“Ikawes Iray Ayura na Silew”

“Say labi so aralem la; tan say agew asingger la. Iwaklit tayo sirin so saray gawa na kabilungetan tan ikawes tayoray ayura na silew.”​—ROMA 13:12.

1, 2. Panon so inkiwas na kaslakan ya inmunan-siglon Judios ed “tuan silew,” tan saya so dingan na antoran bentaha?

SI Jesu-Kristo so “tuan silew a mangiiter na liwawa ed kada nengneng na too.” (Juan 1:9) Sanen sikatoy sinmabi bilang Mesias nen 29 K.P., sikatoy sinmabi ed sakey a nasyon a pinili na Dios pian magmaliw a tastasi To tan satan, so diad ngaran lambengat, dedikado ed si Jehova. (Isaias 43:10) Dakel ya Israelitas so walan manatalaran ed Mesias, tan baleg a bilang so makaamta ed saray arum a propesiyan mangipabidbir ed sikato. Nagkalalo ni, si Jesus so nanpulong ed amin a pasen na Palestina, a nanggagawa na saray tanda diad arap na dakerakel. Saray ulop na totoo so nantitipon pian ondengel ed sikato tan asagyat ed anengneng tan nadngel da.​—Mateo 4:23-25; 7:28, 29; 9:32-36; Juan 7:31.

² Anggaman kuan, diad kaunoran, karaklan ed saray Judios so angipulisay ed si Jesus. Ikuan na Ebanghelyo nen Juan: “Sikatoy linmad dilin abung to, balet saray dilin totoo to so ag-angawat ed sikato.” (Juan 1:11) Akin ya onia? Say ebat ed satan a tepet so ontulong ed sikatayon ompaliis a mangulit ed lingo ra. Tulongan to itayon “iwaklit so saray gawa na kabilungetan tan . . . ikawes iray ayura na silew,” sirin papaliisan tayo so agpaborablen panangukom a singa samay asagmak na inmunan-siglon Israel.​—Roma 13:12; Lucas 19:43, 44.

Say Isusumpa a Manlapud Saray Relihyoson Pakauley

3. Diad anton dalan a saray Judion relihyoson papangulo so apaneknekan a “bulag a manangitonton”?

³ Diad Israel saray relihyoson papangulo so manunaan ed panangipulisay ed silew. Anggaman sikaray managbangat “makabat ed Ganggan,” impabtang da ed totoo so saray legalistikon sistema na totontonen a mabetbet a manusumlang ed Ganggan na Dios. (Lucas 11:45, 46) Kanian, ‘ginawan andi-kakanaan so salita na Dios lapud tradisyon ya inyawat da.’ (Marcos 7:13; Mateo 23:16, 23, 24) Sikaray “bulag a manangitonton,” a mangaamper ed silew manlapud isinag to.​—Mateo 15:14.

4, 5. (a) Panon so inkiwas na saray Pariseos sanen arum a Judios so ginmapon mankelaw no kasin si Jesus so Mesias? (b) Anton mauges ya ugali na puso so imparungtal na saray Pariseos?

⁴ Diad sakey ya okasyon sanen dakel ya Israelitas so mankelaw no kasin si Jesus so Kristo, saray sisasanok a Pariseo so angibaki na saray opisyales a mangerel ed sikato. Saray opisyales so pinmawil a kalimalima, a kuanda: “Anggapo ni too a nansalita na singa onia.” Ag-atenyeg, tinepetan na Pariseos iray opisyales: “Agta sikayo so apalikdo met? Anggapoy anggan sakey ed saray manuley odino ed saray Pariseos so anisia ed sikato, agta ontan? Balet sayan katooan ya agda amta so Ganggan so totoon naayew.” Si Nicodemus, sakey a membro na Sanhedrin, so sinmumlang a kuanton agmakatunongan so pangukom ed sakey a too sakbay na idengel ed sikato. Asanokan a tuloy, saray Pariseos so inmarap ed sikato a kuanda: “Agta sika met so taga Galilea? Usisaen tan nengnengen mo ya anggapo so propetan onletaw ed Galilea.”​—Juan 7:46-52.

⁵ Akin a saray relihyoson papangulo ed sakey a nasyon a dedikado ed Dios so kinmiwas ed ontan a dalan? Lapud binayuboan da so mauges a kipapasen na puso. (Mateo 12:34) Say makinon a panmoria ra ed kaslakan a totoo so angiwalwal ed inkamapangta ra. Say balikas dan “anggapoy anggan sakey ed saray manuley odino ed saray Pariseos so anisia ed sikato” so nanggawa ed makinon a pakatalos a say Mesias so peteg lambengat no sikatoy abobonan da. Nagkalalo ni, sikaray aliwan-matua, a sasalien dan ipulisay si Jesus lapud sikatoy nanlapud Galilea, anta say simplen panangusisa so mangipapatnag a sikatoy peteg a nianak ed Bethlehem, say nipropesiyan nianakan-a-pasen na Mesias.​—Miqueas 5:2; Mateo 2:1.

6, 7. (a) Panon so inkiwas na saray relihyoson papangulo ed inkioli nen Lazaro? (b) Anto so imbaga nen Jesus pian iwalwal iray relihyoson papangulo ed aro dad kabilungetan?

⁶ Say managyesyes ya isusumpa na sarayan relihyoson papangulo ed silew so makakumbinsen nipanengneng sanen si Lazaro so pinaoli nen Jesus. Parad sakey a toon matakot-ed-Dios, say ontan a gawa so sakey a paneknek a si Jesus so walaan na pananulong nen Jehova. Saray relihyoson papangulo, anggaman kuan, so akanengneng na posiblen kaekal ed apribelihyoan a kipapasen da. Inkuan da: “Anto so gawaen tayo, ta sayan too so nanggagawa na dakel iran tanda? No sikatoy paulian tayo labat ya ontan, amin da so manisia ed sikato, tan saray taga Roma so onsabi tan namparan samsamen da so pasen tan say nasyon tayo.” (Juan 11:44, 47, 48) Tan sikaray nankukumplot no panon so pamatey da ed si Jesus tan si Lazaro, angangko ta iilaloan da a diad sayan dalan et naerep da so silew.​—Juan 11:53, 54; 12:9, 10.

⁷ Kanian, saraman a relihyoson papangulo ed nasyon na Dios so niarawi ed silew lapud kapangtaan, kinon, aliwan-matuan kakabatan, tan say espiritu na dilin-pankaabigan. Diad sampot na ministeryo to, inwalwal nen Jesus iray bulok da, a kuanto: “Kasi kayo la, escribas tan Pariseos, mansimpisimpitan! lapud kinaputan yo so panarian na katawenan ed arap na totoo; lapud sikayon mismo so ag-onloob, nisay abuloyan yo raman so onloob.”​—Mateo 23:13.

Kasibletan tan Kinon

8. Antoran agawgawa ed Nazareth so angiwalwal na mauges a kipapasen na puso na arum a totood man?

⁸ Diad inkalapagan, say Judion katooan nen inmunan siglo so angiletrato ed saray relihyoson papangulo diad impangipulisay ed silew nisesengeg ed mauges a gawa na puso. Alimbawa, diad sakey ya okasyon si Jesus so naimbitaan a mansalita ed sakey a sinagoga ed Nazareth. Imbasa tan impaliwawa to so sakey a teksto manlapud Isaias, tan diad inmuna, say kongregasyon so dinmengel ed sikato. Balet sanen inaon to so saray maawaran a panangipareng ya angiwalwal na kasibletan da tan kakulangan na pananisia, sikaray asanokan tan sinali dan sikatoy pateyen. (Lucas 4:16-30) Say kinon, diad limog na arum iran mauges ya ugali, so anebel ed sikaran onkiwas a manepeg ed silew.

9. Panon a saray lingon motibo na sakey a baleg a grupo na saray taga Galilea so niwalwal?

⁹ Diad sananey ya okasyon, si Jesus so makapakelaw ya amakan ed sakey a baleg ya ulop na totoo ed abay na dayat na Galilea. Saray akatasi ed sayan milagro so angikuan: “Saya a peteg so propeta ya onladia ed mundo.” (Juan 6:10-14) Sanen si Jesus so linmad sananey a pasen a nanparaw, say katooan so tinmumbok ed sikato. Kabat nen Jesus, anggaman kuan, a say motibo na dakel et aliwan say aro ed silew. Inkuan tod sikara: “Anapen yoak, aliwan lapud akanengneng kayo na saray tanda, noag lapud angan kayo ed saray tinapay tan naksel kayo.” (Juan 6:26) Ag-abayag sikato so apaneknekan a susto sanen say dakerakel a tinmumbok ed sikato so pinmawil ed mundo. (Juan 6:66) Say masiblet, “anto ta so nagunggunak?” ya ugali so angamper ed silew.

10. Panon so inkiwas na karaklan a Hentiles ed silew?

¹⁰ Kayari na impatey nen Jesus tan inkioli to, intuloy na saray mananisian Judios ya inakbibit so silew ed saray arum a Judios, balet ta daiset so kinmiwas. Kanian, si apostol Pablo tan saray arum, a manseserbi bilang “silew na saray nasyones,” so angibuyak na maong a balita ed arum iran pasen. (Gawa 13:44-47) Dakel ya aliwan-Judios so kinmiwas, balet say inkalapagan a kiwas so singa diniskribe nen apostol Pablo: “Impulong mi si Kristo a nipasak, . . . [sakey a mensahe a sikatoy] kakulangkulangan ed saray nasyones.” (1 Corinto 1:22, 23) Kaslakan ya aliwan-Judios so angipulisay ed silew lapud sikaray binulag na saray paganon an-anito odino saray minumundon pilosopiyas.​—Gawa 14:8-13; 17:32; 19:23-28.

‘Nipaway a Manlapued Kabilungetan’

11, 12. Siopa ray kinmiwas ed silew nen inmunan siglo, tan siopa ray onkikiwas natan?

¹¹ Diad inmunan siglo, anggaman ed kaslakan a kakulangan na ikiwas, dakel a maptek impanpuson totoo so ‘nipaway a manlapu ed kabilungetan tan niiyan ed makapakelaw a liwawa na Dios.’ (1 Pedro 2:9) Diad saraya insulat nen apostol Juan: “Diad amin ya angawat ed sikato [Kristo], inter tod sikara so pakauley a magmaliw ya ananak na Dios, lapud aagamilen da so pananisia ed ngaran to.” (Juan 1:12) Onggapo ed 33 K.P., sarayan manangaro ed silew so abautismoan na masanton espiritu tan nagmaliw ya ananak na Dios a walaan na ilalon miuley ed si Jesus diad mangatatawen a Panarian to.

¹² Diad agew tayo say unor ed saraman ya alanaan ya ananak na Dios so natitipon, tan manusumpal ed propesiya ed Daniel, sikaray “sinminag a singa liwawa na tawen . . . , ya itatarok so dakel ed inkatunong. (Daniel 12:3) Insindag da so liwawa ra ed ontan a laknab a masulok ya apatiran laksa ya “arum a karnero” so asagyat na katuaan tan mangagayaga ed matunong a talindeg ed arap na Dios. (Juan 10:16) Saraya, met, so mangisisindag na silew ed interon mundo, a natan, et satan a silew so sinminag a tuloy. Diad agew tayo, a singa nen inmunan siglo, “say kabilungetan so ag-analona ed [silew].”​—Juan 1:5.

‘Anggapo so Kabilungetan ed Dios’

13. Anton pasakbay so inter nen apostol Pablo ed sikatayo?

¹³ Nepeg tayo, anggaman kuan, ya agbalot lingwanan so pasakbay nen apostol Juan: “Say Dios so silew tan anggapon balot so bilunget ed sikato. No kuan tayo a: ‘Wala so pikakasakey tayo ed sikato,’ tan ingen mankukurang itayo ed kabilungetan, mantitila itayo tan agtayo aagamilen so katuaan.” (1 Juan 1:5, 6) Malinew, posible para ed saray Kristianos so kapelag ed parehon patit a singa saray Judios tan, manwarin ompatnag a tastasi para ed Dios, pian mamawala na saray gawa na kabilungetan.

14, 15. Antoran gawagawa na kabilungetan so pinmatnag ed inkasikato diad inmunan-siglon Kristianon kongregasyon, tan anto so naaralan tayo ed saya?

¹⁴ Peteg, a saya so agawa ed inmunan siglo, Nabasa tayo so seryoson inkaapag-apag ed Corinto. (1 Corinto 1:10-17) Pinasakbayan nen apostol Juan iray alanaan a Kristianos ya agmangugulaan ed balang sakey, tan arum so sinimbawa nen Santiago ya agmanangibiig ed mayaman diad saray duka. (Santiago 2:2-4; 1 Juan 2:9, 10; 3 Juan 11, 12) Diad kaaruman, sanen inusisa nen Jesus so pitoran kongregasyon ed Asia Minor, a singa nisiglaot ed libro na Apocalipsis, inreport to so pisasalet na saray gawa na kabilungetan, a pati say apostasya, panagtalintao, imoralidad, tan materyalismo. (Apocalipsis 2:4, 14, 15, 20-23; 3:1, 15-17) Diad saraman ya asasakbay a panaon na Kristianon kongregasyon, sakey a bilang so angitalirak ed silew, arum so adespilosip tan saray arum so niagos diad “kabilungetan ed paway.”​—Mateo 25:30; Filipos 3:18; Hebreos 2:1; 2 Juan 8-11.

¹⁵ Amin na sarayan report a nanlapu ed inmunan siglo so mangipanengneng na nanduruman dalan a say kabilungetan na mundo nen Satanas so nayarin ompaslep ed kanonotan na balang sakey a Kristiano odino anggan diad interon kongregasyon. Nepeg tayon manbantay a say ontan a bengatla so agnagawa ed sikatayo. Panon tayon gawaen itan?

Say Balon Inkatoo

16. Anton mabiskeg a konseho so inter nen Pablo ed saray taga Efeso?

¹⁶ Pinaseseg nen apostol Pablo iray taga Efeso ya onarawi ed “abilungetan a kalakal, tan nisian a manlapu ed bilay a kien na Dios.” Pian agda napawil so kabilungetan, kaukolan dan bayuboan so saray ugali na puso a kien na liwawa. Inkuan nen Pablo: “Nepeg yon iwaklit so inkatoon daan a nipaakar ed abenegan a kurang na ugali yo a sikatoy aderal unong ed saray manamalingon pilalek; noagta . . . nepeg yo so napasimbalo ed espiritu na kalakal yo, tan ikawes yo so balon inkatoo a sikatoy apalsa unong ed linawa na Dios diad inkatunong tan katooran.”​—Efeso 4:18, 22-24.

17. Panon tayo natan a paliisan so pakapawil lamet ed kabilungetan?

¹⁷ Isisimbawa dia nen apostol Pablo, a singa, radikal a panag-opera​—pangekal ed datin kabiangan tayo, say inkatoon daan tayo, tan abuloyan so katibukel na nagnap a balon espiritu a ‘mamakiwas ed saray kanonotan tayo.’ Tan sikatoy mansasalita aliwan ed saray balobalo ni noagta diad saray bautismadon Kristianos. Say pananguman na inkatoo tayo so agmanampot ed bautismo. Satan so sakey a mantultuloy ya andar. No ontunda itayon mamayubo ed balon inkatoo, say daan so nayarin onlanayak lamet, dingan na kinon, kapangtaan, tan kasibletan. (Genesis 8:21; Roma 7:21-25) Saya so mangitonton ed pakapawil ed saray gawa na kabilungetan.

“Diad Panamegley na Silew a Nanlapu ed Sika Anengneng mi so Liwawa”

18, 19. Panon so impandeskribe nen Jesus tan si Pablo ed dalan na pakabidbir ed saray “anak na silew”?

¹⁸ Tandaan a say pakagamor tayo na maandon bilay so mandepende ed pakaawat tayo na maapabor a panangukom manlapud Dios, a satan a panangukom so nibase ed no panon kabaleg so panangaro tayo ed silew. Kayari impanukoy ed sayan katuaan, inkuan nen Jesus: “Say mangaagamil na pikewet iran bengatla et kagula to so silew tan agdinmago ed silew, ta ompan saray gawa to so nabalaw. Balet say manggawa na tua so ondago ed silew, pian saray gawa to so niparungtal a sikara so ginawa to unong ed Dios.”​—Juan 3:19-21.

¹⁹ Sayan kanonotan so sinuportaan nen apostol Pablo sanen sikatoy nansulat ed saray taga Efeso: “Manakar kayo a bilang ananak na silew, ta say bunga na silew so manutugyop ed kada nengneng na kaabigan tan inkatunong tan katuaan.” (Efeso 5:8, 9) Sirin saray kimey tayo so mangipanengneng no kasin sikatayo so anak na silew odino kabilungetan. Ingen saray duga a kimey so mogmon manlapu ed maabig a puso. Sikato no akin a nepeg tayon bantayan so puso tayo, magmaliw ya aliing diad panamasimbalo ed inkatoo, maalwar nipaakar ed espiritu a mamapakiwas ed kanonotan tayo.​—Uliran 4:23.

20, 21. (a) Anton nikadkaduman angat so kidudungetan na saray ugugaw a nianak ed Kristianon pamilya? (b) Anton angat so kidudungetan na saray amin ya anak na Kristianon atateng?

²⁰ Diad arum iran kipapasen, saya so apaneknekan a nikadkaduman angat parad saray ugugaw a nianak ed dedikadon Tastasi nen Jehova. Akin? Bueno, diad sakey a dapag, saratan ya ugugaw so mangayaga ed makapakelaw a bendisyon. Say sipor a pakapikabat ed katuaan manlapud inkaugaw et kabaliksan ton, diad epekto, agla nakaukolan na sakey a toon salien so niwala ed kabilungetan na mundo nen Satanas. (2 Timoteo 3:14, 15) Diad biek a dapag, arum ya ugugaw a walad sayan kipapasen so manleglemew ed katuaan tan agdan peteg aaralen ya aroen so silew. Onia so kipapasen na kaslakan a Judios nen inmunan siglo. Sikaray binmaleg ed sakey a nasyon a dedikado ed si Jehova, tan walaan la ra na malaem a pikakabat ed katuaan. Balet satan so anggapo ed saray puso ra.​—Mateo 15:8, 9.

²¹ Saray Kristianon atateng so responsable ed arap na Dios pian pabalegen daray anak da ed liwawa. (Deuteronomeo 6:4-9; Efeso 6:4) Diad kaunoran, anggaman kuan, say ugaw a mismo so onsabin mangaro ed silew a lalo nen say kabilungetan. Gawaen to so silew na katuaan a kien ton dili. Legan a sikato so ombabaleg, arum a kabiangan na mundo nen Satanas so nayarin ompatnag a makatangguyor. Say agmaasikaso odino agnapanmatalkan ya estilo-na-panagbilay na saray kaedaran to so ompatnag a makapaliket. Say panduwaruwa ya nibabangat ed kuarto na klase so nayarin makaayat. Balet nepeg ya agto lingwanan a diad paway na liwawa, ‘say kabilungetan so manasakbong ed dalin.’ (Isaias 60:2) Diad manbayag, sayan ambilunget a mundo, so andian na maabig ya iyopresi.​—1 Juan 2:15-17.

22. Panon nen Jehova natan a bibendisyonan iramay dinmago ed silew, tan panon a sikaray bendisyonan to ed arapen?

²² Insulat nen Arin David: “Diad sika [Jehova] so subol na bilay; diad liwawam so pakanengnengan mi na liwawa. Itultuloy mo so maaron kaabigan ed saramay mikabat ed sika.” (Salmo 36:9, 10) Saramay manangaro ed silew so akapikabat ed si Jehova, tan saya so mankabaliksan na bilay ed sikara. (Juan 17:3) Diad maaron-kaabigan to, sikara so tutulongan nen Jehova natan, tan sano onsebang so baleg a kairapan, sikaray ampayaen to ed sakey a balon mundo. Saya so sagmaken tayo no ipulisay tayo natan so kabilungetan na mundo nen Satanas. Diad balon mundo, say katooan so nipawil ed ayadyarin bilay ed Paraiso. (Apocalipsis 21:3-5) Saramay makaawat na paborablen panangukom ed satan so nawalaan na ilalon manliket ed liwawa nen Jehova ed amin a panaon ya onsabi. Agaylan maglorian ilalo! Tan agaylan mabiskeg a panamaseseg natan ya “iwaklit so saray gawa na kabilungetan tan . . . ikawes iray ayura na silew”!​—Roma 13:12.

Kasin Atandaan Yo?

◻ Akin a kaslakan ed saray Judios ed agew nen Jesus so angipulisay ed silew?

◻ Diad anton laknab a say silew so onsisindag diad saray modernon panaon?

◻ Antoran pasakbay nipaakar ed kasibletan tan kinon so nitarya diad saray inmunan-siglon ehemplo?

◻ Anto so nakaukolan no sikatayo so mansiansia ed silew?

◻ Antoran bendisyon so akaparaan parad saray manangaro ed silew?

[Litrato ed pahina 14]

TKaslakan a Judios ed agew nen Jesus so ag kinmiwas ed silew

[Saray litrato ed pahina 17]

Diad apalabas iran dekada saray nanduruman metodo so nausar pian pasindagen so liwawa diad panaggaway babangatan

[Litrato ed pahina 18]

“Nepeg yon iwaklit so inkatoon daan . . . tan ikawes yo so balon inkatoo”