97 сӕр
Сӕнӕфсирдоны кусджытӕ
«БИРӔ фыццӕгтӕ та уыдзысты фӕстӕгтӕ, ӕмӕ фӕстӕгтӕ фыццӕгтӕ»,— гыццыл раздӕр загъта Йесо. Ныр та ацы ныхӕстӕ ӕмбарын кӕны фӕсномыг ныхасӕй. «Уӕларвон Паддзахад,— райдыдта йӕ ныхас Йесо,— у хӕдзары хицауы хуызӕн, кӕцы рацыд райсомӕй раджы йӕ сӕнӕфсирдонмӕ кусджытӕ баххуырсынмӕ».
Уый дарддӕр дзуры: «Ӕмӕ баныхас кӕнгӕйӕ кусджытимӕ фӕйнӕ динарийыл бонӕн, арвыста уыдоны йӕ сӕнӕфсирдонмӕ. Рацӕугӕйӕ ӕртӕ сахатмӕ ’ввахс, уый федта ӕндӕрты базары раз ӕгуыстӕй лӕугӕйӕ, ӕмӕ уыдонӕн дӕр загъта: ацӕут сымах дӕр мӕ сӕнӕфсирдонмӕ ӕмӕ цы ӕмбӕла, уый уын ратдзынӕн. Уыдон ацыдысты. Ноджыдӕр рацыд ӕхсӕзӕм ӕмӕ фарӕстӕм сахатмӕ ’ввахс ӕмӕ та афтӕ бакодта. Фӕстагмӕ рацыд иуӕндӕс сахатмӕ ’ввахс, уый ссардта ӕндӕрты ӕгуыстӕй лӕугӕйӕ, ӕмӕ зӕгъы уыдонӕн: цы лӕуут ӕгуыстӕй ам ӕнӕхъӕн бон сымах? Уыдон зӕгъынц уымӕн: ничи нӕ баххуырста. Уый сын зӕгъы: ацӕут сымах дӕр мӕ сӕнӕфсирдонмӕ ӕмӕ цы ӕмбӕла, уый райсдзыстут».
Сӕнӕфсирдоны хицау у Иегъовӕ Хуыцау, сӕнӕфсирдон та — Израилы адӕм. Сӕнӕфсирдоны кусджытӕ сты Закъоны цӕдисы уӕнгтӕ, сӕйраджыдӕр та, апостолты рӕстӕджы чи цард, уыцы иудейтӕ. Хицау мыздыл, ӕнӕхъӕн бон чи кусы, ӕрмӕстдӕр уыдонимӕ баныхас кодта. Иу боны куысты мызд у иу динар. Ӕртыккӕгӕм сахат райсомы фарӕстӕм сахат кӕй у, уымӕ гӕсгӕ, 3, 6, 9 ӕмӕ 11 сахатыл кӕмӕ фӕдзырдта, уыдон кусынц ӕрмӕстдӕр 9, 6, 3 ӕмӕ 1 сахат.
Дыууадӕс сахаты кӕнӕ ӕнӕхъӕн бон чи кусы, уыдон ӕвдисынц, ӕдзухдӕр дины хъуыддаджы лӕуд чи сты, уыцы иудейаг разамонджыты. Йесойы ахуыргӕнинӕгтӕ сӕ царды фылдӕр хай арвыстой кӕсагахсгӕйӕ кӕнӕ та ӕндӕр исты куысты. «Хицау» сӕм ӕрмӕстдӕр н. э. 29 азы фӕззӕджы арвыста Йесо Чырыстийы, цӕмӕй сӕ ӕрӕмбырд кӕна ӕмӕ сӕ йӕхицӕн ахуыргӕнинӕгтӕ скӕна. Афтӕмӕй уыдон систы «фӕстӕгтӕ», кӕнӕ 11-ӕм сахатыл чи бацыд, уыцы кусджытӕ.
Ӕппынфӕстаг, Йесо куы амард, уӕд фӕцис символикон кусгӕ бон, ӕмӕ ӕрцыд кусджытӕн сӕ мызд бафидыны рӕстӕг. Мызд фыст цӕуы диссаджы хуызы, уымӕн ӕмӕ фыццаг сӕ мызд исынц фӕстӕгтӕ. Йесо дзуры: «Куы баизӕр, уӕд сӕнӕфсирдоны хицау зӕгъы йӕ хӕдзармӕ кӕсӕгӕн: фӕдзур кусджытӕм ӕмӕ ратт уыдонӕн мызд, райдайгӕйӕ фӕстӕгтӕй фыццӕгты онг. Ӕмӕ иуӕндӕс сахатмӕ ’ввахс ӕрбацӕуджытӕ, райстой фӕйнӕ динары. Фыццаг ӕрбацӕуджытӕ та ӕнхъӕл уыдысты, кӕй райсдзысты фылдӕр; фӕлӕ уыдон дӕр райстой фӕйнӕ динары; ӕмӕ райсгӕйӕ, хӕдзары хицауыл хъуыр-хъуыр кӕнын райдыдтой ӕмӕ дзырдтой: ацы фӕстӕгтӕ куыстой иу сахат, ӕмӕ сӕ ды мах ӕмхуызон скодтай, ӕнтӕф ӕмӕ зындзинӕдты бон изӕрмӕ чи уыд. Уый та сӕ иуӕн дзуаппӕн загъта: хӕлар! ӕз нӕ ӕфхӕрын дӕу; динарыл нӕ баныхас кодтай ды мемӕ? Райс дӕхион ӕмӕ ацу; мӕн та фӕнды раттын ацы фӕстагӕн, дӕуӕн цас дӕттын, уый бӕрц; мӕхи цы у, уымӕн мӕ бон мыййаг нӕу, цы мӕ фӕнды уый бакӕнын? ӕви дӕ цӕст хӕлӕг кӕны, хӕларзӕрдӕ кӕй дӕн ӕз ууыл?» Кӕронбӕттӕны Йесо фӕлхат кӕны: «Афтӕ фӕстӕгтӕ уыдзысты фыццӕгтӕ ӕмӕ фыццӕгтӕ та уыдзысты фӕстӕгтӕ».
Динар Йесойы мӕлӕты рӕстӕджы не ’рцыд фыст, фӕлӕ н. э. 33 азы Фӕндзайӕм бон, «хӕдзармӕ кӕсӕг» Чырысти йӕ ахуыргӕнинӕгтыл сыгъдӕг уд куы ӕруагъта, уӕд. Йесойы ахуыргӕнинӕгты абарӕн ис «фӕстӕгтимӕ», кӕнӕ 11-ӕм сахатыл чи ӕрбацыд, уыцы кусджытимӕ. Динар сыгъдӕг уды лӕвар нӕу. Уый у, ахуыргӕнинӕгтӕ ам, зӕххыл, цӕмӕй хъуамӕ пайда кӕной, уый. Зӕгъӕн ис, ууыл баст у се ’нусон цард. Уый у, Хуыцауы Паддзахады тыххӕй хъусын кӕнынӕн сӕрст чи у, уыцы духовон Израилы хай уӕвыны кадджын бар.
Хицау фыццаг кӕй баххуырста, уыцы кусджытӕ тагъд рӕстӕджы фӕхатыдысты, Йесойы ахуыргӕнинӕгтӕ сӕ мызд кӕй райстой ӕмӕ символикон динарӕй кӕй пайда кӕнынц. Фӕлӕ сӕм сыгъдӕг уды лӕвар ӕмӕ, Паддзахады хъуыддаджы цы уӕлбартӕ ис, уыдон фаг нӕ кӕсынц. Чырыстийы ахуыргӕнинӕгты, ома сӕнӕфсирдоны «фӕстаг» кусджыты кӕй ӕфхӕрынц, уымӕй ӕвдисынц сӕ фыдзӕрдӕдзинад.
Цымӕ ацы фӕсномыг ныхас ӕрмӕстдӕр фыццаг ӕнусы сӕххӕст? Нӕ, XX ӕнусы, чырыстон кӕй хонынц, уыцы дунейы сауджынтӕ сӕ бартӕ ӕмӕ сӕ хӕстӕм гӕсгӕ уыдысты, Хуыцау йӕ символикон сӕнӕфсирдоны кусынмӕ кӕй баххуырста, уыдонӕй «фыццӕгтӕ». Сӕ хъуыдымӕ гӕсгӕ Хъахъхъӕнӕг Мӕсыджы Ӕхсӕнадимӕ баст чи уыд, уыцы хъусынгӕнджытӕ уыдысты, Хуыцауӕн лӕггад кӕныны бар кӕмӕн ис, уыдонӕй «фӕстӕгтӕ». Фӕлӕ сауджынтӕ кӕуыл ӕлгъ кодтой, растдӕр уыдонӕн ратта Хуыцау йӕ уӕларвон Паддзахады сӕрст минӕвӕрттӕй лӕггад кӕныны кадджын бар. Матфейы 19:30—20:16.
▪ Цы у сӕнӕфсирдон? Чи у сӕнӕфсирдоны хицау ӕмӕ чи сты, 12 ӕмӕ 1 сахат чи куыста, уыдон?
▪ Кӕд фӕцис символикон кусгӕ бон ӕмӕ мызд та кӕд ӕрцыд фыст?
▪ Цы нысан кӕны динар бафидын?