Yono Ọmọ Kpahen Ehware

OBẸNBẸN RỌ HAVWIẸ

Ẹgbukpe ezẹko ri vrẹnren na, emiemọ yẹ ihworho erukaro re yono emọ aye kpahen ehware. Aye a dabu dje ekwakwa fiotọre rẹn emọ na lele ẹgbukpe aye i havwọ ọrhẹ oborẹ o fori nẹ aye i rhe kpahen.

Ọrẹn orhiomaran ghwomara-an. Ọbe na The Lolita Effect nọ tare taghene, “Emọvwerhe a mẹrẹn e ji rhon kpahen ehware, aye a mẹrẹn aye uvuẹn ọbe ọrhẹ ughe. Uruemru ọnana o rhomu rẹn emọ na gbinẹ obiomurun?

OBORẸ O FORI NE WU RHE

Emọ ina sabu mẹrẹn ji rhon kpahen ehware ekete ephian. Ọbe na Talk to Me First, rẹ DeborahRoffmanrites ọ yare, nọ tare, “ihworho a ta kpahen ehware, e ji rhon yi uvuẹn ẹmro ra ta, uvuẹn ekpeti ughe, ọbe re se, ijoro, iyẹnrẹn re dje rhẹ aphẹrẹ, igemu ikọmputa, ẹbe ra kpare iyẹnrẹn, kugbe ifonu, fọkiẹ ọnana, iphuphẹn re kugbe emọvwerhe erọrọ ne roro taghene ehware yẹ oborẹ ọ mai ghanren uvuẹn akpenyerẹn.”

Era sueyi e ji vwobọrhọ ekwakwa enana. Ihworho ra sueyi a rhẹ iwun re jiri ọfarhiẹn rẹn emọ na, ọnana nọ lẹrhẹ emọ na vwo iroro esọsọ taghene oborẹ aye a sẹ osẹme lele yọ mia serhọ. Ọbe na So Sexy So Soon nọ tare taghene, “ihworho ra suẹ eyi a ta taghene emọ ri vwo igbehian i guọlọ ru oborẹ igbehian aye e ruẹ ọke ephian, ji sẹ aruẹ osẹme owu. Ihworho a rhẹ aruẹ ekwakwa enana neneyo emọ na i sabu dẹ oborẹ aye i guọlọre.”

O te re ne rhe kpahen ehware ọvo-o. Ovẹnẹ ọ havwiẹ re ne rhe oborẹ imoto ọ wian lele, ọrhẹ oborẹ a ghwa imoto na, omaran ọ ji havwọ, ovẹnẹ ọ havwiẹ re ne rhe kpahen ehware ọrhẹ ọrẹ ana ha irherhe re vwori brorhiẹn ẹghwanren.

Oborẹ ọ mai ghanren: Ọke ọnana ra havwọ na, o fori ne wu ha userhumu rẹn emọ enọ nẹ aye i yono “omẹgbanhon ọmẹrẹnvwrurhe” aye, neneyo aye i sabu “fi ovẹnẹ rhẹ oborẹ ọgbare ọrhẹ oborẹ ọsọre.”—Hebrews 5:14.

OBORẸ WU NA SABU RU

Lele emọ enọ tẹmro. Karorhọ taghene wu vwo wian wu ne yono emọ kpahen ehware, ọrhọ tobọ rhianẹ ofa ọ ruọ dede. Ọrana owian ọnọ—Uruemru-urhi Baibol: Proverbs 22:6.

Tẹmro rẹn emọ kpahen ehware. Ukperẹ wu na ta ọsoso oborẹ wu rheri kpahen ehware rẹn emọ na ukwọgbọ, o fori ne wu lele aye tẹmro kpahiẹn uphẹn na orho rhie firhọ, jerẹ udje orhianẹ wẹwẹ rhẹ ọmọ e riẹ ekete yanghene are a wian owian uvuẹn oghwa. Nọ emọ kpahen oborẹ aye i rhe kpahen ehware, ne wu rhe oborẹ ọ ha ẹhẹn aye. Jerẹ udje, ukperẹ wu na nọ ọmọ, “Aruẹ ifoto enana e jo?” wu na sabu nọ yen, “Mesoriẹ we roro taghene ileyi a ha aruẹ ifoto enana jiri eyẹsuọ aye?” Ọmọ na ọrhọ kpahenrhọ ye ne, wu na sabu nọ yen, “Ukẹro ọgo wa ha nie?”—Uruemru-urhi Baibol: ­Deuteronomy 6:6, 7.

Yono emọ na lele ẹgbukpe aye i havwọ. Bọmọke emọ na ina ki tuẹn isukuru rhọ, o fori ne wu yono aye kpahen eghọn ehware ri ha oma aye, ọrhẹ oborẹ aye ine ru sẹrorẹ oma aye nẹ abọ ihworho ra guọlọ riẹriẹ aye ruẹ irueruo ọnana. Ọke emọ na arha ghwanran sa, emiemọ ina sabu ha ona yono aye kpahen ehware izede ọlolọhọ. Aye i rhe te iphuphẹn ne, ọke ọrana aye i dabu vwẹruọ oborẹ ehware ọ havwọ ne.

Yono emọ kpahen oborẹ ọsọre ọrhẹ oborẹ ọgbare. Kiki yono emọ kpahen uruemru ra ta urhomẹmro, emevigbanhon, ọrhẹ uruemru re dje ọghọ phia. Ọke ọrana, nọ nọ lọhọ wu na ta rẹn aye kpahen ehware. Habaye, ji dabu dje aruẹ ukẹro wa ha ni ehware rẹn emọ na. Jerẹ udje, wu rhe nie taghene ọsọre re ne bru ehware bọmọke ana ki rọnmọ, gba ta rẹn aye. Ji dje oborẹ ọsoriẹ ọ sọ, ọrhẹ ẹkuọn rọ nọ sabu nerhumie rhe. Ọbe na Beyond the Big Talk ọ tare taghene, “Iphuphẹn buebun i vwe kwe bru ehware-e, nime aye i rheri taghene eri vwiẹre aye i vwo utuoma kpahen uruemru na.”

Dje udje na rhotọre. Ru lele oborẹ we yono emọ. Jerẹ udje, wa chẹẹ orhianẹ ihworho a kpara tẹmro kpahen ehware? wa sẹ osẹme ro vwo serhọ? we lele awọrọ ruẹ irueruo obẹlẹme?We rhe vwobọrhọ irueruo enana, emọ i rha ha ukẹro ọghoghanren ni oborẹ we yono aye-e.—Uruemru-urhi Baibol: Romans 2:21.

Wu vwa lẹrhẹ aye zofẹn ehware-e. Ehware ẹghẹlẹ ro nẹ obẹ Osolobrugwẹ rhe, o fori ne ruie izede ro serhọ, nọyẹ uvuẹn orọnmo, ọ ji rhua omamerhomẹ sa. (Proverbs 5:18, 19) Ta rẹn emọ na taghene aye i rha rọnmọ vwẹre aye i ki bru ehware, aye ina sabu riamerhen ẹghẹlẹ ọrana vabọ omiamiamo ọrhẹ uduebro ra mẹrẹn orhianẹ a rọnmọ vwẹre-e.—1 Timothy 1:18, 19.