Mareferentsiya ya Kabukhu ka Mitsonkhano ka Moyo Wathu na Utumiki
7-13 SETEMBRO
CUMA CA M’FALA LA MULUNGU | KUFULUKA 23-24
“Lekani Kumbatewezera Mthithi wa Wanthu”
(Kufuluka 23:1) “Leka kumwaza nkhani yakunama. Leka kubverana na munthu wakuipa mwa kupereka umboni na cakulinga cakuipa.
Kodi Muna Umboni Bwakukwanira?
Kodi imwepo mumbafuna kutumizira axamwali wanu e-mail ayai mensaje? Ndipo tani mukabva nkhani ayai cakucitika cinango, kodi mumbabzibva ninga mtola nkhani omwe ambafuna kumwaziratu nkhaniyo pa nthawe imweyoletu? Tsono mukanati kutumiza e-mail ayai mensaje, mbabzibvunzani kuti: ‘Kodi nkhaniyi njacadidi? Kodi ndina umboni bwakukwanira pa nkhaniyi?’ Penu imwepo mulibe citsimikizo pa nkhaniyo, mungakhale munkumwaza magunkha. Tenepo, penu mulibe umboni bwakukwanira pa nkhaniyo, lekani kuitumiza, ipfudzeni.
Pana thangwe linango la kukumbukira bwino pomwe tikanati kutumiza e-mail ayai mensaje. Mwa ciratizo, m’madziko manango, basa lathu lakupalizira limbaletsedwa. Tenepo, anyakutsutsa m’madziko yamweya ambamwaza utowa nkhani zakunama na cakulinga cakufuna kugopswa abale wathu ayai kuwacitisa kuti aleke kumbakhulupirana. Bzimwebzi bzidacitikambo m’mbuyomu pa nthawe ya União Soviética wakale. Pa nthaweyi pakhana gulu la mphanvu za umangi lakucemeredwa KGB, gululi lidamwaza gunkha lakulewa kuti abale winango wa udindo, akhadasiya kukhala Mboni za Yahova, acikhala ku mbali yawo. (Onani mafala ya m’nyansi.) Mpsakupasa nsisi kuti abale azinji adakhulupira magunkhaya ndipo adasiya gulu la Yahova. Na kupita kwa nthawe, azinji wa iwo adadzabwerera, koma winango alibe. Bzimwebzi bzidacitika thangwe iwo adalekerera kuti nkhani zakunama zidzonge cikhulupiro cawo. (1 Timotio 1:19) Kodi tingatcenkhe tani kuthandizira magunkha ninga yamweya? Mwa kuleka kumbamwaza nkhani zakuipa ayai zomwe ziribe umboni. Ndipo tin’funikambo lini kumbakhulupira bzense bzomwe timbabva, m’mbuto mwace, tin’funika kumbakhala na umboni bwakukwanira pa bzomwe timbabvabzo.
(Kufuluka 23:2) Leka kutewera mthithi pakucita bzakuipa. Pa mulandu leka kupereka umboni bwakunama kuti ubendese cirungamo pakufuna kutewera mthithi wa wanthu.
it-1 tsa. 11 ndi. 3
Aroni
Bzikuwoneka kuti kuphonya komwe Aroni adacita katatu kentse, ndiye lini omwe adakuyambisa. Koma iye adalekerera kuti momwe bzinthu bzikhaliri ayai wanthu, amusocerese, maka-maka pomwe iye adaphonya kakuyamba. Pamwepa iye angadateweza nfundo yakuti: ‘Leka kutewera mthithi pakucita bzakuipa.’ (Kuf 23:2) Napo bziri tenepo, dzina lace limbaphatisidwa basa m’bzinembo mu njira ya yakulemekezeka, ndipo mwana wa Mulungu caiyeyo pomwe akhali padziko la pantsi, adazindikira kufunika kwa untsembe bwa Aroni.—Psal 115:10, 12; 118:3; 133:1, 2; 135:19; Mat 5:17-19; 8:4.
(Kufuluka 23:3) Leka kucita tsankhulo pakuyeruza mirandu munthu wakusauka.
it-1 tsa. 343 ndi. 5
Uzimola
Kutambira bobobo pa kutonga mirandu kukhambandendemezedwa na uzimola, ndipo Cakutonga cimbacenjeza pakulewa bza bobobo, kutambira mphaso, na kucita tsankhulo, thangwe rakuti bzinthu bzimwebzi bzingacitise kuti muyeruzi aleke kutonga mirandu mwa cirungamo. ‘Kucita bobobo kumbampsinkha maso ya munthu wa nzeru.’ (Kuf 23:8) ‘Kucita bobobo kumbampsinkha maso ya munthu wakuzindikira’ (Bzak 16:19) Bziribe basa kuti muyeruzi ni wacirungamo tani, kutambira mphaso ya m’bodzi wa wanthu omwe ana mirandu, kungamucitise kutengeka pa kutonga mulanduyo. Cakutonga ca Mulungu cimbafotokoza bwino bzomwe bzimbacitika, sikuti kokha thangwe ra mphaso, koma thangwe ra momwe timbawonera munthu ali-wentse. Ico cimbati: ‘Lekani kumbasankhula nyakusauka ne kumbatawirira nyakudala.’ (Mwam 19:15) Tenepo, bziribe basa momwe munthuyo akhaliri ayai kubvekera kwace, muyeruzi akhafunika lini kulewa kuti nyakudala ndiye ana mulandu kokha thangwe rakuti ni nyakudala.—Kuf 23:2, 3.
Kufufudza Cuma Cauzimu
(Kufuluka 23:9) “Leka kupondereza mulendo, thangwe imwepo mun’dziwa bwino momwe moyo wa m’lendo umbakhalira, pakuti mudakhalambo alendo m’dziko la Edjipito.
M’mbuto mwa kundowuza Ajirayeri kuti ambalemekeze alendo, Yahova akhafuna kuti iwo ambakumbukire momwe alendo ambabvera. (Werengani Kufuluka 23:9.) Napo Ajirayeri pomwe akhanati kuyenda ku ukapolo ku Edjipito, Aedjipitowo akhawafuna lini thangwe iwo akhali wakusiyana. (Ciyambo 43:32; 46:34; Kufuluka 1:11-14) Pomwe Ajirayeri akhali alendo, moyo wawo ukhali wakunesa. Ndipopa Yahova akhafuna kuti iwo ambakumbukire bzimwebzi acimbadekera mtima alendo omwe akhakhala nawo.—Mwam 19:33, 34.
(Kufuluka 23:20, 21) “Ndatumiza anjo kuti akukhotcerere mu njira na kuti akakupitise mu dziko lomwe ndakukonzera. 21 Ukhale tceru pa bzomwe iye anilewa ndipo umubvere. Leka kumuphindukira, thangwe iye an’dzalekerera lini bzakuphonya bzako, pakuti dzina langu liri mwa iye.
it-2 tsa. 393
Migeli
1. Ndiye yekha anjo wakucena omwe ambacemeredwa na dzina m’Bibliya, kupambula anjo Gabriyeri. Ndipo ndiye yekha omwe ambacemeredwa kuti ‘mkulu wa anjo.’ (Juda 9) Dzinali limbagumidwa kakuyamba mu kapitulo 10 ya bukhu la Danyeri, ndipo pamwepa Migeli ambafotokozedwa kuti ni ‘m’bodzi wa atongi wakubvekera kwene-kwene,’ iye adabwera kudzathandiza anjo munango omwe akhanesana na ‘mtongi wa umambo bwa ku Persiya.’ Migeli ambacemeredwambo kuti ‘mtongi wa wanthu wa [Danyeri],’ ‘mtongi mkulu omwe ambathandiza wana wa wanthu wa [Danyeri].’ (Dan 10:13, 20, 21; 12:1) Bzimwebzi bzikulatiza kuti Migeli ndiye omwe akhatsogolera Ajirayeri mu dambo. (Kuf 23:20, 21, 23; 32:34; 33:2) Nfundo imweyi njakubveseseka thangwe rakuti ‘Migeli mkulu wa wanjo adapitana na Dyabu, acimbanesana thangwe ra thupi la Mozeji.’—Juda 9
14-20 SETEMBRO
CUMA CA M’FALA LA MULUNGU | KUFULUKA 25-26
“Cinthu Cakufunika Kwene-Kwene ca mu Tendi la Mkonkhano”
(Kufuluka 25:9) Imwepo mukakonze tendi la mkhonkhano na bzombo bzace bzentse ndipo bzikhale ndendende ninga momwe ndikukulatizira.
it-1 tsa. 165
Thungwa la Cipangano
Kakonzedwe Kace. Kakonzedwe ka thungwa kadakhala cinthu cakuyamba comwe Yahova adauza Mozeji, pomwe akhamupanganiza kuti akonze tendi la mkonkhano. Thangwe ra kuti thungwalo likhali cinthu cakufunika kwene-kwene ca tendi la mkonkhanolo na kwa Ajirayeri wentse. Kutalimpha kwace kukhali kwa makovado 2.5, khwankwa lace likhali la makovado 1.5, ndipo kutalimpha kwace kucokera pantsi mpaka kudzulu kukhali kwa makovado 1.5 (c. 111 × 67 × 67 cm; 44 × 26 × 26 in.). Iro likhadakonzedwa na matabwa ya muti wa acácia ndipo likhadakhukutidzidwa na oro caiyo kunja na mkati. M’mphepete mwace mukhana ‘aneli za oro’ momwe akhambakwicikira bzakuphatira. Mbali yaciwiri ya thungwalo ikhali tampa yace. Tampayo ikhalibe kundokonzedwa na matabwa yakukhukutidzidwa na oro basi, koma ikhadakonzedwambo na oro ya ntcinya. Ndipo bzimwebzi bzikhaphatanidzambo makhona yentse manai ya thungwalo. Padzaulu pa tampayo pakhana akerubi awiri omwe akhadakonzedwa na oro, likhali basa lomwe likhadacitidwa mwakuphatisa basa martelo (nyundo), ndipo kerubi m’bodzi akhali ku mbali ibodzi ya tampa ndipo m’bodzi akhali ku mbali inango ya tampayo, iwo akhadatsulima mwakucita kunyang’anisana, matenga yawo yakhadafuthukira m’dzaulu padzaulu pa thungwalo. (Kuf 25:10, 11, 17-22; 37:6-9) Tampa imweyi ikhambacemeredwa kuti ‘kadera yakudeka mtima kukulu’ ayai ‘tampa caiyo.’—Kuf 25:17; Waheb 9:5, Onani TAMPA PROPICIATÓRIA.
(Kufuluka 25:21) Iwepo ukaikhe tampa padzaulu pa Thungwalo ndipo mkati mwace ukaikhe Umboni bomwe nin’dzakupasa.
it-1 tsa. 166 ndi. 2
Thungwa la Cipangano
Thungwalo ikhali mbuto yakucena yakukoyera bzinthu bzakupambulika bzomwe bzikhali umboni. Pa bzentse bzomwe bzikhagumanika m’mwemo, bzinthu bzomwe bzikhali bzakufunika kwene-kwene ikhali minyala miwiri yomwe ikhana umboni ayai mitemo khumi. (Kuf 25:16) ‘Jaro ya oro yomwe ikhana mana na mpsimbo ya Aroni yomwe idafundira’ bzikhadaikhidwambo mu thungwamo, koma na kupita kwa nthawe bzidadzacosedwa pomwe Salomau akhanati kumanga templo. (Waheb 9:4; Kuf 16:32-34; Mirew 17:10; 1Wam 8:9; 2Nkha 5:10) Pomwe Mozeji akhadasala pang’ono kufa, iye adapereka kopiya ya ‘bukhu la Cakutonga’ kwa antsembe omwe ni Alevi yomwe ikhana malango yomwe yakhafunika kukoyedwa, sikuti mkati, koma ‘pambali pa thungwa la cipangano la Yahova Mulungu wawo, . . . kuti ikhale umboni kwa iwo.’—Bzak 31:24-26.
(Kufuluka 25:22) Inepano nin’dzawonekera padzaulu pa tampayo pa kulewalewa na iwepo. Ndipo inepano nin’dzakudziwisa mitemo yentse yomwe un’funika kukauza Ajirayeri, kucokera pakati pa akerubi awiri omwe ali padzaulu pa Thungwa la Umboni.
it-1 tsa. 166 ndi. 3
Thungwa la Cipangano
Likhambaimikira kuwonekera kwa Mulungu. Thungwa likhambaimikira kuwonekera kwa Mulungu mu mbiri yentse. Yahova akhadalewa kuti: ‘inepano nin’dzawonekera padzaulu pa tampayo pa kulewalewa na iwepo. Ndipo inepano nin’dzakudziwisa mitemo yentse yomwe un’funika kukauza Ajirayeri, kucokera pakati pa akerubi awiri omwe ali padzaulu pa Thungwa la Umboni.’ ‘Nin’dzambawonekera mu mtambo padzaulu pa tampa.’ (Kuf 25:22; Mwam 16:2) Samuweri adanemba kuti: ‘Yahova adakhala padzaulu pa akerubi’ (1Sam 4:4); ndipo akerubi ‘akhambaimikira karo’ ya Yahova. (1Nkha 28:18) Tenepo, ‘nthawe zentse pomwe Mozeji akhapita mu tendi la mkonkhano kuti akalewelewe na Mulungu, iye akhambabva mafala kucokera padzaulu pa tampa ya thungwa la Umboni, pakati pa akerubi awiri, ndipo Mulungu akhambalewalewa naye.’ (Mirew 7:89) Patsogolo pace Djosuwe pabodzi na Fineya mkulu wa antsembe akhambalewalewambo na Yahova pa thungwa. (Djos 7:6-10; Wayer 20:27, 28) Tsono ni mkulu wa antsembe yekha omwe akhambapita mu Cipinda Cakucenesesa ndipo akhambawona thungwa. Iye akhayenda lini kukalewalewa na Yahova koma kukacita mwambo wa Ntsiku ya Kumpsinkha Pikado.—Mwam 16:2, 3, 13, 15, 17; Waheb 9:7.
Kufufudza Cuma Cauzimu
(Kufuluka 25:20) Akerubiwo an’funika kufuthulira, maphapidwe yawo m’dzaulu acimpsinkha tampayo na maphapidweyo. Akerubiwo an’funika kukhala uyu kutsogolo kwa mwanzace ndipo nkhope zawo zitsulimire padzaulu pa tampayo.
it-1 tsa. 432 ndi. 1
Kerubi
Bzifanikiso bza Akerubi bzomwe bzikhacita mbali ya bzombo bza tendi la mkonkhano lomwe lidamangidwa mu dambo. Akerubi wa Oro akhaimisidwa mphepete mwa tampa ya thungwa la Cipangano. Akerubiwo akhadanyang’anisana acimbatsulimisira nkhope zawo padzaulu pa tampayo ningati akunamata. Kerubi ali-wentse akhana maphapidwe mawiri yomwe yakhadafuthukira m’dzaulu yacimbapsinkha tampa mu njira yakuikhotcerera. (Kuf 25:10-21; 37:7-9) Ndipo cinguwo comwe cikhambakhukutidza tendi la mkonkhano na comwe cikhambagawa Cipinda Cakucena na Cipinda Cakucenesesa cikhana bzithunzi-thunzi bza Akerubi.—Kuf 26:1, 31; 36:8, 35.
(Kufuluka 25:30) Ndipo nthawe zentse umbaikhe pau zakuwonesera pa meza yomwe iri pamaso pangu.
it-2 tsa. 936
Pau zakuwonesera
Pau zakukwana 12 zikhambaikhidwa pa meza yomwe ikhali mu cipinda cakucena ca tendi la mkonkhano ayai templo, ndipo pau zimwezi zikhambacinjidwa ziciikhidwa pau zipsa sabudu iri-yentse. (Kuf 35:13; 39:36; 1Wam 7:48; 2Nkh 13:11; Neh 10:32, 33) Mafala caiyo ya Cihebereu yomwe yadaphatisidwa basa pakulewa bza pau zakuwonesera ni yakuti ‘pau ya pa nkhope.’ Nthawe zinango fala lakuti ‘nkhope’ limbathandauza ‘kuwonekera.’ (2Wam 13:23) Ndipo pau zakuwonesera kwa Yahova zikhali mphaso zomwe zikhambaperekedwa nthawe zentse. (Kuf 25:30) Pau zakuwonesera zimwezi zimbacemeredwambo kuti ‘pau zakulongedzedwa’ (2Nkha 2:4).
21-27 SETEMBRO
CUMA CA M’FALA LA MULUNGU | KUFULUKA 27-28
“Kodi Tikupfunza Ciyani na Bzakubvala Bzomwe Antsembe Akhambabvala?”
(Kufuluka 28:30) wepo un’dzaikha Urimu na Tumimu m’cakubvala ca ciyeruzo ca pacifuwa ndipo bzimwebzi bzin’dzambakhala pa mtima pa Aroni pomwe akuyenda kukawonekera kwa Yahova. Ndipo Aroni an’funika kumbanyamula bzinthu bzimwebzi nthawe zentse pomwe akuyenda kukawonekera kwa Yahova, kuti bzimbamuthandize kutonga Ajirayeri.
it-2 tsa. 1143
Urimu na Tumimu
Anyakupfunza Bibliya azinji ambakhulupira kuti Urimu na Tumimu bzikhali bzinthu bzomwe bzikhaphatisidwa basa pakufuna kuvimira. Ibzo bzimbacemeredwa kuti ‘bzinthu bzakupambulika bzakuvimirira’ mwakubverana na kasandulizidwe ka James Moffatt’s ka pa Kufuluka 28:30. Winango ambakumbuka kuti bzinthu bzakuvimirirabzi bzikhali bzitatu, cakuyamba cikhadanemba fala lakuti “inde,” cinango cikhadanemba fala lakuti “ne,” ndipo cakumalizira cikhalibe kunembedwa fala liri-lentse. Ibzo bzikhambabweresedwa ndipo bzikhambapereka mtawiro wa mbvunzo omwe wacitidwayo, ndipo cacitatu comwe cikhalibe kunembedwa cire cingadacoka kokha pakakhala palibe mtawiro. Winango ambakumbuka kuti pinango-pentse ikhali minyala miwiri yakuthathanyika, yomwe mbali ibodzi ikhali icena ndipo mbali inangoyi ikhali ipswipa. Ndipo ikathusidwa, mbali ziwiri zicenazi zikhathandauza “inde”, mbali ziwiri zipswipazi zikhathauza “ne”, ndipo mbali ibodzi icena na mbali ibodzi ipswipa bzikhathandauza kuti palibe mtawiro. Pa nthawe inango pomwe Sauli adabvunza mwakuphatisa basa nyantsembe penu akhafunika kupitiriza kucita nkhondo na afilisteu, iye alibe kupasidwa mtawiro. Pa kukumbuka kuti pinango-pentse m’bodzi pa amuna wace akhadacita pikado, iye adadandaula aciti: ‘Oh Mulungu wa Jirayeri ikhale Tumimu!’ Sauli na Jonatani adapambulidwa pa wanthu omwe akhali pamwepowo; pambuyo pace, adathusa bzinthu bzakuvimirira bzire kuti awone pa bziwiribzo. Pa cakucitika cimweci, bzikuwoneka kuti kudandaula komwe Sauli adacita kwakuti ‘ikhale Tumimu,’ kukhalewa bza mbali ibodzi ya bzinthu bza kuvimirira bzire, napo kuti pakhana kubverana pa mbali zentsezo.—1Sam 14:36-42.
(Kufuluka 28:36) “Ukonze kacirata kakuyetima kakupalangiridwa oro caiyo ndipo ukanembe mwakucita kudinda mafala yakuti: ‘Kucena ni kwa Yahova.’
it-1 tsa. 849 ndi. 3
Mkuma
Mkulu wa Antsembe wa Jirayeri. Duku la mkulu wa antseme wa Jirayeri likhana kacirata ka Oro kutsogolo komwe ni cizindikiro ca kubzipereka ndipo kakhadanembedwa mafala yakudinda yakuti: ‘Kucena ni kwa Yahova.’ (Kuf 28:36-38; 39:30) Bzikhali bzakufunika kuti mkulu wa antsembe akhale wakucena pakucita utumiki bwace, thangwe iye akhaimikira kunamata kwa Yahova. Ndipo mafala yomwe yakhadanembedwaya, yakhakumbusa Ajirayeri kufunika kwa kukhala wakucena pa kutumikira Yahova. Ndipo iye akhaimikirambo wantsembe mkululetu Jezu Kristu, omwe adasankhulidwa na Yahova kuti ambakotcerere kucena kwace.—Waheb 7:26.
(Kufuluka 28:42, 43) Ndipo uwakonzere makabudula mwakuphatisa basa nguwo kuti wanthu aleke kumbawawonera, ndipo makabudulayo yakhale yakucokera m’ciuno mpaka m’ntcafu. 43 Aroni na wana wace an’funika kumbabvala makabudulayo akakhala akupita mu tendi la mkonkhano ayai akakhala akubwera pa guwa la ntsembe kuti acite mabasa yawo pa mbuto yakucena, kuti aleke kukhala na mulandu omwe ungawacitise kuti afe. Limweri ni lamulo kwa nthawe yakusaya kumala kwa iye na kwa mbadwe zace zomwe zin’dzabwera pambuyo pace.
Kufufudza Cuma Cauzimu
(Kufuluka 28:15-21) “Iwepo ulukise cakubvala ca pacifuwa cakutonga naco mirandu. Cakubvalaci cin’funika kukonzedwa ninga momwe efode iriri. Ucikonze na Oro, usalu bwa azuli, ukuse bwa kore ya roxo, usalu bufuira ndipo usalubo bun’funika kukhala bufino bwakutsetengera bwino. 16 Cikafunyidwa cin’dzakhala na makhona manayi ndipo kutalimpha na khwankhwa lace bzin’dzakhala ninga cithatha ca boko. 17 Uciikhe mifolo minayi ya minyala. Mfolo wakuyamba ukhale wa minyala ya rubi, topaziyo, na esmeralda. 18 Mfolo waciwiri ukhale na minyala ya turquesa, Safira na Jaspe. 19 Mfolo wacitatu ukhale na minyala ya lexem, agata na ametixta. 20 Mfolo wacinayi ukhale wa minyala ya Kirizolito, onekisi, na jade. Minyala yentseyi in’funika kuikhidwa mu cakuikhira kandiyero ca Oro. 21 Minyala imweyi in’dzathandauza madzina 12 ya wana wa Jirayeri. Dzina liri-lentse lin’funika kudindidwa ninga momwe selo imbadindidwira. Dzina liri-lentse lin’kuthandauza libodzi mwa madzinza 12.
(Kufuluka 28:38) Kacirataka kan’dzakhala pa mkuma pa Aroni, ndipo iye ndiye omwe an’dzatawira penu munthu an’phonya mitemo yakulewa bza bzinthu bzakucena bzomwe Ajirayeri ambabzicenesa pa kubzipereka kuti bzikhale mphaso zakucena. Kaciratako kan’dzakhala pa mkuma pa Aroni nthawe zentse, kuti iwo abvumidwe na Yahova.
it-1 tsa. 1130 ndi. 2
Kucena
Bzifuwo na Bzinthu bza m’munda. Bzifuwo bzacimuna bzakuyamba kubadwa ninga bira wacimuna na tonde bzikhali bzakucena kwa Yahova ndipo bzikhafunika lini kulomboledwa. Bzifuwo bzimwebzi bzikhafunika kuperekedwa ntsembe ndipo mbali inango ikhaperekedwa kwa antsembe. (Mirew 18:17-19) Bzisapo bzakuyambirira na cakhumi bzikhalimbo bzakucena ninga momwe zikhaliri ntsembe zentse na mphaso zentse zomwe zikhacenesedwa kuti ziphatisidwe basa pa tendi la mkonkhano. (Kuf 28:38) Bzinthu bzakucena kwa Yahova bzikhali bzakupambulika ndipo bzikhafunika lini kuwoniwa ninga bzakusaya basa ayai kuphatisidwa basa mwakusaya kuthemera.
28 SETEMBRO–4 OUTUBRO
CUMA CA M’FALA LA MULUNGU | KUFULUKA 29-30
“Cakupereka kwa Yahova”
(Kufuluka 30:11, 12) Tenepo, Yahova adauza Mozeji kuti: 12 “Mukambacita kanembera na kulewenga wana wa Jirayeri, ali-wentse an’funika kumbapereka cakulombolera moyo wace pa nthawe ya kanemberayo, kuti aleke kugwedwa na tsoka akacita kanemberayo.
it-2 tsa. 764-765
Kanembera
Mu Dambo la Sinai. Pakufuna kulatiza kubvera kwawo lamulo la Yahova, Ajirayeri adacita kanembera wakuyamba mu dambo la Sinai mu gole laciwiri mu mwezi waciwiri pambuyo pa kufuluka ku Edjipito. Padasankhulidwa mtsogoleri m’dzinza liri-lentse kuti athandize Mozeji kucita basali na kunyang’anira kanemberayo. Sikuti likhali basa lakundonemba amuna wa magole 20 ayai kuposa kuti acite basa la ucikunda, thangwe cakutonga cikhalewambo kuti omwe aninembesawo akhafunika kupereka mtsonkho wa pereso yakukwana metade ya siklo ($1.10) kuti imbaphatisidwe basa pa tendi la mkonkhano. (Kuf 30:11-16; Mirew 1:1-16, 18, 19) Wentse omwe adanembesa akhalipo 603,550, kupambula Alevi omwe angadakatambira lini utaka. Iwo akhapereka lini mtsonkho wa pa tendi la mkonkhano ndipo ne akhauzidwa lini kuti acite basa la ucikunda.—Mirew 1:44-47; 2:32, 33; 18:20, 24.
(Kufuluka 30:13-15) Ali-wentse omwe an’bzinembesa an’dzafunika kupereka kati na kati ya siklo, yakubverana na siklo ya pa mbuto yakucena, yomwe njakundendemerana na majera 20. Kati na kati ya sikloyi ni cakupereka kwa Yahova. 14 Wentse omwe an’bzinembesa, omwe ana magole 20 yakubadwa ayai kuposa, an’dzacita cakuperekaci kwa Yahova. 15 Nyakudala an’funika lini kupereka siklo zizinji, ndipo ne nyakusauka an’funika lini kupereka pereso yomwe ikukwana lini kati na kati ya siklo, yomwe ni cakupereka kwa Yahova cakulombolera moyo wanu.
it-1 tsa. 502
Bzakupereka
Bzakupereka bzinango bzikhambacitika thangwe rakuti Cakutonga ndico cikhambakumbira kucita bzimwebzo. Pomwe Mozeji adacita kanembera wa wana wa Jirayeri, amuna wentse omwe akhana magole 20 ayai kuposa, akhafunika kupereka pereso ya kulombolera moyo wawo “metade ya siklo [pinango-pentse yakukwana $1.10] mwakubvera na siklo ya mbuto yakucena.” Cimweci cikhali ‘cakupereka kwa Yahova’ comwe cikhacitidwa na cakulinga cakumpsinkha pikado za moyo wawo na ‘pa basa lomwe likhacitidwa pa tendi la mkonkhano.’ (Kuf 30:11-16) Mwakubverana na mdziwi wa nkhani zaci Juda wakucemeredwa Josefo (The Jewish War, [A Guerra Judaica] VII, 218 [vi, 6]), cakuperekaci, comwe cikhali ‘cakupereka cakupambulika,’ cikhambadzaperekedwa gole liri-lentse.—2Nkha 24:6-10; Mat 17:24; onani IMPOSTO.
(Kufuluka 30:16) Iwepo un’funika kutambira kuna Ajirayeri kobiri ya prata yomwe njakumpsinkhira pikado kuti iphatisidwe pa mabasa ya pa tendi la mkonkhano. Kobiriyo ikhale cikumbuso pamaso pa Yahova, comwe cin’dzapasa phindu Ajirayeri, kuti cidzampsinkhe pikado zanu.”
Kufufudza Cuma Cauzimu
(Kufuluka 29:10) “Ungamala, ubwerese ng’ombe pa tendi la mkonkhano, ndipo Aroni na wana wace an’dzaikha manja yawo pa msolo wa ng’ombeyo.
it-1 tsa. 1029 ndi. 4
Manja
Kusanzika Manja. Kupambula kaphatisidwe basa ka manja komwe nkhakuzolowereka kale, manja yakhambasanzikidwa pa munthu ayai combo na bzakulinga bzakusiyana-siyana. Kusanzika manjaku kawiri-kawiri kukhambalatiza kukhazikisidwa, kulatiza kuti munthuyo ayai cinthuco cikubvumidwa ayai kutawiridwa. Pa msinda wakukhazikisidwa kwa untsembe, Aroni na wana wace adasanzika manja yawo pa msolo wa ng’ombe ing’ono na pa mabira mawiri yomwe yakhafuna kuperekedwa ntsembe, kulatiza kuti akhabvuma kuti bzirombobzo bzikhafuna kuperekedwa ntsembe thangwe ra iwo, kuti akhale antsembe wa Yahova Mulungu. (Kuf 29:10, 15, 19; Mwam 8:14, 18, 22) Pomwe Mulungu adauza Mozeji kuti asankhule Djosuwe kuti akhale mtsogoleri m’mbuto mwace, adamusanzika manja ndipo iye ‘adadzalidwa na mzimu wa luso’ acikwanisa kutsogolera Ajirayeri ninga momwe bzikhafunikira. (Bzak 34:9) Wanthu akhambasanzikidwambo manja pamsolo pawo bzomwe bzikhambalatiza kuti iwo akhafunikira kusimbidwa. (Ciy 48:14; Mar 10:16) Jezu Kristu adakhuya, ayai kusanzika manja yace pa wanthu winango omwe iye adapoza. (Mat 8:3; Mar 6:5; Lu 13:13) M’bzakucitika bzinango, mphaso ya mzimu wakucena idaperekedwa pomwe apostolo adacita kusanzika manja yawo. —Mab 8:14-20; 19:6.
(Kufuluka 30:31-33) “Ndipo udzauze wana wa Jirayeri kuti: ‘Yamweya yan’funika kupitiriza kukhala mafuta yangu yakudzozera, kwa mibadwo yanu yentse. 32 Palibe munthu omwe an’funika kudzola mafutaya, ndipo mun’funika lini kukonza mafuta mwakuphatisa basa bzinthu bzomwe bzimbaphatisidwa basa pakukonza mafutaya. Thangwe ni cinthu cakupambulika. Ndipo yan’funika kupitiriza kukhala cinthu cakupambulika kwa imwepo. 33 Ali-wentse omwe anikonza mafuta yakundendemerana na yamweya na kuyapswingisira munthu wakusaya kubvumizidwa, an’funika kuphedwa.’”
it-1 tsa. 114 ndi. 1
Wakudzozedwa, Kudzoza
Mu Cakutonga comwe Yahova adapereka kwa Mozeji, mukhana bzinthu bzinango bzomwe iye adabziikha, bzomwe bzingadaphatisidwa basa pa kukonza mafuta yakudzozera. Bzinthubzi bzikhali bzakupambulika kwene-kwene, ibzo bzikhali: mira, kanela wakununtcira, cálamo wakununtcira, cássia, na mafuta ya oliveira. (Kuf 30:22-25) Ikhali pikado ikulu kwene-kwene munthu kukonzambo mafuta ninga yamweya na kuyaphatisa basa pakucita bzinthu bzinango, ayai kuphatisa basa mwakusaya kubvumizidwa. (Kuf 30:31-33) Cimweci cikhali ciratizo ca kufunika na cakupambulika kwene-kwene cakutsimikizira kuti munthuyo wasankhulidwa kuti acite basalo mwa kudzozedwa na mafuta yakupambulikayo.