Say Biblia—Kasin Salita na Dios Odino Too?
Kapitulo 10
Sakey a Propesiya na Biblian Anengneng yon Asumpal
Kasin onkelaw kayo a saray bengatla so ontanlan duma natan sano ipareng ed apalabas a sanlasus taon? Arum iran bengatla so mas maabig. Diad dakel a daldalin atambal iray sakit a makapatey nensaman, tan pangagayagaan na kaslakan a too so kipapasen na panagbilay ya agni-akugip na saray lalaki to. Diad biek a dapag, naimatonan na siglo tayo so sankaugsan iran bakal tan karuksaan ed interon awaran. Say alablabas a populasyon, tan say alusbo, internasyonal a simpen na nuklear, biolohiko, tan kemiko iran ayura so mangiiyan na kaatapan ed aligwas na katooan—ya anggan say mantutultuloy a kiwawala to. Akin a say koma-20 siglo so ontanlan duma ed apalabas iran siglos?
1. (Ilaktip so introduksion.) (a) Panon a say koma-20 siglo so niduma manlapud apalabas iran siglos? (b) Anto so ontulong ed sikatayon mantalos no akin a saray panaon tayo so duma?
1 Say ebat ed sayan tepet so nalalanor ed makatantandan propesiya na Biblia ya anengneng yon asumpal. Saya so propesiyan imbalikas nen Jesus a mismo tan, likud ed impangiter na paneknek ed inkapuyanan na Biblia, ipapatnag ton manbibilay itayo ed asingsingger a dramatikon tuloy iran pananguman ed eksena na mundo. Anto so sayan propesiya? Tan panon so pakaamta tayon nasusumpal itan?
Say Baleg a Propesiya nen Jesus
2, 3. Anto so intepet na saray babangatan nen Jesus ed sikato, tan iner so pakaromogan tayo na ebat to?
2 Ibabaga ed sikatayo na Biblia a sakbay a tuloy na ipatey nen Jesus, nantotongtongan na saray babangatan to so baleg iran paalagey a templo ed Jerusalem; asagyat ira ed kabaleg tan mabitar ya inkasekder to. Balet inkuan nen Jesus: “Agyo ta nanengneng irayan amin a bengatla? Tua kuan ko ed sikayo, Anggapo naani so natilak dia a sakey a bato ed tapew na sananey ya ag ingen nageba.”—Mateo 24:1, 2.
3 Nayarin asurpresa iray babangatan nen Jesus ed saray balikas to tan diad saginonor et linma ra’d sikaton nantepet, inkuanda: “Ibagam ed sikami, Kapigan so kagawa na sarayan bengatla, tan anto so tanda na kiwawalam tan anggaan na sistema na bengabengatla?” (Mateo 24:3) Saray ebat nen Jesus so naromog ed kabiangan na Mateo kapitulo 24 tan 25. Nikurit met iray salita to ed Marcos kapitulo 13 tan Lucas kapitulo 21. Saya so malinlinew a sankaimportantian ya impropesiya nen Jesus legan a sikato so walad dalin.
4. Nipaakar ed antoran nanduruman bengatla so tetepeten na saray babangatan nen Jesus?
4 Diad tua, masulok nen sakey a bengatla so tetepeten na saray babangatan nen Jesus. Ununa, intepet da: “Kapigan so kagawa na sarayan bengatla?” salanti, Kapigan so kaderal na Jerusalem tan say templo to? Niarum ni, labay dan amtaen so tandan mangipatnag a ginmapo la so kiwawala nen Jesus a bilang Ari ed mangatatawen a Panarian na Dios tan kinaasingger na anggaan na sayan sistema na bengabengatla.
5. (a) Anto so inmunan kasumpalan na propesiya nen Jesus, balet kapigan so sigpot a kasumpalan na saray salita to? (b) Panon so impangigapo nen Jesus na ebat to ed tepet na saray babangatan?
5 Diad ebat to, namparan kinonsidera nen Jesus so duaran punto. Dakel ed saray sinalita to so peteg ya asumpal nen inmunan siglo, kaleganan na saray taon ya angipaarap ed makapasinagem ya inkaderal na Jerusalem nen 70 K.P. (Mateo 24:4-22) Ingen say propesiya to so walaan na babaleg a kasumpalan ed saginonor, diad tua ed mismon agew tayo. Sirin, anto so imbaga nen Jesus? Sikato so ginmapo diad impangibalikas ed saray salitan nikurit ed bersikulo 7 tan 8: “Ontalindeg naani so nasyon sumpad nasyon tan panarian sumpad panarian, tan walara naani kakisiran na tagano tan yegyeg ed nambabangil a pasen. Amin na sarayan bengatla so gapo na kairapan.”
6. Saray salita nen Jesus ed Mateo 24:7, 8 so mangipanonot ed sikatayo na anton mipadparan propesiya?
6 Malinew, say kiwawala nen Jesus bilang mangatatawen ya Ari so tandaan na baleg a kaguloan ed dalin. Pekderan iya na mipadparan propesiya a naromog ed libro na Apocalipsis: say pasingawey na apatiran managkabayo ed Apocalipsis. (Apocalipsis 6:1-8) Say inmuna ed sarayan managkabayo so mangiretrato ed si Jesus a mismo bilang mananalon Ari. Saray arum a managkabayo tan say lugan da so mangiretrato ed saray nagawa ed dalin a mananda ed igapo na uley nen Jesus: bakal, eras, tan andi-ed-panaon ya ipapatey lapud nanduruman sengegan. Kasin nanengneng tayon nasusumpal natan irayan duaran propesiya?
Bakal!
7. Anto so mapropetikon iretrato na inlugan na komaduan managkabayo ed Apocalipsis?
7 Saraya pa so usisaen tayon maalwar. Ununa, inkuan nen Jesus: “Ontalindeg naani so nasyon sumpad nasyon tan panarian sumpad panarian.” Saya so propesiya na bakal. Say komadua ed apatiran managkabayo ed Apocalipsis so mipadparan angiretrato ed bakal. Nabasa tayo: “Tan pinmaway so sananey, sakey a kabayon ambalanga; et say manyurong ed tapew to so naitdan na pakayarin mangekal na deen ed dalin pian manpapateyan so sakey tan sakey; tan sakey a baleg a kampilan so niiter ed sikato.” (Apocalipsis 6:4) Natan, say katooan so manbabakal ed nilibu iran taon. Sirin, akin a sarayan salita so walaan na nikadkaduman kabaliksan ed agew tayo?
8. Akin a nailaloan tayon say bakal so nikabkabiig a kabiangan na tanda?
8 Tandaan ya aliwan say bakal lambengat so tanda na kiwawala nen Jesus. Say tanda so tugyopen na amin iran detalye na propesiya nen Jesus a nagagawa ed namparan interamentin peryodo na panaon. Balet say bakal so inmunan kabiangan ya asalambit, kanian nailaloan tayon sayan kabiangan so nasumpal ed nikabkabiig a dalan a managyat na imano tayo. Tan nepeg a bidbiren na balang sakey a saray bakal ed sayan koma-20 siglo so agnaparengan ed apalabas iran awaran.
9, 10. Panon a saray propesiya nipaakar ed bakal so ginmapon asumpal?
9 Alimbawa, anggaporay inmunan bakal—anggan panon karuksa tan kabaleg na deral na saraya—so makaasingger ed deral ya intarok na duaran sankamundoan a bakal ed koma-20 siglo. On, say inmunan sankamundoan a bakal so diad kaunoran et angetel na 14 laksan totoo, masulok ed interon populasyon na dakel iran bansa. Peteg, “naitdan na pakayarin mangekal na deen ed dalin pian manpapateyan ira ed sakey tan sakey.”
10 Unong ed propesiya, “niiter so baleg a kampilan” ed komaduan mibabakal a managkabayo ed Apocalipsis. Panon itan ya onaplika? Onia: Saray ayura ed bakal so nagmaliw a nagkalalon makapatey. Akinlongan na tangke, eroplano, makasamal iran dagem, submarino, tan kanyon a teraken toray bomba ed pigaran milyan kaarawi, say too so nagmaliw ya onsianon mamatey ed kapara ton too. Tan nanlapulad inmunan sankamundoan a bakal say “baleg a kampilan” so nagmaliw ya ontanlan makaderal—lapud panangusar na saray bengatlan singa say komunikasyon ed radyo, radar, sopistikado ran pusil, bakteriolohiko tan kemiko iran ayura, panagpugso na apuy, napalm, balon nengneng na saray bomba, intercontinental ballistic missiles, saray submarinon nuklear, moderno iran eroplano, tan angkabaleg iran barko a parad bakal.
“Gapo na Saray Kairapan”
11, 12. Diad anton dalan a say inmunan sankamundoan a bakal so “gapowan [lambengat] na saray kairapan”?
11 Saray inmunan bersikulo na propesiya nen Jesus so anampot ed sarayan salita: “Sarayan bengatla so gapo na kairapan.” Saya so tuan peteg ed inmunan sankamundoan a bakal. Say impangangga to nen 1918 so ag-angitarok na magnayon a kareenan. Ag-abayag tinumbokan itan na ageteran balet ta maramsak iran kiwas na militar ed Etiopia, Libya, Espanya, Russia, India, tan arum iran daldalin. Insan sinmabi so makapakebbiew a komaduan sankamundoan a bakal, ya angetel na 50 laksan sundalo tan sibilyan.
12 Niarum ni, anggaman ed panapanaon iran paknaan ed kareenan tan pamakepa ed bakal, siansian manbabakal so katooan. Nen 1987 nireport ya 81 angkabaleg iran bakal so agawa nanlapulad 1960, ya anigway na 12,555,000 lalaki, bibii, tan ugugaw. Naimatonan na 1987 so mas dakdakel a panbabakal nen say dinanman ed apalabas ya awaran. Sakey ni, say panagparaan tan gagastosen ed militar, so dinmanpot natan ed dagup a ngalngalin $1,000,000,000,000 ed tinaon, a kukusboen to so ekonomya na mundo. Say propesiya nen Jesus ya ‘ontalindeg naani so nasyon sumpad nasyon tan panarian sumpad panarian’ so peteg a nasusumpal. Say ambalangan kabayo na bakal so mantutultuloy ed masebeg ya iyaalibandos to ed interon dalin. Balet anto so nipaakar ed komaduan kabiangan na tanda?