Nitandoro so Kawayangan na Relihyon Diad Hapon

DIAD dakel lan taon ed Hapon, saray malangwer ya estudyante a Tastasi nen Jehova so nipaarap ed sakey a dilema: Kasin nepeg dan tumboken so nipasal-ed-Biblian konsiensia ra, odino nepeg dan tumboken so kurikulum na eskuelaan a sumlang ed konsiensia ra. Akin a sakey itan a dilema? Lapud say panagpasal ed martial arts so kabiangan na physical education ed paneeskuelaan da. Liknaen na saray malangwer a Tastasi a say panagpasal ed saraya so agmitunosan ed saray prinsipyo na Biblia, singa samay naromog ed Isaias kapitulo 2, bersikulo 4. Onia so nabasa: “Pitpiten da naani so saray kampilan da a pagmaliwen da a dingding na lukoy tan saray gayang da a komkompay. Say nasyon agnaani mangitagey na kampilan a sumpa ed nasyon, ag-ira met la manaral na bakal ed anggan kapigan.”

Lapu ed agpanlabay a naaralan so dunong ed militar, a sasaglawien toy pamasakit ed arum a too, impaliwawa na saray malangwer a Kristianon Tastasi ed saray managbangat dan agda nakonsiensia so pibabali ed martial arts. Kayari impanagyat ed sarayan estudyante ya awaten so kurikulum na eskuelaan, dakel a makatalos a managbangat diad kaunoran so inmabobon a respetoen so konsiensia na saray estudyante tan angiter na kasandi iran aktibidad.

Balet, nagmaliw ya emosyonal so arum a managbangat, tan ag-inikdan na arum ya eskuelaan na grado so Tastasi no nipaakar ed physical education. Nen 1993, ag-onkulang ed siameran Tastasi so ag-inyabanti ed ontumbok a grado tan sirin et apilitan ya ontundan maneskuela odino paalisen lapud agpibibiang ed martial arts.

Mapatpatnag, satan so panaon a pangidepensa ed kanepegan na saray kalangweran a Kristiano a makaawat na edukasyon ya andian na pikokompromiso ed konsiensia ra. Saramay limaran estudyante so ag-inawat para ed komaduan grado ed Kobe Municipal Industrial Technical College (ningaran a Kobe Tech ed antikey) so angala na legal a kiwas.

Anto Ta so Walad Isyu?

Diad sobol na 1990 sanen enmintra iramay limaran estudyante ed Kobe Tech, impaliwawa ra ed saray managbangat ya ag-ira makapibiang ed panagpasal na kendo (dunong ed panangusar na kampilan ed Hapon) lapud nibased-Biblian panmoria ra. Talagan sumpan tuloy iray managbangat na physical education tan agda inabuloyan so dinanman a kasandi pian nawalaay grado parad physical education. Agnambayag, agnisapat na saray estudyante so klase na physical education tan bilang resulta et kaukolan ya uliten da so unonan grado (unonan taon a kurso ed kolehiyo). Nen Abril 1991 nandemanda ira diad Kobe District Court, ya ibabaga ran say kiwas na eskuelaan so sumpa ed garantiya na konstitusyon ed kawayangan na relihyon.a

Inkuan na eskuelaan a say pangiter na kasandi iran aktibidad so mipara ed pangipanengneng na pabor ed partikular a relihyon tan satan so sumlang ed neutralidad na publikon edukasyon. Likud ni, inkuan da ya andian iray pasilidad nisay totoon mangasikaso ed sakey ya alternatibon programa ed physical education.

Atenyeg Iray Makapikabat ed say Desisyon na Distriton Korte

Legan a derengelen so kaso, duara ed saray limaran estudyante so ag-akasapat lamet ed physical education, bangta saramay talora so dawdawit ya ag-akasapat tan nipasen ed ontumbok a grado. Nibaga ed totontonen na eskuelaan a saray estudyanten makapoy so iyaaligwas da ed eskuelaan tan inmulit lamet ed parehon grado ed duaran mantumbokan a taon so nayarin naekal. Nisengeg ed saya, sakey ed saray duaran estudyante so tinmundan maneskuela sakbay a naekal, balet samay sakey, si Kunihito Kobayashi, agto labay so ontunda. Kanian sikatoy inekal. Makapainteres, say promedyo ed amin a subject to pati say physical edukasyon, ya agto akaiskor na 48 puntos, et 90.2 punto ed loob na 100. Sikatoy manuna ed klase to a 42 so estudyante.

Nen Pebrero 22, 1993, pinaboran na Distriton Korte na Kobe so Kobe Tech tan kuanto: “Say kiwas ya inala na eskuelaan so agsinmumlang ed konstitusyon,” anggaman binidbir ton “agmet niburi a say kawayangan na panagdayew na nandemanda so ompasen a pepegetan na kakaukolanen na eskuelaan diad pibiang ed panagpasal ed kendo.”

Singa si apostol Pablo ed inmunan siglo, deneside na nandemanda so onapela ed atagtagey iran legal ya autoridad. (Gawa 25:11, 12) Akasabi so kaso ed Osaka High Court.

Andi-siblet ya Awawey na saray Nandemanda

Sakey a balitadon iskolar, si Propesor Tetsuo Shimomura ed Tsukuba University, so inmabobon a mantestigo bilang sakey ya eksperton testigo ed Osaka High Court. Bilang espesyalista ed edukasyon tan ley, indanet to no panon so inkapeget na kiwas na eskuelaan diad pidedeneng ed saray estudyante. Insalaysay nen Kunihito Kobayashi so liknaan to ed korte, tan say masimoon ya awawey to so anenyeg ed kapusoan na saramay walad korte. Agnambayag, nen Pebrero 22, 1994, say Kobe Bar Association, so angideklaran say kiwas na eskuelaan so sinmumlang ed kawayangan na panagdayew nen Kunihito tan say kanepegan ton makapaneskuela, inrekomenda na satan a sikatoy ipawil lamet na eskuelaan.

Legan a manasingger so panaon parad desisyon ya opisyal a nibalikas diad Osaka High Court, amin ya asaglawin kalangweran a Kristiano so magunaet a mipuligesgesan anggad kasumpal to. Alikna ran sikaray milalaban ed sakey a legal a pilalaban a kaiba iray nilibon kalangweran a Tastasi a nipaarap ed miparan isyu ed saray eskuelaan diad interon Hapon. Balet lapud ag-ira inekal manlapud eskuelaan, maseguron ibaliwala la na korte so kaso. Tan nanengneng da a no onsener ira ed kerew da, naidanet so agmakatunongan ya impangekal na eskuelaan ed si Kunihito. Kanian, amin ya estudyante so angileksab ed kaso likud ed si Kunihito.

Nen Disyembre 22, 1994, say Hepen Huis a si Reisuke Shemada na Osaka High Court so opisyal ya angibalikas na desisyon ya amaliktad ed desisyon na Kobe District Court. Nalmoan na korte so rason nen Kunihito diad agto panpasal na kendo a masimoon tan say baleg a tuloy so disbentaha ed sikato ed kiwas ya inala to a nibase ed relihyoson sisiaen to. Inkuan nen Hepen Huis a si Shimada, a say eskuelaan so kaukolan a mangiter na kasandi iran aktibidad. Sayan alay abig a desisyon so akaawat na paborablen ebat na saraman so mapaga nipaakar ed kanepegan na too. Anggaman ontan, inyapelo na eskuelaan so kaso ed Korte Suprema na Hapon, sengegay ag-impakaeskuela nen Kunihito ed loob na masulok nin sakey taon.

Diad Korte Suprema

Insalaysay ed saginonor na sakey ya editoryal ed peryodikon Kobe Shimbun: “Inawat la komon na Kobe City School Board tan say eskuelaan ya ompawil ed eskuelaan si Mr. Kobayashi anggad satan a punto [kayari na desisyon na Osaka High Court]. . . . Say agla kaukolan a piirangan ya awawey da so aniblet ed sakey ya estudyante diad importantin panaon na edukasyon ed inkatobonbalo to.” Siansian, masekder so Kobe Tech ed satan a kaso. Bilang resulta, nagmaliw a balita ed interon bansa. Inimano na saray managbangat tan autoridad na eskuelaan ed interon bansa, tan say desisyon manlapud sankatagyan a korte na bansa so mangirepresenta na mabibiskeg a legal a pangaligan parad mipadparan kaso ed arapen.

Nen Enero 17, 1995, ngalngali sakey simba kayari inyapela na eskuelaan so kaso ed Korte Suprema, say yegyeg ed Kobe so tinmira ed Syudad na Ashiya a ditan manaayam si Kunihito tan say pamilya to. Diad ngalngali 5:40 ed satan a kabuasan, pigaran minuto sakbay a nayegyeg itan a lugar, si Kunihito, payunir la natan, odino sigpot-panaon a ministro na Panarian na Dios, so inmalis ed abung to a linma ed part-time a trabaho to. Sikatoy manbibisekleta ed kalsada ed silong na Hanshin Expressway, et sanen yinmegyeg, sikatoy asingger la’d kabiangan ya akusbo. Tampol a pinmawil ed abung tan anengneng ton say unonan grado na abung to so kompleton agaygay. Amoria nen Kunihito so mainomay komon ya impatey to ed yegyeg tan akisalamat ed si Jehova diad impangiyabuloy ed sikaton naliktar. No sikatoy inatey, maseguron say kaso nipaakar ed kendo so mangangga la ya andian na desisyon na Korte Suprema.

Gendagendat ya uusisaen so apelo na Korte Suprema diad papel lambengat tan manguukom odino no kasin susto iray desisyon na abebeban korte. Likud no wala so importantin rason pian nabaliktad so desisyon na abebeban korte, anggapo lay nagawan bista. Agla pakabatan na korte iray asaglawin partido sano niiter la so desisyon. Kanian abigla si Kunihito ed kabuasan na Marso 8, 1996, sanen nibaga ed sikato so desisyon ya opisyal a nibalikas ed satan a kabuasan. Diad gayaga tan liket to, naamtaan ton say Korte Suprema so anuporta ed desisyon na Osaka High Court.

Apatiran huis, a mangiimaton kaiba si Judge Shinichi Kawai so nankakasakey, a nandesisyon a “saray kiwas na eskuelaan so nepeg ya ipasen bilang sobran agmanepeg manlapud kaslakan a naawat na totoo, ya onlalagpas la manlapud say ganggan, tan sirin ilegal.” Binidbir na korte so inkasimoon ed agpanlabay nen Kunihito ed panagpasal na kendo tan kuanto: “Say rason na sinmumpa ed apela ya agto labay so mibiang ed panagpasal na kendo so masimoon tan maapapit a nisiglaot ed mismon pundasyon na pananisia to.” Hinusgaan na Korte Suprema so eskuelaan a nayarian tan nepeg to komon ya angiter na kasandin paraan ta pian respetoen so relihyoson sisiaen na sinmumpa ed apela.

Malaknab ya Epekto

Maseguron satan a desisyon so angiter na maong a pangaligan diad pabor na kawayangan na panagdayew ed saray eskuelaan. Inkuan na The Japan Times: “Inmuna iyan desisyon na Korte Suprema nipaakar ed isyu na edukasyon tan kawayangan na relihyon.” Anggaman ontan, say desisyon so agmangekal na responsabilidad na balang ugaw ya estudyante a mangala na dili ton maalwar a talindeg sano nipaarap ed saray subok ed pananisia.

Kinomentoan nen Propesor Masayuki Uchino na Tsukuba University a sakey ed saray sengegan ya amakiwas ed saray huis a mangipanalo ed si Kunihito et sikatoy “sakey a masimoon ya estudyante a matalonggaring so akademikon arapat to.” Iiter na Biblia iyan simbawa ed saray Kristiano a nipaarap ed saray subok na pananisia ra: “Masimpit komon so tongtongan yo ed utel na bugkalot, pian dia ed panalabutob da ed sikayo a singa managgawa na mauges nitandoro ra so Dios ed agew na idalaw to, lapu ed saray maong a ginagawa yo a naimatonan da.” (1 Pedro 2:12) Naipanengneng na matoor a malangwer a Kristianos a say talindeg da ed Biblia so makana ed respeto na totoo diad panbilay da unong ed saray estandarte na Biblia.

Kayari na desisyon na Korte Suprema, inadmiti-lamet si Kunihito Kobayashi diad Kobe Tech. Maslak ed saray estudyante a naneskuelan kabansag nen Kuhinito so nangraduar la. Saray kaeskuelaan nen Kunihito so malalangwer na limay taon nen sikato. Diad pakanengneng na dakel a totoo ed mundo, limaran taon so adarak ed agto impaneskuela. Anggaman ontan, say integridad nen Kunihito so mabmabli ed imaton nen Jehova, tan say sakripisyo to so aliwan maapa.

[Paimano ed leksab]

[Saray litrato ed pahina 20]

Kawigi: Abung nen Kunihito kayari na yegyeg

Leksab: Si Kunihito natan