Kapitulo 29

Gawaen a Maaligwas so Bilay na Pamilya

1. (a) Panon so inggapo na pamilya? (b) Anto so gagala na Dios nipaakar ed pamilya?

SANEN pinalsa nen Jehova a Dios so inmunan laki tan bii, sikara so impankasakey to pian mamawala na sakey a pamilya. (Genesis 2:21-24; Mateo 19:4-6) Gagala na Dios ed sayan sanasawa so idakel diad pamawala na ananak. Sirin, sano saray anak so ombaleg, sikara so mangasawa tan manibukel na dili ran pamilya. Gagala na Dios a, nasabi panaon, saray maliket a pamilya so manbilay ed amin a pasen na dalin. Gawaen da so dalin ed sakey a paraison masanting ed amin a pasen.​—Genesis 1:28.

2, 3. (a) Akin ya agnayarin tetelen so Dios diad insaew na saray pamilya? (b) Anto so nakaukolan pian napanggayagaan so maaligwas a bilay na pamilya?

² Ingen, natan, saray pamilya so nabubuyak, tan dakel so siansia nin aliwan maliket. Kanian nayarin itepet na sakey a too: ‘No say pamilya so peteg a pinalsa na Dios, agta ilaloan tayo so maong iran pansumpalan?’ Anggaman kuan, agnatetel so Dios diad insaew na saray pamilya. Say sakey a pabrika so nayarin mamawala na produkto tan iter toray totontonen no panon so pangusar ed satan. Balet kasin kasalanan na pabrika no say produkto so sinmaew lapud say analiw et agto tinumbok so totontonen? Andin balot. Say produkto, anggaman wala ed ayadyarin kalidad, so onsaew lapud agnausar a manepeg. Ontan met ed pamilya.

³ Intarya nen Jehova a Dios iray bilibilin ed Biblia diad panagbilay na pamilya. Balet no sarayan bilibilin so ibaliwala, anto ey? Anggaman say oksuyan na pamilya so ayadyari, nayarin nabuyak. Sirin saray membro na pamilya so aliwan maliket. Diad biek a dapag, no saray totontonen ed Biblia so tumboken, saya so manggawa ed maaligwas, maliket a pamilya. Makana, sirin, a natalosan tayo no panon so impanggawa na Dios ed saray nanduruman membro na pamilya, tan no anton betang so ginagala ton sumpalen da.

NO PANON SO IMPAMALSA NA DIOS ED LAKI TAN SAY BII

4. (a) Antoray pandumaan na lalaki tan bibii? (b) Akin a pinalsa na Dios so ontan a pandurumaan?

⁴ Anggan siopa so makanengneng ya agginawa nen Jehova so lalaki tan bibii a pareho. Tua a diad dakel iran dalan et sikara so manpara. Balet walaray mapatnag a pandurumaan ed pisikal ya indengan da tan seksual ya inkagawa. Ontan met, nandumaan so emosyonal iran kalidad da. Akin a wala so pandumaan? Sikara so ginawa na Dios ya ontan pian natulongan so balang sakey a manumpal ed midumaan a betang. Kayari na impamalsa na Dios ed laki, imbaga na Dios: “Aliwan maabig ed laki so pantultuloy ton bukbukor. Manggawa ak na katulongan to, a bilang sakey a kapanoan to.”​—Genesis 2:18.

5. (a) Panon a say bii so agawan “kapanoan” ed laki? (b) Iner so akagawaan na inmunan impanasawa? (c) Akin a say panangasawa so peteg a maliket ya oksuyan?

⁵ Say kapanoan so bengatlan mipetekan odino makapiulop ed sananey a bengatla, a gawaen ton kumpleto. Ginawa na Dios so bii a bilang makapenek a kapetekan na laki ya ontulong ed sikato diad panumpal ed saray inter na Dios ed sikato a bilibilin diad pamano na too tan pangasikaso ed dalin. Kanian diad kayari na impamalsa ed bii a nanlapud kabiangan na laki, ginawa na Dios so inmunan kasal diman ed tanamanan na Eden diad ‘impangitarok to ed bii ed laki.’ (Genesis 2:22; 1 Corinto 11:8, 9) Say panangasawa so maliket ya oksuyan lapud say laki tan say bii so balang sakey et agawa diad pankaukolan a say sakey so walaan na pakayarin manumpal. Saray mandumaan a kalidad da so manimbang ed balang sakey. Sano natalosan na sakey ya asawan laki tan asawan bii tan pablien da so balang sakey tan miuksoyan unong ed saray nipabtang a betang da, balang sakey so ontulong diad biang da a mamaalagey ed maliket a pamilya.

SAY BETANG NA ASAWAN LAKI

6. (a) Siopa so agawan ulo na pamilya? (b) Akin a saya so manepeg tan praktikal?

⁶ Say sakey a panamaley odino pamilya so mankaukolan na panangipangulo. Say laki so apalsa a walaan na babaleg a sukat na satan a kalidad tan biskeg a nakakaukolan diad pangiter na ontan a panangipangulo. Nisengeg ed sayan rason et ibabaga na Biblia: “Say asawan laki so ulo na asawa to unong a si Kristo met so ulo na kongregasyon.” (Efeso 5:23) Saya so praktikal, tano anggapo so panangipangulo wala so gulo tan panggugutgutan. Diad sakey a pamilyan andian na inkaulo so singa panasalin panmaneho ed sakey a kotsen andian na manibela. Odino, no say asawan bii so milaslasan ed ontan ya inkaulo, sikato so singa nawalaan na duaran drayber ed kotse, a balang sakey so walaan na manibela a mangontrol ed nansian a dalig ed unaan.

7. (a) Akin ya arum a bibii so agmalabay ed ideya na inkaulo na laki? (b) Kasin balang sakey so walaan na ulo, tan akin a say oksuyan na Dios ed inkaulo so makabat?

⁷ Anggaman kuan, dakel a bibii so agmalabay ed ideya a say laki so nepeg ya ulo na pamilya. Sakey a manunan rason ed saya et dakel a lalakin kaasawaan so agmanutumbok ed saray bilibilin na Dios ed no panon so pangagamil na manepeg ya inkaulo. Anggaman kuan, sikato so binidbir a katuaan a diad anggan dinan a muyongan ya onkurang a maong et nakaukolan so sakey a mangiter na panangiwanwan tan manggawa na pinal iran desisyon. Sirin sikakabat ya imbaga na Biblia: “Say ulo na balang laki et si Kristo; ontan met a say ulo na bii et say laki; ontan met a say ulo nen Kristo et say Dios.” (1 Corinto 11:3) Diad oksuyan na Dios, say Dios lambengat so andian na sakey ya ulo. Amin nin arum, pati si Jesu-Kristo, tan ontan met ed saray kaasawaan a lalaki tan bibii, so nakaukolan a mangawat na panangiwanwan tan ontuek diad saray desisyon na arum.

8. (a) Siopa ehemplo so nepeg a tumboken na kaasawaan a lalaki diad pangagamil ed inkaulo? (b) Anton leksion so nepeg a naaralan diad satan ya ehemplo?

⁸ Kabaliksan na saya a ta pian nasumpal da so betang da a bilang kaasawaan a lalaki, saray lalaki so nepeg a mangawat ed inkaulo nen Kristo. Ontan met, nepeg dan tumboken so ehemplo to diad pangagamil na inkaulo ed saray kaasawaan da unong a singa ginawa to ed kongregasyon na saray patumbok to. Panon so impideneng nen Kristo ed saray mangaraldalin a patumbok to? Sikato a naynay so mapangasi tan makonsidera. Sikato so agbalot mapasang odino maisasanok, anggan sano sikara so matantan a mangawat ed panangiwanwan to. (Marcos 9:33-37; 10:35-45; Lucas 22:24-27; Juan 13:4-15) Diad tua, mabulbulos ya inter to so bilay to a para ed sikara. (1 Juan 3:16) Say sakey a Kristianon asawan laki so nepeg a siaalwar a manaral ed ehemplo nen Kristo tan gawaen to so anggaan na nayarian to a manumbok ed satan sano mideneng ed pamilya to. Bilang pansumpalan, sikato so aliwan dominante, masiblet odino aliwan makonsideran ulo na pamilya.

9. (a) Anto so reklamo na dakel a bibiin kaasawaan? (b) Anto so nepeg a makabat a lawas nonoten na kaasawaan a lalaki legan ya agamilen da so inkaulo?

⁹ Diad biek a dapag, anggaman kuan, saray kaasawaan a lalaki so nepeg a mangimano ed saya: Kasin manrereklamo so asawam lapud sika so ag-onkikiwas a peteg a bilang ulo na pamilya? Kasin ibabaga na asawan bii ya agka mangipapangulo ed abung, agmangipaplano ed saray aktibidades na pamilya tan agmanusumpal ed responsabilidad na panaggawa ed saray pinal a desisyon? Balet saya so nakakaukolan na Dios ed sika, a bilang asawan laki, a gawaen. Siempre, maabig ed sika so pagmaliw a lukas ed saray suhestion tan lablabayen na arum a membro na pamilya tan sarayan suhestion so konsideraen legan ya agamilen mo so inkaulo. Bilang asawan laki, malinlinew a walaan ka na lalon mairap a betang ed pamilya. Balet no gawaen mo so masimoon a sagpot diad panumpal ed satan, say asawam so nayarin manlikna a tulongan tan suportaan to ka.​—Uliran 13:10; 15:22.

PANANUMPAL ED BETANG NA ASAWAN BII

10. (a) Anton kurang so ibibilin na Biblia ed saray kaasawaan a bibii? (b) Anto so nagawa sano saray kaasawaan a bibii so onsaew a mangimano ed simbawa na Biblia?

¹⁰ A singa ibabaga na Biblia, say asawan bii so agawan katulongan na asawa to. (Genesis 2:18) Diad panumpal ed satan a betang, imbilin na Biblia: “Komon ta saray kaasawaan a bibii so pauleyan ed kaasawaan da.” (Efeso 5:22) Natan say inkaagresibo tan pilalaslasan na bibii ed lalaki so maslak. Balet no saray kaasawaan a bibii so mangiyuna ed inkasikara, a salien dan samsamen so inkaulo, say kiwas da so seguradon pansengegan na gulo. Dakel iran kaasawaan a lalaki, diad epekto, so mangikuan: ‘No kaliktan na asawan bii ya imaneho so sankaabungan, paulian a gawaen to.’

11. (a) Panon so pakatulong na asawan bii ed asawa to a mangipangulo? (b) No sumpalen na asawan bii so impabtang-na-Dios a betang to, anto so nayarin epekto na saya ed asawa to?

¹¹ Anggaman kuan, nayarin liknaen mo a sika so napapaskar a mangipangulo lapud say masiken mo so agmanggagawa ed satan. Balet kasin wala ni so lalon nagawaan mo ya itulong ed sikato diad panakbat to’d saray responsabilidad to bilang ulo na pamilya? Kasin ipapanengneng mo a sika so onnenengneng ed sikato diad panangipangulo? Kasin kekerewen moray suhestion tan panangiwanwan to? Kasin papaliisan mo ed anggan anton pamaakaran so panleglemew ed gagawaen to? No peteg a kikimeyan mo so pananumpal ed impabtang-na-Dios a betang ed pamilya, say masiken mo so nayarin onggapon manumpal ed responsabilidad to.​—Colosas 3:18, 19.

12. Anto so mangipanengneng a saray kaasawaan a bibii so makayarin manepeg a mangibalikas na opinyon da, anggamano saraya so agmipakna ed opinyon na asawa ra?

¹² Aglabay ya ibaga na saya a say asawan bii so agla mangibalikas na opinyon to no satan so miduma ed opinyon na masiken to. Nayarin sikato so walaan na suston punto de bista, tan say pamilya so nagunggunaan no sikato so talinengen na masiken to. Si Sara ya asawa nen Abraham so niiter ya ehemplo ed saray asawan bibii lapud panagpauley to ed asawa to. (1 Pedro 3:1, 5, 6) Ingen inrekomenda nen Sara so sakey a solusyon diad problema na sankaabungan, tan sanen si Abraham so ag-akipakna ed sikato imbaga na Dios ed sikato: “Sikato so talinengen mo.” (Genesis 21:9-12) Siempre, sano gawaen na asawan laki so pinal a desisyon ed pamaakaran, say asawan bii so nepeg a manuporta ed satan no say panggawa to ed satan so agpansengegan na pakabuyak ed ganggan na Dios.​—Gawa 5:29.

13. Anto so gagawaen na sakey a maong ya asawan bii, tan anto so epekto na saya ed pamilya to?

¹³ Diad manepeg a pananumpal ed betang to, wala so malaem a nayarin gawaen na asawan bii diad pangasikaso ed pamilya. Alimbawa, nayarian to so mangiparaan na mananam a tagano, pansiansiaen so abung a malinis tan mauksoy tan mibiang diad panagbangat ed anak. Papasesegen na Biblia iray bibiin walaan na kaasawaan ya “aroen daray kaasawaan da, aroen daray anak da, mabunigas ed nonot, masimpit, komikimey ed abung, maabig, pauleyan ed saray dilin kaasawaan da, ta pian say salita na Dios so agkomon nabalaw.” (Tito 2:4, 5) Say asawan bii tan ina a manusumpal ed sarayan kimey so makagamor ed maandon aro tan respeto na pamilya to.​—Uliran 31:10, 11, 26-28.

SAY PASEN NA SARAY ANAK ED PAMILYA

14. (a) Anto so manepeg a talindeg na ananak ed pamilya? (b) Anto so nayarin naaralan na ananak diad ehemplo nen Jesus?

¹⁴ Binilin nen Jehova so inmunan toon sanasawa: “Manbunga kayo tan ondakel kayo.” (Genesis 1:28) On, imbaga na Dios ed sikara a nawalaan ira na saray anak. Saray anak so niganan bendisyon ed pamilya. (Salmo 127:3-5) Lapud sikara so walad silong na ganggan tan bilin na atateng da, ipapareng na Biblia so posisyon na sakey ya anak ed saman so sakey ya aripen. (Uliran 1:8; 6:20-23; Galacia 4:1) Anggan si Jesus so nantultuloy ya impauleyan ed saray atateng to sanen sikato so sakey ya ugaw. (Lucas 2:51) Kabaliksan na saya a sikara so tinulok to, a ginawa to so imbilin da. No amin ya anak so manggawa na ontan, peteg ya ontulong diad liket na pamilya.

15. Akin a saray ananak so mabetbet a sulit na puso na atateng da?

¹⁵ Ingen, imbes a bendisyon ed pamilya, saray ananak natan so mabetbet a pansesengegan na sulit na puso na atateng. Akin? Lapud insaew na ananak, tan ontan met ed atateng, a mangiyaplika ed saray bilibilin na Biblia ed bilay da diad pamilya. Anto so arum ed sarayan ganggan tan prinsipyo na Dios? Usisaen tayo pa so pigara ed saratan diad onggendan. Legan a gawaen tayo, imanoen no agkayo mipakna a, diad pangiyaplika ed saratan, et makatulong kayo diad liket na pamilya yo.

Aroen tan Pagalangan so Biin Asawam

16. Anto so niganggan ed lalakin kaasawaan a gawaen, tan panon so manepeg a kasumpal na sarayan ganggan?

¹⁶ Diad madibinon kakabatan, ibabaga na Biblia: “Nepeg na lalakin kaasawaan ya aroen daray kaasawaan da a singa dilin lamalaman da.” (Efeso 5:28-30) Mabetbet, pinaneknekan na eksperiensia a pian saray bibiin kaasawaan so maliket nakaukolan dan liknaen a sikara so aaroen. Kabaliksan na saya a say sakey ya asawan laki so nepeg a mangiter ed asawa to na nikaduman imano, a pati say inkamatamoy, pakatalos tan panamaseguro. Nakaukolan na asawan lakin ‘ipabtang ed sikato so galang,’ a singa ibabaga na Biblia. Saya so gawaen na asawan laki diad pangonsidera to ed sikato diad amin a gawaen to. Diad onia nagamoran na asawan laki so respeto na asawa to.​—1 Pedro 3:7.

Respetom so Lakin Asawam

17. Anto so niganggan ed bibiin kaasawaan a gawaen, tan panon so panggawa ra ed saya?

¹⁷ Tan kumusta met iray asawan bibii? “Say asawan bii so nepeg a nawalaan na aralem a respeto ed asawa to,” so kuan na Biblia. (Efeso 5:33) Say isaew a pangimano ed sayan simbawa so manunan rason no akin ya arum a lalakin kaasawaan so maunganget ed kaasawaan da. Ipanengneng na asawan bii so respeto diad panuporta to ed saray desisyon na masiken to, tan diad pikoopera ton sigpot-kamarerwa ed sikato diad pangegemtan ed saray kalat na pamilya. Diad panumpal to ed impabtang-na-Biblia a betang a bilang ‘katulongan tan kapanoan’ ed asawa ton laki, gawaen ton mainomay a sikato so aroen na asawa to.​—Genesis 2:18.

Matoor ed Balang Sinansakey

18. Akin a saray asawa so nepeg a matoor ed balang sinansakey?

¹⁸ Kuan na Biblia: “Saray kaasawaan a lalaki tan bibii so nepeg a matoor ed balang sinansakey.” Diad asawan laki nibaga: “Manliket ed asawam tan anapen so gayaga ed biin inkasal mo . . . akin ya iter mo so arom ed sananey a bii? Akin a lablabayen mo so kalimgasan na asawa na sananey a laki?” (Hebreos 13:4; Uliran 5:18-20, Today’s English Version) On, say pikakalugoran so sumpad ganggan na Dios; satan so mangipaarap ed gulo diad panamaley. “Dakel a totoo so manisip a say pikakalugoran so nayarin pananamen to so panamaley,” so inkuan na sakey a managsukimat ed panangasawa, balet inyarum to a say ontan a gawa so mangipaarap ed “saray peteg a problema.”​—Uliran 6:27-29, 32.

Paliketen Mo So Asawam

19. Panon so nayarin pakagamor na saray kaasawaan na sankabalgan a panggayaga ed seksual a relasyon?

¹⁹ Anggapo so liket sano manunan anapen na sakey so seksual a panliket ed inkasikato. Imbes, satan so nagamoran diad pamaliket met ed asawa. Kuan na Biblia: “Komon ta iter na asawan laki so kanepegan na asawa to; balet komon ta iter met na asawan bii so ontan ed asawa to.” (1 Corinto 7:3) Say danet so wala ed panangisaklang, panangiter. Tan diad panangiter, say manangiter so mangawat met na peteg a liket. Imbaga nen Jesu-Kristo: “Wala so lalon liket ed pangiter nen say diad pangawat.”​—Gawa 20:35.

Iter Mo So Inkasika ed Saray Anak Mo

20. Akin a say panggawa ed saray bengatla ed saray anak na sakey so importantin tuloy?

²⁰ Inkuan na sakey ya ugaw a manedad na ngalngalin waloy taon: “Si Dad so mantatrabaho ed amin a panaon. Sikato so anggapon balot ed abung. Ikdan toak na kuarta tan dakel a galawgalaw, balet mataltalag kon nanengneng. Sikato so inarok tan kaliktan kon sikato komon so agmantrabaho ed amin a panaon pian sikato komon so lalon nanengneng ko.” Agaylan mas magmaong a bilay ed abung no saray atateng et tumboken da so ganggan na Biblia a bangatan daray anak da ‘sano sikara so manyurong ed abung da tan sano sikara so manakar ed dalan tan sano sikara so ondukol tan sano sikara so ombangon’! Say pangiter mo na inkasika ed saray anak mo, say pangusar na mablin panaon ed sikara, so peteg ya ontulong diad liket na pamilya.​—Deuteronomio 11:19; Uliran 22:6.

Iter So Nakakaukolan a Disiplina

21. Anto so ibabaga na Biblia nipaakar ed panangiter na disiplina ed ananak?

²¹ Inter na mangatatawen ya Ama tayo ed saray atateng so manepeg ya ehemplo diad impangitarya to ed katooan na manametek a bilin, odino disiplina. Nakakaukolan na anak so disiplina. (Hebreos 12:6; Uliran 29:15) Diad pamidbir ed saya, ibibilin na Biblia: “Sikayo, kaamaan, . . . itultuloy yon pabalegen [iray anak yo] diad disiplina tan manametek-kanonotan nen Jehova.” Say panangiter na disiplina, anggaman nayarin ilaktip to so panaglewet odino panangekal na pribilehyo, so sakey ya ebidensyan saray atateng et inaro daray anak da. Kuan na Biblia: “Say mangaro [ed anak to] et saman so manisiplina ed sikato.”​—Efeso 6:4; Uliran 13:24; 23:13, 14.

Tobonbalo​—Sumpaen Iray Minumundon Dalan

22. Anton kimey so wala ed saray tobonbalo, tan anto so nalanor diad panumpal ed satan?

²² Gagawaen na mundo so panagdag ed saray tobonbalo a mamuyak ed ganggan na Dios. Ontan met, a singa ibabaga na Biblia, “say inkaatiw so nisinger ed puso na ugaw.” (Uliran 22:15) Sirin sikato so pibabakal diad panggawa na maptek. Ingen kuan na Biblia: “Kristianon kimey yon ananak so panulok ed saray atateng yo, ta saya so maptek a bengatlan gawaen.” Satan so mangitarok na mayaman iran tumang. Sirin, ananak, magmaliw a makabat. Talinengen so simbawa: “Nonoten mo so Manamalsam legan a sika so wala ed kalangweran.” Sumpaen iray tukso ed panagdruga, panagbuanges, pilalawanan tan diad panggawa na arum a bengatlan sumpa ed ganggan na Dios.​—Efeso 6:1-4; Eclesiastes 12:1; Uliran 1:10-19, Today’s English Version.

Mankakasakey ya Aralen So Biblia

23. Antoran pankaabigan so panggayagaan na pamilya diad panaral a mankakasakey ed Biblia?

²³ No say sakey a membro na pamilya so manaral tan iyaplika toray bangat na Biblia, satan so ontulong ed liket na pamilya. Balet no satan so gawaen na amin​—na asawan laki, asawan bii tan ananak​—agaylan satan so mabenditon pamilya! Wala so ampetang, maapit a siglaotan, dingan na lukas a pantatalosan, unong a kada membro na pamilya so manalin ontulong ed arum a manserbi ed si Jehovan Dios. Sirin gawaen ya ugali na pamilya so panaral na Biblia a mankakasakey!​—Deuteronomio 6:4-9; Juan 17:3.

MATALONAN ARAPEN IRAY PROBLEMA NA PAMILYA

24. Akin a saray kaasawaan so nepeg a mangipalugar ed lingo na balang sakey?

²⁴ Anggan diad saray pamilyan gendagendat a maliket, panapanaon a walaray problema. Saya so lapud amin tayo so ag-ayadyari tan makapanggagawa na mauges a bengatla. “Amin tayo so nagapol a maminpigapiga,” kuan na Biblia. (Santiago 3:2) Sirin saray kaasawaan so nepeg ya agmankerew na inkayadyari ed balang sinansakey. Noag ingen, balang sakey so nepeg a mamalugar ed lingo na arum. Sirin, agkomon ilaloan na sakey ya asawa so ayadyarin maliket a panamaley, lapud saya so aliwan posibli ed saray ag-ayadyarin totoo a gegemtanen.

25. Panon so nepeg a karesolbe na problema ed panamaley diad aro?

²⁵ Siempre, saray asawan laki tan asawan bii so mankaliktan a mankimey diad ipaliis ed saman so makapasanok ed asawa. Ingen anggaman panon so irap dan panali, sikara no maminsan so makapanggawa ed saray bengatlan makapaingongot ed arum. Panon, sirin, so nepeg a pangarap ed saray problema? Say simbawa na Biblia so: “Say aro so manakbong ed dakel a kasalanan.” (1 Pedro 4:8) Kabaliksan na saya a saray kaasawaan a mangipanengneng na aro so agmantultuloy a mangipanonot ed saray lingon agawaan na sakey. Kuan na aro, ed epekto, ‘On, sika so akagawa na lingo. Balet ontan ko met no maminsan. Sirin saray lingom so lingwanan ko la, tan ontan met komon so gawaen mo ed siak.’​—Uliran 10:12; 19:11.

26. Sano arum a problema so onlesa, anto so ontulong diad panguksoy ed pamaakaran?

²⁶ Sano saray sanaasawa so mabulos a mangako ed saray lingo tan manalin mametek ed saratan, dakel iran sangsangan tan sulit na puso so napaliisan. Say kalat da et nepeg a say panresolbe ed saray problema, aliwan say panalo ed saray suppiatan. Anggan sano say asawam so alingo, gawaen mon mainomay so panresolbe ed problema diad pagmaliw a mapangasi. No sika so alingo, sipapaabeban kerewen so panamerdona. Agla iguguntang; arapen so problema ya andi-abala. “Agpaseseleken so agew a sikayo so sisasanok.”​—Efeso 4:26.

27. Say panumbok ed anton simbawa na Biblia so ontulong ed kaasawaan a manulbar ed problema ra?

²⁷ Nagkalautla no sika so walaan na asawa, nakaukolan mon tumboken so totontonen na “inengneng, aliwan diad personal ya interes ed saray dili yon pamaakaran, noagta ontan met ed personal ya interes na saraman so arum.” (Filipos 2:4) Nakaukolan mon tuloken so ganggan na Biblia: “Kawesan yo so inkasikayo ed saray matamoy a panangaro na panangabagey, panangasi, kaabebaan na nonot, kaumildian, tan panangitepel. Mantultuloy a mantetepelan so balang sinansakey tan manpeperdonaan so balang sinansakey a sibubulos no wala so siopaman a sengegan na panreklamo a sumpad sananey. Unong a si Jehova so mabulbulos ya amerdona ed sikayo, ontan met so gawaen yo. Balet, likud ed amin na sarayan bengatla, kawesan yo so inkasikayo na aro, lapud satan so ayadyarin bedber na pankakasakey.”​—Colosas 3:12-14.

28. (a) Kasin say diborsyo so paraan diad panguksoy ed problema na panamaley? (b) Anto so ibabaga na Biblia ya alenleneg a sengegan diad diborsyon mangibulos ed sakey a mangasawa lamet?

²⁸ Natan et dakel a sanaasawa so agmanutumbok ed simbawan manlapud Salita na Dios ya ontulong ed sikaran manulbar ed saray problema ra, tan diborsyo so labay da. Kasin abobonan na Dios so diborsyo a paraan diad panguksoy ed problema? Andi, agto abobonan. (Malaquias 2:15, 16) Ginetma ton say panangasawa so legay-bilay ya oksuyan. (Roma 7:2) Iyaabuloy na Biblia lambengat so sakey a sengegan na pangidiborsyo a mangibulos ed sakey a toon mangasawa lamet, tan satan so pikakalugoran. No agawa so pikakalugoran, sirin say andi-kasalanan ya asawa so nayarin mandesidi no kasin onkerew na diborsyo odino andi.​—Mateo 5:32.

29. (a) No say asawa yo so agmikasakey ed sikayo diad Kristianon panagdayew, anto so nepeg yon gawaen? (b) Anto so nayarin posiblin pansumpalan?

²⁹ Anto no say asawam so agmalabay a manaral na Salita na Dios a kaibam, odino sumpaen to ni ingen so Kristianon kimey mo? Siansian sika so papasesegen na Biblia a mansiansian miamong ed asawam tan agmoriaen so pansian a sikatoy sankainomayan a pakalukpos ed saray problema yo. Gawaen mon personal so pamaaligwas ed kipapasen na abung yo diad pangiyaplika ed ibabaga na Biblia nipaakar ed dilin konduktam. Nasabi panaon, lapud Kristianon ugalim, nayarin natangguyor mo so asawam. (1 Corinto 7:10-16; 1 Pedro 3:1, 2) Tan agaylan bendisyon ed sika no saray maaron anos mo so natumangan ed onian nengneng!

30. Akin ya importantin tuloy ed atateng so pangiletneg na maabig ya ehemplo ed saray anak da?

³⁰ Dakel iran problema na pamilya natan so manasaglawi ed saray anak. Anto so nagawaan no onia so kipapasen ed pamilyam? Ununa ed amin, bilang atateng nakaukolan yon ipanengneng so maabig ya ehemplo. Saya so lapud saray anak so mas mainomay a manumbok ed saman so gawaen yo nen say ibaga yo. Tan sano saray kiwas yo so miduma ed saray salita yo, saray walad kalangweran so aliston makanengneng ed satan. Sirin, no kaliktan yoray anak yon manbilay na maabig, Kristianon panagbilay, sikayon mismo so nepeg a mangiletneg na ehemplo.​—Roma 2:21, 22.

31. (a) Anto so lalon importantin rason a nakaukolan na saray anak diad pangunor ed simbawa na atateng da? (b) Panon so nayarin pangipanengneng yo ed anak yon walad kalangweran na kakabatan ed pangunor ed ganggan na Dios a mangisesebel na pilalawanan?

³¹ Ontan met, nakaukolan yo so mikatunongan ed saray anak. Aliwan magenap so basta pangibaga ed saray walad kalangweran: ‘Agta ka labay a makapanggawa na pilalawanan lapud satan so mauges.’ Nakaukolan ya ipanengneng a say Manamalsa ra, si Jehovan Dios, so mangibabaga a saray ontan a bengatlan singa say pilalawanan so mauges. (Efeso 5:3-5; 1 Tesalonica 4:3-7) Balet anggan saya so aliwan magenap. Nakaukolan met na saray anak so natulongan a makanengneng no akin a nepeg dan tuloken iray ganggan na Dios, tan no panon so pangungguna na saya ed sikara. Alimbawa, nayarin ipaarap yo so imano na anak yon walad kalangweran diad makapakelaw a dalan ed katibukel na sakey ya ugaw diad pantekepan na similya na laki tan iknol na bii, tan itepet: ‘Kasin isipen mo a samay sakey a nanggawa ed sayan milagro na kianak so makaamtan magmaong no panon so nepeg a pangusar na saray totoo ed inter-na-Dios iran pakayari na panag-ilalak?’ (Salmo 139:13-17) Odino nayarin itepet yo: ‘Kasin isipen mo a say Baleg a Manamalsa tayo so manggawa na ganggan a mangisiblet ed sikatayo na panggayaga ed bilay? Imbes, agta sikatayo so lalon maliket no tuloken tayoray ganggan to?’

32. (a) Anto so nepeg ya awawey yo sano saray panmoria na anak yo so agmipakna ed panmoria na Dios? (b) Panon so nayarin katulongan na anak yo a makanengneng ed kakabatan na ibabaga na Biblia?

³² Saray ontan a tepet so makapangigapo na panagkatunongan na anak mo diad ganggan na Dios a manguuley ed pangusar na kagawaan ed panag-ilalak. Abrasaen so panmoria to. No sikara so aliwan singa saman so kaliktan mo, agka onsasanok. Salien a talosan a say kapolian na anak mo so inmarawi lan tuloy a manlapud matunong a bangat na Biblia, tan insan salien mon ipanengneng ed sikato no akin a saray imoral ya ugali na kapolian to so aliwan makabat. Angangko ta nayarian mon ipaarap so imano na anak mo ed saray espesipikon ehemplo ya angitontonan na seksual ya imoralidad ed saray anak a bastardo, sakit a beneryal odino arum a gulo. Diad onia et sikato so natulongan a makanengneng ed inkamakatunongan tan inkasusto na ibabaga na Biblia.

33. Akin a say niletneg-ed-Biblia ya ilalo ed pambilay na ando lan ando ed Paraiso diad dalin so ontulong ed sikatayon manggawan maaligwas ed bilay na pamilya?

³³ Nagkalautlan say niletneg-ed-Biblian ilalo ed pambilay na ando lan ando ed Paraiso diad dalin so ontulong ed sikatayon manggawan maaligwas ed bilay na pamilya. Akin ya ontan? Lapud no peteg a labay tayo so manbilay ed balon sistema na Dios, salien tayon maong so manbilay natan a singa ilaloan tayo so manbilay ed satan. Kabaliksan na saya a tumboken tayon maapit iray bilibilin tan panangiwanwan nen Jehovan Dios. Bilang nansumpalan, balangetan na Dios so kaplesan a liket tayo diad panggayaga ed andi-anggaan a bilay tan daakan a liket diad ando lan ando a walad arapen.​—Uliran 3:11-18.