Gumii kee keessa babalʼistoonni hedduun kan jiran yoo taʼee fi harka yommuu baastu carraan badaa akka siif hin kennamne yoo sitti dhagaʼame immoo hirmaannaa gochuu dhiisuuf qoramuu dandeessa taʼa. Taʼus, deebii kennuuf yaaluu kee hin dhiisin. Tokkoon tokkoon walgaʼiitiif deebii hedduu qophaaʼi. Jalqabarratti carraan sii kennamuu baatullee gara boodaarra carraan sii kennamuu dandaʼa. Qoʼannaa Masaraa Eegumsaatiif yeroo qophooftu keeyyanni hundi yaada ijoo mata durichaa wajjin kan wal qabatu akkamitti akka taʼe yaadi. Akkas yoo goote, mata dureen sun qoʼatamee hamma xumuramutti yaada gaarii kennitu qabaachuu dandeessa. Kana malees, keeyyatawwan dhugaawwan gadi fagoo ibsuuf ulfaatan qabatanirratti yaada kennuuf qophaaʼuu dandeessa. Maaliifi? Namoonni barumsa akkasiirratti yaada kennan hedduun jiraachuu dhiisuu waan dandaʼaniifi. Haa taʼu malee yeroo dheeraadhaaf walgaʼiirratti yaada kennuuf carraa yoo argachuu baattehoo? Walgaʼiin jalqabuu isaa dura obboleessa walgaʼicha geggeessutti gaaffii deebisuu yaadde itti himi. w23.04 21-22 key. 9-10

Yoseef qajeelfama Yihowaan isaaf kenne dafee hojiirra oolcheera; kunis abbaa manaa gaarii taʼuuf isa dandeessiseera. Waaqayyo yoo xinnaate siʼa sadi maatii isaa ilaalchisee qajeelfama isaaf kenneera. Yeroo sadanuu, yeroo baayʼee ulfaataa taʼettillee dafee ajajameera. (Mat. 1:20; 2:13-15, 19-21) Yoseef qajeelfama Yihowaa hordofuudhaan Maariyaamiif eegumsaa fi kunuunsa godheera. Gochi Yoseef jaalalaa fi kabaja Maariyaam isaaf qabdu baayʼee akka guddise tilmaamuu dandeessu. Abbootiin manaa, maatii keessan kunuunsuu ilaalchisee gorsa Kitaabni Qulqulluun kennu argachuuf yaaluudhaan fakkeenya Yoseef hordofuu dandeessu. Gorsa kana yoo hojiirra oolchitan jijjiirama gochuu kan isin gaafatu yoo taʼellee haadha manaa keessanitti jaalala argisiisuu fi gaaʼela keessan cimsachuu ni dandeessu. Obboleettiin Vaanuwaatuu keessa jiraattuu fi gaaʼela keessatti waggaa 20 ol dabarsite akkana jetteetti: “Abbaan manaa koo qajeelfama Yihowaa argachuu fi hojiirra oolchuuf yeroo carraaqqii godhu caalaattin isa kabaja. Jireenya koo keessatti tasgabbiitu natti dhagaʼama, murtoo isaarrattis amantiin qabaadha.” w23.05 21 key. 5

Yihudoonni Baabilonii gara biyya isaanitti deebiʼan Waaqa isaaniitiif “saba qulqulluu” dha. (Kes. 7:6) Kana jechuun garuu, Yihowaa gammachiisuuf jijjiirama gochuun isaan hin barbaachisu jechuu miti. Yihudoonni hedduun Baabilon keessatti dhalatan ilaalchaa fi ulaagaalee Baabilonotaa tokko tokkotti baranii taʼuu dandaʼa. Yihudoonni jalqabaa gara Israaʼelitti erga deebiʼanii waggoota hedduu booda Nahimiyaan inni bulchaa taʼes ijoolleen Israaʼel keessatti dhalatan afaan Yihudootaa akka hin beekne yeroo argu baayʼee gadde. (Kes. 6:6, 7; Nah. 13:23, 24) Ijoolleen kun Afaan Ibrootaa isa Dubbiin Waaqayyoo ittiin barreeffame hin hubatan erga taʼee Yihowaa jaallachuu fi isa waaqeffachuu barachuu kan dandaʼan akkamitti? (Iz. 10:3, 44) Kanaafuu, Yihudoonni kun jijjiirama guddaa gochuun isaan barbaachisa ture; Israaʼel keessatti waaqeffannaa qulqulluun suutuma suuta iddoo isaatti deebiʼaa waan tureef jijjiirama kana gochuun baayʼee isaaniif salphata.—Nah. 8:8, 9. w23.05 15 key. 6-7