Apocalipsis​—Asingger la so Engranden Kapantokan To!

Katuloyan na Kapitulo 16

Tinmiblong So Andeket a Kabayo

20. Anton paseguro so wala ed sikatayo a say Managkabayo ed amputin kabayo so manalona ed anggan anton makadesyang a kipapasen?

Nilukasan natan nen Jesus so komatlon tatak! Juan, anto so anengneng mo? “Tan sanen nilukasan to so komatlon tatak, nadngel ko so komatlon mabilay a pinalsa ya angikuan: ‘Gala!’” (Apocalipsis 6:5a) Makapaliket, sayan komatlon kerubin so “walaan na sakey a lupa a singa sakey a too,” ya inretrato to so kalidad na aro. Say aprinsipyoan ya aro so daakan ed balon mundo na Dios, unong a satan a maabig a kalidad so nigalet ed amin diad organisasyon nen Jehova natan. (Apocalipsis 4:7; 1 Juan 4:16) Makapanseguro itayo a say Managkabayo ed amputin kabayo, a “manuley a bilang ari ya anggad pangyan na Dios ed amin a kakabusol ed silong na sali to,” so simamaaron mangekal ed makadesyang a kipapasen ya ontumbok a nitarok ed panangusisa nen Juan.​—1 Corinto 15:25.

21. (a) Anto so inretrato na andeket a kabayo tan say managkabayo to? (b) Anto so mamaneknek a say andeket a kabayo so siansia nin mandederal?

²¹ Anto so anengneng nen Juan, sirin, legan a naebatan so komatlon tawag a “Gala!”? “Tan anengneng ko, tan, nia! sakey a kabayon andeket; tan say sakey ya akakabayo ed tapew to so walaan na sankaparis a simbangan ed lima to.” (Apocalipsis 6:5b) Sigpot ya eras! Satan so importanten mensahe na sayan mapropetikon eksena. Ituturo to so arapen iran kipapasen ya asasakbay ed agew na Katawan sano say tagano so irasyon diad panamegley na saray simbangan. Nanlapulad 1914 et say eras so mantutultuloy a problema ed sankamundoan. Say modernon bakal so angitarok na eras, lapud saray produkton gendagendat a nanausar diad pamakan ed nanaerasan so mabetbet a nipapaarap diad panulong ed saray armas ed bakal. Saray dumaralos so impanpalistan mansundalo, tan saray atatek-na-bakal a lawak tan saray mairap a totontonen ed dalin so amegpeg na produksyon ed tagano. Agaylan saya so tua legan na inmunan guerra mundial, sanen nilaksalaksa so naerasan tan inatey! Nagkalalo ni, say managkabayo ed andeket a kabayo na eras so agpinmuyapoy ed panampot na guerra. Kaleganan na 1930’s, limaran milyon so atawtaw dia lambengat ed sakey ya eras ed Ukraine. Say komaduan guerra mundial so angitarok na saray lalon kakisiran na tagano tan eraeras. Legan a say kabayon andeket so mantultuloy ed panalibandos to, say The World Food Council so angireport nen kapegleyan-na-1987 a 512 milyon a totoo so naerasan tan 40,000 so inatey nisesengeg-ed-eras diad kada agew.

22. (a) Anto so ibaga na sakey a boses, ya ibabalikas to so anton pankaukolan? (b) Anto so tutukoyen na bili na sakey a kakapat na trigo tan ed kakatlon kakapat na sebada?

²² Si Juan so walaan ni na malaem ya ibaga ed sikatayo: “Tan nadngel ko so sakey a boses a singa wala ed pegley na apatiran mabilay a pinalsa ya angikuan: ‘Sakey a kakapat na trigo ed sakey a denario, tan taloran kakapat na sebada ed sakey a denario; tan agpapasakitan so larak na olibo tan say alak.’” (Apocalipsis 6:6) Amin ya apatiran kerubin so nankakasakey diad pangibabalikas na pankaukolan a bantayan a maalwar so abaston tagano​—unong a saray totoo so “mangan na tinapay a sinimbang tan diad kapagaan” sakbay na inkaderal na Jerusalem nen 607 K.K.P. (Ezequiel 4:16) Diad panaon nen Juan, sakey a kakapat na trigo so mipetekan ed inagew-agew a rasyon na sakey a sundalo. Kaunongan so bili na ontan a rasyon? Sakey a denario​—sueldo ed sanagew! (Mateo 20:2)a Anto no say sakey a laki so walaan na pamilya? Bueno, nayarian to so manaliw na taloran kakapat na agginiling a sebada. Anggan satan et pakanen to lambengat so melag a pamilya. Tan say sebada so ag-impasen a sakey a taganon maabig a singa say trigo.

23. Anto so tutukoyen na balikas ya, “agpapasakitan so larak na olibo tan say alak”?

²³ Anto so tutukoyen na balikas ya, “Agpapasakitan so larak na olibo tan say alak”? Arum so angipasen ed satan a kabaliksan to so anggaman a dakel so nakukulangan na tagano tan nanaerasan, say lambak a panagbilay na mayaman so agnasakitan. Balet diad Pegley Bukig, say larak tan alak so aliwan peteg a panaglambak. Diad panaon na Biblia, say tinapay, say larak, tan alak so impasen a tagano. (Ipareng so Genesis 14:18; Salmo 104:14, 15.) Say danum so aliwan naynay a maabig, sirin say alak so malaknab a nausar ya iinumen tan no maminsan ed gagalan panambal. (1 Timoteo 5:23) No nipaakar ed larak, diad agew nen Elias et say balo ed Zarepta, anggaman duka, so siansia nin walaan na larak a nakekeraan a panlutoan to ed natitilak ya arina to. (1 Arari 17:12) Kanian sirin, say ganggan ya “agpapasakitan so larak na olibo tan say alak” so ompatnag a makasimbawa ya ag-usaren irayan manunan tagano a tamtampol noagta maigut ed pangusar da. Tano andi, sikara so ‘nasakitan,’ salanti, saratan so naupot sakbay a manampot so eras.

24. Akin a say andeket a kabayo so agmantultuloy ed panalibandos to a mabayag ni?

²⁴ Agaylan sikatayo so naliketan a say Managkabayo ed amputin kabayo so magano lan manrenda ed satan a kabayon andeket a manalibandos! Ta nisulat nipaakar ed maaron probisyon To a para ed balon mundo: “Diad saray agew to et saray matunong so onsibual, tan say inkadaakan na kareenan so angga ed kaandi na bulan. . . . Wala la so inkadaakan na ilik ed dalin; diad tuktuk na saray palandey et wala so panlippua.”​—Salmo 72:7, 16; nengnengen met so Isaias 25:6-8.

Say Kabayon Mapusisaw tan say Managkabayo To

25. Sanen nilukasan nen Jesus so komapat a tatak, siopa boses so nadngel nen Juan tan anto so ipapanengneng na saya?

²⁵ Say estorya so agni nagnap a nibaga. Nilukasan nen Jesus so komapat a tatak, tan ibaga ed sikatayo nen Juan so nansumpalan: “Tan sanen nilukasan to so komapat a tatak, nadngel ko so boses na komapat a mabilay a pinalsa a kuanto: ‘Gala!’” (Apocalipsis 6:7) Saya so boses na kerubin a miulibay ed mantekkiab ya agila. Arawi-pakanengneng a kakabatan so nipanengneng, tan tuan si Juan, say Juan a klase, tan amin nin arum a mangaraldalin ya ariripen na Dios so nakaukolan ya onnengneng tan onkiwas a tekep na pakatebek ed saman so niretrato dia. Diad panggawa na ontan, nayarin naromog tayo so sakey a sukat na salimbeng a manlapud saray salot ya amakbak ed minumundon-makabat a makinon, imoral a kapolian natan.​—1 Corinto 1:20, 21.

26. (a) Siopa so komapat a managkabayo, tan akin a say kolor na kabayo to so matukotukoy? (b) Siopa so manumtumbok ed komapat a managkabayo, tan anto so nagawa ed saray biktima to?

²⁶ Antoran balon kakebbiewan so nibulos, sirin, legan a say komapat a managkabayo so onkiwas ed tawag? Ibaga ed sikatayo nen Juan: “Tan anengneng ko, tan, nia! sakey a kabayon mapusisaw; tan say sakey ya akakabayo ed tapew to so walaan na ngaran a Patey. Tan say Hades so maapit a manutumbok ed sikato.” (Apocalipsis 6:8a) Say managkabayo ed unor a kabayo so walaan na sakey a ngaran: Patey. Sikato so alenleneg lambengat ed apatiran managkabayo na Apocalipsis a mangipaparungtal na pakabidbiran to a direkta. Matukotukoy, say Patey so mangabkabayo ed sakey a kabayon mapusisaw, lapud say salitan mapusisaw (Griego, khlo·rosʹ) so nausar ed Griegon literatura a manedeskribe ed kalupaan a mankalkalinatey, a singa ed sakit. Matukotukoy met, say Patey so manumtumbok a maapit ed arum ya agni nipaliwawan nengneng na Hades (lubok), lapud say Hades so mangawat ed inkasikato na babaleg a bilang na saraman so biniktima na panagsalot na komapat a managkabayo. Makapaliket, diad saraya et wala so kioli, sano say ‘patey tan Hades so mangiter ed saraman so inaatey ed sikara.’ (Apocalipsis 20:13) Balet panon so pangaakmon na Patey ed saratan a biktima?

27. (a) Panon so pangaakmon na managkabayon Patey ed saray biktima to? (b) Anto so labay ya ibaga na “kakapat na dalin” ya uuleyan na Patey?

²⁷ Idalatdat na pasingawey so arum a dalan: “Tan say pakauley so niiter ed sikara ed kakapat na dalin, pian pateyen ed andukey a kampilan tan ed kakisiran na tagano tan makapatey a salot tan diad saray atap ya ayep na dalin.” (Apocalipsis 6:8b) Agnakaukolan a literal a kakapat na populasyon na dalin noagta baleg a kabiangan ed dalin, balanglan aseksek odino matalag a panaayaman, so apektaen na sayan panagkabayo. Sayan managkabayo so manani ed saray biktima na baleg a kampilan na komaduan managkabayo tan saray eras tan saray kakisiran na tagano ed komatlo. Gapasen to so dilin panagani to, met, a manlapud makapatey a salot tan ontan met a panani a manlapud saray yegyeg, a singa adeskribe ed Lucas 21:10, 11.

28. (a) Panon a wala so kasumpalan na propesiya nipaakar ed “makapatey a salot”? (b) Panoy inkasalimbengan na saray totoo nen Jehova a manlapud dakerakel a sakit?

²⁸ Say kaplesan a kakanaan dia et say “makapatey a salot.” Kayari na panagderal na Guerra Mundial I, say trankaso Español so nanani na masulok a duamplon milyon a bilay na too dia lambengat ed pigaran bulan na 1918-19. Say alenleneg a teritorya ed dalin ya akaliktar ed sayan salot et say melag ya isla na St. Helena. Diad saray paspasen a say populasyon so malaknab ya aderal, saray bunton na punerarya so pinarlangan a mamool ed lusbo na saray bangkay. Tan natan et wala so makapakigtot ya inkagawa na sakit ed puso tan kanser, a maslak ed saratan et makasengeg ed polusyon na tabako. Diad saman so adeskribe a bilang “say mauges a dekada” na 1980’s, say dalan na bilay a maramsak unong ed estandarte na Biblia so angarum ed salot na AIDS diad “makapatey a bakbak.” Diad panaon na sayan impansulat, amin na saraman so naalisan ed sayan sakit so ompatey, tan akalkula a diad Estados Unidos lambengat et 270,000 so mansakit na AIDS diad 1991; minilmilyon so ompatnag a naderal ed Aprika. Agaylan misalsalamat so totoo nen Jehova a say makabat a simbawa na Salita to so analimbeng ed sikara a manlapud pilalawanan tan lingon-panangusar ed dala, a diad panamegley na saratan et dakel a sakit so niyaalis natan!​—Gawa 15:28, 29; ipareng so 1 Corinto 6:9-11.

29, 30. (a) Anto so aplikasyon na “apatiran makapasakit a gawa” ed Ezequiel 14:21 natan? (b) Anto so nayarin natalosan tayo ed “saray atap ya ayep” na Apocalipsis 6:8? (c) Anto so ompatnag a manunan punto na mapropetikon eksena?

²⁹ Say pasingawey nen Juan so analambit ed saray atap ya ayep a bilang komapat a sengegan na andi-ed-panaon a patey. Peteg, saray apatiran bengatlan nipanengneng ed inkilukas na komapat a tatak​—bakal, eras, sakit, tan saray atap ya ayep​—so diad kadaanan a panaon et impasen a manunan sengegan na andi-ed-panaon a patey. Sirin iyaanino ra so amin a sengegan na andi-ed-panaon a patey natan. Sikato so unong a singa impasakbay nen Jehova ed Israel: “Ontan, met, so nagawa sano wala so apatiran makapasakit a gawa na panangukom​—kampilan tan eras tan makapasakit ya atap ya ayep tan salot​—ya ibakik a peteg ed Jerusalem ta pian napegpeg a manlapud mangaraldalin a too tan ayep ya amo.”​—Ezequiel 14:21.

³⁰ Say patey ed panamegley na saray atap ya ayep so matalag a manggawa na paulon-dasig ed modernon panaon, anggaman diad saray bansan tropiko et saray atap ya ayep so manasabsab na biktima ed interon koma-20 siglo. Diad arapen, nayarin biktimaen da ni so mas dakel no saray daldalin so magmaliw a mankibalatar lapud bakal odino saray totoo so oneyas a tuloy diad panamegley na eras a milaban ed naerasan iran ayayep. Niarum ni, walaray dakel a totoo natan, a singa saray agmakapankatunongan ya ayayep so mangipapatnag na inaayep iran disposisyon a sumlang a tuloy ed saraman so adeskribe ed Isaias 11:6-9. Sarayan totoo so responsablen tuloy ed sankagloboan ya inlaknab na saray misiglaotan-ed-sekson krimen, panagpatey, terorismo, tan panagbomba ed modernon mundo. (Ipareng so Ezequiel 21:31; Roma 1:28-31; 2 Pedro 2:12.) Say komapat a managkabayo so nanani ed biktima ra met. Peteg, say manunan punto na sayan mapropetikon eksena so ompatnag a say managkabayo ed mapusisaw a kabayo so manani na andi-ed-panaon ya ipapatey na katooan ed dakel iran dalan.

31. Anggaman ed saray panagderal na saray managkabayo ed ambalanga, andeket, tan mapusisaw a kabayo, akin a sikatayo so nayarin napaseseg?

³¹ Say impormasyon ya imparungtal na impangilukas na ununa ed apatiran tatak so mangipaseguro ed sikatayo lapud ibabangat to itayo ya agnaandian na ilalo diad bakal, eras, sakit, tan arum iran sengegan na andi-ed-panaon a patey a kasmak a tuloy natan; nisay nabalang tayo so ilalo tayo lapud saray papangulo na mundo so sinmaew a manresolbe ed peles a problema. No saray kipapasen na mundo so manggawan mapatnag a saray managkabayo ed ambalanga, andeket, tan mapusisaw iran kabayo so wala ed biek-taew, aglilingwanan a say Managkabayo ed amputin kabayo so inmunan ginmapo ed panagkabayo to. Si Jesus so nagmaliw ya Ari, tan tinalo to la ed kalaknab na impangibantak to ed si Satanas a nanlapud katawenan. Say kaaruman nin pananalo to so angisakup diad impanipon ed nakdaan na espiritual ya Israel tan say internasyonal a baleg ya ulop, a manbilang ed saray minilyon, a para ed kililiktar diad baleg a kairapan. (Apocalipsis 7:4, 9, 14) Say panagkabayo to so nepeg a mantultuloy ya anggad nasumpal to so pananalo to.

32. Antoray niugalian na panangilukas ed kada sakey ed saray ununan apatiran tatak?

³² Say impangilukas ed kada sakey ed ununan apatiran tatak so tinumbokan na tawag: “Gala!” Kada panaon, sakey a kabayo tan say managkabayo to so pinmaway. Onggapo ed komaliman tatak, agtayo la narengel so ontan a tawag. Balet saraman a managkabayo so siansia nin akakabayo, tan sikara so mantultuloy ed panalibandos diad interon konklusyon na sistema na bengabengatla. (Ipareng so Mateo 28:20.) Anto niran arum a makapasesgan gawa so iparungtal nen Jesus legan a lukasan to so nakekeraan a taloran tatak? Arum ed sarayan nagawgawa so nanengneng na mata na too. Arum, anggaman nanengneng, so wala ni ed arapen. Anggaman kuan, say kasumpalan da so peteg. Nengnengen tayo no anto ira.

[Paimano ed leksab]