kubzibva bwino, tsono iye akhafuna kuti inepano ndikhale munthu wakulekerera.”d
KHALANI NA MAKUMBUKIDWE YABWINO
13. Mwakubverana na Aroma 12:18-21, n’ciyani comwe tin’funika kucita?
13 Ifepano tikalekerera munthu omwe watikalipisa, tin’funika lini kundonyamala ticileka kulewa bzomwe bzacitikabzo. Penu munthu omwe watiphonyerayo ni m’bale ayai mpfumakazi, tin’funika kucita ciri-centse kuti tikhale naye pomwe pa mtendere. (Mateu 5:23, 24) M’mbuto mwakukhala na ukali, tin’funika kumubvera ntsisi. Ndipo m’mbuto mwakukhala na ciya, tin’funika kumulekerera. (Werengani Aroma 12:18-21; 1 Pedru 3:9) Kodi n’ciyani comwe cingatithandize kuti ticite bzimwebzi?
14. N’ciyani comwe tin’funika kuyezera kucita, ndipo thangwe ranyi?
14 Yahova ambasankhula kuwona makhalidwe yabwino yomwe wanthu anayo. Ifepano tin’funika kucita ciri-centse kuti titewezere Yahova mwakumbawona makhalidwe yabwino yomwe wanthu omwe atiphonyera anayo. (2 Nkhani 16:9; Salimo 130:3) Penu cakulinga cathu n’cakufuna kuwona makhalidwe yabwino yomwe wanthu anayo, tin’dzayawona. Tsono penu cakulinga cathu n’cakufuna kuwona makhalidwe yawo yakuipa, tin’dzayawona basi. Kodi n’thangwe ranyi tin’funika kumbawona makhalidwe yabwino yomwe winango anayo? Thangwe tikasankhula kufuna kundowona makhalidwe yabwino yomwe anzathu anayo bzin’dzakhala bzakupusa kuwalekerera. Mwa ciratizo, m’bale munango wakucemeredwa Jarrod adalewa kuti: “Inepano ndidakwanisa kulekerera m’bale pomwe ndidandendemezera bzomwe iye adandiphonyera na bzinthu bzizinji bzabwino bzomwe iye ambacita.”
15. Thangwe ranyi tin’funika kuuza munthu omwe atiphonyera kuti tamulekerera?
15 Cinthu cinango cakufunika comwe mungacite ndico kuuza munthu omwe wakuphonyeraniyo kuti mwamulekerera. Thangwe ranyi? Onani bzomwe Naomi, omwe afotokozedwa kale ule, adalewa. Iye adati: “Bayangu adandibvunza kuti: ‘Kodi iwepo wandilekerera?’ Pomwe ndikhafuna kumuuza kuti ‘ndakulekerera,’ ndidatazira kulewa. Ndidazindikira kuti ndikhalibe kumulekerera. Pomwe padapita nthawe, ndidadzakwanisa kumuuza kuti ‘ndakulekerera.’ Pomwe ndidauza bayangu mafala yamweya, iye adalira ndipo bzimwebzi bzidacitisa kuti iye abzibve bwino kwene-kwene ndipo inepanombo ndidabzibva bwino. Kuyambira nthawe imweyo, ndidayamba pomwe kumukhulupira ndipo tsapano ndife pomwe axamwali wa ponda ndipondembo.”
16. Kodi mwapfunza ciyani na nkhani yakulekerera?
16 Yahova akufuna kuti ifepano tikhale wakulekerera. (Akolose 3:13) Napo bziri tenepo, nthawe zinango tingatazire kulekerera anzathu. Tsono mu nkhani ino, tapfunza kuti tingakwanise kuwalekerera tikaleka kupulumbudza momwe tikubvera na kucita nyongo kuti tileke kupitiriza kukhala tidakalipa. Bzimwebzi bzin’dzatithandiza kuti tikhale na makumbukidwe yabwino. — Onani kwadru yakuti “Bzinthu Bzitatu Bzomwe Bzingakuthandizeni Kuti Mumbalekerere.”
PHINDU LOMWE MUN’DZAKHALA NALO MUKAKHALA WAKULEKERERA
17. Kodi ni mathangwe yaponi yomwe yambaticitisa kuti tikhale wakulekerera?
17 Ifepano tina mathangwe mazinji yomwe yambaticitisa kuti tikhale wakulekerera. Mbatiwoneni manango mwa iyo. Lakuyamba, tikalekerera timbakhala tikutewezera Baba wathu wantsisi, Yahova, ndipo bzimwebzi bzimbamukondwesa kwene-kwene. (Luka 6:36) Laciwiri, timbalatiza kuti timbatenda kulekerera kwa Yahova. (Mateu 6:12) Lacitatu, timbakhala na thanzi labwino ndipo timbakhala pa uxamwali bwakulimba na anzathu.
18-19. Kodi n’ciyani cin’dzacitika tikalekerera anzathu?
18 Tikambalekerera anzathu tin’dzasimbidwa kwene-kwene. Onani phindu lomwe Denise, omwe afotokozedwa pakuyamba ule, adakhala nalo. Xaferi omwe adacitisa asidente ule akhafuna kubzipha pambuyo pa kutongedwa mulanduyo, tsono Denise akhadziwa lini bzimwebzo. Pomwe xaferiyo adawona ntsisi zomwe adalatizidwa na Denise adadabwa kwene-kwene ndipo adayamba kupfunza Bibliya na Mboni za Yahova.
19 Tingawone ninga kuti kulekerera mwanzathu ni cinthu cakunesa kwene-kwene pa bzinthu bzentse bzomwe ifepano tingacite, tsono tikalekerera timbakhala na bzisimbo bzizinji. (Mateu 5:7) Ndipopa, bwerani tentse ticite bzomwe tingakwanise kuti titewezere kulekerera kwa Yahova.
NYIMBO 125 ‘An’kondwa ni Wanthu wa Nsisi’
a Madzina yanango yacinjidwa.
b Pa nkhani ninga imweyi, Mkristau ali-wentse an’funika kusankhula yekha bzakucita.
c Onani mu jw.org vidiyo za nyimbo za msolo wakuti “Tizikhululukirana,” “Nin’funika Kulekerera na Mtima Wentse” na “Tibverane Pomwe.”
d Napo kuti kuwona bzinthu bza maika ayai pornografia ni pikado ndipo kumbadzonga, koma Bibliya limbalewa lini kuti limweri ni thangwe lomwe lingacitise anyakulowolana kumalisa malowozi yawo.