Agmipapako ed Saray Agmananisia
“Agmipapako ed saray agmananisia. Ta . . . anto so betang na sakey a toon matoor ed sakey ya agmananisia?”—2 CORINTO 6:14, 15.
1. Panon a say sakey ya agin bii so akapiasawa ed agmananisia?
SAKEY ed saray Tasi nen Jehova ed pegley-sagur ya Estados Unidos so naandian na asawan laki diad sakey ya aksidente ed kotse ed pigaran taon lan linmabas. “Siak so alespag ed gapo,” nanonotan to, “balet siak so determinadon agmangiyabuloy ed saya a mangamper na serbisyok ed si Jehova. Kayari na duaran taon, anggaman kuan, ginmapon naliknak a singa sakey a komaliman dalig ed liber na saray sanaasawa ed kongregasyon. Say anakon bii tan siak so agnaynay a naiimbitaan ed saray panagpasyar na pamilya. Sanen naimanok iray Kristianon sanaasawa a mangipapatnag na lugor ed balang sakey, lalon aliknak so inkipulisay. Anggapo so ompatnag a makaimano a siak so onleletey a nagkalalo ed espiritual. Kanian sanen sakey a taga mundon laki a kabat ko ed trabaho so angimbita ed siak a mangan ed paway, siak so akila. Sakbay a namoriak, naplag la so panangarok ed sikato. Kaunoran, siak so makapkapuy tan tinalonaan na inkabukbukor a siak la so akipaknan miasawa ed sikato.”
2. Akin a say pilalek ed panangasawa so natural, tan anto so niganaan na panangasawa a pormaen?
2 On, say pilalek ed pangipanabang na bilay ed sakey a kapareha so mabiskeg a tuloy, tan satan met so natural. A singa imbaga nen Jehova a mismo: “Aliwan maabig ed too so pantultuloy ton bukbukor. Igawaan ko na sakey a katulongan, bilang sakey a kapanoan [“kapetekan,” bengatlan manepeg ed sikato] to.” (Genesis 2:18, New World Translation Reference Bible, paimanod-leksab) Say panangasawa so niganan manibukel na maapit, permanentin bedber na pankasakey na sakey a laki tan sakey a bii. Aliwan si Adan noagta si Jehova so angikuan: “Taynanan na sakey a laki so ama to tan ina to tan sikato so mikasakey ed asawa to tan sikara so magmaliw a sakey a laman.” (Genesis 2:22-24; ipareng so Mateo 19:4-6.) Anganko ta say puso yo et manililiw ed ontan a sakey a kapetekan.
3, 4. (a) Panoy pamapasakbay na Biblia a sumpad panibukel na maapit iran pisiglaotan ed saray agmananisia? (b) Diad anton dalan a say simbawa nen Pablo nipaakar ed duman pipapako so onaplika ed panangasawa? (c) Panon so impantalos na saray Kristianos ed Corinto ed terminon “saray agmananisia”? (Nengnengen so paimanod-leksab.)
3 Say Biblia, anggaman kuan, so mamapasakbay a sumpad pamayubo na maapit a pisiglaotan ed saray agmananisia. A singa imbaga nen apostol Pablo: “Agmipapako [“Agyo ibibiang so inkasikayo ed agkapetekan ya ulop,” The Jerusalem Bible] ed saray agmananisia.a Ta . . . anto so betang na sakey a toon matoor ed sakey ya agmananisia.”b (2 Corinto 6:14, 15) Nayarin walad kanonotan nen Pablo so impangisebel na Mosaikon Ganggan a sumpad pangipako ed sakey a baka tan sakey ya asno a mankasakey diad pambaka. (Deuteronomio 22:10) Say asno so memelag tan aliwan mabiskeg tan manirap bilang resulta na ontan ya agmanparan pampakoan. Lapud say panangasawa so singa sakey a pakon mamedber ed asawan laki tan asawan bii a mankasakey, say pangasawa na sakey a Kristiano ed agmananisia so mansumpal ed agmanparan pampakoan. (Mateo 19:6) Say ontan a pako so mabetbet a mangitarok na kaaruman a detdet tan gonigon ed panangasawa.—Ipareng so 1 Corinto 7:28.
4 Ingen, a singa iyilustra na manangilukas ya eksperiensia, arum a Kristiano so amili a mangasawa ed saray agmananisia. Akin a naromog na arum a mairap so panangasawa “lambengat ed Katawan”?—1 Corinto 7:39.
No Akin a Saray Arum So Mananap ed Arum a Pasen
5. Iyilustra no akin ya arum so romantikon nilanlanor ed sakey ya agmananisia.
5 Aliwan lapud nakaukolan dan getmaen ya ipulisay so simbawa na Dios. Imanoen so kipapasen na sakey a Kristianon agin bii a nayarin kaliktan to la so miasawa. Nayarin piugagep to so sakey a Kristianon asawan laki, balet ag-ompatnag a wala so dakel iran makanepegan ya agagin lalaki ed kaliberliber na saray mananisian kakaaro to. Sikato so mapaga la ed edad to. Nayarin pilalek to so nawalaan na sakey a pamilya. Say kapagaan ed itatken a bukbukor tan say pankaukolan na panliknan aroen so mamakapuy ed sikato. No, sirin, ipanengneng na sakey a taga mundon laki so interes ed sikato, nayarin mairap a resistian. Say laki so nayarin ompatnag a makalakal, maamo. Nayarin sikato so agmansisigarilyo odino manguusar ed mauges a lenguahe. Insan wadtan so pankatunongan: ‘Akin, sikato so masisimpit nen say dakel ed saray agagin lalakin kabat ko!’ ‘Sikato so interesadon manaral.’ ‘Kabat ko so kipapasen a sakey ya agin bii so akiasawa ed agmananisia tan say laki ed saginonor so nagmaliw a kapananisiaan.’ ‘Walaray arum a Kristianon panangasawa ya aliwan maaligwas!’—Nengnengen so Jeremias 17:9.
6, 7. (a) Panon so impaneskribe na sakey ya agin biin walad kasuloan ed kaermenan to? (b) Anton tepet so mankanepegan na panalaysay tayo?
6 On, nayarin makapadismayan tuloy ed sakey a Kristianon walad kasuloan a malabay lan mangasawa o miasawa. Arum so manlikna nin desperado. “Say bilang na saray makanepegan ya agagin lalaki so dagdaiset a tuloy,” so kuan na sakey ya agin biin walad kasuloan diad panideskribe ed kipapasen diad lugar to. “Balet say bilang na saray agagin bibiin walad kasuloan so dakerakel a tuloy. Legan a nanengneng na sakey ya agin bii so inkatobonbalo to ya onkukupas la, saray pampilian to so onkespa diad agla piasawan balot odino piasawa diad ununan pankanawnawan naala to.”
7 Anggaman kuan, say simbawa na Biblia so malinew: ‘Agmipapako ed saray agmananisia.’ (2 Corinto 6:14) Kasin sayan madibinon pasakbay so mapasang odino agmakatunongan?
Sakey a Balikas na Maaron Panangasikaso na Dios
8. Panoy impangipanengneng nen Jehova a walad puso to so sankaabigan ya interes tayo?
8 Si Jehova so maimanon tuloy ed magnayon a pankaabiganan tayo. Agta, diad baleg a sakripisyo ed inkasikato, inter to so Anak to bilang “sakey a dondon a kasalat na dakel”? (Mateo 20:28) Agta sikato ‘so Sakey a mangibabangat ed sikatayo a mangungguna ed inkasikatayo’? (Isaias 48:17) Agta insipan ton ‘sikatayo so agto abuloyan a natukso ed labas na nitepel tayo’? (1 Corinto 10:13) Makatunongan, sirin, sanen imbaga to ed sikatayo ya agtayo mipapako ed saray agmananisia, walad puso to so sankaabigan ya interes tayo! Imanoen no panon a sayan pasakbay so sakey a balikas na maaron panangasikaso to ed sikatayo.
9. (a) Anton pasakbay so inter nen Pablo a sumpad panibukel na sakey a Kristiano na maapit a bedber ed sakey ya agmananisia? (b) Anto so kabaliksan na Griegon salitan impatalos a “pitunosan,” tan panon so pangiyilustra to ed kairapan ya onlesa sano say sakey a Kristiano so mipako ed agmananisia?
9 Say panangasawa so ginetma na Amalsa diad panibukel na sankaapitan a bedber ed baetan na saray totoo, a say asawan laki tan asawan bii so magmaliw a “sakey a laman.” (Genesis 2:24) Kasin makabat ed sakey a Kristiano so panibukel na ontan a maapit a bedber ed sakey ya agmananisia? Onebat si Pablo diad impamatalindeg to ed sakey a serye na makatanek iran tepet, a balang sakey so mamawala na negatibon ebat: “Ta anto ta so panulop na inkatunong tan kaugsan? Odino anto ta so pibibiang na liwawa ed kabilungetan? Nagkalalo ni, anton pantunosan [Griego, sym·phoʹne·sis] so wala ed baetan nen Kristo tan si Belial [Satanas]? Odino anto so betang na sakey a toon matoor ed sakey ya agmananisia?” (2 Corinto 6:14, 15) Say Griegon salitan sym·phoʹne·sis so literal a kabaliksan to so “itanol a mankasakey” (manlapud syn, “ed,” tan pho·neʹ, “sakey a tanol”). Walaan na panutukoy ed pitunosan a pinawala na saray instrumenton panagtogtog. Anggapo, siempre, so pantukoyan ed baetan nen Kristo tan si Satanas. Miulibay, diad agnamparan pako, maid-irap ed asawan laki tan asawan bii so ‘pakakablit ed parehon tanol.’ Sikara so singa duaran kagawaan ed panagtogtog ya agmantukoyan ed balang sakey, a mamawala na disentonadon tanol imbes a musika.
10. Antoray makanan elemento ed maliket a panangasawa, tan antoran bentaha so onwala sano wala so manpetekan a pipakoan?
10 Panon, sirin, so pakapanggayaga na espiritual a too ed kumpleton pitunosan ed sakey a toon pisikal? (1 Corinto 2:14) Say namparan sisisiaen, prinsipyo, tan kalat so makanakanan elemento ed maliket a panamaley. Anggapo so mangiter na babaleg a biskeg ed panangasawa nen say nantupag a debosyon ed Amalsa. No wala so namparan pako, say asawan laki tan asawan bii so makapanpasesegan ed balang sakey diad panagdayew. Sikaran dua so makabukay ed Kasulatan diad panguksoy ed saray balingaan. Agta mapatnag, sirin, ya ibabaga nen Jehova ed sikatayo so agpipako ed saray agmananisia lapud labay to itayon manggayaga ed sankaapitan a posiblin bedber diad asawa tayo?
11. Akin a say pipapakna na panangasawa ed saray aliwan-managdayew so nisebel ed Israel, tan anton manangusisay-nonot a tepet so linmesa?
11 Say pangimano ed pasakbay na Biblia so mangiyagel met ed sikatayo ed makapautot iran pansumpalan a mabetbet a resulta sano say sakey a Kristiano so mipako ed sakey ya agmananisia. Wala, alimbawa, so posibilidad a say agmananisia so mangipabeneg ed Kristianon asawa a manlapud panaglingkor ed si Jehova. Imanoen so pasakbay nen Jehova ed kadaanan ya Israel. Say panangasawa ed saray aliwan-managdayew so insebel. Akin? “Lapud pabenegan to so anak mo a manlapud pananumbok ed siak,” so impasakbay nen Jehova, “tan sikara a peteg so manlingkor ed arum a dirios.” (Deuteronomio 7:3, 4) Nidunget ed isusumpa a manlapud agmananisian kapareha, nayarin wala so tendensya na ikasipa ed dalan na agtanto pakaresiste. Mainomay ya isipen, ‘Agnagawa ed siak!’ Balet ta agawa ed sakey a laki na kakabatan nen Solomon. Agta satan so nayarin nagawa met ed sika?—1 Arari 11:1-6; ipareng so 1 Arari 4:29, 30.
12. Panon a say impangisebel na ganggan na Dios diad panangasawa ed saray sankaili so manserbin salimbeng ed saray Israelitas? Iyilustra.
12 Anggaman say mananisia so agnipabeneg a manlapud tuan panagdayew, walan siansia iray problema tan irap a mabetbet a nisiglaot ed relihyoson naapag-apag a sankaabungan. Imanoen, lamet, so ganggan na Dios ed Israel. Alimbawa no say sakey ya Israelitan bii so akipaknan miasawa ed sakey a lakin Canaaneo. Naikdan na seksual iran ugali a kasmak ed dalin na Canaan, anton respeto so wala ed sikato diad ganggan na Dios na asawa ton bii? Kasin sikato, alimbawa, so mabulos ya agmiakdol ed sekso kaleganan na panagregla, a singa kinaukolan ed Mosaikon Ganggan?c (Levitico 18:19; 20:18; ipareng so Levitico 18:27.) Diad kipapasen na sakey ya Israelitan laki ya angasawa na sakey a biin Canaanita, panon so inkamasuporta to sano say asawa ton laki so manbiahe ed Jerusalem a mamitlon danay ed kada taon ya onatendi ed panapanaon iran piesta? (Deuteronomio 16:16) Mapatnag, say impangisebel na ganggan na Dios ed ontan iran panangasawa so nanserbin sakey a salimbeng ed saray Israelitas.
13. (a) Akin a say minumundon too so andian na nipasal-ed-Biblia, a Kristianon konsiensia? (b) Antoran detdet tan problema so nidungetan na arum ed saray relihyoson naapag-apag a sankaabungan?
13 Kumusta natan? Saray moral ya estandarte na minumundon totoo so arawin tuloy ed saraman so walad Biblia. Anggaman panon la so nayarin ompatnag a kalinisan na arum a minumundon totoo, sikara so andian na nipasal-ed-Biblia, a Kristianon konsiensia. Agda inusar so taotaon diad impanaral ed Salita na Dios, ‘a pasimbaloen da so kanonotan’ tan ‘lakseben so daan ya inkatoo.’ (Roma 12:2; Colosas 3:9) Sirin, say Kristianon mipako ed sakey ya agmananisia so mabetbet ya ipaparungtal to so inkasikato ed baleg a sulit-na-puso tan ermen. Arum so nipapaarap ed naulitulit a pakadetdetan diad pibiang ed mauges iran ugali ed sekso odino diad panselebra ed saray minumundon piesta. Tan arum ni ingen so manreklamo ed inkabukbukor. A singa insulat na sakey ya agin bii: “Say inkabukbukor a naliknam sano sika so walaan na asawa ed sakey ya agmangaaro ed si Jehova so sankaugesan a panagbukbukor a naisip. Nengneng yo, andian kayo na sakey a pangipanabangan ed katuaan, a sikato so sankaimportantian a bengatla ed bilay yo.”
14. (a) Diad naapag-apag a sankaabungan, akin a mairap so pamabaleg ed saray anak ed “disiplina tan manametek-kanonotan nen Jehova”? (b) Anto so nayarin epekto ed saray anak diad sakey a naapag-apag a sankaabungan?
14 Diad naapag-apag a sankaabungan, nayarin mairap a tuloy so pamabaleg ed saray anak diad “disiplina tan manametek-kanonotan nen Jehova.” (Efeso 6:4) Kasin say agmananisia, alimbawa, so sibubulos a mangiyabuloy ed saray anak ya onatendi ed saray miting odino mibiang ed lawak na ministeryo? Mabetbet a saray anak so mansumpal ed kaapag na panangaro ra—inaro daray ateng da balet sakey ya ateng lambengat so mangaaro ed si Jehova. Inkuan na sakey ya agin bii ya akiasawa ed agmananisia: “Siak so dinmalan ed baleg a sulit-na-puso kaleganan na 20-taon ya impiasawak. Saray anakon lalaki so binmaleg ed baleg ya irap tan gonigon na emosyon tan sikara natan so kabiangan na mundo. Say anakon bii so mabetbet ya agonigon diad impakaarawi to ed siak a tuloy lapud saray kanepegan na idadalaw na ama to. Amin na sarayan problema so linmesa lapud sanen siak so 18, pinilik ya ipulisay so sakey ed saray prinsipyo nen Jehova.” Anton prinsipyo? Agmipapako ed saray agmananisia!
15. Akin a sikatayo so sisimbawaen nen Jehova ya agmipako ed saray agmananisia?
15 Malinew, sikatayo so labay nen Jehova a mangunggunan tuloy ed bilay. Say kekerewen to ed sikatayo, a pati say simbawa to ya ag-itayo mipako ed saray agmananisia, so onkanan pankaabiganan tayo. (Deuteronomio 10:12, 13) Say panangasawa ed agmananisia so panangipulisay ed Makasulatan a simbawa, praktikal a kakabatan, tan say mabetbet a makapautot ya eksperiensia na arum.
Tepetepet a Kaslakan a Nitepet
16, 17. (a) No sikatayo so aliwan maalwar, panon a say emosyon so nayarin onsalet diad mabunigas a panagnonot? (b) Kasin nepeg ya ipulisay so simbawa na Dios lapud saray manangilikud a kipapasen a say sakey a Kristiano so angasawa o akiasawa ed agmananisia tan natan et sikara lan dua so manseserbi ed si Jehova? Ipaliwawa.
16 Ingen, no sikatayo so aliwan maalwar, say emosyon so nayarin onsalet ed mabunigas a panagnonot. Nayarin onggapon liknaen tayo a nagawa so panangilikud ed kipapasen tayo. Imanoen so arum ed saray lalon maslak a nitepet iran tepet.
17 Anto so nipaakar ed saray kipapasen a say sakey ya agin laki odino sakey ya agin bii so angasawa na agmananisia, tan natan et sikara lan dua so manseserbi ed si Jehova? Siansia ni, saray prinsipyo nen Jehova so sinumlang. Kasin say nansumpalan et patunongen to so agawaan? Diad pangiyilustra ed panmoria na Dios ed saraman so mangipulisay ed simbawa to et say kipapasen na saray Judios a pinmawil a nanlapud inkakautibo ed Babilonia. Sanen arum so angala na saray paganon kaasawaan a bibii, saray managsulat na Biblia ya Esdras tan Nehemias so angondena ed ginawa ra. Saraman a Judios so “kinmiwas a malamang,” a nanggawa na “baleg a kaugsan,” tan “kasalanan.” (Esdras 10:10-14; Nehemias 13:27) Wala ni so bengatlan imanoen: Sano ipulisay tayo so simbawa na Dios, nayarin papasakitan tayo so inkasikatayo ed espiritual, a sasalgeren tayo so konsiensia tayo. Inkuan na sakey ya agin biin say agmananisian asawa to so diad kaunoran et nagmaliw a mananisia: ‘Siansia nin siak so miaarap ed saray sugat ed emosyon. Agko nibaga ed sikayo no panon so aliwliwan liknaan ko sano saray arum so mangituro ed sikami tan kuanda, “Balet ta epektibo ed sikara.”’
18. Anto so kurang na kakabatan no sika so naayat ed sakey ya agni abautismoan, tan anto sirin so ipatnag mo?
18 Anto no sika so naayat ed sakey a manaaral na Biblia tan onaatendi ed saray miting, anggaman sikato so aliwa nin bautismado? Manliket itayo sano wala so mangipanengneng na interes ed katuaan na Biblia. Say tepet, anggaman kuan, so: Kasin gegemtanen mo la so kaisipan mo? Pranka, say kurang na kakabatan et say panalagar ya anggad pigaran panaon kayarin say kaarom so abautismoan la tan onaaligwas diad panangipatnag ed saray bunga na espiritu na Dios sakbay a sika so mipasyar ed sikato. (Galacia 5:22, 23) Nayarin aliwan mainomay so pangiyaplika ed ontan a simbawa, balet say panggawa na ontan et ipapanengneng mo so debosyon mo ed saray prinsipyo na Biblia; saya so mangilira na maabig a letnegan a para ed tuan liket ed panangasawa. No say kaarom so peteg a manangaro ed sika tan tuan inaro to si Jehova, andi-duaruwan sikato so mabulos a manalagar ya anggad sikayon dua so wala la “ed Katawan”—dedikado tan bautismado—sakbay na pankaraw. Nonoten, met, a say tuan aro so ag-onkupas diad ilabas na panaon.—1 Corinto 7:39; Genesis 29:20.
19. Anto so nepeg mon nonoten no sika so walaan na kairapan a mananap na kaparehan asawaen o piasawaan a manlapud limog na saray kapananisiaan?
19 Anto no sika so nanairapan a mananap na makanepegan a kaparehan asawaen a manlapud limog na saray kapananisiaan? “Siak la so 26 anyos ed edad, walad kasuloan, tan peteg a begtebegtew,” so kuan na sakey ya agin bii. Tua, say pagmaliw a walad kasuloan so nayarin mairap ed sika, balet saray probleman mansumpal diad duman pipapako ed panangasawa so nagkalalon mairap! Say panangunor ed simbawa na Dios so nayarin mankaukolan na pananisia, dangka, tan anos, balet maseguro a kabat nen Jehova tan pilalek to no anto so sankaabigan ed sika. (1 Pedro 5:6, 7) Satan so gawaen a sakey a pamaakaran na pikakasi, tan insan manalagar ed si Jehova. (Salmo 55:22) Diad sayan sistema na bengabengatla, anggapo so walaan na ayadyarin makapnek a bilay. Say pusom so nayarin manpilalek ed sakey a kapareha. Saray arum, anggaman kuan, so walaan na pibibiang ed saray problema, arum et agnatambal ed sayan sistema. Dia lambengat ed onsabin balon mundo a “say pilalek na amin a mabilay a bengatla” so sigpot a napenek.—Salmo 145:16.
20. Panon so impangibalikas na sakey ya agin biin walad kasuloan na determinasyon to, tan diad pagmaliw a determinadon singa ontan, anton kapenek so nayarin onwala ed sika?
20 Ambegya, magmaliw a determinadon agmipako ed agmananisia. Imbalikas na sakey ya agin biin walad kasuloan a manedad-na-36-taon so determinasyon to ed onia: “Siak so manpipikasi ed si Jehova a kada agew a para ed kaparehan asawa. Siak so andian na pilalek a mananap ed paway na muyongan nen Jehova, balet saray tukso so siansian wadtan. Kaleganan to, iplanok a kimeyan iray kalidad a mamaaligwas ed siak bilang sakey a persona ta pian siak so magmaliw a nengneng na espiritual a bii ya aanapen na sakey ya espiritual a laki.” Kasin sika met so determinado? No ontan, sika so nawalaan na kapenek ya onsabi a manlapud pamaneknek mo na katooran ed Dios na madibinon inkahustisya.—Salmo 37:27, 28.
[Saray paimano ed leksab]
a Nengnengen so The Watchtower na Setyembre 15, 1972, pahina 575-6.
b Diad 1 Corinto 14:22, inusar nen Pablo so terminon “saray agmananisia” a miduma ed “saray mananisia,” odino bautismadon totoo. Saray taga Corinto, sirin, so mantalos ed salitan “agmananisia” a manukoy ed saray ag-abautismoan a totoo.—Nengnengen so Gawa 8:13; 16:31-34; 18:8.
c “Diad apalaknab a porma et say prinsipyo so nayarin nibalikas sirin: ‘Agmanitibukel na anggan anton pisiglaotan, balanglan temporaryo odino permanente, ed saray agmananisia a mangitonton ed panangikumpromiso na saray Kristianon estandarte odino maneral ed pantutunosan ed Kristianon tasi. Tan akin ya ontan a pansian? Lapud say mananisia so andian ed saray estandarte na Kristiano, panangiyansakit, odino kalat.’”—The Expositor’s Bible Commentary, Tomo 10, pahina 359.
Kasin Nipaliwawa Yo?
◻ Panoy pangipapasakbay na Biblia a sumpad panibukel na maapit iran pisiglaotan ed saray agmananisia?
◻ Akin ya arum a dedikadon Kristianos so mananap ed paway na kongregasyon a para ed kaparehan asawa?
◻ Panon a say pasakbay nen Jehova nipaakar ed duman pipapako so peteg a balikas na maaron panangasikaso to ed sikatayo?
◻ Antoran tepet nipaakar ed panag-anap na sakey a kapareha so kaslakan a nitepet, tan panon so pangebat mo ed saratan?