Manalwar ed Manamalingon Puso

1, 2. Akin et mairap ya amtaen so tuan kipapasen na piguratibon puso tayo?

PANON to no sakey a kabuasan, legan mon akarukol ni et biglan sinmakit so pagew mo tan ngalngali agka makaengas? Ompan isipen mo, ‘Naaataki ak la amo?’ Agka natulongan no ibaliwalam itan. Kaukolan moy onkiwas a tampol. Nayarin manawag kay ambulansia pian naasikaso ka. Sika la’d satan so eksaminen a maong na doktor, anganko et mangusar ni ingen na electrocardiogram. Say pakaamta tan pakatambal a tampol ed sakit mo so mankabaliksan na patey odino bilay.

² Komusta balet so piguratibon puso tayo? Mairap ya amtaen so tuan kipapasen na saya. Akin? Lapud oniay nabasa tayo’d Biblia: “Say puso manamalingo alabas nen saray amin a bengatla, et sikato so mapalalo a mauges; siopa so makaamta ed sikato?” (Jer. 17:9) Kanian sarag itayon palikdoen na puso tayo, a panisiaen to itayon anggapo so peteg a problema ed espiritualidad tayo. Balet ta napapagaan iray arum ta naiimano ran napapalikdo itayo la. Akin a posiblin nagawa itan ed sikatayo? On, ta sikatayoy walaan na makasalanan iran tendensia, a papalooren nen Satanas tan sayan sistema na bengabengatla diad pangiyaamot ed tuan kipapasen tayo. Pian nausisa tayo sirin so puso tayo, makaaral itayo ed si Jeremias tan ed saray totoo ed Juda nensaman.

3. Antoy nagmaliw a dirios na dakel a totoo?

³ Impatnag na maslak a taga Juda a mauges so kipapasey espiritual a kapusoan da. Ag-iran balot akonsiensia sanen tinaynan day tuan Dios pian mandayew ed saray dirios na Canaanita. Sinubok nen Jehova iraman a managdayew diad impangitepet ton: ‘Iner so kawalaan na dirios ya impaalagey mon nipaakar ed sika? Ombangon ira komon, ta ompan lamang nayarian da ka ya ilaban ed panaon na kagonigon mo. Ta no panon so bilang na saray baley mo, ontan met so bilang na dirios mo.’ (Jer. 2:28) Parad sikatayo, seguradon agtayo iisipen a mandadayew itayo’d dirios. Balet imanoen pay kabaliksan na salitan “dios” unong ed sakey a diksionaryo: “Sakey a persona odino bengatla a makanakana.” Parad dakel a totoo natan, makanakana ed sikaray trabaho ra, bunigas da, pamilya ra, pati saray komponi dan ayayep ed abung. Bangta say makanakana ed arum et saray isport, saray sikat ed mundo, teknolohiya, panagpasyar, odino saray tradisyon da. Dakel so mangiyuuna ed saratan a bengatla anggan naderal lay relasyon da’d Manamalsa. Kasin naapektoan met iray tuan Kristiano natan, a singa saramay taga Juda diad panaon nen Jeremias?

MAKAPALIKDO SO MANAMALINGON PUSO

4. Kasin impapuso so kerew na saramay angibagan: “Iner so kawalaan na salita nen Jehova? Sikato komon so onsabi”?

⁴ Seguradon makapainteres ed sikayo so konteksto na imbaga nen Jeremias a manideskriben say puso et desperado. Amoria ton say ikekerew na totoo et, “Iner so kawalaan na salita nen Jehova? Sikato komon so onsabi.” (Jer. 17:15) Balet, kasin impapuso itan a kerew da? Imanoen pay gapo na satan a kapitulo: “Say kasalanan na Juda nisulat ed pluma a balatyang, tan ed nguro na diamante. Nitatak ed tapi na puso ra.” Say manunan problema et saraman a Judio so ‘manmamatalek ed too, gagawaen dan laman so taklay da, tan say puso ra et sian ed si Jehova.’ Satan so midumaan a tuloy ed saramay pigaran manmamatalek tan mandedepende ed Dios parad panangigiya tan panamendisyon.​—Jer. 17:1, 5, 7.

5. Antoy reaksion na saray kanasyonan nen Jeremias ed ganggan nen Jehova?

⁵ Say kipapasey puso na karaklan so apatnagan ed reaksion da’d samay inganggan na Dios. (Basaen so Jeremias 17:21, 22.) Singa bilang, say Sabaton so nepeg a painawa ed inagew-agew a kimkimey tan pankanawnawan pibiang ed espiritual iran aktibidad. Agmet nepeg a mannegosyo odino mantrabaho iray kanasyonan nen Jeremias. Balet say reaksion da so angipatnag ed kipapasey puso ra. “Ag-ira tinmalineng, agda met inkiling so layag da, noag ingen pinaawet da so tenger da, pian ag-ira ondengel tan ag-ira nibangat.” Anggaman amta ra so ganggan na Dios, wala lay desisyon da. Wala la ray akaplanon gawaen da ed Sabaton.​—Jer. 17:23; Isa. 58:13.

6, 7. (a) Anggaman sisimbawaen itayo na matoor ya aripen a klase, anto so nayarin agmakatunongan ya irason na sakey a Kristiano? (b) Panon a naapektoay iyaatendi tayo ed saray aral?

⁶ Anggapo tayo la natan ed silong na ganggan na Sabaton. Balet, walay naaralan tayo ed reaksion na saraman a totoo, ya angipatnag ed kipapasen na kapusoan da. (Col. 2:16) Impulisay tayo la iray makasarili odino minumundon pilpilalek pian nagawaan tayoy linawa na Dios. Amoria tayon kakulangkulangan so pamaliket ed Dios no say paraan na panaglingkor et samay komportable ed sikatayo. Tan nayarin dakel iray akabkabat tayon angisentroy bilay da ed panaggaway linawa na Dios, a lapuay inkapnek tan inawa ra. No ontan sirin, panon itayon napalikdo?

⁷ Singa agawa’d dakel a totoo diad panaon nen Jeremias, lingo so panisip na Kristiano a sikatoy agbalot napalikdo na puso to. Singa bilang, natalosan no ikatunongan na sakey, ‘Kaukolan a makapansiansia ak ed trabahok pian nasuportaan koy pamilyak.’ Balet panon to no say onsublay ya isipen to et, ‘Kaukolan a manaral ak ni pian makaromog odino makapansiansia ak ed trabahon atagey so sueldo’? Singa makatunongan met itan, a manresulta’d pangibaga toy: ‘Anguman lay panaon natan, pian nabilay ka tan makapansiansia ka’d trabahom et kaukolan moy mansumpal ed kolehyo odino unibersidad.’ Maininomay parad sakey a leglemewen so makabat tan balansin simbawa na matoor tan makabat ya aripen a klase nipaakar ed kaaruman ya edukasyon a sengegay iliwat to la’d saray aral! On, walaray kalkalnan naiimpluensyaan na saray minumundon panagkatunongan tan panmoria ed sayan pamaakaran. (Efe. 2:2, 3) Kanian matukotukoy so pasakbay na Biblia ed sikatayo: “Agkayo miaabobon unong ed sayan mundo.”​—Roma 12:2.a

8. (a) Anto so nayarin ipasirayew na sakey a Kristiano? (b) Akin et agmagenap so pangamta labat ed saray katuaan nipaakar ed Dios tan saray impangiliktar to?

⁸ Walaray Kristiano nen inmunan siglo a mayaman tan prominente ni ingen ed mundo, a singa met ed arum a Kristiano natan. Balet, anto so nepeg a panmoria ra ed saray agawaan da, tan anto met so nepeg a panmoria tayo ed sikara? Inebatan itan nen Jehova panamegley nen Jeremias. (Basaen so Jeremias 9:23, 24.) Imbes a say ipasirayew et saray agawaan na too, mas makabat no aksobien na sakey a say pakapikabat ed Soberano na Uniberso so sankaimportantian ed amin. (1 Cor. 1:31) Anto sirin so kabaliksan na pakawalaay pakatalos tan pikakabat ed si Jehova? Amta na saray totoo ed panaon nen Jeremias so ngaran na Dios. Kabisado da met so impangiliktar to ed saray atateng da ed Ambalangan Dayat, sanen onloloob ira ed Insipan a Dalin, diad panaon na saray Ukom, tan legan na impanuley na saray matoor ya arari. Anggaman ontan, talagan agda kabat si Jehova odino impatnag so tuan pananisia ed sikato. Imbes, say inkuan da et “anggapo so kasalanan ko; andi-duaruwa a say sanok to apunas ed siak.”​—Jer. 2:35.

SAY PANMOMOLDI NEN JEHOVA ED SIKATAYO

9. Akin a makaseguro itayo a posiblin manguman so puso, tan panon itan a nagawaan?

⁹ Kaukolan sirin a mangumay puso na saramay Judio ya angipasabian nen Jeremias na mensahe na Dios. Posible itan ta imbaga la na Dios ed saramay makapawil ed impakakautibo: “Ikdan ko ra naani na puso a mangamta ed siak, a siak si Jehova. Et sikara naani baley ko, tan siak naani Dios da; ta ompawil ira naani ed siak.” (Jer. 24:7) Nagawa met itan ed panaon tayo. Niarum ni, nayarian na maslak ed sikatayo a pasimbaloen ni kipapasen na kapusoan tayo. Importante irayan taloran bengatla: maseet a personal a panagaral na Salitay Dios, pakatebek ed no panon ya ontutulong so Dios ed mismon bilay tayo, tan pangiyaplika ed naaralan tayo nipaakar ed sikato. Aliwan singa saramay kapanaonan nen Jeremias, labay tayoy pausisa ed Sankatalonggaringan a Manangusisa na puso. Tan sarag tayon usisaen so dilin puso tayo base’d bangat na Biblia, ontan met ed panmorekdek no panon itayon tutulongan nen Jehova. (Sal. 17:3) Talagan makabat so panggawa ed satan!

10, 11. (a) Akin a linmay Jeremias ed managgaway banga? (b) Anto so akadependian na panagmoldi nen Jehova ed totoo?

¹⁰ Kalkaliktan nen Satanas a moldien so amin a totoo ed saksakey a moldian, balet say panagmoldi na Dios et balang indibidual. Saya so niyilustra ed eksperiensya nen Jeremias. Sakey ya agew, sikatoy pinaonla na Dios ed abung na domadamili odino managgaway banga. Mankikimey ed satan so managgaway banga ed dalig to, balet sanen aliway nagmaliwan na popormaen to, ginawa to la ingen itan a sananey a pananginan. (Basaen so Jeremias 18:1-4.) Akin ya impabantayan na Dios iya ed si Jeremias, tan antoy naaralan tayo’d eksperiensya to?

¹¹ Labay nen Jehova ya ipanengneng ed si Jeremias tan ed Israel a walay pakayari Ton manmoldi ed saray totoo tan saray nasyon unong ed panlabayan To. Panon sirin so panmomoldi na Dios? Aliwan singa saray managgaway banga, agnalilingo si Jehova; nisay basta to labat deraley popormaen to. Say pangusaran nen Jehova ed totoo et akadepende ed reaksion da legan a sikaray momoldien to.​—Basaen so Jeremias 18:6-10.

12. (a) Antoy reaksion nen Joacim ed saray sagpot nen Jehova a manmoldi ed sikato? (b) Anton leksion so naaralan tayo’d salaysay nipaakar ed si Joacim?

¹² Panon sirin a momoldien nen Jehova so balang indibidual? Manuna ed amin, uusaren toy Biblia. Legan a babasaen tan iyaaplika na sakey so Salitay Dios, nipapatnag to met so tuan inkatoo to, diad ontan et sikatoy namoldi na Dios. Aralen tayo pa natan so ehemplo nen Arin Joacim ed panaon nen Jeremias pian naamtaan no panon ya amoldi iray totoo ed inagew-agew a kabibilay da. Say kabiangan na Ganggan a niiter ed sikara et ‘agda papasegsegangen so sakey a miuupa,’ balet ontan so ginawa na ari. Inabuso to iray kapara ton Israelitas diad impansaol tan impamairap to’d saray trabahador ya angipaalagey ed “maawang ya abung” to. (Deu. 24:14; Jer. 22:13, 14, 17) Sinali na Dios a moldien si Joacim panamegley na salita To ya impasabi na saray propeta. Ingen ta tinumbok na ari so manamalingon puso to, ya inkuan ton, “Agak naani ondengel,” sirin et nansiansia ed kagagawa to nanlapula’d inkatobonbalo to. Kanian, inkuan na Dios: “[Si Joacim] naani nitabon ed kitabon na sakey ya asno, a nisagar tan nibantak.” (Jer. 22:19, 21) Kakulangkulangan so pangibagay, ‘Onia ak lan talaga’! Diad panaon tayo et agla mangibabaki so Dios na saray propeta a singa si Jeremias, balet ta Sikatoy peteg a mangitatarya na giya. Tutulongan itayo na matoor tan makabat ya aripen a klase pian naaralan tan niyaplika tayo iray prinsipyo na Biblia. Saglawien na saraya so nanduruman aspekto na inagew-agew a kabibilay tayo, a singa say panangawes, panag-ayos, musika, tan panagsayaw ed bansal odino ed espisyal ya okasyon. Kasin pamoldi itayo ed Salitay Dios?

13, 14. (a) Akin ya inabuloyan na saray walaay aripen ed Jerusalem a nibulos iray Hebreon ariripen da? (b) Antoy angipatnag ed tuan kipapasen na puso na saramay walaay aripen?

¹³ Imanoen so sakey nin alimbawa. Pinagmaliw na saray taga Babilonia si Zedekias a gobernador na Juda. Balet sikatoy nanrebelde sanen agto tinulok so simbawa na Dios panamegley nen Jeremias. (Jer. 27:8, 12) Kanian kinobkob na saray taga Babilonia so Jerusalem. Lapud satan ya agawa, inisip na ari tan saray prinsipe to a walay kaukolan dan gawaen pian naunor day Ganggan et nagamoran day abobon na Dios. Bilang resulta, nanggawa si Zedekias na sipanan a nibulos iray Hebreon ariripen ed komapiton taon na inkaaripen da, ta amta ton walay ganggan nipaakar ed satan. (Exo. 21:2; Jer. 34:14) On, makatunongan labat ya ibulos la na totoo iray ariripen da ta apaliberan lay Jerusalem na kakabusol!​—Basaen so Jeremias 34:8-10.

¹⁴ Diad saginonor, sinmabi iray sundalo na Ehipto pian ontulong ed Jerusalem, a sengegay inyatras na saray taga Babilonia. (Jer. 37:5) Anto kasi gawaen na saramay angibulos ed ariripen da? Inaripen da lamet iramay imbulos da la. (Jer. 34:11) Say punto et sanen walad kapeligroan iray Judio, sinumpal da iray ganggan na Dios, a singano satan so mangabsuelto ed intunganga ra. Balet sanen kinmepa lay kapeligroan, pinawil day datin kagagawa ra. Anggaman inawat day Ganggan, mankuankuanan ira ta apatnagan ed sinmaginonor a ginawa ra a diad puso ra et talagan agda labay so paiwanwan tan pamoldi ed Salitay Dios.

PAMOLDI ED SI JEHOVA

15. Kaunongan kalaknab so labay yon panmoldi nen Jehova ed sikayo? Iyilustra.

¹⁵ Diad tulong na sankamundoan a kongregasyon nen Jehova, naamtaan tayo iray prinsipyo ed Biblia a manutukoy ed espisipikon kurang. Singa bilang, naamtaan tayo no antoy manepeg ya ikiwas tayo sano walay agin akaopendi ed sikatayo. (Efe. 4:32) Seguradon aksobien tayo a duga tan makabat so isisimbawa na Biblia. Balet, anton klase na pitek so pagmaliwan tayo? Talaga kasin labay tayoy pamoldi ed si Jehova? No mainomay a moldien so puso tayo, sikatayoy manguman; moldien itayo na Sankatalonggaringan a Domadamili pian magmaliw a pananginan a mausar ed sikato. (Basaen so Roma 9:20, 21; 2 Timoteo 2:20, 21.) Imbes a say kipapasen na puso tayo et singa si Joacim odino saramay walaay aripen ed panaon nen Zedekias, nepeg a pamoldi itayo ed si Jehova parad mapagalang a gagala.

16. Anton importantin katuaan so amta nen Jeremias?

¹⁶ Anggan si Jeremias pa et minoldi nen Jehova. Ingen, anton awawey so impatnag na propeta? Nakabatan tayo itan ed impangaksobi to: “Aliwa a wala ed too a manakar a mangitonton ed saray kurang to.” Insan sikatoy akikasin “dusaen” odino paipetek ed Dios. (Jer. 10:23, 24) Sikayoran kalangweran, kasin aligen yoy Jeremias? Seguradon dakel ni iray gawaen yon desisyon ed bilay yo. Ingen, walaray kalangweran a labay dan ‘itonton so dilin kurang da.’ Balet, kasin paigiya kayo ed Dios sano manggawa kayo na saray desisyon? Kasin aligen yo si Jeremias a mapaabeban angaksobi a talagan agnayarian na totoo ya itonton iray dilin kurang da? Tandaan: No paiwanwan kayo ed Dios, moldien to kayo.

17-19. (a) Akin a nambiahe na arawi si Jeremias paonla’d Eufrates? (b) Panon ya asubok so katutulok nen Jeremias? (c) Anto so maabig a resulta na inkiwas nen Jeremias nipaakar ed samay balkes?

¹⁷ Kalaktip ed asainmin nen Jeremias so katutulok ed panangiwanwan na Dios. No sika si Jeremias, kasin awaten mo so antokaman ya instruksion a niiter ed sika? Diad sakey ya inkagawa, imbaki nen Jehova si Jeremias a mangaliw na balkes a lienzo tan isulong to itan. Insan, sikatoy inganggan na Dios ya onla ed Eufrates. No mangala kayo na mapa, naamtaan yon say kaarawi na inakar to et manga 500 a kilometro. Balet, sanen sikatoy akasabi’d man et kaukolan to labat ya iyamot so balkes ed sakey a letak na bato, insan lamet manbiahe a pasempet ed Jerusalem. Tan sikatoy pinapawil lamet na Dios pian alaen iman a balkes. (Basaen so Jeremias 13:1-9.) Diad ami-amin sirin et manga 2,000 a kilometro so inakar nen Jeremias. Agnapanisiaan na saray kritiko na Biblia ya ontan kaarawi so inakar to ed loob na pigaran bulan.b (Esd. 7:9) Balet ganggan itan na Dios tan satan so ginawa nen Jeremias.

¹⁸ Isipen pa iray dinalan na propeta ya akadepende ed tinumbok ton rota, diad kapalandeyan na Judea tan desierton paarap ed Eufrates. Ginawa ton amin itan pian niyamot labat so lienzon balkes! Seguradon pankelawan na saray kakaabay to so abayag ya impakaandi to. Kasempet to, anggapo la imay balkes ton lienzo. Insan sikatoy imbaki lamet na Dios pian alaen iman a balkes, a natan et aderal la tan ‘agnapinabangan a balot.’ Talagan mainomay so pangibagan: ‘Sobra met la tan. Agmet la itan makatunongan.’ Balet lapud sikatoy minoldi na Dios, aliwan ontan so reaksion to. Imbes a manreklamo, ginawa toy ingganggan ed sikato!

¹⁹ Insan labat impaliwawa na Dios ed si Jeremias so rason no akin ya impagawa to iman kayari na komaduan impanbiahe. Nagmaliw ya alimbawa imay ginawa nen Jeremias diad pangiyabawag toy mapuersan mensahe: “Saya a mauges a baley, ya agto labay a denglen so saray salitak, a manakar ed inkabenger na puso ra, tan tinmumbok ed saray sananey a dirios pian manlingkor ira ed sikara, tan manpikasi ra ed sikara, magmaliw naani a singa saya a balkes, a sikato so agpinabangan a balot.” (Jer. 13:10) Agaylan makapadinayew iyan paraan na panagbangat nen Jehova ed saray totoo to! Say impapuson katutulok nen Jeremias ed si Jehova, anggan diad melag a bengatla et makanakana ed sagpot Ton sabiey kapusoan na totoo.​—Jer. 13:11.

20. Akin a nayarin sengegay pakawetwet na arum so katutulok mo, balet anto so naseguro tayo?

²⁰ Diad panaon tayo, agpanaakaren na Dios iray Kristiano na nilasus iran kilometro pian labat nibangat ira. Balet, kasin say kabibilay mo bilang Kristiano et sengegan na pakawetwet odino pamalaw ni ingen ed sikayo na saray kakaabay tan kaulop mo? Kabiangan ed saya so panangawes tan panag-ayos mo, say pinilim a kurso, say labay mon trabaho, odino anggan say panmoriam ed de-alkohol iran iinumen. Kasin determinado kan paigiya ed Dios a singa si Jeremias? Lapud papamoldim ed Dios so pusom, saray desisyon mo et manreresulta ed maabig a pakapantasi ed arum. Antokaman so kipapasen, say katutulok mo ed panangiwanwan nen Jehova a walad Salita to tan say pangawat ed panangigiya na matoor ya aripen a klase et parad magnayon a pankaabiganan mo. Imbes a paigiya ed manamalingon puso, aligen moy Jeremias. Determinado itayo sirin a manpamoldi ed Dios; pamoldi tayo ed sikato pian magmaliw itayon mapagalang a pananginan a nausar to ed andi-anggaan.