Akin ya Awaten so Lingo?

SAKEY itan ed saray sankadumaan ya impanabet ed awaran na militarya. Sakey ya andiay-armas ya ibabakin-bii so amaatras ed 400 a makpel iran sundalo a determinadon ombales makasengeg ed sakey a pananginsulto. Kayari impakadngel ed kerekerew na sakey lambengat a makpel a bii, intalirak na pangulo na saraman a lalaki so misyon to.

Saman a pangulo et si David, a diad saginonor et nagmaliw ya ari na Israel. Sikato so tinmalineng ed si biin Abigail lapud kaliktan ton paliketen so Dios. Sanen mataktikan impanengneng na bii ed sikato a say ibales ed masiken to, si Nabal, so mansumpal ed pankasalanan-ed-dala, inkelyaw nen David: “Bendito si Jehova, a Dios na Israel, ya angibaki ed sika ed sayan agew ya onabet ed siak. Et bendito so karonongan mo, tan bendita ka ya angyagel ed siak ed sayan agew ed pankasalanan ed dala, tan pangibales ko na inkasiak ed dili a limak.” Maliket si David ed impangusar na Dios ed si Abigail a mamuger ed sikaton manggawa na graben lingo.​—1 Samuel 25:9-35.

Diad salmo, intepet nen David: “Siopa so makatalos na saray alingolingoan to?” (Salmo 19:12) Singa sikato, nayarin agtayo sikakabat ed saray lingo tayo nilikud no wala so mangipaimano na saratan ed sikatayo. Diad arum a kipapasen, saray agmaabig a pansumpalan so mamaskar ed sikatayon makamoria a sikatayo so alingo, nagmaliw ya agmakabat, odino agmapangasi.

Andian na Sengegay Kadismaya

Anggaman amin tayo et nalilingo, saraya so agnakaukolan a sengegan na kadismaya. Naobserbaan nen diplomat a si Edward John Phelps: “Say toon agnalilingo so gendagendat ya andian na antokaman a bengatlan nagawaan.” Tan inkuan nen Kristianon babangatan a Santiago: “Dia ed akamayamay a nengneng nagapol itayo ya amin.” (Santiago 3:2) Kasin naaralan na sakey ya ugaw so manakar ya agbalot natiror? Andi, lapud say ugaw so makaaral ed saray lingo tan mantultuloy a manggunaet ya anggad nayarian to lan simbangen so inkasikato.

Pian nawalaan na asimbang a panagbilay, nakaukolan tayo met so makaaral manlapud saray lingo tayo tan ed lingo na arum. Lapud isasalaysay na Biblia iray eksperiensia na dakel a walaan na saray sirkumstansyan nayarin mangiretrato ed dilin sirkumstansya tayo, sikatayo so natulongan a makapaliis ed pakagawa na parehon lingon agawa ra. Sirin, anto so naaralan tayo manlapud saray lingo ra?

Say Kaumildian so Sakey a Makanan Kalidad

Sakey a leksion et aliwan amin a nalingo et kondenaen na Dios noagta ukomen to lambengat iramay agmangawat ed saratan no posibli. Si Arin Saul na Israel so agtinmulok ed saray bilin nen Jehova nipaakar ed paneral ed saray Amalakita. Sanen akiarap si propeta Samuel, diad inmuna et palelemewen nen Saul iray pamaakaran tan sasalien ton tetelen so arum. Sikato so lalon mapaga diad kipaabeba to ed arap na totoo to imbes a diad kapetek na lingo. Kanian, ‘sikato so impulisay nen Jehova bilang ari.’​—1 Samuel 15:20-23, 30, NW.

Anggaman say kasublayan nen Saul, a si David, so akagawa na seryoso iran lingo, sikato so aperdona lapud sipapaabeba ton inawat so simbawa tan disiplina. Say inkaumildi nen David so amakiwas ed sikaton mangimano ed saray salita nen Abigail. Say tropa to so apokpokan diad pibakal. Ingen, diad arap na totoo to et inawat nen David a sikato so akagawa na masiglat a desisyon. Diad interon bilay to, say ontan ya inkamaumildi so tinmulong ed si David ya onkerew na panamerdona tan panametek ed saray kurang to.

Say inkamaumildi so mamakiwas met ed ariripen nen Jehova pian peteken iray agsinononot a balikas ya ansakit ed arum. Legan na sakey a bista ed arap na Sanhedrin, inganggan na atagey a saserdote a si Pablo so tampalen. Inkuan na apostol: “Say Dios kabilen to ka naani, sika’n pader a pinaputi.” (Gawa 23:3) Nayarin lapud makapuy a pakanengneng et ag-amta nen Pablo so pangibabagaan to anggad intepet na saray akaalagey: “Modmoraen mo so sankatageyan a sacerdote na Dios?” Diad saman, tampol ya inaksobi nen Pablo so lingo to diad impangikuan: “Ag ko amta, agagi, a sikato so sankatageyan a sacerdote; ta wala a nisulat: Ag ka mansalita na mauges ed makauley na baley mo.” (Gawa 23:4, 5; Exodo 22:28) On, sipapaabeban inaksobi nen Pablo so lingo to.

Inaksobi Daray Lingo

Ipapanengneng met na Biblia ya arum et inuman da so lingon dalan na panag-isip da. Alimbawa, imanoen si Salmistan Asap. Lapud singa onaaligwas a kipapasen na totoon marelmeng, inkuanto: “Tuatua a lininisan ko so pusok ed maapa.” Balet amoria nen Asap so iisipen to kayari inyakar to ed abung nen Jehova tan impandalepdep ed saray gungguna na tuan panagdayew. Sakey ni, inaksobi to so lingo to diad Salmo 73.

Inabuloyan met nen Jonas so lingon panag-isip a mamapabilunget ed punto-de-bista to. Kayari impanpulong ed Ninive, sikato so mapaga ed personal a kitandoro to imbes ed kiliktar na saray manaayam ed saman a syudad. Si Jonas so ag-aliketan sanen agdinusa nen Jehova iray taga Ninive lapud impagbabawi ra, balet sikato so kinorihi na Dios. Amoria nen Jonas a say punto-de-bista to so lingo, lapud say libron ningaran ed sikato so simamatuan mangaaksobi ed saray lingo to.​—Jonas 3:10–4:11.

Diad lingon impangikuan a si Jehova a Dios, ya aliwan si Satanas a Diablo, so mamapalesa na gonigon to, si Job so analin mamaneknek ya agto kanepegan iray paniirap to. Sikato so agsikakabat ed babaleg ya isyu: Kasin saray ariripen na Dios so mansiansian matoor ed sikato diad silong na subok? (Job 1:9-12) Kayari impanulong nen Elihu tan insan si Jehova ed si Job a makamoria ed lingo to, inaksobi to: “Binitlak so agko atalosan . . . Kanian kagulak so inkasiak, tan magbabawi ak ed dabok tan dapodapol.”​—Job 42:3, 6.

Say pangaksobi ed saray lingo so ontulong ed sikatayon mamasiansia na maabig a siglaotan ed Dios. Unong ya ipapanengneng na asalambit iran ehemplo, sikatayo so agto kondenaen ed saray lingo tayo no saratan so aksobien tayo tan gawaen so anggaay nayarian tayon mamasimbalo ed lingon kaisipan, agsinononot iran balikas, odino makulangkulang iran kiwas. Panon tayon iyaplika iyan pikakabat?

Panggawa na Bengatla Nipaakar ed Saray Lingo Tayo

Say sipapaabeban pamidbir ed lingo tan panggawa na bengatla nipaakar ed satan so mamabiskeg ed saray siglaotan na pamilya. Alimbawa, angangko ta lapud banal odino inkasanokan, say sakey ya ateng so nayarin mapasang diad panisiplina ed anak to. Say agpangorihi ed sayan lingo so walaan na makapuy iran epekto. Matukoy ya insulat nen apostol Pablo: “Sikayo kaamaan, ag yo ilagyat a pasanoken so saray anak yo, noag ingen, itultuloy yon pabalegan ira diad disiplina tan manametek-kanonotan nen Jehova.”​—Efeso 6:4, NW.

Masayaksak ya anonotan na sakey a malangwer a Kristianon manngaran na Paul: “Si Dad so lawas onkekerew na dispensa no nalikna ton alablabas so inkiwas to. Satan so tinmulong ed siak a manrespeto ed sikato.” Balanglan say ikerew na dispensa so nakakaukolan diad partikular a situasyon satan so depende ed personal a desisyon. Anggaman kuan, say ikerew na dispensa so nakaukolan a tumbokan na magunaet iran sagpot pian paliisan iray mipadparan lingo ed arapen.

Anto no say asawan laki odino bii so akagawa na lingo a nansengegay gonigon? Say prangkan pangaksobi, impapuson ikerew na dispensa, tan manamerdonan espiritu so ontulong a mamasiansia na maaron siglaotan da. (Efeso 5:33: Colosas 3:13) Si Jesus, sakey a Kastilan laki a manedad na 50 a mauyamon tuloy, so agmakinon ya onkerew na dispensa ed asawa ton si Albina. “Niyugali mi so onkerew na dispensa sano naopendi mi so balang sakey,” kuanto. “Saya so ontutulong ed sikamin mantetepelan diad aro.”

Sano say Sakey a Matatken so Akagawa na Lingo

Say pangoksobi na saray lingo tan masimoon ya ikerew na dispensa so ontulong ed saray Kristianon mamatatken a mankimey a mankakasakey tan ‘dia ed galang manpapalabian.” (Roma 12:10) Say sakey a matatken so nayarin masuyat a mangaksobi na lingo lapud natatakot ompan saya so mamakapuy ed autoridad to diad kongregasyon. Anggaman ontan, say panalin pamaabig, pamalabas, odino pamawas ed kasalanan so asingsingger a manggawa ed arum a naandian na talek ed panangasikaso to. Say matatken ya agin-laki a sipapaabeban onkerew na dispensa, angangko lapud arum ya agsinononot a balikas, so makagamor na respeto na arum.

Anonotan nen Fernando, sakey a matatken ed Espanya, so sakey ya okasyon sanen say manangasikaso na sirkito a mangiimaton ed sakey baleg a pantitipon na saray mamatatken so akapangibalikas na lingo nipaakar ed nepeg a kikondukta na miting. Sanen magalang a kinorihi na sakey ya agin-laki so inkuanto, tampol ya inaksobi na manangasikaso na sirkito a sikato so alingo. Nanonotan nen Fernando: “Sanen anengneng kon inawat to so lingo to diad arap na amin na saramay mamatatken, satan so anagyat a tuloy ed siak. Sikato so lalon nirespetok kayari inkerew na dispensa. Say alimbawa to so angibangat ed siak ed kaimportantian na pamidbir ed saray dilin kakulangan ko.”

Aliston Mangaksobi na Lingo

Say ikerew na dispensa so gendagendat a naapresya, nagkalautla no aliston gawaen. Diad tua, mas magmaong so masasakbay a pangaksobi tayo ed lingo. Diad pangiyilustra: Nen Oktubre 31, 1992, inaksobi nen Papa Juan Pablo II a say inkisisyon so “sililingon” kinmiwas nen apalabas a 360 a taon diad impanusa ed si Galileo diad impangikuan a say dalin so aliwan sentro na talba. Ingen, say pangipaleen ed ikerew na dispensa diad ontanlan karukey na panaon so mamaandi ed kablian to.

Satan met so tua no nipaakar ed personal iran siglaotan. Say aliston ikerew na dispensa so manambal ed sugat a pinalesa na agmapangasin balikas odino gawa. Pinaseseg itayo nen Jesus ya ag-ipaleen so pikareenan, diad impangikuan: “Kanian no isasaklang mo so bagat mo ed altar, et nanonotan mo’dman ya say agim et wala’y bengatla’n pamosolan to ed sika, itilak mod’man so panangaro’m ed arap na altar, et onla ka, ta mipulangan ka ni’n onona ed agim, insan ka ed satan onla tan isaklang mo so panangaro’m.” (Mateo 5:23, 24) Mabetbet a say pangipawil na mareen iran siglaotan et mankaukolan na basta pangaksobi a sikatayo so alingo tan miperdonaan. No pabayagen tayo ni, satan so lalon onloor.

Maliket a Mangaksobi ed Saray Lingo

Unong ya iyilustra na saray alimbawa nen Saul tan David, say paraan na pangipasen tayo ed saray lingo tayo so mangapekta ed saray bilay tayo. Si Saul so siaawet ya angipulisay ed simbawa, tan dinmakel iray lingo to, a diad kaunoran et nansumpal ed andi-abobon na Dios ya impatey to. Ingen, anggaman ed saray lingo tan kasalanan nen David, sikato so walaan na pagbabawin angawat na panangorihi tan nansiansian matoor ed si Jehova. (Ipareng so Salmo 32:3-5.) Agta satan so pilalek tayo?

Say sankabalgan a tumang diad pangaksobi tan pangorihi ed lingo odino pagbabawi ed kasalanan et say pakaamta a satan so pinerdona la na Dios. “Mapalar so . . . asakbongan so kasalanan to,” inkuan nen David. “Mapalar so too ya ag napakasalanan ed Jehova ed kasulitan.” (Salmo 32:1, 2) Agaylan sikakabat, sirin, so pangaksobi ed lingo!

[Litrato ed pahina 29]

Kasin naaralan na sakey ya ugaw so manakar ya agnatiror?