Kapitulo 9

Pakayari na Ilalo ed Kioli

1. Antoran makapakelaw ya ilalo so agawan posibli diad kioli?

NO ANGGAPO so kioli, anggapo so ilalo ed anggan anton arapen a bilay a para ed inaatey a totoo. Balet si Jehova, diad agkanepegan a panangasi to, inlukas to ed binilyon ya inaatey so sankablian a pankanawnawan panggayaga ed maandon bilay. Bilang nansumpalan, walaan itayo met na makapaligsay-puson ilalo ed pakapikasakey lamet ed saray inararo a naugip ed patey.​—Ipareng so Marcos 5:35, 41, 42; Gawa 9:36-41.

2. (a) Diad antoran dalan a say kioli so apaneknekan ya importante diad panumpal ed gagala nen Jehova? (b) Kapigan ed partikular a say ilalo ed kioli et importantin sengegan na kapabiskegan tayo?

² Lapud kioli nayarian nen Jehova, ya anggapo so maandon kasakitan ed saray matoor ya ariripen to, ya abuloyan si Satanas diad panalin pamaneknek na tilan panamakasalanan, “Amin a bengatlan wala ed too so iter to a nisesengeg ed kamarerwa to.” (Job 2:4) Lapud si Jesus so apaoli a nanlapud saray inaatey nayarian ton ipresenta so bili na atooan a bagat to diad arap na mangatatawen a trono nen Ama to, tekep na manangisalbay-bilay a pankaabigan ed sikatayo. Diad panamegley na kioli saraman so mananawir a kaiba nen Kristo so mikasakey ed sikato diad mangatatawen a Panarian. Tan para ed amin tayon walaan na pananisia, say kioli so sakey a subol na biskeg diad labas na normal sano sagmaken tayoray subok a mangipaarap ed sikatayon arap-arapan ed patey.

No Akin a Matalona ed Kristianon Pananisia

3. (a) Diad anton pantalos a say kioli so “manunan doktrina”? (b) Anto so kabaliksan na kioli ed mundo diad inkalapagan?

³ Say kioli so, a singa nibaga ed Hebreos 6:1, 2, so “manunan doktrina,” kabiangan na pundasyon na pananisia a no anggapo et ag-itayon balot magmaliw a matatken a Kristiano. Balet sikato so anggapo ed kaisipan na mundo ed inkalapagan. Makulang ed espiritualidad, lalon ondarakel a totoo so manbibilay a manguusil ed liket. Nanengneng da lambengat iyan bilay a singa peteg. (1 Corinto 15:32) Saraman so mansiansia ed tradisyonal a relihyon, namparan diad dalem na Kakristianoan tan paway, so manisip a walaan na ag-ompatey a kamarerwa, a manggawan agla nakaukolan so kioli. Siopaman a manalin mangipulang ed sarayan duaran kaisipan so makaromog a makagutgut nen say ilalon makapasagyat. Panon so pakatulong tayo ed saraman so mabulos ya ontalineng?​—Gawa 17:32.

4. (a) Sakbay a naapresya na sakey a too so kioli, anto so nayarin nakaukolan tayon isingbat ed sikato? (b) Antoran kasulatan so usaren yo diad pangipaliwawa ed no anto so kamarerwa? Say kipapasen na inaatey? (c) Balet anto no usaren na sakey so patalos na Biblia a singano mangikilot ed saray katuaan a naromog ed saratan a teksto?

⁴ Sakbay a saratan so makapangapresya ed makapakelkelaw a probisyon na kioli, nakaukolan dan talosan no anto so kamarerwa tan say kipapasen na inaatey. Mabetbet, say pigaran kasulatan lambengat so magenap a manggawa ed sarayan pamaakaran a malinew ed sakey a toon nanaerasan ed katuaan. (Genesis 2:7; Ezequiel 18:4; Salmo 146:3, 4) Balet arum a modernon patalos tan pinatikey iran edisyon na Biblia so amakilot ed sarayan katuaan. Sirin nayarin nakaukolan so pangimano ed saray balikas a nausar ed orihinal iran lenguahe na Biblia.

5. Panon yon tulongan so ontan a too diad pantalos no anto so kamarerwa?

⁵ Say New World Translation so nagkalautlan makanakana diad impanggawa ed saya, lapud matukotukoy so impangipatalos to ed Hebreon termino a neʹphesh tan say kapetekan ton salitan Griego a psy·kheʹ a bilang “kamarerwa,” tan diad apendese to et nilista so amin a tekston pakaromogan ed sarayan termino. Arum a modernon bersyon so nayarin mangipatalos ed sarayan orihinal a salita ya aliwa labatlan “kamarerwa” noagta ontan met a bilang “pinalsa,” “persona” tan “bilay”; say “my neʹphesh” so nayarin nipatalos ya “I,” tan say “your neʹphesh” a bilang “you.” Say panangikumpara ed sarayan Biblia ed arum iran daan a patalos odino diad New World Translation so ontulong ed masimoon ya estudyantin mangapresya a say orihinal-lenguahen termino a nipatalos a “kamarerwa” so manutukoy ed (1) totoo, (2) ayayep tan (3) say bilay a panggagayagan da. Balet ta agdan balot tutukoyen so ideya a say kamarerwa so agnanengneng, agnadiwit a bengatla a nayarin makaliktar a manlapud laman diad ipapatey tan nawalaan na mantultuloy a pakaliknan kiwawala ed arum a pasen.

6. (a) Akin a saray arum a modernon patalos so mangutgot ed saray bumabasa no nipaakar ed kabaliksan na Sheol, Hades tan Gehenna? (b) Panon yon ipaliwawa a manlapud Biblia so kipapasen na totoo ed Sheol, odino Hades? Diad Gehenna?

⁶ Ontan met, say New World Translation so matukoy diad impangusar to ed Sheol a mangipatalos ed Hebreon termino a sh^eolʹ tan diad impangusar to ed Hades a para ed Griego a haʹdes tan Gehenna a para ed geʹen·na. Balet arum a modernon patalos tan balikas ed Biblia so mangutgot ed managbasa diad impangipatalos ed NAMPARAN haʹdes tan geʹen·na a bilang “impierno,” a niarum ed impangusar “ed lubok” tan “say mundo na inaatey” a singa arum ya impangipatalos ed sh^eolʹ tan haʹdes. Diad pangikumpara ed saray patalos, no nakaukolan, nipanengneng a say Sheol so kasimbangan na Hades. (Salmo 16:10; Gawa 2:27) Ipapabitar na Biblia a say Sheol, odino Hades, karaklan a lubok na katooan, so nisiglaot ed patey, aliwan bilay. (Salmo 89:48; Apocalipsis 20:13) Ituturo to met so ilalo na kipawil a manlapud satan diad panamegley na kioli. (Job 14:13; Gawa 2:31) Diad piduma, anggapo so ilalo ed arapen a bilay diad saraman so onla ed Gehenna, tan, siempre, say kamarerwa so ag-asalitan walaan na pakaliknan kiwawala ed satan a pasen.​—Mateo 18:9; 10:28.

7. Manepeg a talosan, panon a say kioli so mangimpluensya ed awawey tan kiwakiwas na sakey a too?

⁷ Diad inkapalinew ed saratan a bengatla, say impatey tan inkioli nen Kristo so makabaliksan. Say too so natulongan la natan a mantebek ed no anto so nayarin kabaliksan na kioli ed sikato tan onggapon mangapresya ed aro nen Jehova diad impanggawa na ontan a makapakelaw a probisyon. Say ermen a nalikna na saraman so akabalang na inararo ra ed patey so nasandian natan na gayaga diad panalagar ed pankakasakey lamet diad Balon Oksuy na Dios. Saray inmunan-siglon Kristianos so akamoria a say inkioli nen Jesu-Kristo so baton-panukong na Kristianon pananisia. Sigugunaet a sikara so nantasi ed arum nipaakar ed satan tan say ilalo ya impaseguro to. Sirin, met, saraman so mangapresya ed satan so magunaet a mangipanabang ed mablin katuaan diad arum.​—Gawa 5:30-32; 10:40-43; 13:32-39; 17:31.

Pangusar ed ‘Tombok na Hades’

8. Anto so kabaliksan na impangusar nen Jesus ed “saray tombok na patey tan ed Hades” a para ed saray alanaan-na-espiritun patumbok to?

⁸ Amin na saraman so mikasakey ed si Kristo diad mangatatawen a Panarian to so nepeg ya ompatey ed kaunoran. Balet kabat dan maong so paseguro ya inter to sanen inkuanto ed si apostol Juan: “Siak so inatey, balet, nia! siak so mabilay ed ando lan ando, tan wala ed siak so tombok na patey tan ed Hades.” (Apocalipsis 1:18) Anto so labay ton ibaga? Itatawag to so imano ed dilin eksperiensia to. Sikato, met, so inatey. Balet sikato so agtinaynanan na Dios ed Hades. Diad komatlon agew et sikato so personal a pinaoli nen Jehova diad maespiritun bilay tan impabtang to ed sikato so imortalidad. Aliwan satan labat, noagta inter na Dios ed sikato “so tombok na patey tan ed Hades” pian usaren diad pangibulos ed arum a manlapud karaklan a lubok na katooan tan manlapud saray epekto na kasalanan nen Adan. Lapud saratan a tombok so wala ed sikato, nayarian nen Jesus a paolien iray matoor a patumbok to a manlapud patey. Sano satan so gawaen to, iter to’d saray alanaan-na-espiritun membro na kongregasyon so mablin langkap na imortal a bilay ed tawen, a singa inter nen Ama to ed sikato.​—Roma 6:5; Filipos 3:20, 21.

9. Kapigan so kioli na matoor iran alanaan a Kristianos?

⁹ Kapigan so pakaeksperiensia na matoor iran alanaan a Kristianos ed satan a kioli? Sikato so ginmapo la. Impaliwawa nen apostol Pablo a sikara so napaoli ‘legan na kiwawala nen Kristo,’ a say kiwawala to so ginmapo nen 1914 K.P. (1 Corinto 15:23) Natan, sano saraya et nasumpal da so mangaraldalin a kurso ra, agla ra nakaukolan a manalagar ed patey diad ipawil na Katawan da. No sikara la so ompatey sikara so napaoli ed espiritu, diad “kauman, ed sankasikmat, diad kakirem na mata.” Agaylan liket so walad sikara, lapud saray bengatla “so akiulop ed sikara”!​—1 Corinto 15:51, 52; Apocalipsis 14:13.

10. Anto so arum a kioli, tan kapigan so igapo to?

¹⁰ Balet say kikioli ra so aliwan alenleneg a kioli. Say katuaan a sikato so atawag na “ununan kioli” so mangipatnag a wala so ontumbok. (Apocalipsis 20:6) Saraman so mangungguna ed sayan saginonor a kioli so nawalaan na maliket ya ilalo ed andi-anggaan a bilay diad Paraison dalin. Kapigan so kagawa na satan? Say libro na Apocalipsis so mangipanengneng a diad kayari na kaekal “na dalin tan say tawen” na peles a marelmeng a sistema na bengabengatla. Satan ya anggaan na daan a sistema so asingsingger la. Kayari to, diad tinuro na Dios a panaon, say mangaraldalin a kioli so onggapo.​—Apocalipsis 20:11, 12.

11. Siopa so nisakup ed limog na saray matoor a napaoli ed bilay diad dalin, tan akin a satan so makapasagyat ya ilalo?

¹¹ Siopara so nisakup? Saray matoor ya ariripen nen Jehova ed inmuna ran panaon. Arum ed sikara et saray lalaki a, lapud mabiskeg a pananisia ed kioli, “so agmangawat na kibulos diad arum a dondon”​—bengatlan kumpromiso ed katooran da ed Dios pian makaliktar ed maruksan ipapatey. (Hebreos 11:35) Agaylan gayaga so pikabat ed sikaran personal tan say pakadngel ed sikara, ya antimano, ed saray detalye nipaakar ed agawgawan nibalita ya antikey ed Biblia! Arum ed sikara, wadtan si Abel, say inmunan matoor a tasi nen Jehova. Si Enoc tan Noe, andi-takot a manangiyabawag ed pasakbay a mensahe na Dios sakbay na Delap. Si Abraham, ya angabrasa ed saray angheles. Si Moses, a diad panamegley to et niiter so Ganggan diad Palandey Sinai. Saray makpel a propetas a singa si Jeremias, ya akanengneng ed inkaderal na Jerusalem nen 607 K.K.P. Tan si Juan a Managbautismo, ya akadngel ed Dios a mismo diad impangipakabat ed si Jesus a bilang Anak To. Wala ra met so matoor ya inatey legan na unor ya agew na peles a sistema.​—Hebreos 11:4-38; Mateo 11:11.

12. (a) Panon so karakel na inaatey ed Hades so napaoli? (b) Sirin siopara so napisakup, tan akin?

¹² Nasabi panaon, saray arum, met, so napaoli. Say kalaknab a pangusar nen Jesus ed ‘tombok na Hades’ nisesengeg ed katooan so nipanengneng ed sakey a pasingawey a niiter ed si apostol Juan a ditan et anengneng to so Hades a “nibantak ed dayat na apuy.” Anto so kabaliksan na satan? Sikato so naderal; sikato so naandi ed kiwawala lapud sigpot a kaandian to na karga. Sirin, niarum ed kapaoli na saray matoor ed si Jehova, si Jesus so sipapangasin mamangon a manlapud Hades, odino Sheol, ya anggan saray totoon agmatunong. Anggapo ed saraya so basta napaoli a naukom a makana ed patey lamet. Diad matunong a kaliberliber ed leksab na Panarian na Dios et sikara so natulongan a mangitarok ed bilay da a mitukoyan ed saray dalan nen Jehova. Impanengneng na pasingawey a “say lukot na bilay so nilukas,” tan sikara so nawalaan na pankanawnawan saray kangaranan da so nisulat ditan. Sikara so “naukom a sinansakey unong ed saray gawa ra” a ginawa kayari na inkioli ra. (Apocalipsis 20:12-14; Gawa 24:15) Sirin, talosan a manlapud punto de bista na pinal a pansumpalan, say kioli ra so napaneknekan a “sakey a kioli ed bilay” tan aliwan agnapaliisan a “sakey a kioli na [kakondena] kaukom.”​—Juan 5:28, 29.

13. Siopara so agnapaoli? (b) Panon a say pikakabat ed katuaan nipaakar ed kioli so mangapekta ed saray bilay tayo?

¹³ Siempre, aliwan amin a nambilay so napaoli. Arum so akapanggawa na kasalanan ya agla naperdona. Saraman so ompatey ed “baleg a kairapan,” a natan et asingsingger la, so napisakup ed limog na saraman so makasagmak na andi-anggaan a kadederal. (Mateo 12:31, 32; 23:33; 24:21, 22; 25:41, 46; 2 Tesalonica 1:6-9) Sirin, manwarin say ekstraordinaryon panangasi so nipanengneng diad pangibulos ed amin na saraman so wala ed Hades, say kioli so agmangiter na letnegan ed pagmaliw tayon ambetebetel no nipaakar ed no panon so pambilay tayo natan. Imbes, nepeg a sikatayo so pakiwasen ton mangipanengneng na agaylan panamabli tayo ed sayan tuan agkanepegan a panangasi na Dios.

Apabiskeg diad Ilalo ed Kioli

14. Panon a say kioli so sengegan na baleg a biskeg ed sakey a toon manasingger la ed anggaan na peles a bilay to?

¹⁴ Saraman so nanggawa ed ilalo ed kioli a kayarian da so makayarin mangagwat na baleg a biskeg ed satan. Sano sikara la so asingger ed anggaan na bilay, kabat da ya agda nayarian ya andi-anggaan ya iguntang so ipapatey, anggaman ed saray oksuyan na medikal a nanausar. (Eclesiastes 8:8) No sikara so mantultuloy ya okupado ed kimey na Katawan tan manlingkor a sitotoor a kaiba so muyongan to, nayarian da so onnengneng ed arapen a tekep na sigpot a panamaseguro. Kabat da a diad panamegley na kioli et panggayagaan da so bilay lamet diad inggeter na Dios a panaon. Tan agaylan pagmaliwan na satan a bilay! “Say peteg a bilay,” a singa impanawag nen apostol Pablo ed satan.​—1 Timoteo 6:19; 1 Corinto 15:58; Hebreos 6:10-12.

15. No sikatayo so pagyawen na saray maruksan managpasegsegang, anto so ontulong ed sikatayo diad pamemben na katooran ed si Jehova?

¹⁵ Aliwan say basta pikabat a wala so kioli, noagta say pikabat ed samay Sakey a Sengegan na satan a probisyon so manggawa ed sikatayon mabiskeg. Saya so mamabiskeg ed sikatayon magmaliw a matoor ed Dios anggan sano pagyawen ed patey diad lima na saray maruksan managpasegsegang. Abayaglan inusar nen Satanas so takot ed masakbay ya ipapatey a singa paraan na pangaripen to ed totoo. Balet ta ag-inter nen Jesus so ontan a takot; sikato so nansiansian matoor ed si Jehova ya anggad patey. Say agawaan na impatey to so angitarya na paraan diad kibulos na arum a manlapud ontan a takot. (Hebreos 2:14, 15) Bilang nansumpalan na pananisia ed satan a probisyon, saray tuan patumbok to so angiletneg na matalonan rekord bilang manamemben na katooran. Sano niiyan ed leksab na kairapan, pinaneknekan da ya ‘agda inaro so dilin kamarerwa ra’ a mas nen say aro ra ed si Jehova. (Apocalipsis 12:11) Sikakabat, agda sinalin inliktar so peles a bilay da diad pangibeneg ed saray Kristianon prinsipyo, a nabalang da lamlamang so ilalo ed maandon bilay. (Lucas 9:24, 25) Kasin walaan kayo na ontan a pananisia? Nawalaan kayo no tuan inaro yo si Jehova tan ipapuso yo so kabaliksan na ilalo na kioli ed sikayo.

Repason Diskusyon

● Akin a nakaukolan a talosan na sakey a too no anto so kamarerwa tan say kipapasen na inaatey sakbay a naapresya to so kioli?

● Siopa so ompawil a manlapud saray inaatey? Panon so nepeg a pangapekta na sayan pikakabat ed sikatayo?

● Panon a say ilalo na kioli so mamabiskeg ed sikatayo?