December

Erhe sun ẹmro ọwa-an, ọnọ suẹ ebẹnbẹn buebun. Jerẹ udje, orhianẹ wu vwa ohworho ro rhirhiẹ ẹkwotọre ra dobọ owian Uvie na ji, wu na nọ yẹn nọ ta wẹn oborẹ a wian owian Uvie na lele oboran? Itiọrurhomẹmro, omamọ iroro yọ soriẹ wa nọ onọ na. E vwo ẹguọlọ kpahen imizu ọwan, e ji vwo ọdamẹ kpahen oborẹ ọ phia rẹn aye. O ji fo na hunute aye ọke arha nẹrhomo rẹn aye. Ọrẹn, ọnana ọke ro fo na dobọ ẹmro ẹta ji. Erhe kpokpo ohworho ro vwo iyẹnrẹn odjahen, ọnana no djephia taghene ọwan e vwo ẹguọlọ kpahen ọravwọ ọrhẹ imizu ri hẹrosuiẹ taghene ọnọ dabu sẹrorẹ iyẹnrẹn na-a. Itiọrurhomẹmro, a guọlọ haba ojẹriọ imizu ọwan ri ha uvuẹn ẹkwotọre ra dobọ ogame i Jehova ji-i. Omaran ọ ji havwọ, o vwo Oseri Jehova ro rhirhiẹ ẹkwotọre ra dobọ owian Uvie na ji, rọ guọlọ ta kpahen oborẹ a wian owian Uvie na lele obora-an. w20.03 21 ¶11-12

Osolobrugwẹ ọ ma ituakpọ nẹ aye i hwu-u. Ọrẹn nẹ Adam ọrhẹ Eve i sabu nyerẹn bẹmẹdẹ, aye ina vi huvwele i Jehova rọ yẹrẹ aye urhi ọnana: “Wu vwa re nẹ orhan irherhe oborẹ orhomurun ọrhẹ oborẹ obiomurun na-a, nime ẹdẹ wu re nẹ uvuien rhe, wu ne vi hwu.” (Gen. 2:16, 17) O jiri-i, Echu nọ suẹ ebẹnbẹn. Nọ nyoma obodirin ta rẹn Eve ẹmro ro suẹn isese kẹdẹkẹdẹ i inyenana. Ọrẹ omemwurhọ, Eve no vwo ekwerhọ kpahen ofian ọrana, nọ riẹ omamọ na. Ọke oru, esa ye nọ ji riẹ omamọ na. (Gen. 3:6) Omarana, ọdandan ọrhẹ uhwu nọ ruẹ ekrun ituakpọ. (Rom. 5:12) Adam ọrhẹ Eve ni hwuru jerẹ oborẹ Osolobrugwẹ ọ tare. Udabọ ọrana, Echu ọ ji mọronfian kpahen uhwu. Ọke oru, nọ ha efian erọrọ ba ọrana. Owu usuẹn efian enana yẹ uyono taghene ugboma na orho hwu, erhi ohworho ro hwuru na no riẹ ekete ọrọrọ ye nyerẹn. Ofian ọnana ọ phiẹ ihworho buebun rhọ nẹ ọke ahwanren me te ọke ọwan na.—1 Tim. 4:1. w19.04 14-15 ¶3-4

Emọvwerhe e rhe oborẹ e roro kodo, brorhiẹn, mẹrẹn imwofẹn vwrurhe jeghwai kẹnoma riẹ-ẹn. Omarana, nọ lọhọre ra na phiẹ emọ na rhọ. Aye ina sabu mọrenfian rẹn emọ na, ọkezẹko aye ina ta rẹn aye taghene aye yi suẹ oborẹ ọ phiare na, yanghene ta rẹn aye taghene aye i vwa tẹmro kpahen oborẹ ọ phiare na-a, fọkime ohworho owuorowu ọ kerhọ aye-e, aye ina ji sabu ta taghene irueruo ehware uvwre omirẹghwa ọrhẹ ọmọvwerhe o djephia taghene aye i vwo ẹguọlọ kpahen omomaye. Aruẹ efian enana ina sabu phiẹ emọvwerhe rhọ, jeghwai lẹrhẹ aye je rhe urhomẹmro na ẹgbukpe buebun. Aruẹ emọ enana ina sabu rhe ni oma aye sakamu, yanghene jerẹ ihworho re vwe vwo ẹguọlọ kpahen. O vwo gbe ọwan unu taghene ihworho ra gba gbọfanrhiẹn a rioja ọke jijiri-i. Ọwan e nyerẹn uvuẹn ẹdẹ ri koba, ro ji rhiẹ ọke ihworho ina ja “damerhọ awọrọ” ọrhẹ ọke “evwọkon ọrhẹ ihworho ra phiẹ ihworho rhọ, [ine] biomurhọ biomurhọ.”—2 Tim. 3:1-5, 13. w19.05 15 ¶7-8

Marhẹ i Jesu o yono lele? Ọrukaro, o yono ihworho nyoma oborẹ ọ tare. Ẹmro i Jesu o vwo omẹgbanhon fọkime ọ ta urhomẹmro kpahen Osolobrugwẹ, o yono kpahen oborẹ obọdẹn arhọ o mevirhọ, jeghwai yono taghene Uviẹ Osolobrugwẹ yọ nọ sabu simi ituakpọ nẹ aruẹ oja ephian. (Luke 24:19) Jesu o ji yono nyoma udje. Nyoma oborẹ o nyerẹn akpọ ye lele, no dje udje rẹn idibo yi. (John 13:15) Ọkiọgo yi Jesu o yono ihworho? O yono ihworho ọke ro ghwoghwo uvuẹn otọrakpọ na. (Matt. 4:23) O ji yono idibo yi ogege a rhọmiẹ nẹ uhwu rhe. Jerẹ udje, ọ homaphia rẹn ẹko idibo ezẹko ri joma bun ghwẹ 500—no jurhi rẹn aye nẹ aye i ye “ruẹ idibo.” (Matt. 28:19, 20; 1 Cor. 15:6) Ra mẹriẹn taghene Jesu yẹ urhomu rẹn ukoko na, no ji yono idibo yi ọke ọye ọ tobọ ghwẹrioma riẹ odjuwu hin. Jerẹ udje, emrẹ ẹgbukpe 96 ọke i Kristi, Jesu nọ ha ọkpọvi rẹn ọnyikọ John nọ ha uduẹharhaghwẹ ọrhẹ urhebro rẹn Ilele Kristi ra djẹha.—Col. 1:18; Rev. 1:1. w19.05 3 ¶4-5

Inyenana ihworho a wian gbanhan nẹ aye i sabu mẹrẹn igho aye ina hẹrote edamẹ aye. Imizu ọwan buebun a wian inọke buebun nẹ aye i sabu hẹrote edamẹ ekrun aye. Awọrọ a ghwọghọ inọke buebun ẹdukwẹdẹ riẹ ekete aye a wian ji ghwẹrioma sa. Ihworho buebun a hẹrote oma aye nyoma aye a wian ewian egbogbanhon. Owuọwọn orho te, oma nọ ghwọghọ imizu enana ra wian gbanhan na! Fọkime oma ọ ghwọgherẹ aye ne, aye i vwa rha sabu yono-o. Itiọrurhomẹmro, ana vi guọlọ ọke yono, nọyẹ dabu yono i Baibol na ọrhẹ ẹbe Ukoko na. Onyerẹnkugbe ọwan rhẹ i Jehova kugbe arhọ i bẹmẹdẹ re ne vwo o surhobọmwien! (1 Tim. 4:15) Ihworho ezẹko a vẹnrẹn urhiọke omamọ kẹdẹkẹdẹ ọke oghwa na ọrhọ fọ nẹ aye i sabu yono, ọrhẹ ọke ẹhẹn aye ọrhọ ji kpokpọ. Awọrọ a ha inọke ezẹko ekete ọrhọ fọ ne uvuẹn owuọwọn yono ji roro kodo kpahen oborẹ aye i yonorin na. w19.05 26 ¶1-2

Ewene enana i vwa phia kpregede yanghene vabọ omẹdamu-u. Ana vi “damoma” rhe djeyi phia uvwre ẹgbukpe ezẹko. (2 Pet. 1:5) Ewene enana i vwa homaphia fọkime o jiri ne ra ga i Jehova-a. O fori na damoma wene aruẹ ohworho ra havwọ uvuien. Ẹrhomo ẹnẹ yẹ udjoghwẹ ọghoghanren ọrukaro ro fori na kpare. O fori na nẹrhomo jerẹ ọbo ijoro na, rọ tare: “Ma ọmudu rọ fonron rhọ mẹ, O Osolobrugwẹ, Ne wu jeghwai yẹ mẹ ẹhẹn ọkpokpọ, ọrọ gbanhonron.” (Ps. 51:10) O fori na mẹrẹnvwrurhe taghene ene vi wene ẹhẹn ro suẹn iroro ọwan, jeghwai nekpẹn userhumu mie i Jehova. Udjoghwẹ ọghoghanren ọreva yẹ eroro kodo. Arha jomarhotọre se i Baibol na kẹdẹkẹdẹ, o fori na dabu roro kodo kpahen oborẹ e seri na neneyo a sabu rhe iroro ọwan ra guọlọre no wene. (Psalm 119:59; Heb. 4:12; Jas. 1:25) O fori na dabu rhe sẹ e vwo ojemẹ kpahen iroro yanghene irherhe akpọ na. O fori ne rhe oborẹ ebẹnbẹn ọwan i havwọ jeghwai wian gbanhon na sabu ti aye nẹ oma. w19.06 8 ¶1; 10 ¶10; 12 ¶11-12

Ọke we rhe brorhiẹn, djẹ ọke wu na nyamwu orhienbro na, ne wu ji damoma nyamwuie. Wu vwa hẹrhẹ ọke ro serhọ ne wu ki kparẹ idjaghwẹ-e; ọkezẹko wu vwo ọke ro serhọ-ọ. (Eccl. 11:4) Jomarhotọre neneyo wu ja rha ghwọghọ ọke ọrhẹ omẹgbanhon ọnọ ha ruẹ ekwakwa ri vwe fiemru, ukperẹ ono rhiẹ ekwakwa ri fiemru. (Phil. 1:10) Wu na sabu djẹ ọke ro serhọ wẹn neneyo awọrọ i je rhe kpokpuo ọke wa wian. Ta rẹn awọrọ taghene wu guọlọ ibiọke rẹn oma. Wu na ji sabu fuen ifonuo, ni urhomu re dje vwo yanghene ruẹ itanẹti oke wu rhe ru hin. Oborẹ o nerhumu orhienbro ọnọ sa, ọ họhọ ekete ra guọlọ nya. Orhianẹ ọke wa nyarhẹn, ne wu mẹrẹnvwrurhe taghene e gbe izede na, wu na vi guọlọ izede ọrọrọ neneyo wu sabu te ekete na. Omaran ọ ji havwọ, arha tẹnrovi oborẹ ọnọ sabu nerhumu orhienbro ọwan rhe, ana damoma nyamwu orhienbro na ọrhọ tobọ rhianẹ a mẹrẹn ebẹnbẹn.—Gal. 6:9. w19.11 30 ¶17-18

Me yo no mwuo brorhiẹn wu ne bromarhame? Fọkime wu dabu fiomarhọ uyono i Baibol na, wu yono ekwakwa buebun ne kpahen Jehova, iruemru enẹyen ọrhẹ izede yi. Oborẹ wu yono kpahiẹn o teruo ẹhẹn, no ji mwuo vwo ẹguọlọ okokodo kpahiẹn. O fori nẹ ẹguọlọ wu vwo kpahen Jehova, o rhiẹ oborẹ ono mwuo brorhiẹn wu ne bromarhame. O ji fo ne wu bọn orhienbro wu ne bromarhame kpahen irhomẹmro i Baibol wu rhe ne. Roro kpahen oborẹ i Jesu ọ tare ọke ro jurhi rẹn idibo yi nẹ aye i ruẹ idibo. (Matt. 28:19, 20) Lele oborẹ i Jesu ọ tare, o fori nẹ ihworho re bromarhame i ruẹ ọnana “odẹ Ọsẹ na, Ọmọ na, ọrhẹ ọrẹ ẹhẹn ọfuanfon na.” Me yẹ ọnana o mevirhọ? Wu ne vi vwo imwẹro ọgbogbanhon kpahen irhomẹmro i Baibol ri sekpahen Jehova; Ọmọyen Jesu; ọrhẹ ẹhẹn ọfuanfon na. Irhomẹmro enana i ghanranren omamọ, aye ina ji sabu hobọto omamọ. w20.03 9 ¶8-9

Jehova o dje emakashe ye ti Lot orhọ, jeghwai ha userhumu riẹn vabọ oghwọghọ i Sodom. (Gen. 19:12-14, 17) Omaran ọ ji havwọ, o fori na ha orhetio rẹn omizu ọwan orhianẹ a mẹrẹnvwrurhe taghene ọ guọlọ ruẹ okpetu. Ọrhọ tobọ rhianẹ ọ vwọ kiki nyalele iruemru-urhi Baibol na-a, o fori ne vwo erhionrin kpahiẹn. Hẹrokele emakashe awanva na. O fori na rha ha userhumu rẹn imizu ọwan nyoma ẹmro ọrhẹ idjaghwẹ ọwan, o fo na sẹrerhumuji aye-e. (1 John 3:18) Ana sabu guọlọ izede ra na ha userhumu rẹn aye nyalele urhebro ra yẹrẹ aye, rọ họhọ ọke ra ha aye mọrọn obọ. Manẹ i Jehova ọ sabu tẹnrovi ijẹgba i Lot. Ọrẹn, nọ nyoma ẹhẹn ọfuanfon na suẹn ọnyikọ Peter se i Lot ọvwata. (Ps. 130:3) Ọwan ina sabu hẹrokele aruẹ ukẹro ri Jehova ọ ha ni Lot? Arha tẹnrovi emamọ iruemru imizu ọwan, ana sabu ha userhumu rẹn aye rhẹ erhionrin. Ọnana no no mwu aye rhiabọ dede userhumu ra harẹn aye. w19.06 21 ¶6-7

Orhianẹ igọmẹti ẹkwotọre wu havwọ ọ dobọ owian Iseri Jehova ji, wu na sabu rhe roro sẹ wu na kwa riẹ ẹkwotọre ọrọrọ ro vwo ugbomọphẹ ẹga. Ọnana orhienbro omobọ, ọwọrọ ọ sabu brorhiẹn na wẹ-ẹn. Ihworho ezẹko e ki brorhiẹn, aye ina sabu yono kpahen oborẹ Ilele Kristi erukaro na i ruru ọke a kparehaso aye. Idibo na ezẹko ri ha Jerusalem ni zẹ riẹ Judea, Samaria tobọ te emwa iseseri ezẹko jerẹ Phoenicia, Cyprus, ọrhẹ Antioch. (Matt. 10:23; Acts 8:1; 11:19) Ọrẹn, ọnyikọ Paul no brorhiẹn taghene ọ zẹ nẹ ekete ra kparahasuẹ ihworho re ghwoghwo iyẹnrẹn esiri Uvie na-a. Ukpomaran, no fiẹ arhọ ye rhẹ erhirhiẹ imwofẹn nọ sabu ghwoghwo iyẹnrẹn esiri na, jeghwai bọn imizu ri ha emwa ẹkparehaso ọgbogbanhon na ọ havwọ gbanhon. (Acts 14:19-23) Me yẹ iyẹnrẹn enana i yonirin ọwan? Urhomu ekrun na yo no brorhiẹn sẹ aye ina kwa. Nẹ aye i ki brorhiẹn, o fori nẹ urhomu ekrun i nẹrhomo jeghwai roro kpahen erhirhiẹ ekrun aye ọrhẹ oborẹ ẹkwa na ọnọ hobọte ekrun aye lele. O fo na ha awọrọ guẹnzọn fọkiẹ orhienbro aye-e. w19.07 10 ¶8-9

Jesu ọ ta rẹn ọwan na “nyarhẹn . . . ye ruẹ idibo ihworho uvuẹn egbamwa na ephian.” (Matt. 28:19) Haba ọrẹ ene yonie oborẹ i Jesu ọ guọlọ mie idibo yi, o ji fo na ha userhumu riẹn rhe oborẹ ono ru nyerẹn akpọ obọdẹn Olele Kristi. O fori ne vwo erhionrin kpahiẹn na sabu yonie oborẹ ono ru ha iruemru-urhi Baibol ro yonorin ruiruo. Emọ uyono i Baibol ezẹko a sabu wene iroro ọrhẹ iruemru aye uvwre ibiamo ezẹko; awọrọ i guọlọ ọke jijiri. Imishọnari owu obẹ i Peru o rhiẹromẹrẹn erere ra mẹrẹn erhe vwo erhionrin. Nọ tare: “Mi ha ẹbe eva yono i Raúl ne. Ọrẹn, ọ bẹn riẹn ro no ruẹ ewene uvuẹn akpenyerẹn yen. Ọ vwọ mẹrẹn ufuoma uvuẹn orọnmiẹ-ẹn, o dumi irhonrin omamọ, emọyen i vwa ji họghọ riẹ-ẹn, fọkiẹ orharhere uruemru ro vwori. Ọ rhiẹ uyono ọke ephian, omarana ni mia ji rharhumu bruie ne mi sabu ha userhumu riẹn ọrhẹ ekrun ọnẹyen. Ẹgbukpe esa a vrẹn hin nẹ ọke mia tu mẹriẹn, no mwuovwan ro no bromarhame.” w19.07 15 ¶3; 19 ¶15-17

Roro kpahen oborẹ i Paul o ruẹ, ọke rọ ya ileta vwe itu i Philippi. E jurhi riẹn uvuẹn Rome taghene o vwo nẹ oghwa ye-e. O vwo ugbomọphẹ ro no ghwoghwo uvuẹn afiede-e. Ọrẹn, o ghwoghwo rẹn ihworho ri kọn bruie rhe, ọ jeghwai ya ileta vwe ikoko ri ha ekete iseseri. Paul o rheri taghene jerẹ i Kristi, o fori nọ rhanren iriẹn omayen vi ye toba. Omarana, nọ ha akpenyerẹn Ilele Kristi dje orhẹ. (1 Cor. 9:24-27) Ohworho ro zorhẹ ọ tẹnrovi ehion orhẹ na jeghwai kẹnoma rẹn egbanrhọ. Jerẹ udje, ihworho ezẹko ra zorhẹ ina sabu zorhẹ na uvuẹn izede ra ha sueyi yanghene ri vwo ekwakwa erọrọ ri na sabu rhiẹ ukọ rẹn aye. Ohworho rọ zorhẹ ono kwe dobọji jeghwai ni ekwakwa re je rhẹ eyi na? Ẹjo, o ruẹ omara-an! Uvuẹn orhẹ ọrẹ arhọ na, ana vi kẹnoma rẹn ekwakwa ri na sabu rhiẹ ukọ rẹn ọwan. Arha tẹnrovi osa ọwan jeghwai rhanren iriẹn oma ọwan vi jerẹ Paul, ana sabu mẹrẹn ebrurhọ na! w19.08 3 ¶4; 4 ¶7

Erhe ruẹ ewene uvuẹn akpenyerẹn ọwan no serhọ rhẹ irhi Osolobrugwẹ, nọ bẹn ihworho ekrun ọwan ine vwẹruọ imwẹro ọkpokpọ ọrhẹ ewene re ruru na. Ọgbọ buebun, aye e kiki djokarhọ taghene e vwe rhe kwomakugbe aye riorẹ ẹga aye ọrhẹ irueruo usuon oseghe-e. Ọke ukaro, evwan ọnọ sabu biomu aye kpahen ọwan. (Matt. 10:35, 36) Ọrẹn, o fo ne roro taghene aye i sabu ghwẹriẹ-ẹ. Arha dobọji ra na ha userhumu rẹn aye, nọyẹ wu brorhiẹn kpe aye ne taghene aye i sabu vwo arhọ i bẹmẹdẹ-ẹ. Jehova ọ yẹ ọwan owian ra na ha awọrọ guẹnzọ-ọn, Jesu yo vwo owian ọrana. (John 5:22) Erhe vwo erhionrin, ihworho ekrun ọwan ina sabu kerhọ iyẹnrẹn esiri na. O fori ne fiudugbere jeghwai ha ona ruiruo ọrhọ tobọ rhianẹ ana kparehasuẹ ọwan. (1 Cor. 4:12b) Ọnọ sabu ha ọke bọmọke ihworho ekrun ọwan ine vwẹruọ oborẹ ogame i Jehova ọ ghanren te rẹn ọwan. w19.08 17 ¶10, 13; 18 ¶14

“Mi rhe roro kpahen ebẹnbẹn mi fikparobọ ne, mi rheri taghene Jehova yọ ha userhumu mẹ fi aye kparobọ.” Wu ta omaran dẹ ne? Buebun ọwan i ta omaran dẹ ne. Ọkezẹko, wu tariẹ ọke we roro kpahen oborẹ wu ru sabu fi ebẹnbẹn emiamo, yanghene omiamiamo ohworho wu vwo ẹguọlọ kpahen ro hwuru kparobọ. Ọke we roro kpahen ebẹnbẹn na, wu rheri taghene wu sabu nyerẹn ghelie kẹdẹkẹdẹ, fọkime ẹhẹn ọfuanfon i Jehova ọ yẹruọ “omẹgbanhon rọ vrẹn ovwan.” (2 Cor. 4:7-9) Ọwan a ji hẹroso ẹhẹn ọfuanfon na nọ ha userhumu rẹn ọwan tiẹn ọhiẹn akpọ ọkon ọnana. (1 John 5:19) Habaye, a guọlọ omẹgbanhon ra na wọnrọn hasuẹ “ikpodje” na. (Eph. 6:12) Ẹhẹn ọfuanfon i Jehova ọ ha userhumu rẹn ọwan, nyoma rọ yẹ ọwan omẹgbanhon ra na wian ewian ọwan gba udabọ ebẹnbẹn. Ọnyikọ Paul ọ mẹrẹnvwrurhe taghene ọye ọ sabu ga i Jehova rhọ udabọ ebẹnbẹn yen, fọkime ọ hẹroso “omẹgbanhon ọrẹ i Kristi na.”—2 Cor. 12:9. w19.11 8 ¶1-3

Baibol na ọvo yo vwo iyẹnrẹn rọ gbare kpahen oborẹ i Jesu o ru ha wẹn ne. Yono oborẹ wu ne ru vwo ẹguọlọ kpahen Jesu, ẹguọlọ wu vwo kpahen Jehova no no kodorhọ. Mesoriẹ? Fọkime Jesu o dje iruemru Ọsẹ ye phia gbagba. Omarana, we rhe yono kpahen Jesu rhọ, ọnọ ha userhumu wẹn vwẹruọ i Jehova rhọ. Roro kpahen aruẹdọn ri Jesu o dje rẹn ihworho re nirin sakamu nọyẹ ivwiegbere na, ere kpomẹ ọrhẹ eri vwa gbanhon. Ji roro kpahen urhebro ro tiobọnẹ, ọrhẹ oborẹ akpenyerẹn ọnọ o ru rhomẹrhọ orhianẹ wu kerhọ ye. (Matt. 5:1-11; 7:24-27) Ẹguọlọ wu vwo kpahen Jesu ono kodorhọ ọke we rhe roro kpahen izobo ro zeri, na sabu harhomu edandan ọwan. (Matt. 20:28) Wu rhe vwẹruọ ye taghene Jesu o vwo omwemẹ ro no hwu fọkiẹ owẹwẹ, ọnana ọnọ lẹrhuọ ghwẹriẹ nẹ edandan enọ, jeghwai rẹ i Jehova nọ harhomuo. (Acts 3:19, 20; 1 John 1:9) Ọke ẹguọlọ wu vwo kpahen Jesu ọrhẹ Jehova o kodorhọ, ne wu ne ji vwo ẹguọlọ kpahen ihworho ri vwo ẹguọlọ kpahen aye. w20.03 5-6 ¶10-12

Omizu ọhworhare ọnọ sabu rhe roro taghene ọye ọvo yo mwuovwan ẹrhẹ owu uvuẹn ukoko na. Yanghene ane Olele Kristi ọnọ sabu rhe roro, ‘Esa mẹ o mwuovwan ghwẹ ohworho ọnana!’ Ọrẹn, erhe ghini vwo omeriotọre, ana kẹnoma rẹn omẹkpare. Ọwan ina sabu yono nẹ oborẹ i Moses o ruru ọke ra yẹ awọrọ uphẹn ẹga. Moses ọ ha ukẹro ọghoghanren ni owian yen ro no sun emọ Israel na. Ọrẹn, me yi Moses o ruru ọke i Jehova ọ ha uphẹn rẹn awọrọ nẹ aye i lelie sun? Ọ rioma-a. (Num. 11:24-29) Ọye ọ ha uphẹn rẹn awọrọ nẹ aye i kwomakugbe yi wian owian ẹzenguon. (Ex. 18:13-24) Ọnana nọ sabu lẹrhẹ ehworhare emọ Israel ezẹko kiki mwuovwan ẹrhẹ iguẹnzọn, jeghwai lẹrhẹ ẹzenguon phẹrẹ uvuẹn Israel. Izede ọrana, Moses no djephia taghene edamẹ awọrọ i ghanren ghwẹ uphẹn ẹga ro vwori. Ọnana ghini omamọ udje rẹn ọwan! Ọwan a karorhọ taghene arha guọlọ ni Jehova ọ ha ọwan ruiruo, o fori nẹ omeriotọre ọwan ọ vrẹn ena re vwori. w19.09 5-6 ¶13-14

Ọwan e rhe oborẹ ọsoriẹ egbamwa na ina kparehaso Babylon Rode-e. Aye ina sabu ta taghene ẹga akpọ na i vwa lẹrhẹ ituakpọ vwo ufuoma-a, habaye aye e ji vwobọrhọ irueruo usun oseghe. Yanghene aye ina sabu ta taghene ẹga efian i koko efe ọrhẹ ekwakwa bun phan ne. (Rev. 18:3, 7) Egbamwa na i rha kparehaso ẹga efian, orhiẹ ọsoso ihworho re riẹ ẹga efian yẹ aye ina ghwọghọ-ọ. Ukpomaran, ọ họhọre taghene egbamwa na ine tiẹ ikoko ẹga efian nie. Arha ghwọghọ ikoko erana ne, awọrọ ra hobọtua aye bi ni na mẹrẹnvwrurhe taghene ilori ẹga rẹ aye i hẹroso i phiẹrẹ aye rhọ ne, ọnana nọ nọ lẹrhẹ aye tioma nẹ ẹga efian erana. Oghwọghọ i Babylon Rode ọnọ phia uvwre ibiọke. (Rev. 18:10, 21) Jehova o veri taghene ọye ono bru ‘ẹdẹ ukpokpogho na kpẹtẹ,’ neneyo “otu ra djẹha” ọrhẹ ẹga urhomẹmro i sabu simirhọ.—Mark 13:19, 20. w19.10 15 ¶4-5

Izu, ọnọ sabu rhirhiẹ taghene eri vwiẹruọ ihworho ra kiki tuekwẹre yanghene aye a tẹmro hwainhwain rẹn emọ aye. Ọnọ sabu họhọ taghene wu yono aruẹ uruemru ọrana mie aye ne. Wu rha tobọ yono kpahen Jehova ne, ọnọ ji bẹn wu ne lele emọ nyerẹn rhẹ uruemru ọfọfọ ọrhẹ erhionrin, maido orhianẹ aye a kpara ruẹ ọke oma ọ ghwọghọ ne. (Eph. 4:31) Uvuẹn erhirhiẹ erana, ọghanranren omamọ ne wu hẹroso i Jehova rhọ ọrẹ ẹrhomo. (Ps. 37:5) Izu ezẹko ina sabu dẹrughwaroghwu obẹnbẹn aye ine djephia rẹn emọ aye taghene aye i vwo ẹguọlọ kpahen aye. Ọkezẹko aye i ghwanranren uvuẹn ekrun rẹ emiemọ i vwe kwe dje ẹguọlọ rẹn emọ aye. Wu rha ghwanren uvuẹn aruẹ ekrun ọrana, damoma ne wu kẹnoma rẹn orusọ eri vwiẹruọ i ruru. Izu rọ huvwele i Jehova ọnọ vi damoma yono oborẹ e dje ẹguọlọ rẹn emọyen. Ọ lọhọ ro no wene iroro yi-i. Ọrẹn, ọnọ sabu ruie, habaye ewene enana ina rhua erere vwe yi ọrhẹ ekrun ọnẹyen. w19.09 18-19 ¶19-20

Ana sabu ta taghene ohworho rọ ha ẹga rẹn i Jehova, jeghwai ghwọghọ ọke ọrhẹ omẹgbanhon ọnẹyen guọlọ efe akpọ na, ọ ha ẹga rẹn inini eva. Ohworho ọrana ọ vwọ ha ẹga ro fiotọre rẹn i Jehova-a. Uvwre ehion ọke inyikọ na, imizu ri ha ukoko rọ ha Laodicea na kparoma, aye na ta: “Mi feri, mi jeghwai koko efe buebun ne, mia rha guọlọ emru owuorowu ghwomara-an.” Ọrẹn uvuẹn ukẹro i Jehova ọrhẹ Jesu, aye ihworho ‘fanfanrhiẹn ri vwe vwo emru owuorowu, ri jeghwai rhiẹ ivwiegbere ri tuẹro ri jeghwai banfirhọ.’ Jesu ọ vwọ ha urhebro rẹn aye fọkime aye i feri-i, ọrẹn ọ ghwọghwu aye fọkime ẹguọlọ aye i vwo kpahen igho, ọ vwọ lẹrhẹ aye sabu vwo omamọ onyerẹnkugbe rhẹ i Jehova-a. (Rev. 3:14-17) Ọwan i rha mẹrẹnvwrurhe taghene ojemẹ ra na hatua efe ọ gbanhanrhọ uvuẹn ọmudu ọwan, o fori na kpare idjaghwẹ ogege na kpọ iroro ọwan vi. (1 Tim. 6:7, 8) Erhe ruẹ omara-an, ọmudu ọwan ọnọ ghalẹ, Jehova o ji rhiabọ dede ogame ọwa-an. Ọye ọ “guọlọ ẹga ro fiotọre.”—Deut. 4:24. w19.10 27 ¶5-6

Ẹmro i Greek ra rhian rhẹ “ruiruo,” o mevirhọ “kpare lele oma.” Luke rọ ya ọbe i Acts, ọ ji ha aruẹ ẹmro i Greek owu ruiruo ọke ro dje kpahen ọkuna rẹ aphẹrẹ ọ kpara. (Acts 27:15) Ọgba irherhe owu nọ tare taghene ọke ọnyikọ Peter ọ ta taghene ẹhẹn ọfuanfon na ọ kpare ituakpọ lele oma, nọ ha “ẹmro ro sekpahen ihworho ra ghwa ọkuna ruiruo.” Peter nọ haye ta taghene jerẹ oborẹ aphẹrẹ ọ kpare ọkuna dabu te ekete rọ nya, omaran ẹhẹn ọfuanfon na ọ kparẹ emẹraro ọrhẹ ihworho ri ya i Baibol na, nẹ aye i sabu wian owian aye gba. Ogba irherhe na nọ ji ta: “Emẹraro na i nyalele ọkpọvi ẹhẹn ọfuanfon na.” Jehova nọ wian owian ro terie. Ọ yẹrẹ aye “aphẹrẹ na,” yanghene ẹhẹn ọfuanfon na. Ihworho ri ya i Baibol na ni wian owian ro terẹ aye. Aye i wian lele ọkpọvi ẹhẹn ọfuanfon na. Inyenana, jerẹ oborẹ aphẹrẹ ro zuẹ uvuẹn urhie o ru lẹrhẹ urhie rọ wọnrọn zien, ẹhẹn ọfuanfon na ọnọ ha userhumu rẹn ọwan ga i Jehova udabọ ebẹnbẹn ra dẹrughwaroghwẹ ọke ọnana, ye te akpọ ọkpokpọ Osolobrugwẹ o vive kpahen rẹn ọwan. w19.11 9 ¶7-9

Ọkezẹko ẹhẹn ọwan ọnọ sabu seriotọre. Ọrẹn, o fo na lẹrhẹ ebẹnbẹn re vwori no suẹn iroro ọwa-an. Erhe rue omaran, ekwakwa irhorhomu ri Jehova o ve rẹn ọwan ọnọ sabu sẹrẹ ọwan ẹro. (Rev. 21:3, 4) Ọke ọrana, ẹhẹn ro seriotọre no no kpe oruru ọwan jeghwai lẹrhẹ ọwan fiobọrhotọre. Roro kpahen oborẹ omizu ọmase owu obẹ United States o ru sẹrorẹ esegburhomẹmro ọnẹyen, ọke esa ye o kpomu emiamo ọgbogbanhon. Ọrhọ ta: “Erhirhiẹ ame ọ vuọn rhẹ ukpokpogho ọrhẹ ẹhẹn ro seriotọre, ọrẹn ifiẹrorhọ ame ọgbanhonron. Oma ọ merhenren mẹ omamọ kpahen iyẹnrẹn ame e se rọ bọn esegburhomẹmro ọrhẹ ẹhẹn ame gbanhan. Itiọrurhomẹmro, ame i ghini guọlọ ọkpọvi ọrhẹ urhebro enana. Ọ ha userhumu rẹn ame sabu ruẹ riarorhọ, jeghwai ha userhumu rẹn ame vwe edirin.” Ẹmro omizu ọnana o yonirin ọwan taghene ana sabu fi ẹhẹn ro seriotọre kparobọ! Izede ọgo? Ni edamuni enọ taghene aye e nẹ obẹ Echu sa. Mẹrẹnvwrurhe taghene Jehova yẹ Esiri urhebro. Omarana, vwo ọdaremẹro kpahen ẹkwaphiẹrhotọre i Jehova ọ haphia. w19.11 16 ¶9-10

Ekpako ukoko ina vi ha uruemru-urhi Baibol ọnana ruiruo. Ọkpako ukoko o rheri taghene o fo nọ ta kpahen ‘ẹmro odjahen’ awọrọ uvuẹn ukoko na-a. Orho ruẹ omaran, imizu na i rha hẹrosuiẹ-ẹ, ono ji biomu omamọ odẹ ro vwori. Era ha mwu ri vwo ewian buebun uvuẹn ukoko na, i rhiẹ era ta urhomẹmro. (1 Tim. 3:8, ekete ra djokarhọ) Nọyẹ, aye i vwa phiẹ awọrọ rhọ yanghene vwo uruemru re gun iguegu-un. Ọkpako ukoko orho vwo ẹguọlọ kpahen aniẹ, ọ vwọ ta riẹn iyẹnrẹn ro vwo fo no rhe kpahe-en. Ane ọnọ sabu ha userhumu rẹn esa ye sẹrorẹ omamọ odẹ ro vwori, nyoma rọ nọ jọ gba ye ta kpahen ẹmro odjahen awọrọ. Ane na ọrhọ nyalele urhebro ọnana, nọ nọ sabu hobọtua esa ye ji họghọ rẹn ihworho ri hẹroso esa ye. Ọrọ mai ghanren, ane na ọ lẹrhẹ oma merhen i Jehova fọkime o toroba ufuoma ọrhẹ okugbe ukoko na.—Rom. 14:19. w20.03 22 ¶13-14

Uvuẹn ẹgbukpe 1512 B.C.E., ọke ra bọn tabernacle rhẹ obotọre ugbenu i Sinai, Moses yọ hẹrote ẹkwaphiẹrhotọre ra na ha Aaron ọrhẹ emọyen mwu nẹ aye i rhiẹ irherẹn. (Ex. 40:17; Lev. 9:1-5) Marhẹ i Jehova o ru dje ekwerhọ ye phia kpahen Aaron ọrhẹ emọyen ra ha mwu ẹrhẹ irherẹn? Ọke Aaron ọrhẹ Moses a ha ebrurhọ rẹn ihworho na, Jehova no dje erhanren nẹ odjuwu rhe nọ torhẹ ọsoso izobo ri ha agbarha izobo na. (Lev. 9:23, 24) Me yẹ erhanren ro nẹ odjuwu rhe o djephia ọke ra ha orherẹn ọduado na mwu? Jehova no djephia taghene ọye o vwo ekwerhọ kpahen Aaron ọrhẹ emọyen ra ha mwu, nẹ aye i rhiẹ irherẹn hariẹn. Ọke emọ Israel a mẹriẹnvwrurhe taghene Jehova ọ hobọtua irherẹn na, ọnana no mwurun aye hobọtua aye. Ọrana ọ ghanren rẹn ọwan inyenana? Ee! Orherẹn ọrana ra ha mwu, uhoho orherẹn ọduado rọ sa obaro na, nọyẹ awan 144,000 ri ne lelie sun obẹ odjuwu. (Heb. 4:14; 8:3-5; 10:1) O vwo ẹfro-o, Jehova o suẹn jeghwai ha ebrurhọ buebun rẹn ukoko yi inyenana. w19.11 23 ¶13; 24 ¶14, 16

Ọke ọnyikọ Paul ọ ha uvuẹn Corinth, ọye o lele Aquila ọrhẹ Priscilla rhirhiẹ, no ji “lele aye wian, fọkime aye ihworho ra bọn eghwọgbọ.” Ọke i Paul ọ ta taghene ọ wianren “tẹ ason tẹ uvo,” ọnana o mevirhọ taghene ọ wianren ọke ephia-an. Ọye o ronmoma, jerẹ uvuẹn Ẹdẹ Omeronmo. Ẹdẹ ọrana ọ yẹriẹ uphẹn ro no ghwoghwo rẹn itu i Jew re ji ronmoma. (Acts 13:14-16, 42-44; 16:13; 18:1-4) Paul ọ wian owian omobọ ye; ọrẹn ọ dabu vwobọrhọ “owian ọfuanfon ọrẹ iyẹnrẹn esiri Osolobrugwẹ.” (Rom. 15:16; 2 Cor. 11:23) Ọ ji ha urhebro rẹn awọrọ nẹ aye i ji ruẹ omaran. Aquila ọrhẹ Priscilla i leli Paul “wian owian i Kristi Jesu.” (Rom. 12:11; 16:3) Paul ọ ha urhebro rẹn itu i Corinth nẹ aye i “wian ewian buebun uvuẹn owian Ọrovwori na.” (1 Cor. 15:58; 2 Cor. 9:8) Jehova ọ tobọ mwu ọnyikọ Paul ya: “Are i vwa ha emaren rẹn kohworho kohworho rọ vwọ guọlọ wia-an.”—2 Thess. 3:10. w19.12 5 ¶12-13

Jehova ọ ma esa ọrhẹ ane ọrukaro rhẹ ojemẹ aye ine vwiẹ. Ọrọmo yo no brorhiẹn sẹ eri rọnmọ ne i vwiẹ, ọrhẹ ọke aye ine vwiẹ? Uvuẹn emwa ezẹko, e fiẹrorhọ taghene ihworho ri rọnmọren obọ, i tuẹn uvwiẹ rhọ ogege aye i rha rọnmọ hin. Ekrun ọrhẹ igbehian aye ezẹko a tobọ hiẹn aye nẹ aye i vwiẹ ogege. Omizu ọhworhare owu obẹ Asia re se Jethro, nọ tare: “Ihworho ezẹko ri rọnmọ ne uvuẹn ukoko na, na hiẹn eri vwe ji vwiẹ nẹ aye i vwiẹ.” Omizu ọhworhare ọrọrọ ro rhirhiẹ Asia re se Jeffrey, nọ ji ta taghene, “Imizu ezẹko uvuẹn ukoko na, na ta rẹn ihworho ri vwe ji vwiẹ taghene o vwo ohworho rọ nọ hẹrote aye ọke aye i ho ne-e.” Ọrẹn, esa ọrhẹ ane yi ne brorhiẹn sẹ aye ine vwiẹ yanghene aye i vwiẹ-ẹ. Ọrana ohwan ro te rẹ aye; orhienbro aye. (Gal. 6:5) Itiọrurhomẹmro, igbehian ọrhẹ ekrun i guọlọre nẹ oma ọ merhen ihworho ri rọnmọren obọ. Ọrẹn esa ọrhẹ ane na ovọ yi vwo orhienbro na, sẹ aye ine vwiẹ emọ yanghene i vwiẹ-ẹ.—1 Thess. 4:11. w19.12 22 ¶1-3

Ọ bẹn wu ne ni Jehova jerẹ Ọsẹ ọnọ? Ihworho ezẹko e ni oma aye taghene aye a ghanren rẹn Jehova-a. Aye e roro taghene Osolobrugwẹ Ọrọmaigbanhon na, o vwo ọdamẹ kpahen aye owuowu-u. Ọrẹn, Jehova ọ guọlọ ne roro omara-an. Ọ yẹrẹ ọwan arhọ, ọ ji guọlọ ne vwo obọdẹn onyerẹnkugbe rhẹ ọye. Ọnyikọ Paul o dje urhomẹmro ọnana phia, ọke ro dje rẹn ihworho ra kerhọ ye uvuẹn Athens, taghene Jehova “o serabọ rẹn owuowọnwan usuẹn ọwan na-a.” (Acts 17:24-29) Jehova ọ guọlọre na tẹmro riẹn, jerẹ oborẹ ọmọvwerhe ọ tẹmro rẹn eri vwiẹriẹ. Ọ bẹn rẹ awọrọ ina ha i Jehova rhiẹ Ọsẹ aye, fọkime ọsẹ ro vwiẹre aye o dje obọdẹn ẹguọlọ yanghene uruemru esiri rẹn aye-e. Omizu ọmase owu nọ tare: “Ọsẹ mẹ ohworho gbalogbalo, ọke mia tuẹn uyono i Baibol na rhọ, nọ bẹnren mi ne tikẹrẹ i Jehova. Ọrẹn, ọke mia dabu rhe i Jehova ne, iroro ọrana no wenerin.” Wu vwo aruẹ iroro ọrana? Orho rhiomaran, jenẹ o mwuo ẹro taghene Jehova ọnọ ji sabu rhiẹ Ọsẹ rọ mai rhomu wu vwori. w20.02 3 ¶4-5

Jesu o yonirin ọwan taghene Jehova o vwo ọdaremẹro okokodo kpahen ibiẹ ewian re ruẹ uvuẹn ogame ọnẹyen, arha tobọ hwa ne. (Ps. 92:12-15; Luke 21:2-4) Omarana, tẹnrovi oborẹ wu na sabu ru. Jerẹ udje, wu na sabu ta kpahen Jehova, nẹrhomo rẹn imizu ukoko na, jeghwai ha urhebro rẹn awọrọ nẹ aye i vwo atamwu. Jehova o niruo rhiẹ ọro lelie wian, orhiẹ fọkiẹ oborẹ wu na sabu ru-u, ọrẹn fọkiẹ omwemẹ wu na huvwele yi. (1 Cor. 3:5-9) Oma ọ ghini merhen ọwan taghene a ga i Jehova, ro rhiẹ Osolobrugwẹ ro ni idibo yi ghanghanren! Ọ maren ọwan ne ruẹ ọhọriẹ, habaye ogame urhomẹmro yọ lẹrhẹ oma merhen ọwan. (Rev. 4:11) Dedevwo akpọ na ọnọ sabu ni ọwan sakamu, ọrẹn ofa ọ vwọ ruẹ Jehova kpahen ọwa-an. (Heb. 11:16, 38) Ẹhẹn ọwan orho seriotọre fọkiẹ emiamo, ebẹnbẹn igho, yanghene ọho, jenẹ a karorhọ taghene o vwo oborẹ ọnọ sabu hẹriẹ ọwan nẹ ẹguọlọ i Jehova-a.—Rom. 8:38, 39. w20.01 18 ¶16; 19 ¶18-19

Ana sabu wọnrọn hasuẹ omẹriọ ọsọsọ nyoma re ne vwo omeriotọre ọrhẹ ẹhẹn otemẹ. Ọmudu ọwan ọrhọ vuọn rhẹ iruemru irhorhomu, arha rioma kpahen awọrọ-ọ. Omeriotọre ọnọ ha userhumu rẹn ọwan kẹnoma rẹn omẹkpare. Ohworho ro vwo omeriotọre o vwo roro taghene ọye o mwuovwan ghwẹ awọrọ-ọ. (Gal. 6:3, 4) Ohworho ro vwo ẹhẹn otemẹ, o vwo ọdaremẹro kpahen ekwakwa ro vwori, ọ vwọ ji ha omayen vwanvwọn awọrọ-ọ. (1 Tim. 6:7, 8) Ohworho ro vwo omeriotọre ọrhọ mẹrẹn ọwọrọ ro ruẹ riaro, oma nọ merhiẹn kpahen ohworho na. A guọlọ userhumu ẹhẹn ọfuanfon Osolobrugwẹ, na sabu kẹnoma rẹn omẹriọ jeghwai vwo omeriotọre ọrhẹ ẹhẹn otemẹ. (Gal. 5:16; Phil. 2:3, 4) Ẹhẹn ọfuanfon i Jehova ọnọ sabu ha userhumu rẹn ọwan ni iroro ọrhẹ ọmudu ọwan so. Nyoma userhumu i Jehova, ana sabu ha iruemru irhorhomu wene iroro ọrhẹ iruemru esọsọ.—Ps. 26:2. w20.02 15 ¶8-9

Omẹhakpahontọre ive ri Jehova ọ guọlọre taghene wu nyamwu. Tigban ukoko wu havwọ. Imizu ehworhare ọrhẹ emẹse ri ha uvuẹn ukoko na yẹ ekrun wu vwori uvuẹn ogame i Jehova. Nyoma uyono ẹnya ọke ephian, onyerẹnkugbe are nọ nọ gbanhonrhọ. Se i Baibol na, ji roro kodo kpahiẹn kẹdẹkẹdẹ. (Ps. 1:1, 2) Wu rhe se ekete i Baibol owu hin, ha ọke dabu roro kodo kpahiẹn. Oborẹ wu seri na ono te ọmuduo. “Nẹrhomo ọke ephian.” (Matt. 26:41) Ẹrhomo ro nẹ ẹhẹn rhe, ono ti owẹwẹ kẹrẹ i Jehova rhọ. “Rha guọlọ Uvie na vwẹre.” (Matt. 6:33) Wu na sabu ruẹ ọnana nyoma wu ne fiomarhọ owian aghwoghwo na. We rhe ghwoghwo ọke ephian, ne wu ne ruẹ esegburhomẹmro ọnọ gbanhonrhọ. Ebẹnbẹn ephian wu na mẹrẹn uvuẹn akpọ ọnana ọrẹ “ibiọke rọ ji pharhe.” (2 Cor. 4:17) Ọrẹ ovẹnẹ, omẹhakpahontọre ọrhẹ omebrurhame ọnọ ha userhumu wẹn nyerẹn omamọ akpọ vwana ọrhẹ “obọdẹn akpọ” obaro na. Orhienbro na o mwu ekwakwa ri na va ọwan obọ? Ee!—1 Tim. 6:19. w20.03 13 ¶19-21

Orhianẹ ohworho wa ha i Baibol na yono, o vwo ruẹ riaro-o, gba nọ oma, ‘O fori mi dobọ uyono na ji?’ Uvuẹn erhirhiẹ ọnana, dabu roro kpahen omẹgbanhon ohworho na. Ihworho ezẹko e kiki ruẹ riaro ghwẹ awọrọ, omarana, nọ oma: ‘Ohworho na ọ dabu ruẹ riaro uvuẹn erhirhiẹ rọ havwọ?’ ‘Ọravwọ ọ damoma ro no “ru lele” oborẹ o yonorin na?’ (Matt. 28:20) Ọrẹ omemwurhọ, ihworho ezẹko re yono i họhọ emọ Israel ri havwiẹ ọke Ezekiel. Jehova nọ ta rẹn Ezekiel kpahen aye: “Nughe! Wu họhọ ijoro ẹguọlọ harẹn aye, ra sua rhẹ uvwele orhorhomu ra ji dabu kporo rhẹ isorogu. Aye ine rhon ẹmro enọ, ọrẹn aye i nyalelie-e.” (Ezek. 33:32) Ọnọ sabu bẹn rẹn ọwan na ta rẹn ohworho taghene erhe yonie ghwomara-an. Ọrẹn, “ọke rọ hẹrhẹre orho bu-un.” Ukperẹ ene kpọke ọwan yono ihworho re vwe ruẹ riaro, o fori na guọlọ ihworho ri djephia taghene aye i vwo “omamọ ẹhẹn ri ne vwo arhọ i bẹmẹdẹ.”—Acts 13:48. w20.01 6 ¶17; 7 ¶20

Ẹga efian i vwe yono urhomẹmro rọ ha uvuẹn i Baibol na, rọ tare taghene ituakpọ ri huvwele ine nyerẹn bẹmẹdẹ uvuẹn otọrakpọ na-a. (2 Cor. 4:3, 4) Inyenana, ẹga efian buebun e yono taghene ọsoso ihworho ri ru oborẹ orhomurun ine riẹ odjuwu aye i rhe hwu. Ọrẹn, ọ vẹnẹ oborẹ Emọ Uyono i Baibol na re fomu Oghwa Odẹrẹ na i yonorin uvwre ẹgbukpe 1879 rhe. Aye i vwẹruọ ye taghene Osolobrugwẹ ọnọ rharhumu ha akpọ i Paradais rhiẹ otọrakpọ na, ji yono taghene ihworho buebun ri huvwele ine nyerẹn uvuẹn otọrakpọ na orhiẹ odjuwu-u. Ọrẹn, ọ ha ọke aye i ki dabu rhe ihworho enana ri huvwele na. Itiọrurhomẹmro, Emọ Uyono i Baibol na i ji mẹrẹnvwrurhe nẹ uvuẹn i Baibol na taghene ana ‘dẹ ihworho ezẹko nẹ otọrakpọ na.’ (Rev. 14:3) Ẹko ọrana yẹ Ilele Kristi awan 144,000 ri vwo oruru ri homakpahontọre rẹn Osolobrugwẹ ne, ri ji fuevwan ga ye ọke aye a ha otọrakpọ na. w19.09 27 ¶4-5