Mareferensiya ya Kabukhu ka Mitsonkhano ka Moyo Wathu na Utumiki
5-11 NOVEMBRO
CUMA CA M’FALA LA MULUNGU | JUWAU 20-21
“Kodi Iwepo Umbandifuna Kwene-kwene Kuposa Izi?”
(Juwau 21:1-3) Pambuyo pa bzimwebzi, Jezu adawonekera pomwe kwa anyakupfunza wace ku nyanza ya Tiberiya. Iye adawonekera tenepa: 2 Akhali pabodzi Simau Pedru, Thomasi (omwe akhacemeredwa mamphase), Nataniyeri wa ku Kana wa ku Galileya, wana wa Zebedeu, na anyakupfunza wace winango awiri. 3 Simau Pedru adati: “Ndikuyenda kukapha nsomba.” Ndipo winangowombo adati: “Ifepano tiniyenda nawe.” Tenepo iwo adayendadi kukapakira m’ngalawa yawo ndipo iwo adaphuphudza koma alibe kukwanisa kukapha cinthu.
(Juwau 21:4-14) Pomwe kukhacena, Jezu adaima m’phepete mwa nyanzayo, tsono anyakupfunzawo alibe kuzindikira kuti akhali iye. 5 Ndipo Jezu adati kwa iwo: “Wanamwe, kodi muna cakudya ciri-cense?” Iwo adamutawira kuti: “Nee!” 6 Ndipo iye adawauza kuti: “Thusani bwazibo ku madidi kwa ngalawayo, ndipo mun’zigumana.” Tenepo iwo adabuthusa, tsono alibe kukwanisa kubunula, thangwe ra kuwanda kwa nsombazo. 7 Tenepo, nyakupfunza omwe Jezu akhamufuna kwene-kwene ule adati kwa Pedru: “Ni Mbuya!” Pakubva kuti akhali Mbuya, Pedru adabvala bzakubvala bzace pakuti akhali pezi, ndipo adamogera m’nyanzamo, aciyanca. 8 Tsono anyakupfunza winangowo adayenda na ngalawa ing’ono acimbapfuwa bwazi bwawo, pakuti akhali pafupi na gombe pafupifupi mametro 90. 9 Tsono pomwe adafika kunjako, iwo adawona mkate na nsomba zomwe zikhali pa masimbe ya moto. 10 Ndipo Jezu adawauza kuti: “Bweresani kuno nsomba zinango zomwe mwamedzazo.” 11 Tenepo, Pedru adapakira m’galawa mule, acipfuwira kunja bwazi bomwe bukhadadzala na nsomba zikulu-zikulu zakukwana 153. Napo bwazibo bukhana nsomba zizinji kwene-kwene, ibo bulibe kung’ambika. 12 Ndipo Jezu adawauza kuti: “Bwerani mudzadye matabitcu.” Palibe na m’bodzi wa nyakupfunza wace omwe adakhwimika kumubvunza kuti: “Ndimwe yani?” thangwe akhadziwa kuti akhali Mbuya. 13 Ndipo Jezu adatenga mkate, aciwapasa. Ndipo adacitambo bzibodzi-bodzi na nsombazo. 14 Kamweka kakhali kacitatu Jezu kuwonekera kwa anyakupfunza wace pambuyo pakulamusidwa kwa anyakufa.
(Juwau 21:15-19) Pomwe adamala kudya cakudya ca ku macibese, Jezu adabvunza Simau Pedru kuti: “Simau, mwana wa Juwau, kodi iwepo umbandifuna kwene-kwene kuposa izi?” Iye adamutawira kuti: “Inde Mbuya, imwepo mun’dziwa kuti inepano ndimbakufunani.” Tenepo, iye adamuuza kuti: “Dyesa tumabira twangu.” 16 Ndipo adamubvunza kaciwiri kuti: “Simau, mwana wa Juwau, kodi umbandifuna ine?” iye adati: “Inde mbuya, imwepo mukudziwa kuti ndimbakufunani kwene-kwene.” Ndipo iye adati: “Usa mabira yangu.” 17 Ndipo adamubvunza pomwe kacitatu kuti: “Simau, mwana wa Juwau, kodi umbandifuna ine?” Pedru adasunama thangwe ra kumubvunza kacitatu kuti: “kodi umbandifuna ine?” Tenepo iye adati: “Mbuya, imwepo mukudziwa bzense; imwepo mukudziwa bwino kuti ndimbakufunani kwene-kwene.” Ndipo Jezu adati: “Usa mabira yangu.” 18Ndinkukuuza cadidi kuti: Pomwe ukhali tswaka ukhabvala wekha, uciyenda komwe ukhafuna. Tsono ukadzakalamba, un’dzafuthula manja yako, ndipo munthu munango ndiye an’dzakubvazika, na kuyenda nawe komwe un’funa lini. 19 Iye adalewa bzimwebzi pakufuna kulatiza mtundu wa infa yomwe angadadzapasa nayo mbiri Mulungu. Pomwe adamala kulewa bzimwebzi, adati: “Pitiriza kunditewera.”
Nfundo zakuthumizira pa Ju 21:15, 17 mu nwtsty
Jezu adabvunza Simau Pedru kuti: Macezaya yadacitika pambuyo pa Pedru kulamba Jezu katatu. Jezu adabvunza Pedru katatu kense penu akhamufuna, tsono Pedruyo ‘adasunama’ na mibvunzoyo. (Ju 21:17) Ninga momwe nkhaniyi idanembedwera pa Juwau 21:15-17, bzinkuwoneka kuti padaphatisidwa basa mafala mawiri yacigirego yakusiyana yakuthandauza lufoyi, yomwe ni: a·ga·paʹo, na phi·leʹo. M’Cinyungwe mafala mawiriya yambathandauza bzibodzi-bodzi, lufoyi. Pomwe Jezu adabvunza Pedru katatu kuti: “Kodi umbadifuna ine?” M’maulendo matatu yenseneyo Pedru adamutsimikizira kuti akhamufuna kwene-kwene. Maulendo yense yomwe Pedru adatawira kuti akhamufuna, Jezu adatsindika kuti lufoyi lacero licitise Pedruyo kudyesa na ‘kuusa’ mwauzimu anyakupfunza wa Jezu omwe ni mabira yace ayai ‘khathimu ka mabira.’ (Ju 21:16, 17; 1Pe 5:1-3) Jezu adabvumiza Pedru kutsimikizira bza lufoyi lace katatu kense na kumupasa udindo bwakusamalira mabira. Mwa njira imweyi Jezu akhalatiziratu padeca kuti akhadalekerera Pedru thangwe ra kumulamba katatu.
kodi iwepo umbandifuna kwene-kwene kuposa izi?: Momwe fala lakuti ‘izi’ lidaphatisiridwa m’cigirego pa vesiri, lingathandauze bzinthu bzakusiyana-siyana. Ndipopa adziwi winango ambalewa kuti thandauzo lace ndiri: “Kodi iwepo umbandifuna kuposa anyakupfunza winangowa?” ayai “Kodi iwepo umbandifuna kuposa momwe anyakupfunza winangowa ambandifunira?” Tsono thandauzo cairo ndiri: “Kodi iwepo umbandifuna kwene-kwene kuposa bzinthubzi? Bzinthu bzomwe bzinkhalewedwabzo bzikhaphatanidza nsomba ayai cinthu ciri-cense cakubverana na basa lakupha nsomba. Tenepo bzinkuwoneka kuti Jezu akhabvunza Pedru kuti: ‘Kodi iwepo umbandifuna kwene-kwene kuposa bzinthu bzakuthupi? Penu n’tenepo dyesa mabira yangu.’ Mbvunzoyu ukhali wakuthemera thangwe ra bzomwe Pedru akhadacita m’mbuyomo. Napo kuti Pedru akhali m’bodzi wa anyakupfunza wa Jezu wakuyambirira (Ju 1:35-42), iye alibe kupitiriza kutewerera Jezu nthawe zense. M’mbuto mwace iye adabwerera ku basa lace lakupha nsomba. Tsono, pambuyo pa minyezi, Jezu adadzamucemera acimusiyisa basa lace lakupha nsomba kuti akacite akhale basa ‘lakumbamedza wanthu.’ (Mat 4:18-20; Lu 5:1-11) Ndipo pambuyo pa Jezu kuphedwa, Pedru adalewa kuti akhayenda pomwe kukapha nsomba, ndipo apostolo anzace adayendambo naye pabodzi. (Ju 21:2, 3) Bzinkuwonekeratu kuti Jezu akhafuna kuti Pedru acite cakusankhula: Kodi iye angadaikha patsogolo basa lace lakumbapha nsomba, ayai angadaikha patsogolo bzinthu bzauzimu acimbasamalira mabira ya Jezu ayai ateweri wace?—Ju 21:4-8.
kacitatu: Pedru adalamba Mbuya wace katatu kense; Tsapano Jezu ankumupasa mwayi winango wakulatiza lufoyi lace katatu. Pomwe Pedru adacita bzimwebzo, Jezu adamuuza kuti alatize lufoyi lacero mwakuikha bzinthu bzauzimu patsogolo pa bzense. Pedru pabodzi na abale winango omwe akhana maudindo, angadadyesa, angadalimbisa na kuusa mabira yakukhulupirika ya Kristu. Amwewa akhali wakudzozedwa koma akhafunikira kudyesedwa mwauzimu.—Lu 22:32.
Kufufudza Cuma Cauzimu
(Juwau 20:17) Jezu adati: “Leka kundiphatirira, thangwe ndikanati kukwira kwa Baba. Tsono ndoko kuna abale wangu ukawauze kuti: ‘Ndin’kwira kuna Baba wangu omwe ni Baba wanumbo, na kwa Mulungu wangu omwe ni Mulungu wanumbo.’ ”
Nfundo yakuthumizira pa Ju 20:17 mu nwtsty
Leka kundiphatirira: Fala lacigirego lakuti haʹpto·mai lingathandauze “kukhuya”, “kuphatirira ayai kukumbatira.” Winango ambasandulizira mafala ya Jezuya kuti: “Leka kundikhuya.” Tsono Jezu akhalamba lini kuti Mariya Madalena andomukhuye, pakuti pomwe Jezuyo adamusidwa akazi winango omwe adamuwona ‘adaphata nzayo zace.’ (Mat 28:9) Bzinkuwoneka kuti Mariya Madalena akhagopa kuti Jezu angadayenderatu kudzulu pa nthawe imweyire. Pakuti iye akhafunisisa kukhala na Mbuya wace, iye akhadaphatirira Jezuyo ndipo akhafuna lini kumusiya. Kuti amutsimikizire kuti akhayenda lini kudzulu, Jezu adauza Mariya kuti amulekere aciyenda kwa anyakupfunza wace kuti akalewe bzipsa bzakuti Jezuyo akhadalamusidwa.
(Juwau 20:28) Thomasi adamutawira kuti: “Mbuya wangu na Mulungu wangu!”
Nfundo yakuthumizira pa Ju 20:28 mu nwtsty
Mbuya wangu na Mulungu wangu!: Thandauzo lace cairo, “Mbuya wa ine na Mulungu [ho the·osʹ] wa ine!” Adziwi winango ambalewa kuti mafalaya yakhalewa bza Jezu, koma cadidi cace n’cakuti mafalaya yakhalewa bza Baba wace. Ndipo winango ambalewa kuti m’Cigirego caico mafalaya yambakhala yankuyenda kwa Jezu. Napo bziri tenepoyo mafala yakuti ‘Mbuya wangu na Mulungu wangu!’ yakhafunika kubveranisidwambo na Bzinembo bzinango bzakufuliziridwa. Bzinembo bzimbalatiza kuti Jezu adatuma Mariya Madalena kuti akauze anyakupfunza kuti: ‘Ndin’kwira kuna Baba wangu omwe ni Baba wanumbo, na kwa Mulungu wangu omwe ni Mulungu wanumbo’, tenepo palibe mathangwe yakukumbukira kuti Thomasi akhalewa kuti Jezu akhali Mulungu Wamphanvu zense. (Onani nfundo yakuthumizira pa Juwau 20:17) Ndipo Thomasi akhadabva Jezu ankupemba kwa ‘Baba’ wace acicemera Baba waceyo kuti ‘Mulungu yekha wacadidi.’ (Ju 17:1-3) Tenepo Thomasi pinango adacemera Jezu kuti ‘Mulungu wangu’ pa mathangwe yakuteweraya: Iye akhawona Jezu ninga ‘mulungu’ sikuti ninga Mulungu wa mphanvu zense. (Onani nfundo yakuthumizira pa Juwau 1:1) Ayai pinango iye adacemera Jezu kuti ‘Mulungu wangu’ mwakutewezera momwe atumiki wa Mulungu wakale akhambacitira akambalewalewa na wanjo wa Mulungu ninga momwe bzidanembedwera m’Bzinembo bza Cihebereu. Pinango Thomasi akhazidziwa bwino nkhani za m’Bibliya zomwe zimbafotokoza kuti wanthu adatawira ayai adalewalewa na wanjo ningati ankulewalewa na Yahova caiyeyo. Ndipo nthawe zinango anembi wa Bibliya akhacitambo bzibodzi-bodzibzi. (Onani Ciy 16:7-11, 13; 18:1-5, 22-33; 32:24-30; Way 6:11-15; 13:20-22) Tenepo Thomasi adacemera Jezu kuti ‘Mulungu wangu’ mu njira yakuti iye akhabvuma na kuzindikira kuti Jezu akhali nyakuimira Mulungu.
12-18 NOVEMBRO
CUMA CA M’FALA LA MULUNGU | MABASA 1-3
“Mzimu Wakucena Udatsanulidwa m’Gwere Lacikristau”
Mabasa 2:1-8) Tsapano, pomwe nsiku ya Pentekosite ikhali mkati, wense akhadakonkhana pa mbuto ibodzi. 2 Mwadzidzi kudzulu kudabveka muwira ninga wa mphepo yamphanvu, ndipo udadzaza mu nyumba yense yomwe iwo akhadakhala. 3 Ndipo pamwepo padawoneka marambirambi ya moto yomwe yakhawoneka ninga malirime, ndipo yadagawanika yacikhala pa ali-wense wa iwo libodzi-libodzi, 4 ndipo wensewo adadzazidwa na mzimu wakucena, aciyamba kulewalewa bzirewedwe bzakusiyana-siyana, ninga momwe mzimuyo ukhafunira kuti alewerewe. 5 Pa nthaweyo mu Jeruzalemu mukhakhala Ajuda winango wakubzipereka kwa Mulungu, wakucokera ku mtundu uli-wense wa pansi pano. 6 Tsono pomwe ciwowo cimweci cidabveka, thimu linango la wanthu lidakonkhana ndipo lidadabwisika thangwe ali-wense wa iwo akhabva anyakupfunzawo ankulewalewa m’cirewedwe cace caico. 7 Iwo adadabwisikadi kwene-kwene ndipo akhambabvunzana kuti: “Kodi wanthu ankulewalewa tenepayuwa si wakugalileya wensenewa? 8 Tsono bzinkucitika tani kuti ali-wense wa ifepano ankubva mu cirewedwe cace cakubadwa naco?
(Mabasa 2:14) Tsono Pedru adaima pabodzi na apostolo khumi na m’bodzi wale. Iye adalalewa mwakucita kukuwa, aciti: “Wanthu imwe wa m’Judeya, na imwe mwense wa ku Jeruzalemu, dziwani, mucitetekera bzomwe ndin’funa kukuuzani pano.
(Mabasa 2:37, 38) Tsapano pomwe iwo adabva mafala yamweya, adabonera kwene-kwene mu mtima, ndipo adabvunza mpostolo Pedru na winangowo kuti: “Kodi amunamwe, abale wathu, ticite ciyani kani?” 38 Pedru adawatawira kuti: ‘Kungulani, ndipo munthu ali-wense atambire batismo, m’dzina la Jezu Kristu, kuti mulekereredwe pikado zanu mukacita bzimwebzo mun’dzatambirambo mzimu wakucena fovolo.
(Mabasa 2:41) Tenepo omwe adabvera mafala yace na mtima wense adabatizidwa, ndipo nsiku imweyire padathumizirika wanthu wakukwana 3.000.
(Mabasa 2:42-47) Tenepo iwo adapitiriza kutetekera bzomwe apostolowo akhawapfunzisa kuti ambatsonkhane pabodzi, kudya pabodzi na kumbapemba pabodzi. 43 Wanthu wense adayamba kucita mantha, ndipo apostolowo adayamba kucita bzakudabwisa na bzizindikiro bzizinji. 44 Wense omwe adakhala ateweri adatsonkhana pabodzi, ndipo bzinthu bzense bzomwe akhanabzo bzikhambakhala bzawo pabodzi. 45 Ndipo iwo akhagulisa bzinthu bzawo na kugawana na wense bzomwe akhadatambira ali-wense malinge na bzakusaya bzace. 46 Ndipo nsiku na nsiku iwo akhambatsonkhana wense mu templo. Ndipo akhafambirana m’nyumba zawo na kudyera pabodzi mwakukondwa na mtima wakufunisisa. 47 Iwo akhambatumbiza Mulungu, ndipo wanthu wense akhawafuna. Ndipo nsiku na nsiku, Yahova adapitiriza kuthumizira wanthu omwe akhawapulumusa.
w86 1/12 tsa. 29 ndi. 4-5, 7
Bzakupereka Bzomwe Bzimbakondwesa Mtima
Pa nsiku yakuyamba pomwe lidayamba gwere lacikristau mu 33 EC, wanthu 3.000 omwe akhadabatizidwa tsapanopa, iwo akhambadyera pabodzi na kumbapemba. Pa mathangwe yaponi? Bzimwebzi bzikhathandiza kuti cikhulupiro cawo cilimbe nakuti ‘apitirize kutetekera bzomwe apostolowo akhawapfunzisa.’—Mab 2:41, 42.
Ajuda na anyakutembenukira kucijuda, adayenda ku Jeruzalemu na cakulinga cakukakhala pa nthawe yokha ya Cikondweso ca Pentekosite. Koma wale omwe akhali Akristau akhafuna kupitiriza kukhala ku Jeruzalemuko kwa nthawe itali kuti apfunze bzizinji na kulimbisa cikhulupiro cawo pakuti iwo akhadabatizidwa tsapanopa. Bzimwebzi bzidacitisa kuti pakhale na bvuto la cakudya na mbuto yakukhala. Ndipo alendo winango akhalibe kobiri zakukwanira pomwe winango akhana kobiri zizinji. Ndipopa iwo adacita makonzedwe ya kanthawe yakuti ambagawane bzinthu bzawo na omwe akhalibe.—Mab 2:43-47.
Kugulisa bzinthu bzawo na kupasambo winango, bzikhali bzakupereka bzaufulu. Palibe omwe akhangigimizidwa kugulisa bzinthu bzace ayai kupasa munthu; Mafalaya yankulatiza lini kuti anyakudala akhagulisa bzinthu bzawo bzense kuti asauke, m’mbuto mwace, thangwe kucitira nsisi anyakukhulupira anzawo pa nthawe imweyire, iwo adagulisa bzinthu bzawo na kupereka kobiri zawo kuti athandizire Umambo.—Onani 2 Wakolinto 8:12-15.
Kufufudza Cuma Cauzimu
(Mabasa 3:15) Pakuti mudapha Mtumiki Mkulu wa moyo. Tsono, Mulungu adamulamusa kwa anyakufa, ndipo ifepano ndife mboni za bzimwebzi.
it-2 tsa. 61 ndi. 1
Jezu Kristu
‘Mtumiki Mkulu wa moyo.’ Yahova adatilatiza nsisi zomwe zikhatithemera lini mwa kutumiza mwana wace wakulungamiratu Jezu Kristu kudzatifera. Bzimwebzi bzidacitisa kuti pakhale ciphatano pakati pa anyakupfunza wa Jezu wakusankhulidwa kuti adzatonge naye mu Umambo bwakudzulu, ndipo bzidacitisambo kuti pacitidwe makonzedwe yakuti pakhalembo mzika za Umambo mu Utongi bwace. (Mat 6:10; Ju 3:16; Wayef 1:7; Waheb 2:5; onani pomwe padanemba kuti RESGATE mu bukhu la Estudo Perspicaz das Escrituras.) Iye adakhala ‘mtumiki mkulu [“Nduna,” Al; CBC] wa moyo’ kwa wanthu wense. (Mab 3:15) Fala lacigirego lomwe lidaphatisidwa basa panoli limbakhala linkulewa bza “mtsogoleri” ndipo iro limbaphatisidwambo basa pakulewa bza Mozeji (Mab 7:27, 35) ninga ‘mtsogoleri’ wa Jirayeri.
(Mabasa 3:19) “Tenepo kungulani, mucizungunuka kuti pikado zanu zipfudzidwe, zicikufikirani nyengo za mdjedjereso zakucokera kwa Yahova.
19-25 NOVEMBRO
CUMA CA M’FALA LA MULUNGU | MABASA 4-5
“Iwo Adapitiriza Kulewalewa Mafala ya Mulungu Mwakukhwimika”
(Mabasa 4:5-13) Mangwana yace, atongi na akulu-akulu pabodzi na anembi, adakonkhana mu Jeruzalemu, 6 ndipo akhalipombo Anasi mkulu wa ansembe, Kaifasi, Juwau, Alexandre na azibale wense wa mkulu wa ansembeyo. 7 Ndipo adaimisa Pedru na Juwau pakati pawo, aciyamba kuwabvunza kuti: “Kodi mwacita bzimwebzi na utongi ayai m’dzina la yani?” 8 Pamwepo Pedru mwakudzala na mzimu wakucena adatawira kuti: “Atongi na akulumwe, 9 thangwe rakuti tacita bzinthu bzabwino kwa munthu wakupundukayu, ndipo penu mun’funa kudziwa lero kuti mbani wapoza munthuyu, 10 dziwani mwensenemwe na Ajirayeri wense, kuti mu dzina la Jezu Kristu Mnazareti, omwe imwepo mudamukhomerera pa muti ule, koma omwe Mulungu adamulamusa kwa anyakufa, inde, mwa iye, wapozedwa munthu omwe waima pa maso panuyu. 11 Jezuyu ndiye ‘mwala omwe imwepo, anyakumangamwe mudauwona kukhala wapezi-pezi, omwe tsapano wakhala mwala wakufunika wapakhona.’12 Ndipo palibe munthu ali-wense omwe angakwanise kupulumusa, thangwe palibe dzina linango pansi pano lomwe laperekedwa pakati pa wanthu kuti tipulumusidwe nalo. 13 Iwo adadabwa kwene-kwene pakuwona momwe Juwau na Pedru akhalewalewera mwakukhwimika, acizindikirambo kuti iwo akhali wanthu wakusaya kupfunza na wakunyozeka. Ndipo adazindikira kuti iwo akhambafamba na Jezu.
(Mabasa 4:18-20) Tenepo, iwo adawacemera, na kuwatonga kuti aleke kulewa pomwe ne kupfunzisa m’dzina la Jezu ku mbuto iri-yense. 19 Tsono Pedru na Juwau adatawira, aciti:“Yeruzani ndimwe penu mpsakuthemera pa maso pa Mulungu kubvera imwepo kuposa Mulungu. 20 Tsono ife, tin’leka lini kulewa bzinthu bzomwe tidawona na kubva.”
(Mabasa 4:23-31) Pambuyo pakutsudzulidwa, iwo adayenda komwe kukhana ateweri anzawo, acikawafotokozera bzense bzomwe adauzidwa na akulu-akulu wa ansembe na akulu. 24 Pambuyo pa kubva bzimwebzo, wense mwakuphatana adawuza Mulungu na mafala ya mphanvu kuti: Mbuya Mkululetu, ndimwe omwe mudakonza kudzulu na dziko la pansi, pabodzi na nyanza na bzense bzomwe bziri m’mwemo, 25 ndipo mwa mzimu wakucena mudalewa mwakuphatisa basa m’bereki wanthu Davide mtumiki wanu kuti: ‘Thangwe ranyi mitundu inkucita mphiringu, ndipo mbumba zinkukumbukira bzinthu bzapezi-pezi. 26 wamambo wa dziko la pansi aima m’mbuto zawo, ndipo atongi akonkhana kuti alimbane na Yahova pabodzi na nyakudzozedwa wace.’ 27 Bzimwebzi bzidacitika pomwe Herode na Ponsiyo Pirato adakonkhana mu mzinda muno pabodzi na wanthu wa mitundu na Ajirayeri kuti amukire mtumiki wanu wakucena, Jezu, omwe mudamudzoza 28 kuti acite bzomwe imwepo mukhadaleweratu. Bzimwebzi bzidacitika thangwe imwepo muna mphanvu nakuti bzikhali bzakubverana na kufuna kwanu. 29 Ndipo tsapano, Yahova, onani momwe ankutigopswera, ndipo citisani kuti akapolo wanu apitirize kulewalewa mafala yanu mwakukhwimika, 30 Pomwe munkufunthula boko lanu kuti mucize, na pomwe bzinkucitika bzizindikiro bzakudabwisa mu dzina la mtumiki wanu Jezu.” 31 Pomwe adamala kucita mpembo wakudandaulayo, mbuto yomwe akhaliyo idatetemera, ndipo wense adadzala na mzimu wakucena, aciyamba kulewalewa mafala ya Mulungu mwakukhwimika.
it-1 tsa. 128 ndi. 3
Mpostolo
Basa m’Gwere Lacikristau. Kutsanulidwa kwa mzimu wakucena wa Mulungu mu Pentekosite, kudalimbisa kwene-kwene apostolo. Makapitulo maxanu yakuyambirira ya Mabasa, yambapereka umboni bwakuti apostolowo akhalibe mantha ndipo akhapalizira mwakulimba mtima bzipsa bzabwino na kulamusidwa kwa Jezu, napo kuti iwo akhambaikhidwa m’kawoko, kumenyedwa na kugopswedwa kuti angadaphedwa na atongi wawo. Mu nsiku zakuyambirira pambuyo pa Pentekosite, utsogoleri bwakulimba bwa apostolo mwakutsogoleredwa na mzimu wakucena budacitisa kuti kuthumizirika kukulu kwa wanthu mu gwere lacikristau kucitike. (Mab 2:41; 4:4) Upalizi bwawo bwakuyamba adabucitira ku Jeruzalemu, acidzayenda ku Samariya ndipo na kupita kwa nthawe pa dziko lense lapansi.—Mab 5:42; 6:7; 8:5-17, 25; 1:8.
Kufufudza Cuma Cauzimu
(Mabasa 4:11) Jezuyu ndiye ‘mwala omwe imwepo, anyakumangamwe mudauwona kukhala wapezi-pezi, omwe tsapano wakhala mwala wakufunika wapakhona.’
it-1 tsa. 514 ndi. 4
Mwala Wakufunika Wapakhona
Pa Psalymo 118:22 pambalewa kuti mwala omwe anyakumanga adaulamba ungadadzakhala ‘mwala wakufunika’ (m’Cihebereu roʼsh pin·náh). Jezu adalewa kuti iye ndiye omwe akhali ‘mwala wakufunika wapakhona’ (m’Cigirego ke·fa·lé go·ní·as, msolo wapakhona). (Mat 21:42; Mar 12:10, 11; Lu 20:17) Ninga momwe mwala wapakhona umbakhala pakuwonekera, Jezu ni mwala wapakhona wa gwere la Akristau wakudzozedwa omwe unkundendemezedwa na templo yauzimu. Ndipo Pedru adalewambo kuti mafala ya pa Psalymo 118:22 yakhalewa bza Jezu, kulatiza kuti iye akhali ‘mwala’ omwe wanthu adaulamba acisankhulidwa na Mulungu kuti akhale ‘mwala wakufunika wapakhona’.—Mab 4:8-12; onanimbo 1Pe 2:4-7.
(Mabasa 5:1) Tenepo, mwamuna munango dzina lace Ananiya pabodzi na mkazace Safira, adagulisa munda wawo.
26 NOVEMBRO–2 DEZEMBRO
CUMA CA M’FALA LA MULUNGU | MABASA 6-8
“Gwere Lipsa Lacikristau Lidayezedwa”
(Mabasa 6:1) Mu nsiku zimwezire pomwe anyakupfunzawo akhathumizirika, Ajuda omwe akhalewalewa Cigirego adayamba kudandaula bza Ajuda omwe akhalewalewa Cihebereu, thangwe amansiwa wawo akhasiyidwa kumbali pakugawa cakudya ca nsiku zense.
(Mabasa 6:2-7) Tenepo, apostolo 12 wale adacemera thimu la anyakupfunzawo, aciwauza kuti: “Mpsakuthemera lini kuti ifepano tisiye basa lakupfunzisa fala la Mulungu kuti tigawe cakudya. 3 Tenepo abale, sankhulani pakati panu amuna 7 wa mbiri yabwino omwe ana mzimu na nzeru zizinji kuti anyang’anire basa lakufunikali; 4 tsono ifepano tin’bzipereka pa kupemba na pa kutumikira fala la Mulungu.” 5 Bzomwe iwo adalewa bzidakondwesa wanthu wensewo, ndipo iwo adasankhula Sitefano, mwamuna wakudzala na cikhulupiro na mzimu wakucena, adasankhulambo Filipi, Purokoro, Nikanori, Timoni, Paremena na Nikolau omwe adacokera ku Antiyokiya.6 Iwo adayenda nawo kwa apostolo, atamala kupemba, apostolowo adaikha manja yawo pa iwo. 7 Na bzimwebzo, Fala la Mulungu likhayenda licibvekera, ndipo anyakupfunza akhayendambo aciwanda m’Jeruzalemu. Ndipo mpaka wansembe azinji adayambambo kukhulupira.
(Mabasa 7:58–8:1) Pambuyo pa kumucosa mzindamo, iwo adayamba kumuboma na minyala. Ndipo mboni zidaikha bzakubvala bzawo m’minyendo mwa tswaka linango, dzina lace Saulo. 59 Pomwe akhapitiriza kuboma Sitefano na minyala, Sitefanoyo adadandaula, aciti: “Mbuya Jezu, tambirani mzimu wangu.” 60 Tenepo, adagodama, acikuwa kuti: “Mbuya, lekani kuwalanga thangwe ra pikado yawoyi.” Pomwe adamala kulewa bzimwebzi, iye adagona mu infa.
8 Ndipo Saulo akhabverana na kuphedwa kwa Sitefano. Pa nsiku imweyo gwere la ku Jeruzalemu lidayamba kuzunzidwa, ndipo wense adabalalikira m’bzigawo bza Judeya na Samariya, kupambula apostolo okha.
Kufufudza Cuma Cauzimu
(Mabasa 6:15) Pomwe wense omwe akhadakhala mu Sinedriyo adamunyang’anisisa, adawona nkhope yace iri ninga nkhope ya anjo.
(Mabasa 8:26-30) Tsono, anjo wa Yahova adalewalewa na Firipi aciti: ‘Lamuka ndipo ndoko na mseu wakum’mwera omwe umbacokera ku Jeruzalemu ucipolikira ku Gaza.’ (Umweyu ni mseu wa ku dambo) 27 Na tenepo iye adalamuka aciyenda. Kumweko adagumana na nduna ya ku Etiyopia yomwe ni munthu wa udindo pansi pa Kandasi mfumu yacikazi ya ku Etiyopia, yomwe ikhambanyang’anira cuma cace cense. Ndunayo ikhadayenda ku Jeruzalemu kuti ikanamate, 28 iyo ikhabwerera ndipo ikhadakhala mu ngolo yace, ndipo ikhambawerenga mwakukuwa bukhu la mpolofeta Zaiya. 29 Tenepo mzimu udauza Firipi kuti: ‘Ndoko, fendera pa ngolopo.’ 30 Firipi adathamanga ku mbali kwa ngoloyo, acimubva ankuwerenga mwakukuwa bukhu la mpolofeta Zaiya. Ndipo Firipiyo adamubvunza kuti: “Kodi ukubvesesa bzomwe unkuwerengabzo?”