Niyabawag a Matunong Bilang Kaaro na Dios
“‘Inteen nen Abraham so pananisia ed si Jehova, tan nibilang ed sikato so inkatunong,’ tan sikato so atawag na ‘kaaro nen Jehova.’”—SANTIAGO 2:23.
1, 2. Panon a “saray bengatla ed katawenan” tan “saray bengatla ed dalin” so makapipulangan ed Dios?
“ANENGNENG na Dios a maabig ed amin a manayam so inkagnap ed sikato [Kristo], tan diad panamegley to et nipulang lamet ed sikato so amin a bengatla diad pikareenan ed panamegley na dala ya inibong to ed panamairapan a kiew, anggaman no kasin sikara so bengabengatla ed dalin odino bengabengatla ed katawenan.” (Colosas 1:19, 20) Sayan madibinon gagala na pipupulangan so onaarap ed pantok to.
2 “Saray bengatla ed katawenan” so aliwan saray espiritun pinalsa, lapud saray angheles so agdinondon na dala nen Kristo. Noag ingen, sikara so totoon sinaliw na dala na Korderon magmaliw a “sakey a panarian tan saserdote” a kaiba nen Kristo ed “balon katawenan.” Saraya so sigpot lan niyabawag a matunong diad panamegley na dala nen Kristo. Niarum, diad 50 taon la natan, si Jehova so mikakareenan ed “saray bengatla ed dalin,” saraman so totoon magmaliw a kabiangan na matunong a “balon dalin.” (Apocalipsis 5:9, 10; 2 Pedro 3:13) Sayan panagtipon ed “amin a bengatla a mankakasakey,” namparan saray bengatlan mangaraldalin tan bengatlan mangatatawen, “so unong ed maabig a gayaga [nen Jehova] a ginagala to ed inkasikato.”—Efeso 1:9, 10.
Gagala na Dios ed Si Anak Ton Adan
3, 4. Anto so talindeg nen Adan ed arap na Dios, balet diad anton pamaakaran a nakaukolan to nin siansia so kiyabawag a matunong?
3 Si Adan so pinalsan ayadyari, matunong, a toon anak na Dios. (Lucas 3:38) Say inkatunong to so agnipabtang, odino niiter. Sikato so nisipor. Manlapud punto de bista na inkaandi-kasalanan ed arap nen Jehova, agnakaukolan nen Adan so “kiyabawag” a matunong. Basta sikato so onsuko ed maptek a pananguley na Dios, pansiansiaen to so maabig a talindeg ed arap na Amalsa to.
4 Anggaman kuan, agto ni pinaneknekan so inkasikaton manamemben na katooran tan agni naukom a makana ed kanepegan na pambilay ya andi-anggaan ed dalin. Nipaakar ed satan, nakaukolan ton ipanengneng, ed sakey a peryodo na panaon, so katooran to ed si Jehova tan say inkisiglaot to ed inkatunong. No pinaneknekan to komon so katooran to ed silong na subok, naawat to komon so kanepegan ed bilay ya andi-anggaan diad dalin. Sikato so singa inyabawag na Dios, odino nikurit a singa ibabagan, si Adan so nankanepegan na maandon bilay. Diad simbolo na saya, andi-duaruwan si Jehova so angitonton ed sikato “diad kiew na bilay” tan inabuloyan to komon a mangan ed bunga to.—Genesis 2:9, 16, 17; 3:22.
5. (a) Anto so abalang nen Adan ed inkasikato tan diad saray ilalak to? (b) Anton ilalo na kililiktar a manlapud kasalanan tan patey so inter nen Jehova ed toon pinalsa?
5 Balet ta sinmaew si Adan sanen asubok tan sirin et abalang to so inkayadyari to, inkatunong, tan kipapasen ton anak tan saray ilalak to. (Roma 5:12) Kanian sirin, saray ilalak nen Adan so nianak ya amin a niarawi ed Dios, ya akatawir na ag-inkatunong. (Efeso 2:3; Roma 3:10) Sirin, say toon pinalsa “so nisilong ed kaapaan” balet “diad letnegan na ilalo,” a say ilalo na kililiktar a manlapud kasalanan tan patey so niiter a tampol kayari na impanrebelde ed Eden.—Roma 8:20, 21; Genesis 3:15.
Niyabawag a Matunong Sakbay nen Kristo—Panon ya Ontan?
6, 7. (a) Diad anton kalaknab ya arum ed saray totoo so niyabawag a matunong sakbay na sakripisyon impatey nen Kristo? (b) Anto so arum ya ehemplo na sakbay-Kristianon ariripen nen Jehova ya angawat na matunong a talindeg?
6 Say ilalo na katooan ed kililiktar a manlapud kasalanan tan patey so nandepende ed isabi na nisipan a “bini,” say bogbogtong ya Anak na Dios. (Juan 3:16) Sakbay na sakripisyon impatey nen Kristo, anggapo so dalan na toon makagamor diad “pakalukpos tan bilay,” odino “say kiyabawag da a matunong a para ed bilay.” (Roma 5:18, Revised Standard Version; New World Translation) Anggaman kuan, anggan sakbay a binayaran nen Kristo so dondon a para ed kililiktar na totoo, arum a lalaki tan bibii so angiteen na pananisia ed sipan na Dios tan satan a pananisia so pinabiskeg da diad saray gawa. Nisengeg ed saya, si Jehova so mapangasin amerdona ed saray kasalanan da tan sikara so inawat to a bilang ariripen to. Sikato so simamaaron angikuenta ed sikaran relatibon andi-kasalanan, sano ipareng ed karaklan a totoon niarawi ed Dios. (Salmo 32:1, 2; Efeso 2:12) Inikdan tora na matunong a talindeg, inyabawag toran matunong diad kalaknab a matukoy ed satan a panaon.
7 Sirin, diad pananisia si Abel so “naikdan na pantasi a sikato so matunong.” (Hebreos 11:4) Si Noe so “nagmaliw a mananawir na inkatunong salanti unong ed pananisia.” (Hebreos 11:7) Anggaman ed saray insaew to, si Job so nibagan “andi-tilol tan maptek.” (Job 1:1, 22; 7:21) Impanengneng nen Pinehas so seseg ed puron panagdayew, “tan nibilang ed sikato so inkatunong.” (Salmo 106:30, 31; Numeros 25:1-13) “Diad pananisia” tan diad saray gawa na kaabigan to ed totoo na Dios, si balangkantis a Rahab ya aliwan Israelita so angawat na matunong a talindeg, odino niyabawag a matunong.—Hebreos 11:31; Santiago 2:25.
No Panon a Si Abraham So Nibilang a Matunong
8, 9. (a) Siopa inkatunong so manunan tema na sulat nen Pablo ed saray taga Roma? (b) Diad antoran pamaakaran a say kiyabawag ed inkatunong na saray “sasantos” so onlampas ed si Abraham?
8 Say kipapasen nen Abraham so mankanepegan na nikaduman imano. Say inkiyabawag ton matunong so binitla na duaran managsulat na Kristianon Griegon Kasulatan, namparan nansulat ed saray inmunan-siglon Kristianos ya atawag a kabiangan na 144,000 membro na espiritual ya Israel.—Roma 2:28, 29; 9:6; Santiago 1:1; Apocalipsis 7:4.
9 Diad sulat to ed saray taga Roma, insalaysay nen Pablo a saraman so “atawag a sasantos” (1:7), namparan saray Judios tan Hentiles (1:16, 17), so niyabawag a matunong “diad pananisia ya anggapo so gawa na ganggan.” (3:28) Pian napekderan so argumento to, nilukasan to so andukey a salaysay (4:1-22) tan inaon to so Genesis 15:6 a kuanto: “Inagamil nen Abraham so pananisia ed si Jehova, tan nibilang ed sikato so inkatunong.” Insan, diad manangisaran bersikulo na kapitulo 4, ibabaga nen Pablo a si Jesus “so niyawat a nisesengeg ed saray impakalukso tayo tan apaoli a nisesengeg ed kiyabawag tayo [salanti, “saray sasantos” (Roma 1:7)] a matunong.” Say “tayo” so agmangisakup ed si Abraham, lapud sikato so abayaglan inatey sakbay na impatey tan inkioli nen Kristo. Kanian sirin, sano, diad onggendan iran kapitulo, et sasalitaen nen Pablo iraman so “manuley a bilang arari” tan diad kiyabawag dan matunong a “para ed bilay” diad pagmaliw ya “ananak na Dios” tan “kaiban mananawir nen Kristo,” sikato so mapatnag a mansasalita ed bengatlan duma a manlapud panangipabtang na Dios ed inkatunong diad si Abraham.—Roma 5:17, 18; 8:14, 17, 28-33.
10. Panon so impangisindag nen Santiago na liwawa diad kalaknab na inkiyabawag nen Abraham a matunong?
10 Binitla met nen Santiago si Abraham a bilang ehemplon pamaneknek a satan a pananisia so nepeg a suportaan na maridios a gawa. Kayari na impangibaga ton si Abraham so niyabawag a matunong, ya inaon to so Genesis 15:6, inyarum nen Santiago so komenton ontulong ed sikatayon makanengneng diad kalaknab na inkapatunong nen Abraham. Insulat to: “Say kasulatan so asumpal a mangibabaga: ‘Si Abraham so angiteen na pananisia ed si Jehova, tan nibilang ed sikato so inkatunong,’ tan sikato so atawag na ‘kaaro nen Jehova.’” (Santiago 2:20-23) On, nisesengeg ed pananisia to, si Abraham so niyabawag a matunong bilang sakey a kaaro nen Jehova, aliwan bilang sakey ya anak a walaan na kanepegan ed ayadyarin atooan a bilay odino ed inkaarin kaiba nen Kristo. Makapasagyat, diad Synonyms of the Old Testament, insulat nen Robert Girdlestone so nipaakar ed inkatunong nen Abraham: “Sayan inkatunong so aliwan absoluto, a singa mangokomenda ed si Abraham ed Dios a bilang makanepegan a mangayarian ed tawir na kipapasen ya anak.”
Libro na Pakanodnonotan nen Jehova
11. Sioparan ngaran so nisulat ed libro na pakanodnonotan nen Jehova, tan akin?
11 Say kipabtang na relatibon inkatunong ed saray matoor a lalaki tan bibii sakbay nen Kristo so pakatandaan na peteg, odino aktual, inkatunong tan inkayadyari a nisiglaot ed andi-anggaan a bilay a nayarin gamoran da diad balon dalin na Dios. Nisesengeg ed saray ilalo ra ed bilay, sikara so nayarin ipasen a saray kangaranan da so nisulat ed sakey a libro na pakanodnonotan. (Ipareng so Malaquias 3:16; Exodo 32:32, 33.) Kinarga toray kangaranan na saraman so impasen nen Jehova a “matunong” ya angipatnag na pananisia ra diad panamegley na matunong a gawa, tan sikara so nidasig a mangawat na andi-anggaan a bilay diad dalin.—Salmo 69:28; Habaccuc 2:4.
12. Anto so gawaen na “matunong” a napaoli pian napansiansia so kangaranan da ed libro na pakanodnonotan nen Jehova?
12 Anggaman kuan, saratan a kangaranan so agni nisulat ed “libro na bilay” nen Jehova. (Apocalipsis 20:15) Sano saratan a matoor a lalaki tan bibii nensaman so ompawil ed dalin diad ‘kioli na matunong,’ andi-duaruwan awaten da a tekep na pananisia so tarya nen Jehova a para ed bilay diad panamegley na dondon bagat nen Kristo. (Gawa 24:15) Sirin sikara so magmaliw a kabiangan na “arum a karnero” nen Jesus, a pati say “baleg ya ulop” a makaliktar ed “baleg a kairapan.” (Juan 10:16; Apocalipsis 7:9, 14) Diad panggawa na ontan, napansiansia ra so kangaranan da ed libro na pakanodnonotan nen Jehova.
Nibilang a Matunong bilang Kakaaro a para ed Kililiktar
13. Siopa natan so iloloob na Maabig a Pastol, tan panon so kisulat da ed libro na pakanodnonotan nen Jehova?
13 Say Maabig a Pastol, si Jesu-Kristo, so mangitatarok natan ed “arum a karnero” ya andi ed “melag a pulok” na 144,000 a “sasantos” a pangiteran na mangatatawen a Panarian. (Lucas 12:32; Daniel 7:18) Sarayan “arum a karnero” so ontalineng ed boses na Maabig a Pastol. (Juan 10:16) Sikara so mangaagamil na pananisia ed si Jehova tan ed Anak to. Indedika ra so bilay da ed si Jehova diad letnegan na dondon bagat nen Kristo. Sikara so abautismoan “ed ngaran na Ama tan ed Anak tan ed masanton espiritu” tan binidbir da so pankaukolan na pamayubo “ed bunga na espiritu.” (Mateo 28:19, 20; Galacia 5:22, 23) Saray kangaranan da so nisulat ed libro na pakanodnonotan nen Jehova.
14. Anto so mangiter ed “arum a karnero” na malinis a talindeg diad arap nen Jehova, balet nipaakar ed anto so nakaukolan dan kerewen ed Dios?
14 Sarayan “arum a karnero” ya atipon ed sayan panaon na anggaan so manibukel na “baleg ya ulop” ya anengneng nen apostol Juan ed pasingawey, kayari na impakanengneng to ed 144,000 a membro na espiritual ya Israel. (Apocalipsis 7:4, 9) Dineskribe to so “baleg ya ulop” a saray “kawes da so naurasan tan apaputi ed dala na Kordero.” (Bersikulo 14) Lapud pananisia ra ed niibong a dala na Kordero, sakey a sukat na inkatunong so nipabtang ed sikara. Saya so niretrato ed simbolikon amputin kawes da. Sikara so walaan na malinis a talindeg ed arap nen Jehova, tan “sikato no akin” ya inabuloyan toran ‘mangisaklang ed sikato na sagradon lingkor ed sikato ed agew tan labi diad templo to.’ (Bersikulo 15) Siansia ni, kada agew a nepeg dan ipatua iray kasalanan da ed si Jehova tan kerewen da so panamerdona diad panamegley nen Jesu-Kristo.—1 Juan 1:9–2:2.
15. (a) Panon a say parabolo ed karnero tan kanding so mangipanengneng a say “arum a karnero” so walaan na matunong a talindeg ed Dios? (b) Diad anton kalaknab a sikara so niyabawag a matunong diad peles a panaon?
15 A say “arum a karnero” so kakaaro na Dios tan anggan natan et walaan na relatibon matunong a talindeg ed arap to so agawan malinew ed propesiya nen Jesus diad ‘tanda na kiwawala to,’ ya isasakup to so ilustrasyon na karnero tan kanding. Lapud say “karnero” so nanggawa na maabig ed nakdaan na 144,000 ya “agagi” nen Kristo a wadia ni ed dalin, sikara so binendito na Ama nen Jesus tan atawag na “matunong.” Singa si Abraham, sikara so apabtangan, odino niyabawag, matunong bilang kakaaro na Dios. Say matunong a talindeg so mankabaliksan met na kililiktar da sano saray “kanding” so nibantak ed “andi-anggaan a kapegpeg.” (Mateo 24:3-25:46) Sikara so “ompaway ed baleg a kairapan” a mananda ed anggaan na peles a marelmeng a sistema na bengabengatla.—Apocalipsis 7:14.
Nitarok ed Inkayadyari
16. Panoy pikabat tayo a say baleg ya ulop so agniyabawag a matunong a para ed bilay sakbay na “baleg a kairapan”?
16 Say “baleg ya ulop,” a makaliktar ed “baleg a kairapan,” so agni niyabawag a matunong a para ed bilay. Saya so nanengneng tayo manlapud katuaan a say kapitulon manasalambit ed sikara so mangituloy a mangibaga: “Say Kordero, a walad pegley na trono, so mangipastol ed sikara, tan itonton tora ed saray subol na danum na bilay.” (Apocalipsis 7:17) Sirin, anggamano sikara so akaunan imbilang na Dios a matunong no ipareng ed katooan diad inkalapagan tan bilang kakaaro to, nakaukolan da so kaaruman a tulong, odino kundang a gawaen, ta pian sikara so niyabawag a matunong a para ed bilay.
17. (a) Anto so kabaliksan na “katambal na nasyones”? (b) Siopa so mankaukolan a saray kangaranan da so nisulat “ed libro na bilay”?
17 Legan na Milenyo, say nitronon Kordero, si Kristo Jesus, a pati saray 144,000 a kaiba ton arari tan saserdote, so mangiyaplika ed programa na espiritual tan pisikal a “katambal na nasyones.” (Apocalipsis 22:1, 2) Saray ontan a “nasyones” so tibukelen na saray niliktar ed baleg a kairapan, saray ananak da kayari na Har-Magedon, tan saraman so ompawil diad “kioli na matunong tan agmatunong.” (Gawa 24:15) Amin a mangiteen na pananisia ed dala nen Kristo tan manumpal na matukoy iran “gawa” so diad kaunoran et nisulat so kangaranan da “ed libro na bilay.”—Apocalipsis 20:11-15.
18. Diad anton kipapasen so kapatalindegan na saray manaayam ed dalin diad sampot na Milenyo?
18 Diad panampot na Milenyon Uley nen Kristo, saraman so manaayam ed dalin ya angipanengneng ya inawat da so dondon nen Kristo tan manbibilay ed saray estandarte nen Jehova so nitarok ed inkayadyari. Sikara so singa si Adan sakbay na impankasalanan to. Singa sikato, sikara so nasubok no nipaakar ed katutulok da.
“Maglorian Kawayangan” bilang “Ananak na Dios”
19. (a) Anto so nagawa a tampol kayari na Milenyo? (b) Anto so nagawa ed saramay agnisulat so kangaranan da ed “libro na bilay”?
19 Tampol kayari na Milenyo, iyawat nen Kristo so ayadyarin rasa na too ed si Ama to. (1 Corinto 15:28) Si “Satanas so nibulos” a para ed pinal a subok ed katooan. (Apocalipsis 20:7, 8) Saray kangaranan na anggan siopan onsaew ed subok so “agnaromog a nisulat ed libro na bilay.” Sikara so simbolikon “nibantak ed dayat na apuy,” a “kabaliksan to so komaduan ipapatey.”—Apocalipsis 20:15; 21:8.
20. (a) Siopa so iyabawag nen Jehova a matunong a para ed bilay, tan akin? (b) Panon a say mapangasin oksuyan nen Jehova ed kapatunong so akasumpal ed gagala to?
20 Saramay mamaneknek na katooran da ed si Jehova et nisulat so kangaranan da ya agnabural diad “libro na bilay,” a bilang ayadyari ed katooran tan makana ed kanepegan diad bilay ya andi-anggaan ed dalin. Si Jehova a mismo ed satan so mangiyabawag ed sikaran matunong ed nagnap a pantalos. (Roma 8:33) Sikara so napatunong ed maandon bilay. (Apocalipsis 20:5) Sikara so tagibien na Dios a bilang mangaraldalin ya ananak to, tan sikara so onloob ed nisipan a “maglorian kawayangan na ananak na Dios.” (Roma 8:20, 21) Say kareenan tan inkauksoy so nipawil ed talba. Say pipupulangan ed Dios so nakumpleto nipaakar ed “saray bengatla ed dalin” tan “saray bengatla ed katawenan.” (Colosas 1:20) Say mapangasin oksuyan nen Jehova ed kapatunong so akasumpal la ed gagala to. Diad tepet a, “Kasin sika so manepeg ed Dios?” balang pinalsa ed tawen tan ed dalin so makayarin onebat na on tan iyarum: “Diad samay Sakey a manyudyurong ed trono tan ed Kordero so bendisyon tan say galang tan say gloria tan say pakayari ed ando lan ando.”—Apocalipsis 5:13.
Nipaakar ed talindeg na “arum a karnero” ed arap na Dios—
◻ Akin a si Adan so agniyabawag a matunong?
◻ Diad anton kalaknab a si Abraham tan arum a lalaki tan bibii sakbay nen Kristo so niyabawag a matunong?
◻ Siopara kangaranan so nisulat ed libro na pakanodnonotan nen Jehova?
◻ Diad anton kalaknab a say “arum a karnero” so walaan na matunong a talindeg ed peles a panaon, tan kapigan so kitarok da ed inkayadyari?
[Antikey a Paimano 23]
Diad pananisia ed “dala na Kordero,” say “arum a karnero” so naikdan na naabobonan a talindeg ed arap nen Jehova tan sirin niyabawag a matunong a para ed pikakaaro ed sikato tan para ed kililiktar legan na “baleg a kairapan.” Nagamoran da so inkayadyari diad sampot na Milenyo. Kayari na unor a subok sikara so niyabawag a matunong a para ed bilay.
[Saray Litrato ed pahina 21]
Saray kangaranan na matunong so nisulat ed libro na pakanodnonotan nen Jehova
Rahab
Abel
Modernon-agew “baleg ya ulop”
Job