Watchtower ONLINE YA LIBRARYA
Watchtower
ONLINE YA LIBRARYA
Pangasinan
  • BIBLIA
  • PUBLIKASYON
  • ARAL
  • g 7/13 p. 14-15
  • Cyrus the Great

Anggapoy available ya video ed pinilim.

Pasensya la, walay error na video.

  • Cyrus the Great
  • Onliing!—2013
  • Subheading
  • Miparan Topic
  • NO PANON YA ASAKOP NEN CYRUS SO BABILONIA
  • MAKAPABILIB IRAN HULA
  • MILAGRON NIBULOS
  • AKIN ET IMPORTANTE YAD SIKA?
  • Tinmaynan Irad Babilonia
    Saray Istorya ed Biblia
  • Say Sulat ed Padir
    Saray Leksion ya Naaralan Mo ed Biblia
  • Pangipabidbir ed Suston Klase na Mensahero
    Say Panag-bantayan Mangipapalapag na Panarian nen Jehova—1997
Onliing!—2013
g 7/13 p. 14-15

Pantyon nen Cyrus

PAWILEY APALABAS

Cyrus the Great

Diad samay labi na Oktubre 5/6, 539 B.C.E., agawa so singa imposiblin nagawa ed syudad a Babilonia, say capital na Empiryoy Babilonia. Diad saman ya agnalinglingwanan a labi, say syudad et dineral na saray sundalo na Medo tan Persia, ya impangulo na Ari na Persia a si Ciro, tatawagen met ya Cyrus the Great odino Makapanyarin Ciro. Makapabilib so plano to.

NO PANON YA ASAKOP NEN CYRUS SO BABILONIA

Ibabaga na libron Ancient World Leaders​—Cyrus the Great: “Sanen implano nen Cyrus ya sakopen so Babilonia, talagan daydayewen la itan ya syudad diad Middle East​—tan ompan diad interon mundo ni ingen.” Say Ilog Eufrates et onaagus ed Babilonia. Satan met so mamaparanum ed banawang ya akapaliber ed makapal tan ataragey ya padir na syudad. Kanian singa imposiblin nalooban so syudad.

Diad bandad unaan na ilog, impaarap na saray sundalo nen Cyrus ed sananey ya direksion so agus, kanian inmatapew so danum ed syudad. Mainomay ya abaliw na saray sundalo so ilog ya paonlad saray puerta na syudad ya apaulyanan a lukas, tan ag-ira nairapan ya nansakop ed Babilonia. Unong ed saray Griegon historian ya si Herodotus tan Xenophon, kampanten maong iray taga Babilonia ta amta ran ag-ira basta-basta nalooban, kanian diad saman ya labi et manpoponsia so karaklan kaiba lay ari! (Nengnengen so kahon ya “Walay Sulat na Lima Diad Padir.”) Diad impansakop nen Cyrus, agawa so pigaran makapabilib ya hula na Biblia.

Inhula na Biblia ya sakopen nen Cyrus so Babilonia

MAKAPABILIB IRAN HULA

Makapakelkelaw iray hula nen Isaias ta insulat to la iratan ngalngali 200 a taon antis nin nagawa​—manga 150 a taon antis ya inyanak si Cyrus! Isipen pa iraya:

  • Sakey a lakin manngaran ya Ciro odino Cyrus so manakop ed Babilonia tan mangibulos ed saray Judio.​—Isaias 44:28; 45:1.

  • Namagaan so Ilog Eufrates, kanian makaloob iray sundalo nen Cyrus.​—Isaias 44:27.

  • Napaulyanan ya akalukas iray puerta na syudad.​—Isaias 45:1.

  • Agmakalaban iray sundalo na Babilonia.​—Jeremias 51:30; Isaias 13:1, 7.

MILAGRON NIBULOS

Antis na satan, nen 607 B.C.E., dineral na saray sundalo na Babilonia so Jerusalem tan inawit da ray Judion akaliktar. Pigay taon dan nibantak ed Babilonia? Inkuan na Dios ya, “sano nasumpal so pitomplo a taon, a dusaen ko naani so ari na Babilonia, satan a nasyon . . . gawaen ko a kibalatar [odino agnapanayaman] lawas.”​—Jeremias 25:12.

Ag-abayag kayarin sinakop nen Cyrus so Babilonia nen 539 B.C.E., imbulos to ray Judio tan dakel ed sikara so akasempet la nen 537 B.C.E.​—eksakton 70 a taon manlapu nen naaripen ira. (Esdras 1:1-4) Diad inlabas na panaon, agla napanayaman so Babilonia. Apruebaan lamet ya duga so hula na Biblia.

AKIN ET IMPORTANTE YAD SIKA?

Nonoten pa iya: Inhula na Biblia ya (1) nibantak ed Babilonia iray Judio ed 70 a taon, (2) sakopen nen Cyrus so Babilonia tan imbaga met no panon ton gawaen itan, tan (3) agla napanayaman so Babilonia. Agnayarian na too ya naamtaan so ontan ya nagawad arapen! Say konklusyon tayo sirin et saya: “Say propesiya [odino hula] et agbalot niwala unong ed panlabayan na too, noagta sinalita na totoo so nanlapud Dios.” (2 Pedro 1:21) Kanian nepeg labat ya aralen tayo so Biblia.

IMPORMASYON

  • Papanisiaan ya si Cyrus et inyanak nen manga 600 B.C.E. Sikatoy inatey nen manga 530 B.C.E. legan ya mige-guerra.

  • Agni aderal so pantyon nen Cyrus diad Pasargadae, sakey a syudad na Persia nensaman ya inletneg nen Cyrus, tan natan et pasen parad arkeolohiya diad Iran.

  • Cyrus Cylinder

    Say Cyrus Cylinder et 23 sen- timetron dokumento a gawad pinaawet ya pitek. Saya et pakanodnonotan ed impansakop nen Cyrus ed Babilonia tan impangibulos tod saray aripen, kaiba la ray Judio. Tinawag so cylinder ya “sakey ed saray sankaimportantian ya adiskobre ed arkeolohiya nipaakar ed Biblia.”

  • Siansia nin baleg so respeto na saray totoo na Persia ed si Cyrus.

“WALAY SULAT NA LIMA DIAD PADIR”

Diad samay labi ya biglan linmusob si Cyrus, manpoponsia si Arin Belsazar tan saray “sanlibon atagey ya opisyal to,” kabebekta et milagron linmetaw so sakey a lima. Sankanengneng na amin ya insulat na lima so “MENE, MENE, TEKEL, tan PARSIN” diad palitada na padir na palasyo.a​—Daniel 5:1, 5, 25, Maung a Balita.

Impaliwawa nen propetan Daniel no anto may akasulat ed padir ya anaktakot a maong ed si Belsazar. Diad antikey, imbaga nen Daniel ed ari ya ‘angangga la’ so panarian to, tan sikatoy “asimbang ed saray simbangan” balet nalmoan a kulang, tan say Babilonia et ‘niiter ed saray Medo tan saray Persiano.’ (Daniel 5:26-28) Agawa iratan ya amin. Diad arum a lenguahe natan, ibabaga da ’tay “walay sulat na lima diad padir,” ya say labay ton ibaga et walay nagawan trahedya.

a Saratan ya salita et nipaakar ed belat na kuarta. Parad detalyadon eksplinasyon, nengnengen so kapitulo 7 na libron Pay Attention to Daniel’s Prophecy! ya im-publish na Saray Tasi nen Jehova.

    Publikasyon a Pangasinan (1988-2025)
    Man-Log Out
    Man-Log In
    • Pangasinan
    • Share
    • Setting Mo
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Kondisyon ed Pangusar
    • Totontonen ed Privacy
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Man-Log In
    Share