Kasin Say Relihyon so Mamepenek ed Saray Pankaukolan Yo?
SAY dagem, danum, tagano, siruman—saraya so kaslakan a bibidbiren bilang kaukolan na too. No anggapo iraya sika so nipaarap ed kairapan tan ipapatey. Anggaman ontan, nen inmunan panaon, impaimano na pangulo na Israel a si Moises so sakey nin pankaukolan na too, sakey a nagkalalon importanti nen say tagano odino danum. Inkuan nen Moises: “Say too ag nabilay ed tinapay labat, no ag say amin a pamaakaran [balikas, NW] ya ombesngaw ed sangi nen Jehova so kabilayan na too.”—Deuteronomio 8:3.
Diad sarayan maiyan a salita, impanengneng nen Moises so kaimportantian na pamenek ed relihyoso odino espiritual iran pankaukolan tayo. Imparungtal to a saray mismon bilay tayo so mandependi ed pakapenek ed saratan! Legan na 40-taon ya ipanyatawyataw da ed kalawakan, literal a nambilay iray Israelita diad panamegley ‘na saray balikas ya ombesngaw ed sangi nen Jehova.’ Sikaray niliktar ed nagmaliw komon ya ipapatey da. Diad ganggan na Dios, say taganon tinawag a mana so mamilagron pinmelag nanlapud tawen. Pinmaway so danum manlapud saray bato pian mamenek ed inkapgaan da. Balet nagkalalo ni so ginawa na Dios nen say pangasikaso lambengat ed pisikal iran pankaukolan da. Inkuan nen Moises: “Unong a say sakey a too et dusaen to so laki ya anak to, ontan met nen Jehova a Dios mo dusaen to ka.”—Deuteronomio 8:4, 5; Exodo 16:31, 32; 17:5, 6.
Saray Israelita so agpinaulyanan ya anggapoy tulong ed panggawa no anto so maong odino mauges, no nipaakar ed moral odino relihyon. Sikaray angawat na panangiderihe manlapud Dios a mismo. Inter to ed sikara so Mosaikon Ganggan, say makatantandan totontonen a ganggan ya angidatak ed suston paraan na panangan, istrikton totontonen ed kalinisan, tan suston moral tan relihyoso iran prinsipyo. Kanian inyalibansa na Dios so bunigas tan espiritual a pankaabiganan na Israel. Sikaray nambilay unong ed ‘balikas ya ombesngaw ed sangi nen Jehova.’
Diad ontan say Israel so talagan duma manlapud arum niran nasyon. Diad agew nen Moises say Ehipto so nanuley bilang say manunan pakayari na mundo. Satan so relihyoson tuloy a dalin. Kuan na World Book Encyclopedia: “Sisiaen na kadaanan ya Ehipto a saray nanduruman dios (dirios tan diosas) so angimpluensya ed amin a pamaakaran na palsa tan amin a kimey na too. Sikara sirin so nandayew na dakel a dios. . . . Diad kada syudad tan baley na Ehipto, dinayew na totoo so dilin nikadkaduman dios da nilikud ed manunan dirios da.”
Kasin sayan panagdayew na dakel a dios so amenek ed espiritual iran pankaukolan na saray Ehipsio? Andi. Say Ehipto so nagmaliw a dalin a nimedmer ed anito tan mabanday iran agamil ed sekso. Imbes ya iyalibansa so bilay tan bunigas, say kabibilay na saray Ehipsio so nipaarap ed “saray mauges a sakit.” (Deuteronomio 7:15) No ontan, agpankelawan a kokondenaen na Biblia iray dios na Ehipto, a tatawagen a “saray [makapadimlan] talintao.”—Ezequiel 20:7, 8.
Ontan met so kipapasen natan. Anggan panon la et maslak a totoo so walaan na sakey a nengneng na relihyoson pananisia; daiset so mangibabagan anggapoy dios da. Malinew sirin, say relihyon ed inkalapagan so onsasaew ed pamepenek ed espiritual iran pankaukolan na katooan. Kasin saray probleman singa say bakal, panangidumaduma ed rasa, eras, tan say mantultuloy a kairapan so wala natan no saray totoo so talagan manbibilay ed “pamaakaran ya ombesngaw ed sangi nen Jehova”? Siempre andi! Anggaman ontan, daiset a totoo so manisip a salatan da so relihyon da. Siempre, arum so ag-anggan mabulos a pantongtongan so relihyon odino mangimano ed balo iran relihyoson ideya!
Alimbawa, inkuan na sakey a lakin nanlapud Ghana, Bukig ya Aprika, ed sakey a Kristianon ministro: “Manisiaak ya imparungtal na Dios so inkasikato ed amin ya Aprikano diad panamegley na saray makapanyarin lalaki tan bibiin saserdote mi, a singa ed impangiparungtal to ed inkasikato ed saray Judio diad panamegley na saray propeta to. Makapaermen a pigara ed sikami iran Aprikano so sinmaew a mamidbir ed saray saserdote mi a dili ta totongtongen da so nipaakar ed si Jesus, Muhammad, tan arum nira.”
Diad dakel a tradisyonal iran sosyedad na Aprikano, say Inkakristiano so momoriaen bilang relihyon na saray amputi—sakey a nanlapud arum a bansa a sistema ya amalesa na mas dakel a kapasakitan imbes a pankaabigan. Balet kasin say sarado’d-kanonotan ya awawey so ontulong odino kasin mangamper ed saray sagpot yo ed pakagamor na pakapenek ed saray espiritual a pankaukolan yo? Kuan na sakey ya Aprikanon proverbio: “Agmo ikakansaw so duaran limam ed yaong a walaay tagano lapu labat ta sika so narasan.” Say ontan a walna ed pangan so namparan agmagalang tan mapeligro—nagkalautla no agmo amta no antoy walad yaong! Ingen, dakel so mamipili ed relihyon da, aliwan base ed seryoson panangusisa, noagta base ed emosyon odino ed abangonan na pamilya.
Say panagdayew a mamepenek ed espiritual iran pankaukolan mo so nepeg a “sagradon serbisyo ya atekepan na pakayari na panagkatunongan mo.” (Roma 12:1) Saya so nepeg a walaay pikakabat, matudion panagpili. Usisaen tayo sirin so isyu ed panpili na sakey a relihyon manlapud panmoria na saray Aprikano. Anggaman ontan, say ontumbok so managyat na interes na saray managbasa ed inerman.
[Litrato ed pahina 3]
Impanengneng nen Moises so kaimportantian na pamenek ed espiritual a pankaukolan tayo
[Litrato ed pahina 4]
Say eksperiensia na Aprika ed saray misionero na Kakristianoan so anakbong ed saray kanonotan na pigara nipaakar ed Biblia