NKHANI YAKUPFUNZA 51
NYIMBO 132 Tsapano Ndife Thupi Libodzi
Momwe Mungakonzekerere Malowozi Yomwe Yangalemekezese Yahova
“Bzinthu bzentse bzicitike mu njira yakuthemera na mwakulinganizika.” — 1 AKOLINTO 14:40.
CAKULINGA CA NKHANIYI
Mu nkhani ino, tiniwona momwe wale omwe akukonzekera malowozi angalemekezere Yahova pa ntsiku ya malowozi yawo.
1-2. Kodi n’ciyani comwe Yahova akufuna pa ntsiku ya malowozi yanu?
KODI imwepo mukukonzekera kuti mupite m’banja? Penu ndibzo, imweyi ni nthawe yabwino kwene-kwene pa moyo wanu! Pinango pentse imwepo mukutanganika kwene-kwene thangwe ra kukonzekera malowozi yanuyo. Yahova akufunisisa kudziwa momwe malowozi yanu yan’dzafambira. Iye akufuna kuti imwepo mudzakhale wakukondwa pa ntsiku ya malowozia yanu mucidzakhala na tsogolo labwino. — Mimwani 5:18; Nyimbo ya Salomau 3:11.
2 Yahova an’funika kudzalemekezedwa pa ntsiku ya malowozi yanu. Thangwe ranyi tingalewe bzimwebzo? Ndipo imwepo mungacite tani bzimwebzo? Napo kuti nkhaniyi yakonzedwera maka-maka wale omwe akukonzekera malowozi, malango yomwe yan’fotokozedwa mu nkhani ino yangathandize tentsenefe kulemekeza Yahova tikacemeredwa ku malowozi ayai tikakumbiridwa malango na omwe akukonzekera malowoziyo.
THANGWE RANYI MALOWOZI YAN’FUNIKA KULEMEKEZESA YAHOVA?
3. Pomwe wanthu awiri akukonzekera malowozi, n’ciyani comwe an’funika kucita, ndipo thangwe ranyi?
3 Wale omwe akukonzekera kuti acite malowozi yacikristau an’funika kucita malowoziyo mwakubverana na mitemo yomwe Yahova adaiikha mu Fala lace. Thangwe ranyi? Thangwe Yahova ndiye omwe adayambisa malowozi. Iye ndiye omwe adacitisa kuti Adamu na Eva akhale banja. (Genesesi 1:28; 2:24) Pakuti Yahova ndiye omwe adayambisa malowozi, wale omwe akukonzekera malowozi an’funika kukumbukira momwe malowozi yawoyo yangalemekezesere Yahova.
4. Kodi ni thangwe liponi lomwe lin’funika kucitisa wale omwe akukonzekera malowozi kulemekeza Yahova pa ntsiku ya malowozi yawo?
4 Pana thangwe linango lomwe lin’funika kukucitisani kukumbukira momwe Yahova ambabvera pa bzomwe imwepo mumbacita na pakukonzekera malowozi yanu. Iye ni Xamwali wanu na Pai wanu wakudzulu. (Ahebereu 12:9) Kulewa cadidi, imwepo mukufuna kupitiriza kukhala pa uxamwali na iye. Imwepo mungafune lini kuti cinthu ciri-centse cicitike pa ntsiku ya malowoziyo ayai ntsiku iri-yentse comwe cingasunamise xamwali wanuyo. (Salimo 25:14) Mukakumbukira bzentse bzomwe Yahova adakucitirani na bzomwe an’dzakucitirani, kodi mukuwona lini kuti iye an’themera kulemekezedwa pa malowozi yanu? — Salimo 116:12.
KODI IMWEPO MUNGALEMEKEZE TANI YAHOVA?
5. Kodi Bibliya lingathandize tani wale omwe akukonzekera malowozi kucita bzakusankhula bzabwino pakulewa bza malowozi yawo?
5 Bibliya limbapereka lini malamulo ya momwe malowozi yacikristau yan’funika kucitidwira ayai bzinthu bzinango bzomwe bzingadzafunike kucitidwa pa ntsikuyo. Na tenepo, wale omwe akukonzekera malowozi angakonzekere malowozi yawoyo mwakubverana na momwe bzinthu bziriri, cikhalidwe cawo ayai bzomwe iwo akufuna. Tsono Akristau wacadidi an’funika kubvera malamulo ya boma yakulewa bza malowozi. (Mateu 22:21) Napo bziri tenepo, malowozi yomwe yambalinganizidwa mwakubverana na mitemo ya m’Bibliya yan’dzalemekezesa Yahova ndipo yan’dzamukondwesa. Tsono kodi ni mitemo iponi yomwe mun’funika kuikumbukira?
6. Mwakubverana na Aroma 13:1, 2, thangwe ranyi mpsakufunika kuti wale omwe akukonzekera malowozi abvere malamulo ya boma yakulewa bza malowozi?
6 Kubvera malamulo ya boma. (Aroma 13:1, 2) M’madziko mazinji, boma lidakhazikisa malamulo yakulewa bza malowozi yomwe wale omwe an’funa kulowolana an’funika kuyateweza pomwe akanati kulowolana. Iwo an’funika kudziwa kuti njaponi malamuloyo na komwe angayagumane. Penu imwepo mukudziwa lini momwe mungacitire bzimwebzo, khalani wakutsudzuka kukumbira thandizo akulu wa gwere.b
7. Kodi malowozi yan’funika kucitidwa mwa njira iponi?
7 Tsimikizirani kuti msindayo udzakhale wakulemekezeka. (1 Akolinto 10:31, 32) Tsimikiziranimbo kuti malowozi yanuyo yadzalatize makhalidwe yomwe mzimu wakucena umbalatiza m’mbuto mwa mzimu wa ku dziko. (Agalatiya 5:19-26) Pakuti mwamuna ndiye omwe an’dzakhala msolo wa banja, iye ana udindo bwakutsimikizira kuti malowoziyo yakhale yakudekeza na yakuthemera. Kodi bzimwebzi bzingakwanisike tani? Azinji ambasankhula kufotokozeredwa nkhani ya malowozi yakucokera m’Bibliya. M’bale omwe an’dzafotokoza nkhaniyo, akaifotokoza mwaulemu na mwalufoyi bzimwebzi bzimbathandiza kuti wentse omwe akutetekera nkhaniyo akwanise kubvesesa kuti malowozi ni mphaso yakucokera kwa Yahova. Ndipo in’dzathandizambo wale omwe akutetekera nkhaniyo kuwona kufunika kwa malowozi. Na thangwe limweri azinji ambasankhula kucitira bzimwebzi ku Nyumba ya Umambo bzikakwanisika. Penu imwepo mukufuna kuphatisa basa Nyumba ya Umambo, mun’funika kunembera tsamba bungwe la akulu wa gwere pomwe pakana nthawe.
8. N’ciyani comwe cingathandize kuti malowozi yacitike mu njira yakuthemera? (Aroma 13:13)
8 Werengani Aroma 13:13. Penu imwepo mun’dzatambira wanthu wakusiyana-siyana pa malowozi yanu, kodi mungacite ciyani kuti ntsikuyo ileke kudzalatiza mzimu wa dziko? Fala la Cigerego lomwe lidasanduliziridwa kuti “maphwando ya baludya” likhathandauza mitsonkhano yomwe wanthu azinji akhambamwa bzakumwa bzakuledzeresa na nyimbo zomwe zikhaimbidwa mpaka kati ya usiku. (Aroma 13:13) Penu pa malowozi yanu pan’dzakhala na bzakumwa bzakuledzeresa kumbukirani bzomwe mungadzacite pa ntsikuyo kuti ali-wentse aleke kudzamwa kwene-kwene.c Penu pan’dzakhala na nyimbo, tsimikizirani kuti zireke kudzakuwa kwene-kwene zicitazisa kuti wanthu omwe ali pa malowoziwo aceze. Sankhulani mwakusamala nyimbo zomwe zingadzaikhidwe pa malowozipo ndipo fufudzani mafala ya nyimbozo kuti muleke kudzasunamisa wanthu.
9. N’ciyani comwe wanthu omwe akukonzekera malowozi an’funika kukumbukira bza mafala ayai masenzeka manango yomwe yangadzacitike pa malowozipo?
9 Ku mbuto zinango azixamwali na adzinza wa omwe akucita malowoziwo ambaima acilewa mafala manango pakulewa bza iwo. Kuthumizira bzimwebzi, m’mbuto zinango kumbalatizidwa mavidiyo ayai mafoto ya wanthu omwe akulowolanawo ayai masenzeka manango. Kazinji-kazinji bzimwebzi bzimbacitisa kuti ntsikuyo ikhale yakudekeza kwene-kwene. Tsono tsimikizirani kuti bzentse bzomwe bzin’dzalatizidwabzo bzidzakhale bzakulimbikisa. (Afilipi 4:8) Bzibvunzeni kuti: ‘Kodi bzin’dzalatiza ulemu kwa wanthu winango? Bzin’dzalemekezesa makonzedwe ya malowozi?’ Ndipo cakufunika kwene-kwene bzibvunzeni kuti: ‘Bzin’dzalemekezesa Yahova?’ Napo bzingakhale bzabwino munthu kufotokoza bzinthu bzakusekesa, iye an’funika lini kulewa bzinthu bzakusaya kuthemera bzomwe bzingacitise wanthu kukumbuka bza malume ya pamphasa. (Aefezo 5:3) Adzinza wanu ayai axamwali wanu akadzafuna kulewalewa pa festapo, athandizeni kubvesesa kuti ni bzinthu bziponi bzomwe imwepo mun’dzafuna lini kuti iwo adzalewe.
10. Thangwe ranyi wale omwe akukonzekera malowozi an’funika kuzindikira malire yawo pomwe akukonzekera malowoziyo? (1 Juwau 2:15-17)
10 Mbazindikirani malire yanu. (Werengani 1 Juwau 2:15-17.) Wale omwe ambafuna Yahova ambacita bzomwe angakwanise kuti amulemekeze m’mbuto mwa kubzilemekeza okha. Bzimwebzi bzin’dzacitisa kuti Akristau omwe ambazindikira malire yawo aleke kudzonga kobiri zizinji ayai “kubziwonesera.” Kodi mun’dzagumana phindu liponi mukacita malowozi yomwe yangadzonge lini bzinthu bzizinji? Pinango bzingacitike ninga momwe bzidacitikira m’bale Mike wa ku Noruega, omwe adati: “Tiribe kukhala na mangawa ndipo tidapitiriza kucita upainiya. Malowozi yathu yalibe kudzonga bzinthu bzizinji. Tsono napo bzikhali tenepo yadakhala yakudekeza na yakusaya kuyebweka.” Mpfumakazi inango, yomwe imbakhala ku India yakucemeredwa Tabitha, idalewa kuti: “Tiribe kukhala na thupo kwene-kwene. Pakuti tiribe kudzonga bzinthu bzizinji pa malowozi yathu, bzimwebzi bzidacitisa kuti tileke kukonzekera bzinthu bzizinji ndipo tiribembo kunesana.”
Bziribe basa komwe timbakhala, malowozi yacikristau yangakhale yakuthemera, yakudeka na yakusaya kuyebweka (Onani ndime 10-11)
11. Kodi mwamuna na mkazi angalatize tani kuti akucita bzinthu mwakuthemera na bzakubvala bzawo pabodzi na mawonekedwe yawo? (Onanimbo bzithunzi-thunzi.)
11 Kodi imwepo mwasankhula kale bzakubvala bzomwe mun’dzabvala pa ntsiku ya malowozi yanu? Kulewa cadidi, imwepo mukufuna kudzawoneka bwino kwene-kwene. Napo mu nthawe za m’Bibliya, mkazi na mwamuna akhakhala tceru kwene-kwene na mawonekedwe yawo. (Zaiya 61:10) N’cadidi kuti bzomwe imwepo mun’dzabvala pa ntsiku ya malowozi yanu bzingadzasiyane na bzomwe imwepo mumbabvala mukakhala mukuyenda ku mbuto inango. Tsono bzin’funika lini kukhala bzakusaya kuthemera. (1 Timotio 2:9) Lekani kulekerera kuti bzomwe mun’dzabvala bzidzakhale cinthu cakufunika kwene-kwene pa malowozi yanu. — 1 Pedru 3:3, 4.
12. Thangwe ranyi wale omwe akukonzekera malowozi an’funika kutcenkha miyambo yomwe imbacitika komwe ambakhala yomwe imbabverana lini na bzomwe Bibliya limbalewa?
12 Lekani kucita miyambo yomwe imbabverana lini na bzomwe Bibliya limbalewa. (Apokalipse 18:4) Ntsiku zino, malowozi mazinji ku dzikoku yambacita miyambo yomwe imbabverana na magereja yakunama na bzamizimu. Yahova ambaticenjeza kuti tikhale kutali na bzinthu bzakupswipabzi. (2 Akolinto 6:14-17) Penu komwe imwepo mumbakhala kumbacitika miyambo yomwe imwepo mukudziwa lini penu njakubvumizika kwa Yahova ayai ne, ifufudzeni kuti muidziwe bwino na kugumanambo nfundo za m’Bibliya zomwe zingakuthandizeni kucita cakusankhula cabwino pa bzomwe mungadzacite pa malowozi yanu.
13. Kodi wale omwe akukonzekera malowozi angatewezere tani Yahova pa nkhani yakutambira mphaso?
13 Kodi komwe mumbakhala wanthu ana cizolowezi cakupereka mphaso pa ntsiku ya malowozi? Mphaso ya munthu ali-wentse ingabverane na momwe bzinthu bziriri pa moyo wace. Kazinji-kazinji, Akristau ambalimbikisidwa kuti akhale wakupasa ndipo bzimwebzi bzimbawacitisa kuti akhale wakukondwa akambabzicita. (Mimwani 11:25; Mabasa 20:35) Tsono wale omwe akukonzekera malowozi an’funika lini kucitisa kuti wanthu omwe awacemera abzibve kuti mbakungingimizika kupereka mphaso ayai kuwacitisa kubzibva kuipa thangwe ra kusaya kupereka mphaso yakuumira. Timbatewezera Yahova mwa kumbatenda bzentse bzomwe wanthu an’tipasa sikuti thangwe ra kucita kungingimizidwa koma thangwe ra kufuna kwawo kucokera pantsi pa mtima. — 2 Akolinto 9:7.
TCENKHANI MABVUTO NDIPO YAKUNDENI
14. Kodi ni mabvuto yaponi yomwe wanthu omwe akukonzekera malowozi ambagumana nawo?
14 Imwepo mungagumane na mabvuto pomwe mukuyezera kukonzekera malowozi yomwe yangalemekezese Yahova. Pinango imwepo mungawone kuti bzingakhale bzakunesa kukonzekera malowozi yomwe yangadzonge lini bzinthu bzizinji. Charlie, omwe ambakhala ku Ntsuwa ya Salomão, adalewa kuti: “Bzidakhala bzakunesa kwene-kwene kusankhula kuti ni mbani omwe tingadamucemera. Tina axamwali azinji ndipo m’cikhalidwe cathu wentse ambadikhirira kucemeredwa!” Tabitha, omwe wafotokozedwa pakuyamba ule adalewa kuti: “Komwe nimbakhala kazinji-kazinji pa malowozi pambagumanika wanthu azinji. Bzidakhala bzakunesa kwa abereki wathu kubvuma kuti tingadacemera wanthu 100 basi.” Sarah, omwe ambakhala ku Índia, adalewa kuti: “Wanthu winango ambafuna kwene-kwene kubvekera. Azibale wangu adacita malowozi yapadzulu kwene-kwene ndipopa ndidabzibva kukhala wakungingimizika kucita malowozi yapadzulu kuposa iwo.” Kodi n’ciyani comwe cingakuthandizeni kukunda mabvuto yamweya na manango?
15. Thangwe ranyi mpembo ngwakufunika pomwe mukukonzekera malowozi?
15 Mbapembani nthawe zentse pomwe mukukonzekera malowozi yanu. Imwepo mungalewelewe na Yahova mu mpembo pakulewa bza bvuto liri-lentse lomwe mukugumana nalo ayai pakulewa bza momwe mukubvera. (Afilipi 4:6, 7) Imwepo mungakumbire Yahova kuti akuthandizeni kuti mucite bzakusankhula bzabwino, kukhala wakugwa mpfuwa pomwe muna thupo na kulatiza kukhwimika bzikakhala bzikufunikira. (1 Pedru 5:7) Kukhulupira kwanu Yahova kun’dzathumizirika pomwe imwepo mukuwona kuti iye akutawira mipembo yanu. Tabitha, omwe walewedwa kale ule, adalewa kuti: “Inepano na makhadzi wangu tikhacita thupo kuti tingadadzabvesesana lini ayai kusaya kubvesesana na adzinza wathu. Ndipopa nthawe zentsene pomwe tikhambacezerana bza malowozi yathu, ifepano tikhayamba na mpembo. Kulewa cadidi, tidakwanisa kuwona Yahova akutithandiza, awirife tiribe kunesana ndipo tiribembo kunesana na adzinza wathu.”
16-17. Kodi maceza yabwino yangathandize tani pomwe mukukonzekera malowozi?
16 Mbalewalewani mwa ulemu. (Mimwani 15:22) Imwepo mun’dzafunikira kucita bzakusankhula bzizinji pakulewa bza malowozi yanu. Imwepo mun’dzafunikira kusankhula ntsiku, kobiri zomwe mun’dzadzonga, wanthu omwe mun’dzawacemera na bzinthu bzinango. Pomwe mukanati kucita cakusankhula ciri-centse, cezeranani pomwe nfundo zakusiyana-siyana zomwe zingakuthandizeni kucita cakusankhulaco, mitemo ya m’Bibliya yomwe ikubverana na bzinthubzo na malango yomwe mungatambire na Akristau omwe mbakukhwima mwauzimu. Pomwe imwepo mukucezerana na adzinza wanu pakulewa bza bzomwe awirimwe mukufuna, khalani wakudeka mtima, lekani kumbangingimira nzeru zanu ndipo khalani wakukonzeka kucinja. Penu abereki wanu an’kukumbirani kuti mucite cinthu cinango pa malowozi yanu comwe cikuwoneka kuti n’cabwino, yezerani kucita bzomwe iwo akukumbiranibzo. Imweyi ni nthawembo yakupambulika kwa iwo. Penu imwepo mungakwanise lini kucita bzomwe iwo akukumbiranibzo, afotokozereni kuti thangwe ranyi mungacite lini bzimwebzo mwakudeka mtima na mwalufoyi. (Akolose 4:6) Uzani wanthu wa m’banja mwanu kuti cakulinga canu ni kukhala na malowozi yakudekeza yomwe yangalemekezese Yahova.
17 Kufotokozera abereki wanu bzomwe mwasankhula kungakhale kwakunesa maka-maka bzikakhala kuti iwo ni Mboni lini za Yahova. Tsono mwa kudeka mtima imwepo mungawathandize kuwona momwe mumbawonera bzinthu. M’bale munango wakucemeredwa Santhosh, omwe ambakhala ku Índia, adalewa kuti: “Adzinza wathu akhafuna kuti pa malowozi yathu padzacitike miyambo mizinji ya ku India. Padatenga nthawe kwene-kwene kuti inepano pabodzi na makhadzi wangu tiwafotokozere bzomwe tikhadasankhula. Tidasankhula kucita bzinthu bzinango bzomwe iwo akhafuna bzomwe bzikhapitana lini na bzomwe Yahova ambafuna. Mwa ciratizo, tidacinja cakudya comwe tikhadacisankhula ticiikha cakudya comwe iwo akhacifuna ndipo tidasankhulambo kuti pangadaimbidwa lini ayai kubzinidwa thangwe iwo akhalibe kuzerewerana na bzinthu bzimwebzi.”
18. Kodi n’ciyani comwe cingakuthandizeni kutsimikizira kuti ntsiku ya malowozi yanu in’dzafamba bwino? (1 Akolinto 14:40) (Onanimbo cithunzi-thunzi.)
18 Konzekerani mwakusamala. Imwepo mukalinganiza bwino malowozi yanu bzimwebzi bzin’dzacitisa kuti muleke kudzakhala na thupo pa ntsiku ya malowozi yanuyo. (Werengani 1 Akolinto 14:40.) Wayne, omwe ambakhala ku Taiwan, adalewa kuti: “Pomwe pakhadasala ntsiku zing’ono-ng’ono kuti malowozi yathu yacitike, tidaceza na wanthu omwe angadadzatithandiza pa malowoziyo. Tidacezerana bzomwe bzingadadzacitika pa ntsikuyo ndipo tidakonzekera mbali zinango zomwe zingadadzacitika pa malowoziyo kuti titsimikizire kuti bzentse bzingadakafamba bwino.” Kuti mulatize ulemu kwa omwe mwawacemera, citani bzentse bzomwe mungakwanise kuti bzentse bzidzacitike pa nthawe yomwe mudaikhazikisa.
Mukakonzekera bwino pomwe mukanati kucita malowozi bzimwebzi bzin’dzacitisa kuti malowoziyo yadzafambe bwino (Onani ndime 18)
19. N’ciyani comwe cingakuthandizeni kutsimikizira kuti msinda wa malowozi yanu upitirize kukhala wakuthemera?
19 Mabvuto mazinji yangatcenkhedwe mukambakumbukira bzakutsogolo. (Mimwani 22:3) Mwa ciratizo, penu imwepo mumbakhala ku mbuto yomwe kazinji-kazinji kumbabwera wanthu omwe alibe kucemeredwa pa malowozi, onani bzomwe mungacite kuti bzimwebzi bzileke kudzacitika. Tsimikizirani kuti adzinza wanu wentse omwe ni Mboni lini akudziwa bzomwe bzin’dzacitika pa malowozipo ndipo afotokozerenimbo makumbukidwe yanu pakulewa bza momwe mumbawonera miyambo inango yomwe imbacitika pa malowozi. Imwepo mungaceze nawo nkhani yakuti: “Kodi Paukwati wa Mboni za Yehova Pamachitika Zotani?” yomwe imbagumanika pa jw.org. Sankhulani m’bale wakukhwima mwauzimu kuti adzakhale ninga “nyakunyang’anira phwando” omwe angadzakuthandizeni kuwona bzomwe bzingadzacitike pa malowozipo. (Juwau 2:8) Imwepo mukamufotokozera bwino-bwino bzomwe mwasankhula kuti bzidzacitike pa malowozi yanu, iye an’dzakuthandizani kutsimikizira kuti malowozi yanu yapitirize kukhala yakuthemera yacicitika mwakubverana na momwe mudakonzekerera.
20. N’ciyani comwe wale omwe akukonzekera malowozi an’funika kukumbukira pakulewa bza malowozi yawo?
20 Imwepo mungacite thupo pang’ono pomwe mukukumbukira bzentse bzomwe mun’dzafunikira kucita pomwe mukukonzekera malowozi yanu. Tsono kumbukirani kuti malowozi yanu yan’dzandocitika ntsiku ibodzi. Ni ciyambi ca moyo wabwino wakutumikira Yahova pabodzi. Citani bzentse bzomwe mungakwanise kuti muleke kudzadzonga bzinthu bzizinji pa malowozipo yacidzakhalambo yakuthemera. Thembani Yahova. Mwakutsogoleredwa na malango yace, imwepo mun’dzakwanisa kulinganiza malowozi yakusaya kuyebweka na yomwe yan’dzakucitisani lini kuti mukhumbule. — Salimo 37:3, 4.
NYIMBO 107 Yahova ni Ciratizo Cabwino ca Lufoyi
a KAFOTOKOZEDWA KA MAFALA MANANGO: M’bzikhalidwe bzizinji, malowozi yambaphatanidza msinda omwe wanthu awiriwo ambapicira pamaso pa Mulungu ndipo ambapiciranambo kuti an’dzakhala pabodzi mpaka kale-kale. Mabanja manango yambasankhula kucita mtsonkhano ayai kudya pabodzi kuti asekerere ntsiku yakupambulikayi na axamwali wawo na adzinza wawo. Kazinji-kazinji, m’mbuto zinango zomwe ambacita lini msinda ayai festa ya malowozi, mpsakufunika basi kuti anyakulowolanawo alemekeze mitemo ya m’Bibliya pa ntsiku yomwe an’dzalowolana.
b Kuti mudziwe bzizinji bza momwe Mkristau ambawonera malamulo ya boma yakulewa bza malowozi onani nkhani yakuti, “Ukwati Wolemekezeka kwa Mulungu ndi kwa Anthu” mu Ntsanza ya Mulindiri ya 15 Outubro 2006 (Chichewa).
c Onani mu jw.org vidiyo yakuti Kodi Nin’funika Kumwa?