Хицӕуттӕн сӕ бон у хӕстытӕн ӕмӕ фыддзинадӕн кӕрон скӕнын?
Адӕм бирӕ цӕйдӕрты тыххӕй фӕтох кӕнынц. Иуӕй-иутӕ фӕтох кӕнынц, цӕмӕй политикӕйы ӕмӕ экономикӕйы исты фӕива кӕнӕ цӕмӕй хӕрам хъуыддӕгтӕ мауал уа. Иннӕтӕ та фӕтох кӕнынц, цӕмӕй сӕ бар цӕуа фылдӕр бӕстӕтыл ӕмӕ ӕрдзы хъӕздыгдзинӕдтыл. Бирӕ змӕстытӕ рауайы, иу адӕмыхатт йӕхи иннӕ адӕмыхӕттытӕй хуыздӕрыл кӕй нымайы, уый тыххӕй кӕнӕ, алыхуызон динтыл хӕст кӕй сты, уый тыххӕй. Адӕм цы аразынц, цӕмӕй хӕстытӕ мауал уа ӕмӕ сабыр цард скӕна? Цымӕ уый сӕ къухы бафтдзӕн?
Drazen_/E+ via Getty Images
ХИЦӔУТТӔ АРХАЙЫНЦ ЭКОНОМИКӔЙЫ УАВӔР ФӔХУЫЗДӔР КӔНЫНЫЛ
Сӕ нысан цы у? Адӕмы цард фӕхуыздӕр кӕнын. Уый фӕрцы, гӕнӕн ис, мӕгуыр адӕмы нымӕц фӕкъаддӕр уа кӕнӕ та мӕгуыртӕ ӕппындӕр мауал уа, уымӕн ӕмӕ арӕх хӕстытӕ райдайынц, цард фӕхуыздӕр кӕныныл кӕй фӕархайынц, уый тыххӕй.
Уый зын цӕмӕн у? Хицауад хъуамӕ ӕхца ӕндӕр цӕуылдӕр хардз кӕнын райдайа. 2022 азы ӕгас дунейы бахардз кодтой 34,1 миллиард доллӕры, цӕмӕй адӕмӕн сӕ цард фӕхуыздӕр кодтаиккой. Фӕлӕ, уыцы аз ӕфсадыл цас бахардз кодтой, уымӕн уый у ӕрмӕстдӕр йӕ 0,4 проценты.
«Ӕхца фылдӕр хардз кӕнӕм, хӕстытӕн кӕрон скӕныныл нӕ, фӕлӕ, хӕст зиан кӕмӕн ӕрхаста, уыдонӕн баххуыс кӕныныл» (Антониу Гутерриш, Иугонд Нациты Организацийы сӕйраг секретарь).
Библийы фыст ис. Хицӕуттӕн ӕмӕ алыхуызон организацитӕн сӕ бон у мӕгуыртӕн ӕххуыс кӕнын, фӕлӕ сӕ бон никуы бауыдзӕн мӕгуырдзинадӕн кӕрон скӕнын (Дыккаг закъон 15:11; Матфейы 26:11).
ХИЦӔУТТӔ АРХАЙЫНЦ БАДЗЫРДТЫ ФӔРЦЫ САБЫР ЦАРД СКӔНЫНЫЛ
Сӕ нысан цы у? Быцӕутӕн кӕрон скӕнын кӕнӕ, чи быцӕу кӕны, уыдоны бафидауын кӕнын, разы цӕуыл уыдзысты, ууыл баныхас кӕнын ӕмӕ уавӕрыл сабырӕй аныхас кӕнын.
Уый зын цӕмӕн у? Гӕнӕн ис, иу кӕнӕ цалдӕр бӕстӕйы ма фӕнда уавӕрыл аныхас кӕнын, цӕуылдӕр разы кӕнын ӕмӕ бадзырдыл къух ӕрфыссын. Фӕлӕ бадзырдыл сӕ къух куы ӕрфыссой, уӕддӕр уый ууыл дзурӕг нӕу, ӕмӕ йӕ нӕ фехалдзысты.
«Хицауад бадзырдты фӕрцы сабыр цард скӕныныл куы фӕархайы, уӕддӕр уый алы хатт йӕ къухы нӕ бафты. Дыууӕ бӕстӕйы цы бадзырд скӕнынц, уый фӕстӕдӕр стырдӕр быцӕутӕм ӕркӕны, уымӕн ӕмӕ дзы кӕйдӕр бартӕ ссӕст фӕцӕуынц» (Реймонд Смит, интернеты уагъд «American Diplomacy»).
Библийы фыст ис. Адӕм хъуамӕ «архайой иннӕтимӕ хӕларӕй цӕрыныл» (Псалом 34:14). Фӕлӕ абон бирӕтӕ сты «мӕнгард... зындзырд... кӕрӕдзийыл гадзрахатӕй цӕуынц» (2 Тимофеймӕ 3:1–4). Уый тыххӕй хицӕуттӕн сӕ бон нӕу змӕстытӕн кӕрон скӕнын, кӕд ууыл ӕппӕт тыхтӕй архайынц, уӕддӕр.
ХИЦӔУТТӔ АРХАЙЫНЦ, ЦӔМӔЙ БАНЫХАС КӔНОЙ ХӔЦӔНГАРЗ ФӔКЪАДДӔР КӔНЫНЫЛ КӔНӔ ЙӔ ФЕСАФЫНЫЛ
Сӕ нысан цы у? Хӕцӕнгарз фӕкъаддӕр кӕнын кӕнӕ йӕ фесафын, уӕлдайдӕр ядерон, химикон ӕмӕ биологон.
Уый зын цӕмӕн у? Хицӕутты арӕх нӕ фӕфӕнды хӕцӕнгарз фӕкъаддӕр кӕнын, уымӕн ӕмӕ фӕтӕрсынц, уӕд сӕ бон сӕхи бахъахъхъӕнын куы нӕ уа, уымӕй. Фӕлӕ алы бӕстӕ дӕр йӕ хӕцӕнгарз куы фесафа, уӕддӕр, хӕстытӕ цӕй тыххӕй райдайынц, уыдӕттӕн кӕрон скӕнын сӕ бон нӕу.
«Хицӕуттӕ сӕ къухтӕ ӕрфыстой, 1991 азы фӕстӕ хӕцӕнгарз кӕй фесафдзысты, фӕлӕ сӕ бирӕтӕ сӕ ныхас нӕ сӕххӕст кодтой. Уыцы документты фыст уыд, кӕй архайдзысты, цӕмӕй хӕстытӕй тӕссаг ма уа, алыхуызон бӕстӕтӕ кӕрӕдзимӕ знаджы цӕстӕй мауал кӕсой ӕмӕ ӕгас дунейы дӕр уа сабырдзинад» (Иугонд Нациты Организацийы доклад хӕцӕнгарз фӕкъаддӕр кӕныны тыххӕй).
Библийы фыст ис. Адӕм хъуамӕ сӕ хӕцӕнгарз фесафой ӕмӕ сӕ «хъаматӕй саразой гутӕттӕ» (Исай 2:4). Фӕлӕ цӕмӕй хӕстытӕн кӕрон ӕрцӕуа, уый тыххӕй фылдӕр цыдӕр хъӕуы саразын, уымӕн ӕмӕ фыддзинад адӕймагӕн йӕ зӕрдӕйӕ цӕуы (Матфейы 15:19).
ХИЦАУӔДТӔ БАИУ ВӔЙЙЫНЦ ӔМӔ ФӔАРХАЙЫНЦ, ЦӔМӔЙ ХӔСТ МА РАЙДАЙА
Сӕ нысан цы у? Хицауӕдтӕ баныхас кӕнынц, знаг сӕ иуы ныхмӕ куы рацӕуа, уӕд кӕрӕдзийӕн кӕй ӕххуыс кӕндзысты. Афтӕ фӕхъуыды кӕнынц, ӕмӕ сӕм уӕд знаг нӕ бауӕнддзӕн, уымӕн ӕмӕ йӕ хъӕудзӕн иннӕ бӕстӕтимӕ дӕр хӕцын.
Уый зын цӕмӕн у? Хицауӕдтӕ куы баныхас кӕнынц, знаг сӕ иуы ныхмӕ куы рацӕуа, уӕд кӕрӕдзийӕн кӕй ӕххуыс кӕндзысты, уӕддӕр уый ууыл дзурӕг нӕ вӕййы, ӕмӕ хӕст нӕ райдайдзӕн. Хицауӕдтӕ алкӕд сӕ ныхас нӕ сӕххӕст кӕнынц, стӕй сӕ бон нӕ вӕййы иу хъуыдымӕ ӕрцӕуын, се знаджы ныхмӕ куыд ӕмӕ кӕд архайдзысты, уый фӕдыл.
«Кӕд Нациты Лигӕ ӕмӕ Иугонд Нациты Организаци тынг архайдтой, цӕмӕй хицауӕдтӕ бадзырдтӕ скодтаиккой, уӕддӕр сын уый нӕ баххуыс кодта, цӕмӕй хӕстытӕ мауал уыдаид» (Encyclopedia Britannica).
Библийы фыст ис. Хорз вӕййы, адӕм кӕрӕдзийӕн куы феххуыс кӕнынц (Екклесиаст 4:12). Фӕлӕ хицӕуттӕн ӕмӕ организацитӕн сӕ бон нӕу афтӕ бакӕнын, цӕмӕй адӕм сабырӕй ӕмӕ ӕдасӕй цӕрой. «Уӕ зӕрдӕ ма дарут кадджын лӕгтыл, адӕймаджы фыртыл, уымӕн ӕмӕ йӕ бон нӕу ирвӕзын кӕнын. Йӕ царды тых рацӕуы, ӕмӕ сыджытмӕ аздӕхы. Уыцы бон фесӕфынц йӕ хъуыдытӕ иууылдӕр» (Псалом 146:3, 4).
Кӕд бирӕ бӕстӕтӕ архайынц, цӕмӕй сабырдзинад уа, уӕддӕр хӕстытӕн кӕрон нӕй.