BIBLIYOTEKA YA PA INTERNETI ya Watchtower
Watchtower
BIBLIYOTEKA YA PA INTERNETI
Cinyungwe
  • BIBLIYA
  • MABUKHU
  • MITSONKHANO
  • Jezu Adapfunzisa Apostolo Wace Khalidwe la Kubzicepswa pa Paskwa Yakumalizira
    Jezu Ni Njira, Cadidi na Moyo
    • Jezu adapfunzisa khalidwe la kubzicepswa apostolo wace, mwa kutsuka nzayo zawo

      MSOLO 116

      Jezu Adapfunzisa Apostolo Wace Khalidwe la Kubzicepswa Pa Paskwa Yakumalizira

      MATEU 26:20 MARKO 14:17 LUKA 22:14-18 JUWAU 13:1-17

      • JEZU ADADYA PASKWA YAKUMALIZIRA PABODZI NA APOSTOLO WACE

      • IYE ADAPFUNZISA APOSTOLO WACE MWA KUTSUKA NZAYO ZAWO

      Pedru na Juwau adafika mwakamfulumize ku Jeruzalemu kuti akakonzekere Paskwa. Pambuyo pace Jezu pabodzi na anyakupfunza wace khumi adayendambo kumweko. Ndipo kumaulo, pomwe dzuwa likhamira, Jezu pabodzi na anyakupfunza wace adapolika m’phiri la Mioliva aciyenda ku Jeruzalemu. Imweyi idakhala nsiku yakumalizira kuwona kumira kwa dzuwa mpaka pomwe iye adzalamusidwa.

      Mu nthawe ing’ono-ng’ono Jezu pabodzi na anyakupfunza wace adafika mu mzindayo ndipo adayenda ku nyumba yomwe adakadyera Paskwa. Pomwe adafika ku nyumbayo adakwira nsikada mpaka kupita m’cipinda ca m’dzaulu. Atafika mkatimo adawona kuti bzense bzakufunikira pa msindayo bzakonzedwa kale. Jezu akhadikhirira na mtima wense msindayu, tenepo, iye adati: ‘Ndikhafunisisa kwene-kwene kudya namwe pabodzi Paskwayi, ndikanati kuboneresedwa.’—Luka 22:15.

      Magole mazinji m’mbuyomo, wanthu akhana cizolowezi cakumbapasa wanthu omwe abwera pa msinda wa Paskwa kopo ya vinyu kuti ambatambizane. Tsono pomwe Jezu adatambira kopo ibodzi, iye adacita mpembo acilewa kuti: ‘Tambirani kopoyi ndipo mwense mumwe mwakumbatambizana, tsono ndinkukuuzani kuti, ndin’dzamwa lini namwe pomwe cakumwa cakukonzedwa na mpesa mpaka Umambo bwa Mulungu kufika.’ (Luka 22:17, 18) Pomwe adalewa bzimwebzi bzidalatiziratu kuti infa yace iri pafupi.

      Pomwe msindayo uli mkati, padacitika cinthu cinango cakudabwisa. Jezu adalamuka, adakhundula cakubvala cace cakunja, ndipo adatenga tuwadya aciikha madzi m’basiya. Ndipo mu nthawe imweyire, munthu akatambira alendo akhafunika kuwonesesa kuti nyabasa wace atsuka nzayo za alendowo. (Luka 7:44) Pakuti pakhalibe mwenekaciro nyumbayo, Jezu ndiye omwe adacita basali. Ndipo ali-wense mwa apostolowo angadacita basali, koma palibe ne na m’bodziyo omwe adabzipereka kuti alicite. Kodi iwo alibe kucita basali thangwe rakuti wensenewo akhafuna kukhala mkulu? Tinkudziwa lini thangwe race, koma cadidi n’cakuti iwo adacita manyazi pomwe Jezu akhatsuka nzayo zawo.

      Jezu atafika pomwe pakhana Pedru, iye adalamba kutsukidwa nzayo zace ndipo adati: ‘Bzingakwanisike lini kuti imwepo mutsuke nzayo zangu.’ Jezu adati kwa iye: ‘Ndikasaya kutsuka nzawo zako, palibe comwe ungawine kwa ine.’ Tenepo Pedru adauza Jezu na mtima wense kuti: ‘Mbuya lekani kunditsuka nzayo zokha, koma munditsukembo manja na msolo kubodzi.’ Bzomwe Jezu adatawira bzidadabwisa kwene-kwene Pedru, iye adati: ‘Omwe wasamba m’thupi adacena kale ndipo an’funika lini kusamba pomwe, koma nzayo zokha. Tenepo, imwepo ndimwe wakucena, koma si mwense.’—Juwau 13:8-10.

      Jezu adatsuka nzayo za apostolo wace wense 12, kuphatanidzambo nzayo za Juda Sikaliyoti. Atamala kutsuka nzayo zawo na kubvala pomwe cakubvala cace cakunja, iye adakhala pomwe pa citawo aciwabvunza kuti: ‘Kodi munkubvesesa bzomwe ndakucitiranibzi? Imwepo mumbanditi “Mpfunzisi na Mbuya,” mumbalewa cadidi, thangwe ndinedi. Tenepo, penu ine, omwe ndine Mbuya na Mpfunzisi, ndatsuka nzayo zanu, imwepo mun’funikambo kumbatsukana nzayo zanu. Ndakupasani ciratizo, kuti mucitembo ninga momwe ndakucitiranimu. Mukadziwa bzinthu bzimwebzi, mun’dzakhala wakukondwa mukambabzicita.’—Juwau 13:12-17.

      Cimweci n’ciratizo cabwino ca kubzicepswa! Tenepo, ateweri wa Jezu akhafunika kutcenkha kufuna kukhala pa mbuto yakuyamba, ayai kubziwona kukhala wapadzulu, acimbafuna kutumikiridwa. M’mbuto mwace, iwo akhafunika kutewezera ciratizo ca Jezu, sikuti pa nkhani ya kutsuka nzayo za winango, koma kumbafunisisa kutumikira winango mwakubzicepswa na mwakusaya tsankhulo.

      • Pa nthawe ya msinda wa Paskwa, kodi bzomwe Jezu adauza apostolo wace bzidalatiza tani kuti infa yace ikhali pafupi?

      • N’thangwe ranyi bzikhali bzakudabwisa Jezu kutsuka nzayo za apostolo wace?

      • Kodi n’ciyani comwe Jezu adapfunzisa apostolo wace pomwe adacita basa lakunyozeka la kutsuka nzayo zawo?

  • Ciraliro ca Mbuya
    Jezu Ni Njira, Cadidi na Moyo
    • Jezu adayambisa na apostolo wace wakukhulupirika wakukwana khumi na m’bodzi

      MSOLO 117

      Ciraliro Ca Mbuya

      MATEU 26:21-29 MARKO 14:18-25 LUKA 22:19-23 JUWAU 13:18-30

      • JEZU ADAZIMBULA JUDA KUTI NDIYE OMWE AN’DZAMUPEREKA

      • JEZU ADAYAMBISA MSINDA WAKUKUMBUKIRA INFA YACE

      Akanati kuyambisa msinda wa Paskwa, Jezu adapfunzisa apostolo wace khalidwe lakubzicepswa pomwe adatsuka nzayo zawo. Pomwe udamala msinda wa Paskwa, Jezu adalewa mafala yomwe yakhadalewedwa kale na Davide kuti: ‘Munthu omwe ndikhakhala naye mwa mtendere, omwe ndikhamukhulupira, omwe ndikhadya naye cakudya cangu, wandiphindukira.’ Ndipo adalewa pomwe kuti: ‘M’bodzi wa imwepo an’ndipereka.’—Psalymo 41:9; Juwau 13:18, 21.

      Apostolowo adayamba kunyang’anisana ndipo ali-wense adabvunza kuti: ‘Mbuya, kodi ndine?’ Napo Juda Sikaliyoti adabvunzambo. Pakuti Juwau akhakhala pafupi na Jezu, Pedru adauza Juwauyo kuti abvunze kuti munthuyo ni mbani. Tenepo, Juwau adafenderera Jezu acimubvunza kuti: ‘Mbuya, kodi munthuyo ni mbani?’—Mateu 26:22; Juwau 13:25.

      Jezu adatawira kuti: ‘Ni ule omwe ndinimupasa dutswa la mkate lomwe ndinilinconca.’ Tenepo Jezu adatenga mkate aciunconca mu mbale yomwe ikhali pameza ndipo adapasa Juda, patsogolo pace adalewa kuti: ‘Mwana wa munthu ankucokadi ninga momwe Bzinembo bzimbalewera bza iye, koma tsoka munthu omwe ankupereka Mwana wa munthuyo! Bzingadakhala bwino munthu umweyu angadasaya kubadwa.’ (Juwau 13:26; Mateu 26:24) Patsogolo pace Sathani adayamba kutsogolera makumbukidwe ya Juda. Pakuti Juda akhacita kale bzinthu mwa cinyengo iye adabvuma kuti Sathani amuphatise basa ndipo bzimwebzi bzidacitisa kuti akhale ‘mwana wakudzapfudzidwa.’—Juwau 6:64, 70; 12:4; 17:12.

      Jezu adauza Juda kuti: ‘Bzomwe ukucita ubzicite mwakamfulumize.’ Pakuti Juda akhakoya kaxa ya kobiri, apostolo winangowo akhakumbuka kuti Jezu akhamuuza kuti: ‘“Agule bzinthu bzense bzakufunikira bza cikondweso,” ayai kuti apereke cinthu ciri-cense kwa anyakusauka.’ (Juwau 13:27-30) Koma Juda adacoka kuti akanyang’ane njira yakuperekera Jezu.

      Usiku bomwe adacita msinda wa Paskwa, Jezu adayambisa msinda unango. Iye adatenga mkate, adapemba, adaubedula aciupereka kwa apostolo wace kuti adye. Pomwe adawapasa adalewa kuti: ‘Mkateyu unkuthandauza thupi langu lomwe lin’dzaperekedwa thangwe ra imwepo. Pitirizani kumbacita bzimwebzi pakundikumbukira.’ (Luka 22:19) Apostolowo akhapasirana mkateyo kuti ali-wense adye.

      Patsogolo pace, adatenga kopo ya vinyu, adapemba aciipereka kwa apostolo wace. Ali-wense adamwa pang’ono. Pomwe apostolowo akhamwa Jezu adalewa kuti: ‘Kopoyi inkuimira mpangano upsa mwa mulopa wangu, omwe un’dzatayidwa thangwe ra imwepo.’—Luka 22:20.

      Mwa kucita bzimwebzi Jezu adakhazikisa msinda wakukumbukira infa yace ndipo ateweri wace an’funika kucita msindayu pa Nisani 14 gole liri-lense. Pakucita msinda umweyu ambakumbukira bzomwe Jezu pabodzi na Baba wace adacita pakuthandiza wanthu wakukhulupirika kutsudzulidwa ku pikado na infa. Msinda wa Paskwa omwe Jezu adaucita ukhana thandauzo lakusiyana na Paskwa yomwe Ajuda akhacita, thangwe msindayu udalatiza kuti cipulumuso cacadidi cikhali lini kokha kwa Ajudawo koma kwa ali-wense omwe angakhulupire Jezu.

      Jezu adalewa kuti ‘mulopa wace un’dzataidwa thangwe ra wanthu azinji kuti alekereredwe pikado zawo.’ Winango omwe an’dzalekereredwa pikado zawo ni apostolo wace pabodzi na wanthu winango wakukhulupirika. Wanthu amwewa ndiwo omwe an’dzakatonga pabodzi na Jezu mu Umambo bwa Baba wace.—Mateu 26:28, 29.

      • Kodi ni polofesiya iponi ya m’Bibliya yomwe Jezu adailewa, ndipo adaindendemeza na ciyani?

      • Kodi Jezu adauza Juda kuti acite ciyani, ndipo apostolo winangowo akhakumbuka kuti Jezu akhamuuza kuti acite ciyani?

      • Kodi ni msinda uponi omwe Jezu adauyambisa, ndipo cakulinga cace cikhali ciponi?

  • Anyakupfunza wa Jezu adanesana kuti mkulu mbani
    Jezu Ni Njira, Cadidi na Moyo
    • Apostolo wa Jezu ankunesana kuti mbani mkulu pakati pawo

      MSOLO 118

      Anyakupfunza Wa Jezu Adanesana Kuti Mkulu Mbani

      MATEU 26:31-35 MARKO 14:27-31 LUKA 22:24-38 JUWAU 13:31-38

      • JEZU ADAPEREKA MALANGO YAKULEWA BZA KUFUNISISA KUKHALA NA UDINDO BWA PADZULU

      • JEZU AKHADALEWERATU KUTI PEDRU AN’DZAMULAMBA

      • ATEWERI WA JEZU AMBADZIWIKA NA LUFOYI

      Usiku bwakumalizira na anyakupfunza wace, Jezu adawapfunzisa khalidwe labwino la kubzicepswa mwa kutsuka nzayo zawo. N’thangwe ranyi bzikhali bzakufunika kuti awapfunzise bza khalidwe limweri? Thangwe ndakuti iwo akhaneseka kulatiza khalidweri. N’cadidi kuti iwo akhatumikira Mulungu na mtima wense, koma akhana bvuto lakufunisisa kukhala mkulu pakati pawo. (Marko 9:33, 34; 10:35-37) Ndipo usiku bumwebule bvuto lawolo lidawonekera pomwe.

      Apostolo adayamba ‘kunesana kuti mbani mkulu pakati pawo.’ (Luka 22:24) Bzinkuwoneka kuti Jezu adasunama kwene-kwene pomwe adawona apostolowo ankunesana pomwe! Tsono n’ciyani comwe Jezuyo adacita?

      M’mbuto mwa kuwapopotera thangwe ra khalidwe lawolo, mwa kugwa mpfuwa Jezu adawauza kuti: ‘Atongi wa wanthu ambaponderezana, ndipo omwe ambakhala na udindo ambacemeredwa anyakupereka bzabwino. Tsono imwepo lekani kukhala ninga amwewa. . . . Kodi mkulu nguponi, ni omwe ankudya pameza ayai omwe ankutumikira?’ Patsogolo pace, adawakumbusa bza ciratizo comwe nthawe zense akhawauza, ndipo adalewa pomwe kuti: ‘Koma ine ndiri pakati panu ninga mtumiki.’—Luka 22:25-27.

      Napo kuti anyakupfunzawo akhambaphonyesa bzinthu bzinango, iwo akhali wakukhulupirika thangwe adapitiriza kukhala na Jezu pa nthawe yomwe akhagumana na mabvuto yakusiyana-siyana. Tenepo, iye adalewa kuti: ‘Ndin’cita namwe mpangano upsa ninga momwe baba wangu adacita nane mpangano wa umambo.’ (Luka 22:29) Iwo akhali ateweri wakukhulupirika wa Jezu. Ndipo na mpanganoyu iye adawatsimikizira kuti an’dzatonga naye pabodzi mu Umambo bwa Mulungu.

      Napo kuti apostolowo akhana mwayi wakukatonga pabodzi na Jezu, pa nthaweyi iwo akhali wanthu wakuperewera. Jezu adawauza kuti: ‘Sathani an’funa kuti imwepo mupepetedwe ninga tirigu,’ omwe ambambuluka akambapepetedwa. (Luka 22:31) Jezu adawacenjezambo kuti: ‘Usiku buno muti mugwe mwense thangwe ra inepano, pakuti bzidanembedwa: “Ndin’dzapweteka m’busa, ndipo mabira ya pa thimulo yan’dzabalalika.”’—Mateu 26:31; Zakariya 13:7.

      Koma Pedru adalewa na mtima wense kuti: ‘Napo wensewa acikuthawani, ine cipo ndicidzakuthawani!’ (Mateu 26:33) Tsono Jezu adauza Pedru kuti usiku bumwebule, iye an’dzamulamba katatu congwe anati kulira. Ndipo Jezu adathumizira pomwe kuti: ‘Ndakukumbirira kuti cikhulupiro cako cileke kuthima; ndipo iwepo, ukadzabwerera, dzawalimbise abale wakowa.’ (Luka 22:32) Koma Pedru adalewa kuti: ‘Napo bzicimbafunika kufa namwe pabodzi, cipo ndicidzakulambani.’ (Mateu 26:35) Ndipo anyakupfunza winango wale adalewambo bzibodzi-bodzibzo.

      Jezu adauza anyakupfunza wace kuti: ‘Ndin’bakakhala namwe mu nthawe yakucepa. Imwepo mun’dzandinyang’ana, ndipo ninga momwe ndawauzira Ajuda: “Komwe inepano ndiniyenda, imwepo mungakuyende lini,” ndipo tsapano ndinkukuuzanimbo bzimwebzi. Ndin’kukupasani Cakutonga cipsa cakuti mumbafunane mwekha-mwekha; ninga momwe ine ndidakufunirani, imwepo mumbafunanembo mwekha-mwekha. Na bzimwebzi, wense an’dzadziwa kuti ndimwe anyakupfunza wangu, mukambafunana.’—Juwau 13:33-35.

      Pomwe Jezu adalewa kuti anikhala pabodzi na anyakupfunza wace mu kanthawe kakucepa basi, Pedru adamubvunza kuti: ‘Mbuya, kodi mukuyenda kuponi?’ Jezu adamutawira kuti: ‘Komwe ine ndikuyenda, iwepo unganditewere lini tsapanopapa, koma un’dzanditewera kutsogolo.’ Pomwe adabva bzimwebzi, Pedru adadabwa kwene-kwene, ndipo adalewa kuti: ‘Mbuya, thangwe ranyi ndingakutewereni lini tsapanopapa? Inepano ndin’dzapereka moyo wangu thangwe ra imwepo.’—Juwau 13:36, 37.

      Ndipo Jezu adakumbusa apostolowo bza nthawe yomwe iye adawatumiza kuti akapalizire ku Galileya. Pa nthawe imweyire, adawauza kuti akhafunika lini kunyamula cikhwama ca kobiri ne budu la cakudya. (Mateu 10:5, 9, 10) Ndipo iye adawabvunza kuti: ‘Kodi pana cinthu comwe mudacisaya?’ Iwo adatawira kuti: ‘Nee!’ Tsono n’ciyani comwe akhafunika kucita m’nsiku zakutsogolo? Jezu adawauza kuti: ‘Omwe ana cikhwama ca kobiri anyamule, pabodzi na budu la cakudya, ndipo omwe alibe mphanga, agulise cakubvala cace ca kunja kuti agule ibodzi. Pakuti ndinkukuuzani kuti mafala yense yomwe yadanembedwa, yati yakwanisike mwa ine. Mafalayo njakuti, “Iye akhawonedwa ninga m’bodzi wa wanthu wakusaya kubvera malamulo.” Bzimwebzi bzinkukwanisika mwa ine.’—Luka 22:35-37.

      Pomwe Jezu akhalewa mafalaya, iye akhathandauza nthawe yomwe iye an’dzamanikidwa pa muti wakuzunzidwira pabodzi na akapondo ayai wanthu wakusaya kubvera malamulo. Patsogolo pace, apostolo wace angadadzazunzidwambo kwene-kwene. Apostolowo adawona kuti akhadakonzeka tenepo, adalewa kuti: ‘Mbuya, tina mphanga ziwiri.’ Jezu adawatawira kuti: ‘Zimwezi n’zakukwanira.’ (Luka 22:38) Pomwe anyakupfunzawo adalewa kuti ana mphanga ziwiri, bzidacitisa kuti Jezu awone mpata wakuwapfunzisira nfundo inango yakufunika kwene-kwene.

      • N’thangwe ranyi anyakupfunza wa Jezu adapopotezana, ndipo Jezu adabva tani pomwe adawona bzimwebzi?

      • Kodi ni mwayi uponi omwe anyakupfunzawo an’dzaugumana thangwe ra mpangano omwe iwo adacita na Jezu?

      • Kodi n’ciyani comwe Jezu adauza Pedru thangwe ra kubzithemba kwace?

  • Jezu ni Njira, Cadidi, na Moyo
    Jezu Ni Njira, Cadidi na Moyo
    • Jezu ali m’cipinda ca padzulu na apostolo wace 11 wakukhulupirika

      MSOLO 119

      Jezu Ni Njira, Cadidi Na Moyo

      JUWAU 14:1-31

      • JEZU ADAYENDA KUKAKONZA MBUTO

      • JEZU ADAPICIRA ANYAKUPFUNZA WACE KUTI AN’DZAWATUMIZIRA MTHANDIZI

      • BABA NI MKULU KUPOSA JEZU

      Pomwe udamala msinda wa cikumbuso, Jezu adapitiriza kukhala m’cipindaco na apostolo wacewo. Iye adawalimbisa aciti: ‘Mtima wanu mbauleke kuneseka; khulupirani Mulungu, ndipo khulupiranimbo inepano.’—Juwau 13:36; 14:1.

      Pakufuna kulimbisa anyakupfunza wace kuti aleke kudzacita thupo iye akadzacoka, Jezu adawauza kuti: ‘M’nyumba mwa Babangu muna mbuto zizinji zakukhala. . . . Tsono inepano ndikayenda, ndicikakukonzerani mbutozo, ndin’dzabwera pomwe kudzakutengani, kuti mudzayende kukakhala nande komwe ndin’khala ineko.’ Jezu akhadasala pang’ono kuyenda kudzulu, tsono apostolo wace akhalibe kubvesesa bzimwebzo. Ndipopa Thomasi adabvunza kuti: ‘Mbuya, ifepano tin’dziwa lini komwe imwepo munkuyenda. Kodi njirayo tingaidziwe tani?’—Juwau 14:2-5.

      Jezu adamutawira kuti: ‘Inepano ndine njira, cadidi na moyo.’ Na mafalaya, Jezu akhathandauza kuti, ule omwe animukhulupira pabodzi na kukhulupira mapfunziso yace, acitewezerambo bzomwe iye akhacita pa moyo wace, ndiye omwe angadadzapita m’nyumba ya kudzulu ya Baba wace. Jezu adati: ‘Palibe omwe angafike kuna Baba, acisaya kupita na kwa inepano.’—Juwau 14:6.

      Firipi akhamutetekera na tceru, ndipo adakumbira kuti: ‘Mbuya tilatizeni Babayo, ndipo bzimwebzo bzin’tikwanira.’ Bzinkuwoneka kuti Firipi akhafuna kuwona Mulungu m’matsomphenya ninga momwe bzidacitikira kwa Mozeji, Eliya na Zaiya. Tsono apostolowo akhana cinthu cinango cabwino kuposa matsomphenya yomwe atumiki wa Mulungu wale adawona. Jezu adabvekesa bzimwebzi mwakulewa kuti: ‘Ndinkukhala pabodzi na imwepo kwa nthawe ikulu, napo bziri tenepo, kodi Firipi ukanati kundidziwa? Ule omwe an’ndiwona, ambakhala ankuwonambo Baba.’ Jezu akhana makhalidwe ninga ya Babace, tenepo, kukhala pabodzi na Jezuyo na kumbawona makhalidwe yaceyo, bzikhali ninga kuwona Baba wacewo. N’cadidi kuti Baba ni mkulu kuposa mwanayo, ndipopa Jezu adati: ‘Bzinthu bzomwe inepano ndimbalewa kwa imwepo, ndimbandolewa lini bza mu msolo mwangu.’ (Juwau 14:8-10) Tenepo, anyakupfunzawo adakwanisa kuwona kuti bzomwe Jezu akhapfunzisa bzikhacokera kwa Babace.

      Apostolo adawona Jezu ankucita bzinthu bzakudabwisa pabodzi na kumubva ankupalizira bzipsa bzabwino bza Umambo bwa Mulungu. Tsono, Jezu adawauza kuti: ‘Omwe an’khulupira ine, an’dzacitambo mabasa yomwe inepano ndinkucitaya; ndipo an’dzacita mabasa makulu kuposa yamweya.’ (Juwau 14:12) Jezu akhafuna lini kulewa kuti anyakupfunzawo angadadzacita bzakudabwisa bzikulu kuposa bzomwe iye adacita. M’mbuto mwace, iye akhafuna kulewa kuti apostolowo angadadzapalizira kwa nthawe itali, ku madera yakutali na kwa wanthu azinji.

      Pomwe Jezu angadadzayenda kudzulu, apostolowo akhafunika lini kubzibva ninga kuti asiyidwa. Iye adawapicira kuti: ‘Ciri-cense comwe mun’kumbira m’dzina langu, ine ndin’dzacita.’ Ndipo adawauzambo kuti: ‘Inepano ndin’dzakumbira Baba wangu, ndipo iye an’dzakupasani mthandizi munango omwe mun’dzakhala naye nthawe zense. Mthandiziyo ni mzimu wa cadidi.’ (Juwau 14:14, 16, 17) Iye akhawatsimikizira kuti iwo angadadzatambira mzimu wakucena omwe ungadadzawathandiza, ndipo iwo adautambiradi pa msinda wa Pentekosite.

      Patsogolo pace Jezu adalewa kuti: ‘Kwasala kanthawe kakucepa ndipo dziko lin’dzandiwona lini pomwe. Koma imwepo mun’dzandiwona pakuti ndina moyo ndipo imwepo mun’dzakhalambo na moyo.’ (Juwau 14:19) Pakulewa mafalaya, Jezu akhathandauza kuti akadzalamusidwa, anyakupfunzawo angadadzamuwona na thupi ninga lathuli, ndipo kutsogolo anyakupfunzawo angadadzalamusidwambo na mathupi yauzimu kuti akakhale naye kudzulu.

      Tsapano Jezu adalewa nfundo yakusaya kunesa kubvesesa. Iye adati: ‘Munthu, omwe an’bvuma bzakutonga bzangu, acibzikoya, umweyo ndiye ambandifuna. Ndipo munthu, omwe ambandifuna inepano, Baba wangu an’dzamufunambo, ndipo inepano ndin’dzamufunambo ndipo ndin’dzabziwonesera bwino-bwino kwa iye.’ Tenepo mpostolo Juda, omwe akhacemeredwambo kuti Tadeu, adabvunza kuti: ‘Mbuya, thangwe ranyi mukufuna kubziwonesera bwino-bwino kwa ifepano, koma sikuti kwa dzikoli?’ Jezu adamutawira kuti: ‘Penu munthu ambandifuna, an’dzabvera mafala yangu, ndipo Baba wangu an’dzamufunambo . . . Tsono munthu omwe ambandifuna lini, ambabvera lini mafala yangu.’ (Juwau 14:21-24) Mwakusiyana na ateweri wa Jezu, wanthu wa m’dzikoli ambamukhulupira lini kuti ni njira, cadidi na moyo.

      Pambuyo pakuti Jezu ayenda kudzulu, kodi anyakupfunza wace angadakumbukira tani bzinthu bzense bzomwe iye akhadawapfunzisa? Jezu adalewa kuti: ‘Mthandizi, omwe ni mzimu wakucena omwe Baba an’dzatumiza m’dzina langu, un’dzakupfunzisani bzinthu bzense, ndipo un’dzakukumbusani bzinthu bzense bzomwe ndidakuuzani.’ Mafala ya Jezuya yadalimbisa apostolowo, pakuti iwo akhadawona kale Jezu ankucita bzinthu bzakudabwisa mwakuthandizidwa na mzimu wakucena. Ndipo Jezu adathumizira, aciti: ‘Ndikukusiirani mtendere; ndikukupasani mtendere wangu. . . . Lekani kuneseka mu mtima mwanu, nee kucita mantha.’ (Juwau 14:26, 27) Apostolowo akhana mathangwe yakubveka kuti aleke kuneseka mu mtima mwawo, pakuti iwo angadadzatsogoleredwa pabodzi na kukhotcereredwa na Baba wa Jezu.

      Anyakupfunzawo akhadasala pang’ono kuwona umboni bwakulatiza kuti Mulungu angadadzawakhotcereradi. Jezu adati: ‘Ankubwera mtongi wa dziko. Ndipo iye alibe mphanvu yakundicita cinthu.’ (Juwau 14:30) Sathani adakwanisa kupumpsa Juda. Tsono Sathani alibe kukwanisa kupumpsa Jezu kuti aphonyere Mulungu, pakuti iye akhalibe pikado. Ndipo angadakwanisa lini kucitisa kuti Jezu aleke kulamusidwa. N’thangwe ranyi? Jezu adalewa kuti: ‘Ndinkucita ninga momwe Baba wanguyo adandiuzira.’ Tenepo Jezu akhana citsimikizo cense cakuti Baba wace angadadzamulamusa.—Juwau 14:31.

      • Kodi Jezu akhadasala pang’ono kuyenda kuponi? Ndipo iye adauza Thomasi kuti angadafika tani kumweko?

      • Kodi Firipi akhafuna kuti Jezu acite ciyani?

      • Kodi ni mu njira iponi yomwe ateweri wa Jezu angadadzacita mabasa mazinji kuposa yace?

      • Pakuti Yahova ni mkulu kuposa Jezu, kodi Jezuyo akhana citsimikizo ciponi?

  • Anyakupfunza Akhali Ninga Mithambi Yakubala Bzisapo Ndipo Akhalimbo Axamwali wa Jezu
    Jezu Ni Njira, Cadidi na Moyo
    • Jezu ankulewalewa na apostolo wace atasala pang’ono kucoka mu cipinda capadzulu

      MSOLO 120

      Anyakupfunza Akhali Ninga Mithambi Yakubala Bzisapo Ndipo Akhalimbo Axamwali Wa Jezu

      JUWAU 15:1-27

      • MUTI WA MPESA WACADIDI NA MITHAMBI YACE

      • BZOMWE MUNTHU ANGACITE KUTI APITIRIZE KUFUNIDWA NA JEZU

      Jezu akhadamala kulimbisa apostolo wace wakukhulupirika. Kukhadadoka kwene-kwene, ndipo pinango pakhali pakati pa usiku. Tsapano Jezu adafotokozera apostolowo there lakulimbisa kwene-kwene.

      Iye adayamba kufotokoza therelo mwakulewa kuti: ‘Inepano ndine mpesa caiwo, ndipo Baba wangu ndiye mulimi.’ (Juwau 15:1) Thereli lidandendemerana na mafala yomwe yakhadalewedwambo kale magole mazinji m’mbuyomo pakulewa bza mtundu wa wana wa Jirayeri omwe ukhadziwika ninga muti wa mpesa wa Yahova. (Jeremiya 2:21; Ozeya 10:1, 2) Tsono pa nthaweyi Yahova akhadaulamba mtunduyo. (Mateu 23:37, 38) Tenepo, mu thereli, Jezu adafotokoza nfundo ipsa. Jezu adalewa kuti iye akhali muti wa mpesa omwe Baba wace akhambaulimilira kucokera pomwe Jezuyo adabatizidwa m’gole la 29 EC. Tsono bzomwe Jezu adalewa, bzidalatiza kuti muti wa mpesayo ukhaimira bzinthu bzinango sikuti Jezu yekhayo. Iye adalewa tenepa:

      ‘Mthambi uli-wense omwe umbabala lini bzisapo mwa ine, [Baba wangu] ambaucosa, ndipo uli-wense omwe umbabala bzisapo, iye ambautunthula kuti ubale bzisapo bzizinji. . . . Ninga momwe mthambi ungabalembo lini cisapo mwa iwo okha ukasaya kupitiriza kukhala wakuphatirira mpesayo. Ine ndine mpesa; imwepo ndimwe mithambi yace.’—Juwau 15:2-5.

      Jezu akhadapicira anyakupfunza wace wakukhulupirika kuti pambuyo pa kuyenda kudzulu, iye angadadzawatumizira mthandizi, omwe ni mzimu wakucena. Patandopita nsiku 51, apostolowo pabodzi na wanthu winango adatambira mzimuyo, ndipo kuyambira nthawe imweyo, iwo adakhala mithambi ya muti wa mpesayo. Ndipo bzikhafunika kuti ‘mithambi’ yense ipitirize kukhala yakuphatana mwa Jezu. Thangwe ranyi bzimwebzi bzikhali bzakufunika?

      Jezu adalewa kuti: ‘Omwe an’pitiriza kukhala wakuphatana nande, ndipo inembo ndicipitiriza kuphatana naye, munthu umweyo an’dzabala bzisapo bzizinji, pakuti mukalekana nande palibe comwe mungacite.’ Anyakupfunza wa Jezu omwe akhali ninga ‘mithambi’ ya muti wa mpesa, angadabala bzisapo mwa kutewezera makhalidwe ya Jezu, kupalizira bzipsa bzabwino na nyongo, pabodzi na kuthandiza wanthu kukhala anyakupfunza wace. Tsono, n’ciyani cingadacitika penu munthu angadasiya kukhala wakuphatana na Jezu acisiyambo kubala bzisapo? Jezu adalewa kuti: ‘Penu munthu an’khala lini wakuphatana nande, an’dzathusidwa kunja.’ Ndipo Jezu adathumizira kuti: ‘Mukapitiriza kukhala wakuphatana nande, mucipitirizambo kukoya mafala yangu, imwepo mungakumbire ciri-cense comwe mungafuneco, ndipo cin’dzakucitikirani.’—Juwau 15:5-7.

      Patsogolo pace, Jezu adabwerezera nfundo yomwe akhadailewa kale kawiri-kense m’mbuyomo. Nfundoyo ikhali ya kufunika kwa kumbabvera bzakutonga. (Juwau 14:15, 21) Jezu adalewa bzinthu bzomwe bzidathandiza apostolowo kudziwa penu akhabvera bzakutonga bzace. Iye adalewa kuti: ‘Mukakoya bzakutonga bzangu, mun’dzakhala mu lufoyi langu, ninga momwe inepano ndakoyera bzakutonga bza Baba, ndicikhala mu lufoyi lace.’ Tsono munthu omwe ambafuna Mulungu na Jezu, an’funika kucitambo bzinthu bzinango. ‘Cakutonga cangu n’cici: mumbafunane mwekha-mwekha ninga momwe ine ndakufunirani. Palibe omwe ana lufoyi likulu kuposa la munthu omwe wapereka moyo wace thangwe ra axamwali wace. Imwepo ndimwe axamwali wangu, mukacita bzomwe ndinkukuuzani.’—Juwau 15:10-14.

      Patandopita maora mang’ono-ng’ono Jezu adapereka moyo wace, m’mbuto mwa wanthu wense omwe ambamukhulupira, ndipo bzimwebzi bzidalatiza lufoyi likulu lomwe iye analo. Bzomwe Jezu adacitabzi bzidathandiza ateweri wace kumbatewezera ciratizo cace pa kulatizana lufoyi la kubvuma kubonererana. Lufoyi limweri limbathandiza wanthu kuzindikira Akristau wacadidi ninga momwe Jezu adalewera kuti: ‘Na bzimwebzo, wense an’dzadziwa kuti ndimwe anyakupfunza wangu, mukambafunana.’—Juwau 13:35.

      Pinango apostolo wa Jezu adabvesesa thangwe race Jezuyo adawacemera kuti ‘axamwali.’ Iye adalewa kuti: ‘Koma inepano ndin’kucemerani axamwali, thangwe ndidakuzimbulirani bzense bzomwe ndidabva na Babangu.’ Apostolowo akhana mwayi ukulu kwene-kwene wa kukhala axamwali wa Jezu na kudziwa bzomwe Baba wace akhadamuuza! Tsono kuti apitirize kukhala wakuphatana na Jezuyo iwo akhafunika ‘kupitiriza kubala bzisapo.’ Ndipo Jezu adawauza bzomwe bzingadacitika penu iwo angadapitiriza kumbabvera malangoyo. Iye adati: ‘Ciri-cense comwe mungakumbire kwa Baba mu dzina langu, iye an’dzakupasani.’—Juwau 15:15, 16.

      Anyakupfunza wa Jezu, omwe akhali ninga ‘mithambi’ ya muti wa mpesa, angadakwanisa kupirira mabvuto yomwe akhadasala pang’ono kugumana nayo, penu iwo angadapitiriza kumbafunana. Iye adawacenjeza kuti dziko lingadadzawawenga, tsono adawalimbisa kuti: ‘Penu dziko limbakuwengani, imwepo mun’dziwa kuti lidayamba kuwenga ine linati kuwenga imwepo. Bzingadakhala kuti mumbacita mbali ya dziko, iro lingadakufunani. Tsono pakuti mumbacita lini mbali ya dziko, thangwe ine ndidakusankhulani m’dzikoli, ndipopa dzikoli limbakuwengani.’—Juwau 15:18, 19.

      Jezu adalewa pomwe cinthu cinango comwe cingadacitisa kuti dziko limbawenge atumiki wace. Iye adati: ‘An’dzakucitirani bzensenebzi thangwe ra dzina langu, pakuti iwo ambamudziwa lini omwe adandituma.’ Jezu adalewa kuti bzakudabwisa bzomwe iye akhacita bzidacitisa kuti wanthu omwe akhamuwenga akhale na mulandu pamaso pa Mulungu. Iye adati: ‘Ndingadakhala ndiribe kucita mabasa yamweya, yomwe yakhanati kucitidwa kale na munthu munango, iwo angadakhala alibe mulandu. Tsono iwo adayawona, ankundizonda, ndipo ankuzondambo Baba wangu.’ Bzomwe wanthu adacita bza kuwenga Jezu, bzidakwanirisa mapolofesiya.—Juwau 15:21, 24, 25; Psalymo 35:19; 69:4.

      Jezu adawapicira pomwe kuti angadadzawatumizira mthandizi, omwe ni mzimu wakucena. Mzimu wakucenayu ndiwo umbathandiza ateweri wa Jezu kucitira ‘umboni,’ komwe ni kubala bzisapo.—Juwau 15:27.

      • Mu there la Jezu, kodi mbani ankuimira mulimi, mpesa na mithambi?

      • Kodi Mulungu ambadikhira kuti mithambi ibereke bzisapo bziponi?

      • Kodi anyakupfunza wa Jezu akhafunika kucita ciyani kuti akhale axamwali wace, ndipo n’ciyani comwe cingadawathandiza kulimbana na ciwengo ca dzikoli?

  • ‘Khwimikani! Ine Ndalikunda Dziko’
    Jezu Ni Njira, Cadidi na Moyo
    • Apostolo ankusunama pomwe Jezu ankuwauza kuti an’dzazunzidwa

      MSOLO 121

      Khwimikani! Ine Ndalikunda Dziko

      JUWAU 16:1-33

      • PAKHADASALA PANG’ONO KUTI APOSTOLO ALEKE KUMUWONA POMWE JEZU

      • MSUNAMO WA APOSTOLO UDASANDUKA CIKONDWESO

      Jezu na apostolo wace akhadakonzeka kuti acoke mu cipinda capadzulu momwe akhadacitira msinda wa Paskwa. Tsono akanati kucoka, Jezu adawapasa malango yanango. Iye adati: ‘Ndalewa bzimwebzi kuti muleke kukhukhumudwa.’ Thangwe ranyi cenjezoli likhali lakufunika? Jezu adati: ‘Wanthu an’dzakuthothani m’sinagoga. N’cadidi nthawe ikubwera yomwe ali-wense omwe an’dzakuphani, an’dzakumbuka kuti acita utumiki bwakupambulika kwa Mulungu.’—Juwau 16:1, 2.

      Pomwe apostolo adabva bzimwebzo, pinango iwo adakhala na thupo kwene-kwene. Napo Jezu akhadawauza kale kuti dziko lingadadzawazonda, iye akhanati kuwazimbulira kuti iwo angadadzaphedwa. N’thangwe ranyi? Iye adati: ‘Ndiribe kukuuzani bzinthu bzimwebzi pakutoma, thangwe ndikhali pabodzi namwe.’ (Juwau 16:4) Pakuti Jezu akhadasala pang’ono kuyenda, iye adadzawazimbulira bzimwebzi na cakulinga cakuwakonzekeresa kuti aleke kudzakhukhumudwa kutsogolo.

      Jezu adapitiriza kulewa kuti: ‘Tsapano ndinkuyenda kwa Ule omwe adandituma; ndipo palibe ali-wense wa imwepo omwe ankundibvunza kuti: “Munkuyenda kuponi?”’ Usiku bumwebule, apostolowo akhadabvunza kale Jezu komwe iye akhafuna kuyenda. (Juwau 13:36; 14:5; 16:5) Pomwe apostolowo adabva kuti angadadzazunzidwa, iwo adasunama kwene-kwene. Ndipo thangwe ra msunamo wawo, iwo alibe kukwanisa kubvunza Jezu bza mbiri yomwe iye angadadzakhala nayo ninga mambo na momwe iye angadadzathandizira wanthu omwe ambatumikira Mulungu. Pomwe Jezu adawona kuti apostolowo akhadasunama, iye adati: ‘Tsono thangwe rakuti ndalewa bzimwebzi kwa imwepo, msunamo wadzala m’mitima mwanu.’—Juwau 16:6.

      Patsogolo pace Jezu adalewa pomwe kuti: ‘Ndinkuyenda kuti imwepo mugumane phindu. Pakuti ndikasaya kuyenda, ndiye kuti mthandizi ule angabwere lini kwa imwepo. Koma ndikayenda, ndin’dzamutumiza kwa imwepo.’ (Juwau 16:7) Kuti anyakupfunzawo atambire mzimu wakucena, cakuyamba bzikhafunika kuti Jezu afe, patsogolo pace alamusidwe, aciyenda kudzulu. Pambuyo pakuyenda kudzulu, ni pomwe Jezu angadadzatumiza mzimu wakucena omwe ungadathandiza wanthu wace pansi pano.

      Mzimu wakucena ungadadzapereka ‘umboni bwakutsimikizika ku dzikoli pakulewa bza pikado, cirungamo na ciyeruzo.’ (Juwau 16:8) Mzimu wakucena udapereka umboni bwakutsimikizika kuti Jezu akhalidi mwana wa Mulungu napo wanthu alibe kumukhulupira. Pomwe Jezu adayenda kudzulu bzidalatiziratu padeca kuti iye akhali munthu wakulungama, na thangwe race Sathani omwe ni ‘mtongi wa dzikoli’ akhafunikira kuyeruzidwa.—Juwau 16:11.

      Jezu adalewambo kuti: ‘Ndikanabzo bzinthu bzizinji kuti ndikuwuzeni, koma mungakwanise lini kubzibvesesa bzensenebzo tsapanopa lino.’ Pomwe Jezu adatumiza mzimu wakucena, mzimuyo udathandiza anyakupfunzawo kubvesesa ‘cadidi cense,’ ndipo kuyambira nthawe imweyo iwo akhakhala na moyo mwakubverana na cadidico.—Juwau 16:12, 13.

      Tsono apostolowo adadabwa na bzomwe Jezu adalewa patsogolo pace. Iye adati: ‘Kwa kanthawe mun’dzandiwona lini pomwe, ndipo kwa kanthawe mun’dzandiwona.’ Tenepo iwo adayamba kumbabvunzana bzomwe Jezuyo akhafuna kuthandauza. Pakuzindikira bzimwebzo, Jezu adawafotokozera kuti: ‘Kulewa cadidi, ndinkukuuzani kuti: Mun’dzalira, ndipo mun’dzadandaula, tsono dzikoli lin’dzakondwa. Mun’dzasunama, tsono msunamo wanu un’dzasanduka cikondweso.’ (Juwau 16:16, 20) Jezu adadzaphedwa mangwana yace ku masikati. Pomwe Jezu adaphedwa, atsogoleri wa cipembedzo wacijuda, adakomedwa kwene-kwene, koma apostolo wace adakhala wakusunama. Tsono pomwe Jezu adalamusidwa, msunamo wa apostolo wace ule udasanduka cikondweso, ndipo iwo adakomedwa kwene-kwene pomwe Jezu adawatumizira mzimu wakucena wa Mulungu.

      Jezu adandendemezera bzomwe apostolowo angadagumana nabzo na bzomwe bzimbacitikira mkazi omwe ankubereka. Iye adati: ‘Pomwe mkazi ankubereka ambabonera kwene-kwene, pakuti nthawe yace yafika. Tsono mwana wace akabadwa, mkaziyo ambakumbukira lini pomwe kubonera kule thangwe ra cikondweso cakuti munthu wabadwa pa dziko.’ Tenepo Jezu adawalimbisa kuti: ‘Imwepombo mudasunama pakali pano. Tsono ndin’dzakuwonani pomwe ndipo mitima yanu in’dzakondwa, ndipo palibe omwe an’dzamalisa cikondweso canu.’—Juwau 16:21, 22.

      Pa nthaweyo apostolowo akhanati kukumbira kale cinthu m’dzina la Jezu. Tenepo Jezu adawauza kuti: ‘Pa nsikuyo mun’dzakumbira Baba m’dzina langu.’ Iwo akhafunika kucita bzimwebzo, sikuti thangwe rakuti Baba angadatawira lini. Jezu adati: ‘Babangu ambakufunani thangwe mudandifuna . . . ninga nyakutumidwa na Baba.’—Juwau 16:26, 27.

      Apostolowo adalimbisidwa kwene-kwene na bzomwe Jezu adalewa, ndipo iwo adati: ‘Pa thangwe limweri tinkukhulupira kuti imwepo mudacokeradi kwa Mulungu.’ Tsono apostolowo akhadasala pang’ono kugumana na mayezo, tenepo Jezuyo adawauza kuti: ‘Onani! Nthawe inkubwera, yomwe mwensenemwe mun’dzabalalika, ndipo ali-wense an’dzayenda ku mui kwace, mucidzandisiya ndekha.’ Tsono adawatsimikizirambo kuti: ‘Ndakuuzani bzimwebzi kuti mukhale na mtendere thangwe ra ine. M’dzikomu mun’dzagumana matsautso, tsono khwimikani! Ine ndalikunda dziko.’ (Juwau 16:30-33) Napo Jezu angadayenda kudzulu, iye angadapitiriza kuwathandiza. Iye akhadziwa kuti apostolowo angadakunda dziko ninga iye, mwa kupitiriza kucita bzomwe Mulungu ambafuna, napo pakuyezedwa na Sathani pabodzi na dzikoli.

      • Kodi apostolo adasunama pomwe Jezu adawacenjeza ciyani?

      • Thangwe ranyi apostolo alibe kubvunza pomwe Jezu mibvunzo minango?

      • Kodi Jezu adandendemezera tani momwe msunamo wa apostolo wace ungadadzakhalira cikondweso?

  • Mpembo Wakumalizira wa Jezu Ali M’cipinda Capadzulu
    Jezu Ni Njira, Cadidi na Moyo
    • Jezu adanyang’anisa kudzulu, acimbapemba patsogolo pa apostolo wace

      MSOLO 122

      Mpembo Wakumalizira Wa Jezu Ali M’cipinda Capadzaulu

      JUWAU 17:1-26

      • PHINDU LAKUDZIWA MULUNGU NA MWANA WACE

      • YAHOVA, JEZU NA ANYAKUPFUNZA MBABODZI

      Pomwe Jezu akhadasala pan’gono kuyenda kudzulu, iye adakonzekeresa anyakupfunza wace. Iye adacita bzimwebzo thangwe akhawafuna kwene-kwene. Pomwe adamaliza kucita bzimwebzo, iye adanyan’ganisa kudzulu, acipemba kwa Babace kuti: ‘Mupaseni mbiri Mwana wanu, kuti Mwana wanu akupasenimbo mbiri, kuteweza mphanvu yomwe mudamupasa pa wanthu wense. Na mphanvuyo, iye an’dzapasa moyo wamuyaya wale womwe Imwepo mudamupasa.’—Juwau 17:1, 2.

      Mafalaya yambalatiza kuti Jezu akhawona kupasa mbiri Yahova kukhala cinthu cakufunika kwene-kwene. Koma mpsakukondwesa kuti Jezu adalewambo bza moyo wakusaya kumala. Pakuti Jezu ana mphanvu ya utongi ‘pa wanthu wense,’ wanthuwo an’dzatambira moyo wakusaya kumala thangwe ra nsembe yomwe iye adapereka. Tsono ni wanthu wakucepa okha omwe an’dzatambira moyoyo. Thangwe ranyi bziri tenepo? Thangwe rakuti Jezu an’dzapereka moyo wakusaya kumala kokha kwa omwe ambacita bzomwe iye adalewa patsogolo pace. Iye adati: ‘Pakuti moyo wakusaya kumala an’dzaugumana akafika pakukudziwani bwino imwepo Mulungu yekha wacadidi na ule omwe mudamutuma Jezu Kristu.’—Juwau 17:3.

      Kuti munthu adzatambire moyo wakusaya kumala, an’funika kudziwa Baba na Mwana wace. Bzimwebzi bzimbathandauza kukhala nawo pa uxamwali bwakulimba, kumbawona bzinthu ninga momwe Mulungu na Mwanace ambawonera, na kucitambo nyongo ya kutewezera makhalidwe yawo ya momwe iwo ambacitira bzinthu na wanthu winango. Wanthu a’funika kukumbukira kuti kupasa mbiri Mulungu ndico cinthu cakufunika kwene-kwene kuposa kupulumusidwa. Tsono, Jezu adapitiriza kulewa bza kupasa mbiri Yahova. Iye adati:

      ‘Inepano ndidakupasani mbiri imwepo, pansi pano, na kumaliza basa lomwe mudandipasa kuti ndiricite. Ndipo tsapano Baba, ndibvumizeni kuti ndikhale pambali panu, ndipo mundipase mbiri ninga yomwe ndikhanayo pa mbali panu dzikoli likanati kulengedwa.ʼ (Juwau 17:4, 5) Na mafalaya, Jezu akhakumbira Babace kuti akadzamulamusa, adzamupase pomwe mbiri yomwe akhanayo kudzulu.

      Pakulewa bzimwebzi, sikuti Jezu akhadayebwa utumiki bomwe akhadacita pansi pano. Iye adalewa kuti: ‘Inepano ndalidziwisa dzina lanu kwa wanthu omwe mudandipasa pa dziko la pansi. Iwo akhali wanu, ndipo imwepo mudandipasa, ndipo iwo ambabvera fala lanu.’ (Juwau 17:6) Jezu alibe kundolewa bza dzina la Mulungu mu utumuki, lomwe ni Yahova, koma iye adathandizambo apostolo wace kudziwa makhalidwe ya Mulungu na momwe iye ambacitira bzinthu na wanthu.

      Apostolowo adafika pakudziwa bwino Yahova, udindo bwa Jezu, na bzinthu bzinango bzomwe Jezuyo adawapfunzisa. Iye adalewa mwakubzicepswa kuti: ‘Ndawafotokozera mafala yomwe mudandipasa, iwo adayatambira, ndipo ambadziwa kuti ndidabwera ninga muyimikiri wanu, ndipo ambatawiriza kuti ndidatumidwa na imwepo.’—Juwau 17:8.

      Bzomwe Jezu adalewa patsogolo pace, bzidalatiza kuti pakhana kusiyana pakati pa ateweri wace na wanthu winango wense. Iye adati: ‘Tenepo, ndinkukumbirira iwo, sikuti ndikupembera dzikoli, koma wale omwe mwandipasa, thangwe iwo mbanu . . . Baba wakucena, anyang’anireni thangwe ra dzina lanu lomwe mwandipasa, kuti akhale m’bodzi ninga momwe ife tiriri. . . . Ine ndawakhotcerera ndipo palibe m’bodzi wa iwo omwe ataika, kupambula mwana wakudzapfudzidwa,’ wakucemeredwa Juda Sikaliyoti, omwe pa nthaweyo akhadayenda kukakonzekera kupereka Jezu.—Juwau 17:9-12.

      Jezu adapitiriza kupemba, aciti: ‘Dziko likuwawenga. . . . Ndinkukukumbirani lini kuti muwacose m’dziko, koma kuti muwanyang’anire kugopera nyakuipayo. Iwo ambacita lini mbali ya dziko, ninga momwe ine ndimbacitira lini mbali ya dziko.’ (Juwau 17:14-16) Apostolo pabodzi na anyakupfunza winango akhanati kucoka pa dzikoli, lomwe ni wanthu wakutongedwa na Sathani; tenepo, iwo akhafunika kupitiriza kuleka kucita mbali ya dzikoli acitcenkha bzicito bzace bzakuipa. Mwa njira iponi?

      Iwo akhafunika kukhala wakucena kuti atumikire Mulungu, mwa kumbaphatisa basa pa moyo wawo cadidi cakugumanika mu Bzinembo bza Cihebereu na cadidi comwe iwo akhadapfunzisidwa na Jezu. Iye adapemba kuti: ‘Aceneseni na cadidi; fala lanu ni cadidi.’ (Juwau 17:17) Patapita nthawe, Mulungu adaphatisa basa apostolo winango kuti anembe mabukhu manango yomwe yadadzacita mbali ya ‘cadidi’ comwe cimbathandiza kuti munthu akhale wakucena na wakupambulika pamaso pa Mulungu.

      Ndipo nakupita kwa nthawe padadzagumanikambo wanthu winango omwe adadzabvuma ‘cadidi.’ N’thangwe race Jezu adalewa kuti: ‘Ndikundokumbirira lini amwewa okha, [omwe akhali apostolo 11] koma ndinkukumbirirambo wale omwe ambandikhulupira mwa mafala yawo.’ Kodi Jezu adawakumbirira ciyani? ‘Kuti wense akhale abodzi, ninga momwe imwepo Baba muliri wakuphatana na inepano ndipo inepano ndidaphatana na imwepo, kuti iwombo akhale wakuphatana na ifepano.’ (Juwau 17:20, 21) Sikuti Jezu na Babace ni munthudi m’bodzi. Koma iwo ni abodzi thangwe rakuti mbakubverana pa bzinthu bzomwe ambacita. Tenepo, Jezu akhakumbira kuti apostolo wace akhalembo wakubverana ninga momwe iye na Babace aliri.

      Usiku bumwebule, Jezu akhadauza kale Pedro na anyakupfunza winango kuti angadayenda kukawakonzera mbuto, ndipo iye adakawakonzera mbutoyo kudzulu. (Juwau 14:2, 3) Tenepo, Jezu adabwerezera pomwe nfundo imweyi mu mpembo wace. Iye adati: ‘Baba, ine ndikufuna kuti omwe mwandipasawa adzakhale pabodzi nande komwe ine ndidzakhaleko, kuti adzawone mbiri yangu yomwe imwe mudandipasa, thangwe rakuti mudandifuna pomwe dziko likhanati kuyamba.’ (Juwau 17:24) Pakulewa mafalaya, Jezu akhathandauza kuti Adamu na Eva akanati kukhala na wana, Mulungu akhafuna kale Mwanace wakubadwa yekha, omwe adadzakhala Jezu.

      Jezu adamaliza mpemboyo, mwa kulewa pomwe bza dzina la Babace, pabodzi na lufoyi lomwe Mulungu akhanalo pa apostolowo na wanthu winango omwe angadadzabvuma ‘cadidi. ’Iye adati: ‘Ine ndacitisa kuti iwo adziwe dzina lanu, ndipo ndin’dzapitiriza kuwadziwisa dzinalo kuti lufoyi lomwe mudandifuna nalo likhalembo mwa iwo, ndipo inembo ndikhale wakuphatana nawo.’—Juwau 17:26.

      • Kodi kudziwa Mulungu na Mwanace kumbathandauza ciyani?

      • Kudi Jezu adadziwisa dzina la Babace mu njira iponi?

      • Kodi ni mu njira iponi yomwe Mulungu, Mwanace na atumiki wacadidi mbabodzi?

  • Jezu Adapemba Pomwe Akhadasunama Kwene-Kwene
    Jezu Ni Njira, Cadidi na Moyo
    • Jezu ankupemba mu zunde la Djetsemani ndipo Pedru, Tiyago na Juwau ankugona

      MSOLO 123

      Jezu Adapemba Pomwe Akhadasunama Kwene-kwene

      MATEU 26:30, 36-46 MARKO 14:26, 32-42 LUKA 22:39-46 JUWAU 18:1

      • JEZU AKHALI MU ZUNDE LA DJETSEMANI

      • KALUMA YACE IDAKHALA NINGA MATHOTHO YA MULOPA

      Atamaliza nsinda ule, Jezu adacita mpembo pabodzi na anyakupfunza wace wakukhulupirikawo. ‘Ndipo pambuyo pakuimba nyimbo, iwo adayenda ku Phiri la Mioliva.’ (Marko 14:26) Iwo adayenda kumabvadzuwa komwe kukhana zunde la Djetsemani, komwe Jezu akhambayenda kawiri-kawiri.

      Pomwe Jezu na apostolo adafika mu zundemo, momwe mukhana miti mizinji ya mioliva, iye adasiya apostolo wace asere, pinango pafupi na pa msuwo wakupitira mu zundemo. Ndipo iye adawauza kuti: ‘Bakakhalani pano, pomwe inepano ndinkuyenda uko kukapemba.’ Jezu adatenga apostolo wace atatu, Pedru, Tiyago na Juwau, acipita mkati mwa zundemo. Jezu akhatsautsika kwene-kwene mu mtima mwace, ndipopa adauza apostolo wace atatuwo kuti: ‘Moyo wangu udasunama kwene-kwene mpaka pa infa. Bakakhalani pano, mucilindira nande.’—Mateu 26:36-38.

      Jezu adasiya apostolo wace atatuwo aciyenda kutsogolo pang’ono, ndipo ‘adabzigwesa pansi, aciyamba kupemba.’ Kodi Jezu adapemba ciyani kwa Babace pa nthawe yakunesayi? Iye adati: ‘Baba, bzinthu bzense mpsakukwanisika kwa imwepo. Ndicosereni kopo iyi. Koma si mwa kufuna kwangu, koma mwa kufuna kwanu.’ (Marko 14:35, 36) Kodi Jezu akhathandauza ciyani? Kodi akhafuna kusiya udindo bwace bwa kupulumusa mtundu wa wanthu? Nee.

      Pomwe Jezu akhali kudzulu, iye akhawona momwe Aroma akhaboneresera wanthu. Tenepo iye akhadziwa bzomwe akhadasala pang’ono kugumana nabzo, pakuti pa nthaweyo iye akhana thupimbo ninga lathuli. Tsono comwe cikhamucitisa thupo kwene-kwene cikhali kukumbukira momwe wanthu angadanyozera dzina la Babace, pakuti iye angadaphedwa ninga kapondo. Pa nthaweyi pakhadasala maora yakucepa kuti Jezuyo amanikidwe pa muti wakuzunzidwira ninga momwe akhambacitira na munthu omwe akhanyoza Mulungu.

      Atamaliza kupemba, Jezu adabwera kuna apostolo wace atatu wale ndipo adakawagumana ankugona. Ndipo iye adabvunza Pedro kuti: ‘Kodi mulibe kukwanisa kulindira nande nthawe ibodzi yokha? Mbapembani mwakusaya kulekeza, kuti muleke kuyezedwa.’ Jezu akhadziwa kuti apostolo wace akhadaneta kwene-kwene ndipo pakhali pakati pausiku. Ndipopa iye adalewa kuti: ‘N’cadidi, mzimu un’funa, tsono thupi ndiro lakutepa.’—Mateu 26:40, 41.

      Jezu adayenda pomwe kukapemba kaciwiri ndipo adakumbira Mulungu kuti amucosere ‘kopo iyi.’ Pomwe adabwerera adagumana apostolowo ankugona napo iwo akhafunikira kumbapemba kuti aleke kuyezedwa. Jezu atawabvunza thangwe race akhagona, ndipo iwo ‘adasaya cakumutawira.’ (Marko 14:40) Jezu adayenda pomwe kacitatu, ndipo adagodama aciyamba kupemba.

      Jezu akhacita thupo kwene-kwene kuti akaphedwa ninga kapondo, wanthu angadanyoza dzina la Babace. Yahova akhabva bzomwe mwanace akhamukumbira, tenepo adatumiza anjo kuti adzamulimbise. Tsono Jezu alibe kusiya kudandaulira Baba wace, koma adapitiriza ‘kupemba na mtima wense.’ Jezu akhatsautsika kwene-kwene mu mtima mwace thangwe ra kudziwa udindo bomwe akhanabo. Iye angadatazira kupirira, angadataya mwayi wa kudzakhala na moyo wakusaya kumala, ndipo wanthu omwe akhamukhulupira angadakhalambo lini na cidikhiro ca moyo wakusaya kumala. Ndipopa ‘kaluma yace idakhala ninga mathotho ya mulopa yomwe’ yakhadodera pansi.—Luka 22:44.

      Pomwe Jezu adabwerera kacitatu adagumana apostolo wacewo ankugona pomwe. Iye adalewa kuti: ‘Pa nyengo ninga ino, imwepo mukugona, mucipuma! Onani, nthawe ikufendera kuti Mwana wa Munthu aperekedwe m’manja mwa anyakuipa. Lamukani, tiyende! Ankufika omwe ankundiphindukira ule.’—Mateu 26:45, 46.

      KALUMA YACE IDAKHALA NINGA MATHOTHO YA MULOPA

      Luka omwe akhali dotolo, alibe kufotokoza bzomwe bzidacitisa kuti kaluma ya Jezu ikhale ninga ‘mathotho ya mulopa.’ (Luka 22:44) Pinango Luka akhandondendemezera kaluma ya Jezu na mulopa omwe umbacoka munthu akabzikweteka. Tsono bzomwe adanemba dotolo munango wakucemeredwa William D. Edwards (The Journal of the American Medical Association), bzingatithandize kudziwa bzomwe pinango bzidacitisa kuti kaluma ya Jezu ikhale ninga mathotho ya mulopa. Dotoloyu adati: “Napo kuti bzimbacitika lini kawiri-kawiri kuti munthu acoke kaluma yakusanganikirana na mulopa . . . tsono nthawe zinango bzimbacitika munthuyo akakhala kuti ankutsautsika kwene-kwene mu mtima. . . . Tuuzingo tomwe tudaphatana na mbuto zomwe zimbacoka kaluma tukalekerana, mulopa umbapitambo m’mbuto zimwezo ndipo bzimwebzi bzimbacitsa kuti munthu acoke kaluma yakusanganikirana na mulopa.”

      • Pomwe Jezu na apostolo wace adacoka m’cipinda capadzulu cire, kodi iwo adayenda kuponi?

      • Kodi n’ciyani comwe apostolo atatu wale akhacita pomwe Jezu akhapemba?

      • Kodi kucoka kaluma ninga mathotho ya mulopa komwe Jezu adacita, kumbalatiza kuti iye akhabva tani mu mtima mwace?

  • Juda Adapereka Jezu kwa Anyamadulanthaka
    Jezu Ni Njira, Cadidi na Moyo
    • Jezu adatsimula Pedru thangwe ra kugwata khutu la Maliko na mphanga, ndipo acikunda adakonzeka kuti aphate Jezu

      MSOLO 124

      Juda Adapereka Jezu Kwa Anyamadulanthaka

      Mateu 26:47-56 Marko 14:43-52 Luka 22:47-53 Juwau 18:2-12

      • JUDA ADAPEREKA JEZU M’ZUNDE LA DJETSEMANI

      • PEDRU ADAGWATA KHUTU LA MUNTHU MUNANGO

      • JEZU ADAMANGIDWA

      Juda adafika komwe kukhana Jezu patapita pakati pa usiku. Pa nthaweyi, wansembe akhadabverana kuti alipire Juda kobiri 30 za siriva kuti apereke Jezu. Tenepo Juda adatsogolera akulu-akulu wa ansembe, Afarizeu, gulu la acikunda wa Roma omwe akhana bzifuzo pabodzi na mtsogoleri wawo kuti akanyang’ane Jezuyo.

      Bzinkuwoneka kuti pomwe Jezu adacosa Juda m’cipinda comwe adacitira msinda wa Paskwa, ni pomwe Judayo adayenderatu kwa akulu-akulu wa ansembe. (Juwau 13:27) Akulu-akulu wa ansembewo adatsonkhanisa wa mphanvu za umangi wacijuda pabodzi na gulu la acikunda. Pinango Juda adatoma kuyenda na thimulo ku nyumba yomwe Jezu adacitira msinda wa Paskwa kule. Pakuti alibe kumugumana, wanthuwo adayambuka cigwa ca Kidironi ndipo adafika mu zunde la Djetsemani. Kuthumizira pa bzifuzo bzomwe akhadanyamulabzo, iwo akhadatengambo mitsatso ya moto na mibvuniko, kulatiza kuti akhadatsimikiza kuphata Jezu.

      Pomwe Juda pabodzi na thimu lire adakwira m’phiri la Mioliva, iye akhadziwa komwe angadakamugumana Jezu. Tinkulewa tenepo thangwe rakuti nsiku zing’ono-ng’ono m’mbuyo mwace, Jezu akhambaima m’zundemo pakuyenda ku Jeruzalemu na pakubwerera ku Betanya. Ndipo pakuti tsapano bukhali usiku, pinango Jezu akhadabisika na mithunzi ya miti ya mioliva yomwe ikhali m’zundemo. Tsono, kodi acikunda omwe pinango akhanati kumuwona kale Jezuyo, angadamuzindikira tani? Pakufuna kuthandiza acikundawo, Juda adawauza kuti angadakawapasa cizindikiro. Iye adawauza kuti: ‘Ule omwe inepano ndikamumpsompsoneyo, ngumweyoletu. Mum’phate muciyenda naye ndipo muleke kumusiya.’—Marko 14:44.

      Atafika m’zundemo, Juda adawona Jezu ali pabodzi na apostolo wace, ndipo adayenderatu pana iyepo aciti: ‘Macibese, Rabi!’ Ndipo adamumpsompsona mwalufoyi. Tsono Jezu adamubvunza kuti: ‘Xamwali, kodi wadzatani kani?’ (Mateu 26:49, 50) Ndipo Jezu adapitiriza kulewa kuti: ‘Kodi Juda, unkupereka Mwana wa Munthu mwakucita kumumpsompsona?’ (Luka 22:48) Tsapano Jezu adasiya kelewalewa na Judayo aciyamba kulewalewa na thimulo.

      Tenepo Jezu adayenda pomwe pakhana thimu la wanthu omwe akhana mitsatso ya moto na mibvuniko wale, aciwabvunza kuti: ‘Kodi munkunyang’ana yani?’ Ndipo thimulo lidatawira kuti: ‘Jezu Mnazaleti.’ Ndipo mwakukhwimika iye adati: ‘Ndinepano.’ (Juwau 18:4, 5) Atabva bzimwebzo wanthuwo adagwa pansi thangwe akhadziwa lini bzomwe bzingadacitika.

      Mbuto mwa kuthawa, pakuti mpata ukhadagumanika, iye adaima aciwabvunza pomwe kuti akhanyang’ana yani. Wanthuwo adatawira pomwe kuti: ‘Jezu Mnazaleti.’ Ndipo iye mwakuderekha adawauza kuti: ‘Ndakuuzani kale kuti ndinepano. Tsono, penu ndine omwe munkunyang’ana, alekeni awa ayende.’ Napo pa nthawe yakunesayi, Jezu adakumbukira bzomwe akhadalewa kale m’mbuyo kuti angadadzaluza lini nyakupfunza wace nee na m’bodziyo. (Juwau 6:39; 17:12) Jezu adasamalira apostolo wace wakukhulupirika, ndipo alibe kuluza na m’bodziyo koma ‘mwana wakudzapfudzidwa yekha,’ omwe akhali Juda. (Juwau 18:7-9) Tenepo, adakumbira thimulo kuti lireke anyakupfunza wace ayende.

      Pomwe apostolo adawona kuti acikundawo alamuka aciyenda pomwe pakhana Jezu, iwo adabvunza Jezuyo kuti: ‘Mbuya, kodi tiwateme na mphanga?’ (Luka 22:49) Koma Jezu akanati kuwatawira, Pedru adasolola mphanga ibodzi pa mphanga ziwiri zomwe akhanazo, ndipo adagwata nalo khutu la madidi la nyabasa wa mkulu wa ansembe wakucemeredwa Maliko.

      Koma Jezu adaphata khutu la nyabasayo acimupoza. Na tenepo, iye adapfunzisa nfundo yakufunika kwene-kwene. Iye adauza Pedru kuti: ‘Bweza mphangayo m’mbuto mwace, pakuti wense omwe aniphata mphanga, an’dzafa na mphanga.’ Jezu akhali wakukonzeka kuti amangidwe. Ndipopa iye adati: ‘Tsono bzingadatewezeka tani bzomwe bzidalewedwa m’Mabukhu ya apolofeta, kuti bzimwebzi bzikhafunika kucitika tenepa?’ (Mateu 26:52, 54) Ndipo iye adathumizira kuti: ‘Kodi ndingamwere lini m’cimwero comwe Babangu wandipasa?’ (Juwau 18:11) Mafalaya yambalatiza kuti Jezu akhali wakukonzeka kucita kufuna kwa Yahova, ndipo adabvuma kufa.

      Ndipo Jezu adabvunza thimu la wanthulo kuti: ‘Mwabwera na mphanga na bzibonga, kudzandimanga, ningati ndine kambowa? Nsiku zense ndikhakhala namwe mu templo, ndicimbapfunzisa; ndipo imwepo mulibe kundimanga. Tsono bzensebzi bzacitika tenepa kuti bzitewezedwe bzomwe bzidanembedwa na apolofeta.’—Mateu 26:55, 56.

      Gulu la acikunda, mtsogoleri wa acikundawo pabodzi na wa mphanvu za umangi wacijuda adaphata Jezu acimumanga. Pomwe apostolowo adawona bzimwebzo iwo adathawa. Tsono ‘mulumbwana munango’ alibe kuthawa. Pinango mulumbwanayo akhali Marko omwe akhali nyakupfunza wa Jezu, ndipo cakulinga cace cikhali kutewera komwe wanthuwo angadayenda na Jezuyo. (Marko 14:51) Wanthu winango pa thimulo adamuzindikira mulumbwanayo, ndipo akhafuna kumuphata. Ndipopa iye adathawa acisiya cakubvala cace.

      • N’thangwe ranyi Juda adayenda kukanyang’ana Jezu mu zunde la Djetsemani?

      • Pakufuna kukhotcerera Jezu, kodi n’ciyani comwe Pedru adacita? Kodi Jezu adalewa ciyani pa bzomwe Pedru adacita?

      • Kodi Jezu adalatiza tani kuti akhafuna kucita kufuna kwa Babace?

      • Pomwe apostolo adathawa, kodi mbani omwe akhadasala, ndipo cidamucitikira n’ciyani?

  • Jezu Adayendesedwa kwa Anasi na kwa Kaifasi
    Jezu Ni Njira, Cadidi na Moyo
    • Kaifasi akung’amba cakubvala cace, winango akumenya Jezu mbama, winango akumunyoza, ndipo winango akumumenya mafaiti

      MSOLO 125

      Jezu Adayendesedwa Kwa Anasi Na Kwa Kaifasi

      MATEU 26:57-68 MARKO 14:53-65 LUKA 22:54, 63-65 JUWAU 18:13, 14, 19-24

      • JEZU ADATENGEDWA ACIYENDA NAYE KUMUI KWA ANASI

      • JEZU ADAYERUZIDWA MWAKUSAYA CIRUNGAMO NA AYERUZI WA SINEDRIYO

      Wanthu omwe adaphata Jezu, adamumanga ninga kambowa, ndipo adayenda naye kwa Anasi omwe adatumikira ninga mkulu wa ansembe pa nthawe yomwe Jezu adadabwisa wanthu omwe akhapfunzisa mu templo ali mwana. (Luka 2:42, 47) Na kupita kwa nthawe wana wa Anasi adatumikirambo ninga akulu-akulu wa ansembe, tsono pa nthaweyi, Kaifasi omwe akhali mkuwasa wa Anasi ndiye akhali mkulu wa ansembe.

      Pomwe Jezu akhali kumui kwa Anasi, Kaifasi adatsonkhanisa ayeruzi wa nyumba ya mphala ya Sinedriyo. Nyumba ya mphalayi ikhana ayeruzi wakukwana 71, ndipo winango mwa ayeruziwo akhali mkulu wa ansembe, na omwe akhadatumikira kale pa udindobo.

      Anasi adabvunza Jezu bza ‘anyakupfunza wace na bzomwe iye akhapfunzisa,’ ndipo Jezuyo adamutawira kuti: ‘Ndikhalewalewa padeca ku dzikoli. Nthawe zense ndikhapfunzisa m’masinagoga na mu templo, komwe Ajuda wense akhatsonkhana, ndipo ndiribe kulewa cinthu mwakabise-bise. N’thangwe ranyi munkubvunza inepano? Bvunzani wale omwe adabva bzomwe ndikhawapfunzisa.’—Juwau 18:19-21.

      Ndipo m’bodzi mwa alindiri omwe akhadaima pafupipo adamenya mbama Jezu, acimutsimula kuti: ‘Ungatawire mkulu wa ansembe tenepa?’ Jezu akhadziwa kuti akhalibe kuphonya, ndipopa iye adati: ‘Penu ndalewalewa mwakuphonyeka, pereka umboni pa bzomwe ndaphonyesabzo. Tsono penu ndiribe kuphonyesa, thangwe ranyi wandimenya?’ (Juwau 18:22, 23) Tenepo Anasi adawauza kuti ayende naye kwa mkwasa wace Kaifasi.

      Pomwe Jezu adafika na thimu la wanthulo kumui kwa Kaifasi, adagumana mkulu wa ansembe, akulu-akulu pabodzi na Anembi omwe akhacita mbali ya Sinedriyo atatsonkhana kale. Cakutonga cikhabvumiza lini kutonga mulandu usiku bwa nsiku ya Paskwa. Koma iwo adayeruza basi mulandu wa Jezuyo kuti akwanirise bzomwe akhafuna.

      Bzidacita kuwonekeratu kuti gululo likhalibe cirungamo. Tinkulewa tenepo thangwe pomwe Jezu adalamusa Lazaro, nyumba ya mphala ya Sinedriyo idatonga kuti Jezu aphedwe. (Juwau 11:47-53) Ndipo pakhadapita kale nsiku zakucepa pomwe atsogoleri wa bzipembedzo akhadabverana kuti aphe Jezu. (Mateu 26:3, 4) Tenepo wanthuwo akhadatsimikiza kale kupha Jezu, napo mulandu wace ukhanati kutongedwa.

      Akulu-akulu wa ansembe na ayeruzi winango wa Sinedriyo, sikuti adandophonyesa bzakutonga thangwe ra kutsonkhana pa nsiku ya msinda wa Paskwa, koma iwo adabveranambo kunyang’ana wanthu kuti akapereke umboni bwakunama kuti amangire Jezu. Iwo adagumana wanthu azinji koma umboni bomwe iwo akhapereka bukhali bwakusiyana. Tsono padabwera wanthu awiri omwe adalewa kuti: ‘Ifepano tidamubva umweyu ankulewa kuti: “Inepano ndin’dzagwesa templo yomwe idamangidwa na manjayi, ndipo ndin’dzamanga inango m’nsiku zitatu zokha, yakusaya kumangidwa na manja.”’ (Marko 14:58) Napo wanthu amwewa umboni bwawo bukhabverana lini.

      Tenepo Kaifasi adabvunza Jezu kuti: ‘Kodi ulibe cakutawira ciri-cense? Kodi mpsacadidi bzomwe wanthuwa ankulewabzi?’ (Marko 14:60) Jezu alibe kutawira ciri-cense pa bzomwe mboni ziwirizo zidalewa. Tenepo mkulu wa ansembe Kaifasi, adaphatisa basa njira inango kuti alewelewe.

      Kaifasi akhadziwa kuti Ajuda akhambakalipa kwene-kwene akabva munthu ankulewa kuti akhali Mwana wa Mulungu. Nthawe inango, pomwe Jezu adalewa kuti Mulungu akhali Babace, Ajudawo akhafuna kumupha thangwe iwo akhawona kuti Jezu ‘ankubziyesa wakundendemerana na Mulungu.’ (Juwau 5:17, 18; 10:31-39) Tenepo Kaifasi adabvunza Jezu mwakucenjera kuti: ‘M’dzina la Mulungu wamoyo, lumbira, ucitiuza penu ndiwe Kristu, Mwana wa Mulungu.’ (Mateu 26:63) N’cadidi kuti Jezu akhambalewa kuti iye akhali Mwana wa Mulungu. (Juwau 3:18; 5:25; 11:4) Tsono, Jezu angadapitiriza kunyamala, bzingadawoneka ningati ankugaza kuti akhali Mwana wa Mulungu na Kristu. Tenepo iye adatawira kuti: ‘Inde ndine! Ndipo imwepo mun’dzawona Mwana wa munthu adakhala ku boko la madidi lamphanvu, ndipo mun’dzamuwonambo ankubwera m’mitambo yakudzulu.’—Marko 14:62.

      Jezu atalewa bzimwebzi, Kaifasi adang’amba cakubvala cace, aciti: ‘Umweyu watukwana Mulungu! Tin’funiranyi pomwe mboni? Mwawona! Mwamubva kale mwekha akutukwana Mulungu. Apa imwe mun’kumbukanyi?’ Ayeruzi wa Sinedriyo adabverana na mafala ya Kaifasi ndipo adatawira, aciti: ‘Umweyu an’funika kuphedwa.’—Mateu 26:65, 66.

      Tenepo wanthuwo adayamba kunyoza Jezu, kumumenya na mafaiti, ndipo winango akhambamukwansa ku nkhope, acimbamupsipira mata. Adamumpsinkha nkhope acimukwansa, aciyamba kumbalewa mwa kumunyoza kuti: ‘Vimira, mbani akumenya?’ (Luka 22:64) Usiku bumwebule Mwana wa Mulungu adaboneresedwa kwene-kwene, ndipo adayeruzidwa mwakusaya cirungamo.

      • Kodi n’kuponi komwe Jezu adayamba kuyendesedwa, ndipo n’ciyani comwe cidamucitikira kumweko?

      • Kodi n’kuponi komwe Jezu adayenda naye atacoka kumui kwa Anasi? Kodi Kaifasi adalewa ciyani bzomwe bzidacitisa kuti ayeruzi wa Sinedriyo atonge Jezu kuti aphedwe?

      • Kodi ni bzinthu bziponi bzakuipa bzomwe Jezu adacitiridwa pomwe akhatongedwa?

  • Pedru Adalamba Jezu Kumui kwa Kaifasi
    Jezu Ni Njira, Cadidi na Moyo
    • Jezu ali pa khonde la cipinda capadzulu, acimbanyang’anisa Pedru omwe amulamba, congwe akuwoneka na patali

      MSOLO 126

      Pedru Adalamba Jezu Kumui Kwa Kaifasi

      MATEU 26:69-75 MARKO 14:66-72 LUKA 22:54-62 JUWAU 18:15-18, 25-27

      • PEDRU ADALAMBA JEZU

      Pomwe Jezu adamangidwa mu zunde la Djetsemani, apostolo adathawa thangwe ra mantha. Tsono, mpostolo Pedru pabodzi na ‘nyakupfunza munango’ adayamba kutewera gulu lomwe likhadaphata Jezulo. Bzinkuwoneka kuti nyakupfunza munangoyo akhali mpostolo Juwau. (Juwau 18:15; 19:35; 21:24) Ndipo pinango apostolowo adagumana na thimu lomwe likhadamanga Jezulo pomwe likhapita m’nyumba mwa Anasi. Pomwe Anasi adauza thimulo kuti liyende kumui kwa Kaifasi, Pedru na Juwau akhalitewera napatali. Mpsakusaya kupenukisa kuti apostolowo akhabva mantha, pakukumbukira bzomwe bzingadawacitikira, ndipo akhacitambo thupo na Mbuya wawoyo.

      Juwau akhadziwika na mkulu wa ansembe Kaifasi, tenepo alibe kuneseka kupita pa msuwo wa mpanda wa nyumba ya Kaifasiyo. Tsono Pedru adadikhirira pa msuwo mpaka pomwe Juwau adabwerera, acidzakumbira mtsikana omwe akhali mulindiri kuti amubvumizembo kupita. Ndipo Pedru adabvumizidwa kupita.

      Pakuti usiku bumwebule kukhadjedjera kwene-kwene, wanthu omwe akhadatsonkhana kunja kwa nyumba ya Kaifasi, akhawotha moto. Ndipo Pedru akhawothambo nawo motoyo, acimbadikhirira ‘kuti awone momwe’ ungadamalira mulandu wa Jezu. (Mateu 26:58) Thangwe ra kubvunika kwa motoyo, mtsikana ule adakwanisa kuzindikira Pedru ndipo adalewa kuti: ‘Kodi imwepo ndimwembo lini m’bodzi wa nyakupfunza wa munthuyu?’ (Juwau 18:17) Koma ni mtsikana lini yekhayu omwe adazindikira Pedru, akhalipombo wanthu winango omwe adamuzindikira, acilewambo kuti iye akhafamba na Jezu.—Mateu 26:69, 71-73; Marko 14:70.

      Pedru adakalipa kwene-kwene, pakuti akhafuna lini kuti wanthu amuzindikire, tenepo iye adacoka aciyenda kukakhala pa msuwo. Pedru adagaza kuti akhafamba na Jezu, ndipo pomwe adabvunzidwa na munthu munango, iye adatawira kuti: ‘Ndimbamudziwa lini munthu umweyu, ndipo ndin’kubvesesa lini bzomwe unkulewabzi.’ (Marko 14:67, 68) Pedru mpaka adayamba ‘kutemberera na kulumbira,’ kufuna kulatiza kuti bzomwe akhalewabzo bzikhali bzacadidi, nakuti akhali wakukonzeka kubonera penu bzingadadziwika kuti bzomwe akhalewabzo bzikhali bzakunama.—Mateu 26:74.

      Pomwe bzimwebzi bzikhacitika, mulandu wa Jezu ukhayeruzidwa m’cipinda ca m’dzaulu ca nyumba ya Kaifasi. Pedru pabodzi na wanthu omwe akhadikhirira m’bwalo la nyumbayo, akhambawona wanthu ankucoka ndipo winango acimbapita kuti akapereke umboni.

      Pakuti Pedru akhali wa ku Galileya, bzomwe iye akhalewa bzikhacita kubvekeratu kuti bzikhali bzakunama. Ndipo munthu m’bodzi pa thimulo akhali m’bale wace wa Maliko ule, omwe Pedru akhadamugwata khutu. Ndipo munthuyo adamubvunza kuti: ‘Ndakuwona mu zunde mule unaye pabodzi, kodi ndikunama?’ Pomwe Pedru adalamba kacitatu, congwe adalira ninga momwe Jezu akhadalewera.—Juwau 13:38; 18:26, 27.

      Bzinkuwoneka kuti pomwe congwe adalira, Jezu akhadaima pa khonde la cipinda ca mdzuluco, ndipo khondero likhali ku mbali ya bwalo la nyumbayo. Jezu adazungunuka, ndipo adandoti maso-na-maso na Pedruyo. Mwakusaya kupenukira, Pedru adasunama kwene-kwene atakumbukira bzomwe Jezu akhadalewa m’cipinda comwe adacitira msinda wa Paskwa. Ndokumbukirani momwe iye adabvera pomwe adazindikira kuti akhadalambadi Jezu katatu kense! Nthawe imweyo iye adacoka mu mpandamo, acikalira mwakuwawidwa mtima kwene-kwene.—Luka 22:61, 62.

      Kodi n’ciyani comwe cidacitisa kuti Pedru omwe akhabziwona kuti akhali munthu wakulimba mwauzimu na wakukhulupirika, alambe Mbuya wace? Pa nthaweyi wanthu akhanamizira Jezu, ndipo akhacita bzinthu bzakuti iye awoneke ningati akhali kapondo wakugopswa. Tenepo, m’mbuto mwakuti Pedru amutawirire, iye adalamba Mwana wa Mulungu omwe akhana ‘mafala ya moyo wakusaya kumala.’—Juwau 6:68.

      Bzomwe bzidacitikira Pedru, bzimbalatiza kuti, napo munthu omwe ana cikhulupiro cakulimba, angagwe mwauzimu akagumana na mabvuto ayai mayezo ya mwadzidzidzi, akakhala alibe kukonzekera bwino-bwino. Tenepo atumiki wa Yahova an’funika kutengera pfunziro pa bzomwe bzidacitikira Pedru.

      • Kodi Pedru na Juwau adakwanisa tani kupita m’bwalo la nyumba ya Kaifasi?

      • Pomwe Pedru na Juwau akhali m’bwalomo, n’ciyani comwe cikhacitika mkati mwa nyumbayo?

      • Kodi kutemberera na kulumbira komwe Pedru adacita, kukhalatiza ciyani?

      • Kodi tinkupfunza ciyani pa bzomwe bzidacitikira Pedru?

Mabukhu ya Cinyungwe (2008-2025)
Bulani
Pitani
  • Cinyungwe
  • Tumizani
  • Bzomwe mumbafuna
  • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
  • Mitemo Yomwe Mun'funika Kuteweza
  • Mtemo Wacintsintsi
  • Privacy Settings
  • JW.ORG
  • Pitani
Tumizani