Kapitulo 19
Nankakasakey ed Panagdayew Diad Alenleneg a Tuan Dios
No Anto So Kabaliksan na Mosaicon Ganggan ed Sikayo
7. (a) Anto so agnaapresyan sigpot na saraman so mangisangsang ed pangibaga a say Mosaicon Ganggan so siansia nin onkukurang? (b) Panon kaimportante iray kimey na Kristiano, tan anto so pisiglaotan na saraya diad pangawat tayo ed langkap a maandon bilay?
7 SARAMAN so mangisangsang na pantultuloy ed arum iran nengneng na Ganggan so agmangaapresyan sigpot a say matunong a talindeg ed Dios so mandepende, aliwan diad saray gawa na Ganggan, noagta diad pananisia na sakey ed bili na bagat nen Kristo. (Galacia 3:11, 12) Liknaen dan say sakey a too et nepeg ton paneknekan so inkasikaton matunong diad panamegley na ontan iran gawa—bengatlan imposibli a para ed saray makasalanan a totoo. Peteg, importante so panggawa ed saray kimey diad katutulok ed bilin na Dios tan si Kristo ya onaplika ed saray Kristianos. (Santiago 2:15-17; Mateo 28:19, 20) Saraya so paraan na panangipatnag na aro tan pananisia tayo, tan say kakulangan na satan so mangipanengneng a say pananisia tayo so inatey. Balet agtayo nagamoran so kilalaban anggaman panon so pamasya tayon mankimey. Anggapo so kilalaban a manlapud kasalanan tan patey a posibli no anggapo so bagat nen Jesu-Kristo. Sirin say maandon bilay so langkap a manlapud Dios diad panamegley nen Jesu-Kristo, sakey a balikas na nikadkaduman agkanepegan a panangasi tan aliwan bayar ed saray kimey tayo.—Efeso 2:8, 9; Roma 3:23, 23; 6:23.
8. Anto so denisidi na inmunan-siglon mananguley na ulop nipaakar ed salisalan a manasaglawi na aplikasyon ed Mosaicon Ganggan ed saray Kristianon Hentil?
8 Sanen say salisalan a manasaglawi na aplikasyon ed Mosaicon Ganggan ed saray Kristianon Hentil so nipresenta ed mananguley ya ulop ed Jerusalem nen inmunan siglo, say desisyon da so mitukoyan ed sarayan katuaan. Binidbir da ya agnakakaukolan nen Jehova ed saray mananisian Hentil so panggawa ed saray kimey diad katutulok ed Mosaicon Ganggan sakbay a say masanton espiritu so nikalbo ed sikara. Say desisyon na saman a mananguley ya ulop so angilista a bilang “nakakaukolan iran bengatla” na pigaran panangisebel a mitukoyan ed saman a Ganggan, balet saraya so nibase ed rekord na Biblia nipaakar ed saray agawgawa sakbay ni na Ganggan. Sirin anggapo so panangipaakseb ed saray Kristianon Hentil ed sakey a responsabilidad a mangunor ed Mosaicon Ganggan odino arum a kabiangan to noag, ingen, wala so panamekder ed saray estandarten amidbir sakbay nen Moises.—Gawa 15:28, 29; ipareng Genesis 9:3, 4; 34:2-7; 35:2-5.
9. (a) Kasin saray Judios so siansia nin kinaukolan na Dios a mangunor ed Mosaicon Ganggan? (b) Anton nikaduman probisyon so niiter ed sikara diad panamegley na nengneng na inateyan nen Kristo?
9 Kayari na Pentecostes nen 33 K.P. saray Judion mismo so aglara nakakaukolan na Dios a mangunor ed kodego na Mosaicon Ganggan. Tan saraman a Judios ya angagamil na pananisia so akanengneng na nikabkabiig a rason diad panliket ed saya. Akin? Anggaman saray Hentiles so makasalanan met tan sirin ompapatey, saray Judios lambengat so nisilong ed ayew na Dios lapud pananumlang da ed Ganggan na sipanan. Balet diad nengneng na impatey nen Kristo—nipasak ed sakey a kiew a singano sikato so naayew a kriminal—inala to so pasen na saraman a Judios a mangiteen na pananisia ed sikato tan intarya to so kibulos da a manlapud dusan nansumpalan na katutunganga ra ed Ganggan. (Galacia 3:10-13) Sirin intarya to ed sikara so kaperdona ya agdan balot nagawaan diad leksab na Mosaicon Ganggan.—Gawa 13:38, 39.
10. Diad anton dalan a say inkaekal na Ganggan so apaneknekan a sengegan na nankakasakey a panagdayew?
10 Say Ganggan so, diad tua, et inalar toray Judios a manlapud saray Hentil. Saray nakakaukolan ya ag-onaplika ed saray Hentil so nipasakbat ed saray Judios, tan saray ag-agalsiman a Hentil so asebelan diad pibiang dan nagnap ed saray Judios ed panagdayew da. (Ipareng so Exodo 12:48; Gawa 10:28.) Balet bektaman ya asumpal na Ganggan so gagala to tan nakal, posibli la ed saray Judios tan saray ag-agalsiman a Hentiles so nikasakey ed panamegley nen Kristo diad panagdayew ed alenleneg a tuan Dios.—Efeso 2:11-18.
Say Pikakabat ed Ganggan So Mangungguna ed Sikatayo
11. Panon a say pikakabat ed Ganggan so ontulong ed sikatayon mantalos ed saray bangat nen Kristo?
11 Anggaman sikatayo natan so anggapo la ed silong na Ganggan, say pikakabat ed satan so mangungguna na baleg ed balang sakey ed sikatayo. Diad anton pamaakaran? Nodnonoten, si Jesus so nianak ed sakey a Judion ina tan sinmabi ed silong na Mosaicon Ganggan. Saray pigaran bengatlan ginawa to so sigpot a natalosan lambengat diad basiyan na pikakabat ed saray nakakaukolan na saman a Ganggan. (Galacia 4:4; nengnengen so Lucas 22:7, 8.) Ontan met a diad limog na totoon wala ed silong na saman a Ganggan a sinumpal to so ministeryo to. Kanian saray bangat to so mabetbet a nipaalagey ed saray sirkumstansyan misiglaotan ed Ganggan.—Ipareng so Mateo 5:23, 24.
12. (a) Anton koneksion so inturo nen Jesus ed baetan na bilay to tan say Mosaicon Ganggan? (b) Panon so impangipanengneng nen apostol Pablo ed kablian na pikakabat ed Ganggan? (c) Anto so pansumpalan na pakatebek tayo ed espiritual a kakanaan na saray nakakaukolan to?
12 Kayari na inkioli to, pinanonotan nen Jesus iray babangatan to a say bilay to bilang sakey a too so anumpal ed saray bengatlan nisulat nipaakar ed sikato diad Ganggan, diad saray Propetas tan diad saray Salmo. (Lucas 24:44) Ontan met, tinukoy nen apostol Pablo so pamaakaran nipaakar ed Ganggan na sipanan a bilang “tipikon representasyon tan anino na mangatatawen iran bengatla” tan inkuanto a “say Ganggan so walaan na anino ed saray maabig a bengatlan onsabi.” (Hebreos 8:4, 5; 10:1) Saray makapakelaw a detalyen akaromogan na kasumpalan ed inkasaserdote nen Jesu-Kristo tan diad bagat na atooan a bilay to so nikarga ed Mosaicon Ganggan. Say pakatebek ed saraya so mamabiskeg ed kabaliksan na saratan a probisyon ed sikatayo. Diad limog na saray mapropetikon padron et saray detalyen mangituturo ed oksuyan na makapaliket a panagdayew ed si Jehova natan diad baleg ya espiritual a templo to. Legan a say pakatalos tayo ed saraya so ombulaslas, say apresasyon tayo ed alanaan-na-espiritun kongregasyon tan say kimey to diad leksab nen Jesu-Kristo nipaakar ed panagdayew tayo so ondaak met.
13. Akin a makagungguna so pandalepdep ed saray maabig a prinsipyon nipatnag ed Ganggan?
13 Say Mosaicon Ganggan so kabiangan na Kasulatan a pinuyanan na Dios, ya amin da et “makagungguna ed panagbangat, ed panamaat, ed panametek ed saray bengatla.” (2 Timoteo 3:16) Say pangusisa tan pandalepdep ed saray magnayon a prinsipyon nibasian na Ganggan so ontulong a mamabiskeg ed sikatayo na impapuson pilalek a manggawa ed saray bengatlan makapaliket ed Dios. Natebek tayo so espiritun inturo na Ganggan tan ipatnag itan ya espiritu ed saray bilay tayo, agaylan satan so makagungguna!
14. (a) Panon so impangiyilustra nen Jesus ed kablian na pakatebek ed espiritu ya inturo na saray nakakaukolan na Ganggan? (b) Ipaarap so imano ed arum ed saray kaaruman iran maabig a prinsipyon nikarga ed Ganggan, a singa nipanengneng ed pahina 25. (c) Panon a say apresasyon ed sarayan bengatla so ontulong ed sikatayon lalon makapaliket ed Dios?
14 Saya so epektibon inyilustra nen Jesus diad Sermon to ed Palandey. Mansasalita ed totoo nensaman a wala ed leksab na Ganggan, impanengneng to ya, imbes ya onarawi lambengat ed panagpatey, nakaukolan dan bagoten so anggan anton tendensya na mantultuloy a sanok tan onarawi a manlapud pangusar na dila ra diad panagmodmoran panagsalita ed agagi ra. Imbes a kontento lapud ag-iran balot nanggawa na pikakalugoran, sikara so ag-anggan onlimgis ed sakey a bii a tekep na panibeg ed kagletan. A singa tua ed sikara, met, nepeg tayon panggunaetan ya usaren so amin a membro na laman tayo a mitukoyan ed saray matunong a dalan nen Jehova. (Mateo 5:21, 22 27-30; nengnengen met so Roma 13:8-10.) No saya so gawaen tayo, ipapanengneng tayo a natatalosan tayo met so kabaliksan na sankabalgan a bilin ed Ganggan: “Nepeg mon aroen si Jehova a Dios mo ed interon pusom, ed interon kamarerwam tan ed interon nonot mo.” (Mateo 22:36, 37) Peteg a saya so mangiyapit ed sikatayo diad si Jehova a Dios. Anggaman anggapo itayo la ed leksab na kodego na Mosaicon Ganggan, pihon sikatayo so nagunggunaan diad suston pikakabat ed saray prinsipyon niletneg ed satan tan saray mapropetikon padron a kinarga to.
Repason Diskusyon
● Akin a saraman so mangipilit na katutulok ed Mosaicon Ganggan so peteg a mangipupulisay ed si Kristo?
● Panon a say pikakabat ed Ganggan so ontulong ed sikatayon mantalos diad biang nen Jesus ed gagala nen Jehova?
● Anggaman anggapo itayo ed silong na Ganggan, antoran mablin bengatla so natebek tayo a manlapud pangaral ed satan?
[Kahon ed pahina 25]
Arum Iran Manunan Prinsipyo ed Mosaicon Ganggan
Saray Responsabilidad ed Dios
Dayewen labat si Jehova Exo. 20:3; 22:20
Respetoen so ngaran to Exo. 20:7; Lev. 24:16
Sikato so aroen tan lingkoran ed interon Deut. 6:5; 10:12; puso, kamarerwa,biskeg 30:16
Takotan ya agtuloken, ontakot ed sikato Deut. 5:29; 6:24
Asinggeran lambengat diad dalan ya Lev. 1:1-5; Num.
abobonan to 16:1-50; Deut. 12:5-14
Iter ed sikato so sankaabigan; satan so Exo. 23:19; 34:26
nanlapud sikato
Nepeg a malinis ed pisikal iray managdayew Exo. 19:10, 11; 30:20
Ag-ipupulisay iray sagradon intereses a para Exo. 20:8-10; 34:21;
ed sekular a gegemtan Num. 15:32-36
Insebel iran Relihyoson Agagamil
Idolatria Exo.20:4-6; Deut.7:25
Asamok-samok a pananisia Exo. 23:13;34:12-15;
Espiritismo, panagsalamangka, panagpalar, Exo. 22:18; Lev. 20:27;
dibinasyon, mahika, panagkukulam Deut. 18:10-12
Panangasawa tan Bilay na Pamilya
Insebel so pikakalugoran Exo. 20:14; Lev. 20:10
Agpanangasawa ed sakey ya agmanlilingkor Deut. 7:1-4
ed si Jehova
Insebel so insesto Lev. 18:6-16; 20:11
Paliisan so karutakan ed sekso Lev. 18:23; 20:13
Respetoen so bilay na agni inyanak ya ugaw Exo. 21:22, 23
Igalang mo so atateng mo Exo. 20:12; 21:15,17;
Ibangat moray anak mo ed dalan nen Jehova Deut. 6:4-9; 11:18-21
Kimkimey a Lalanoren to so Arum a Totoo
Ipasen a sagrado so bilay na too Exo. 20:13; Num.
Aroen so kaparan too; agmaniirapan na linawa 35:9-34
Makonsidera ed saray matatatken Lev. 19:17, 18
Ipanengneng so aro ed saraman so maniirap Lev. 19:32
ed panagbilay, ulila, babalo Lev. 25:35-37;Deut.
15:7-11; 24:19-21
Aglulukoen so telek tan bulag Lev. 19:14; Deut. 27:18
Aleg a masaol ed saray negosyo Lev. 19:35, 36; 25:14
Respetoen iray kayarian Exo. 20:15; 22:1, 6; 23:4;
Agmo aaguman so kayarian na arum Exo. 20:17
Iparungtal so graben gawan-mauges Lev. 5:1; Deut. 13:6-11
Simamatua;agmangitatarok na tilan pantasi Exo. 20:16; 23:1, 2
Andian na panangiduma nisengeg ed inkabetang Exo. 23:3, 6; Lev. 19:15