Kaunongan Karukey so Pakapambilay Mo?

KASLAKAN ed sikatayo so mangaksobi a walaray problema ed basbas na bilay. Ingen, maliket itayon manbilay. Agtayo napenek lambengat ed inkaugaw tayo odino ed antikey a panbilay; kaliktan tayo so manbilay ed loob na dakel a taon. Anggaman ontan, mapatnag a say ipapatey so agnapaliisan. Kasin ontan?

Posibli kasin nikuntang so isabi na ipapatey? Nayari kasin parukeyen so panbilay tayo?

Aparukey a Panbilay?

Nen 1990 et impakabat na sakey a balita so posibilidad a pamarukey ed bilay na too diad “sanlasus tan samploran taon.” Andi-duaruwan saya so aliwan direktan impanukoy ed sarayan balikas na salmista na Biblia a si Moises: “Pitomplo a taon so dukey na panbilay mi, tan nisengeg ed kaksilan walomplo a taon; ingen satan et diad impasyan sagpot tan ermen; ta sikato so napaso ed magano, tan onandipat tayo.” (Salmo 90:10, King James Version) Kanian ipaparungtal na Biblia so 70 odino 80 a taon bilang promedyon dukey na bilay na too. Balet anto kasi nailaloan na too a bilang na taon a panbilay to natan?

Sakey a report ya impalapag na WHO (World Health Organization) nen 1992 so angiter na nailaloan a promedyon dukey na bilay ed sankamundoan a 65 a taon. Unong ed WHO, saya so “nailaloan ya ondukey na ngalngalin apat bulan ed kada taon diad ontumbok a limaran taon, manuna lapud idaraiset na ipapatey na ugugaw.” Anggaman kuan, anggamano naamper na milagro ed medikal so ipatey na siopaman sakbay ed edad a 50, ibabaga na Time magasin a diad Estados Unidos et “say idaraak ed nailaloan a promedyon dukey na bilay so 3 1/2 lambengat a taon.”

Akin ya Antiktikey so Bilay?

Isusuppiat nen Dr. Jan Vijg na Netherlands’ Institute of Experimental Gerontology a no panon a walaray sakit a nisisiglaot ed saray depekto ed inkagawa na saray selula ed laman na too, ontan met a say itatatken so ompatnag ya apektado na atawir iran sengegan (genetic factors). Sisiaen na arum a managsukimat a makapambilay itayo na andukdukey no saray “pigaran master gene” so nasalatan legan na itatatken tayo. Satan a proponi so inngaran na arum a “simplistic.”

Antokaman iman, irereport na Time magasin ya aksobien na saray sientista a “singa wala so nengneng na nisipor a biolohikon getar a nitalaga ed saray selula na laman na too.” Anggan saramay onsusumlang a sikatayo so “nitalaga pian mansiansian manbilay” so mangaksobin wala so “diperensya.” On, diad 65, 70, odino 80 odino ed pigara nin taon, say bilay tayo so “napaso ed magano” diad ipapatey, unong ya ibabaga na Biblia.

Ingen, sitatalek ya impasakbay na inmunan siglo K.P. a Kristianon apostol Pablo: “Say kaonoran a kabusol ya naekal naani say patey.” (1 Corinto 15:26) Panon a say patey so nitarok ed anggaan? Anggaman ed ontan a kipapasen, panon so pakatalonam ed ipatey na saray inadaro natan?