Kasin Nabayuboan Yon Nagkalalo so Pakatebek?

SAY pakatebek et “say pakayari odino pakuldad na nonot a diad panamegley na satan et nibiig to so sakey a bengatla manlapud sananey.” Nayari met itan ya “inkamakdem na panaghusga” odino say “pakayarin pakanengneng ed saray pandurumaan na bengabengatla odino ideyas.” Ontan so ibabaga na Webster’s Universal Dictionary. Malinew, say pakatebek et sakey a kualidad a panpilalekan. Say kablian to so nanengneng ed saray salita nen Solomon: “[Sano] say kakabatan onloob naani ed pusom, tan say pakatalos makapaliket naani ed kamarerwam; . . . say [pakatebek, NW] sikato naani mangyagel ed sika, pian ilaban to ka a manlapu ed dalan na mauges.”​—Uliran 2:10-12.

On, say pakatebek so ontulong ed sikatayo a naresistiay “dalan na mauges,” a kasmak natan. Tan satan so mangitatarok na dakel niran gungguna. Alimbawa, mabetbet a narengelan na atateng ya ikuan na ananak da, ‘Agyo natatalosan!’ Diad nagkalalon panupapet, saray makatebek ya ateng so makaamta no panon so pamapaway da na saray liknaan tan saray isyu a mangogonigon ed ananak da. (Uliran 20:5) Say makatebek ya asawan laki so ontalineng ed asawa to tan makagamor na aralem a pakatalos ed nononoten tan saray liknaan to imbes a manapurastan manggawa na saray konklusyon. Ontan met so gawaen na asawan bii ed asawa to. Kanian, “lapu ed kakabatan say abung nipaalagey; et lapu ed pakatalos sikato so niletneg.”​—Uliran 24:3.

Say pakatebek so ontutulong ed sakey a mangasikaso ed saray situasyon a sitatalona. Kuan na Uliran 17:27: “Say mamokpok ed saray salita to walaan na pikakabat; et say ambetel so espiritu to sikato so too na [pakatebek, NW].” Say makatebek a too so aliwan maisasanok, a manapurasta ed kada situasyon ya anggapoy panagnonot. Siaalwar ton momotekteken so posibli iran pansumpalan sakbay ya ilanor toy inkasikato. (Lucas 14:28, 29) Panggagayagaan to met so mas mareen iran siglaotan ed arum lapud say sakey a “sangi na kakabatan” so mangitonton ed sikaton siaalwar a pilien iray balikas to. (Uliran 10:19; 12:8, NW) Balet, importanti’d amin, say makatebek a too so sipapaabeban mamidbir ed dili iran limitasyon to tan manilalo ed Dios imbes ed totoo parad panangiwanwan. Saya so makapaliket ed si Jehova tan sananey nin rason parad pamayubo na pakatebek.​—Uliran 2:1-9; Santiago 4:6.

Say Kaandiay Pakatebek na Israel

Say kapeligroan ed isaew a pangagamil na pakatebek so nanengneng ed sakey ya agawa ed asasakbay ya awaran na Israel. Diad inengneng lamet ed satan a panaon, inkuan na apuyanan a salmista: “Saray atateng mi agda atalosan so pamapakelaw mo ed Egipto; agda ninodnonot so kinaamayamay na saray panangasim, no ag say inmalsa ra ed dayat, salanti ed Ambalanga a Dayat.”​—Salmo 106:7.

Sanen indaulo nen Moises so Israel a papaway ed Ehipto, nipanengneng la nen Jehova so pakayari tan determinasyon ton ibulos so totoo to diad impangidapo toy samploran bakbak ed satan a mabiskeg a sankamundoan a pakayari. Kayarin inabuloyan nen Paraon iray Israelitan makataynan, inwanwan ira nen Moises ed gilig na Ambalangan Dayat. Balet, saray armada na Ehipto so inmusil ed sikara. Singa asukop iray Israelita tan say balobalo nin aromog dan kawayangan so magmaliw ya agmanbayag. Kanian ibabagay rekord na Biblia: “Atakot ira a mapalalo, tan saray anak na Israel tinmawag ira ed si Jehova.” Tan sikaray inmarap ed si Moises, a kuanda: “Akin et ginawam so onia ed sikami ya intainan mo kami ed Egipto? . . . Ta magmaong ni komon a manservi kami ed saray Egipcios nen say ompatey kami dia ed lawak.”​—Exodo 14:10-12.

Say takot da so ompatnag a natalosan anggad pakanonot tayo ya anengneng da la so samploran matalonggaring a panangidemostra nen Jehova na pakayari to. Personal dan naamtaan la so ipanonot nen Moises ed sikara ngalngali 40 taon ed saginonor: “Sakey a lima a makapanyari tan sakey a sioonat a taklay, tan baleg a makapataktakot, tan tanda, tan saray makapakelkelaw so inpangaon nen Jehova ed sikatayod’man ed Egipto.” (Deuteronomio 26:8) Kanian, unong ed insulat na salmista, sanen binmeneg iray Israelita ed panangiwanwan nen Moises, “ag-ira angipanengneng na aralem a pakatalos.” Anggaman kuan, si Jehova so sitotoor ya anumpal ed sipan to diad impangabil to’d saray puersay Ehipto na pankelkelawan ya inkatalo.​—Exodo 14:19-31, NW.

Say pananisia tayo so nayarin onkapuy met no arapen tayoray subok tekep na panduaruwa tan pankadduay kanonotan. Say pakatebek so ontulong ed sikatayo a manmoria ed bengabengatla a naynay ed dugan pakanengneng, a nononoten no panon a mas babaleg ni si Jehova nen say siopaman a nayarin onsumpa ed sikatayo. Say pakatebek so ontulong met ed sikatayo a nonoten no anto lay agawaan nen Jehova parad sikatayo. Ontulong itan ed sikatayo ya agbalot nalingwanan so katuaan a sikato so Sakey a “manasalimbeng ed amin daramay mangaaro ed sikato.”​—Salmo 145:18-20, NW.

Pangamor na Espiritual a Pakatebek

Say pakatebek so aliwan automatikon onsasabi lapud itatatken. Nepeg itan a bayuboan. Si makabat ya Arin Solomon, ya akagamor na internasyonal a kabantogan parad pakatebek to, so angikuan: “Mapalar so too a makaromog na kakabatan, tan say too a makagamor na [pakatebek, NW]. Ta say pakagamor ed sikato magmaong nen say pakagamor ed pilak, tan say pinabangan ed sikato magmaong nen say dalisay a balitok.” (Uliran 3:13, 14) Iner so angalaan nen Solomon na pakatebek to? Nanlapud si Jehova. Sanen tinepetan nen Jehova si Solomon no anto so labay ton bendisyon, inyebat nen Solomon: “Itdan mo so aripen mo sirin na makatalos a puso a mangokom na baley mo, pian nibiig ko so maong tan mauges.” (1 Arari 3:9) On, nandependi si Solomon ed si Jehova bilang say mananulong to. Kinerew to so pakatebek, tan inter itan nen Jehova ed sikato ed nikaduman sukat. Say resulta? “Say kakabatan nen [Solomon] tinalonaan to so kakabatan na saray amin ya anak ed bukig, tan amin a kakabatan na Egipto.”​—1 Arari 4:30.

Ipapanengneng na eksperiensia nen Solomon ed sikatayo no iner so laen diad pananap tayo parad pakatebek. Singa si Solomon, sikatayo so nepeg a mandependi ed si Jehova. Panon? Bueno, intarok nen Jehova so Salita to, say Biblia, a mangiiter ed sikatayo na aralem a pakatalos ed kanonotan to. Sano babasaen tayo so Biblia, sikatayoy mangukotkot ed sakey ya ankablin lapuan na pikakabat a mangiter na basiyan na espiritual a pakatebek. Say impormasyon a natutugyop tayo manlapud panagbasa tayoy Biblia so nepeg a dalepdepen. Diad ontan et nausar itan pian makagawa na susto iran desisyon. Nasabi panaon, say pakatebek tayo so onaligwas anggad sikatayo so magmaliw a “matatken ed pakayari pakatalos,” a “nibiig so [odino, natebek so pandumaay] susto tan aliwa.”​—1 Corinto 14:20, NW; Hebreos 5:14, NW; ipareng so 1 Corinto 2:10.

Makapainteres, nagunggunaan tayo ni manlapud pakatebek ya inter nen Jehova ed si Solomon. Panon? Si Solomon so nagmaliw ya onsiano diad panangibalikas na kakabatan diad porma na saray proverbio, a, diad tua, tugyop na madibinon apuyanan a kakabatan. Dakel ed sarayan balikas so nipreserba ed libroy Biblia ya Uliran. Say panaral ed satan a libro so ontutulong ed sikatayon mangungguna manlapud pakatebek nen Solomon tan ontan met a napaaligwas tayoy pakatebek tayon dili.

Pian natulongan itayo ed panagaral tayo ed Biblia, nausar tayo iray katulongan diad panagaral ed Biblia, a singa saray magasin a Panag-Bantayan tan Awake! Diad loob na masulok a 116 taon, Say Panag-Bantayan so mangiyaanunsyo la ed Panarian nen Jehova ed saray matuan-impanpuson sinansakey. Say Awake! a magasin tan say inmuna ran klase to so mangokomento la ed saray kipapasen na mundo nanlapula’d 1919. Sarayan dua a magasin so manuusisa’d saray katuaan na Biblia tan mangitatarok na progresibon espiritual a kaliwawaan ya ontutulong ed sikatayon manebek ed saray lingo, balanglan saratay ibabangat na Kakristianoan odino naroromog ed dili tayon panagnonot.​—Uliran 4:18.

Sananey nin tulong ed pamaaligwas na pakatebek et say suston piuulop. Kuan na sakey ed saray proverbio nen Arin Solomon: “Miolop ka ed saray makabat a totoo, et sika naani makabat; balet say kaiba na saray maatiw manlikna na segsegang.” (Uliran 13:20) Makapaermen a say anak nen Arin Solomon a si Rehoboam so agnannonot ed sayan proverbio diad sakey ya importantin ebento ed bilay to. Kayari na impatey nen ama to, saray samploran mamaamianen a tribu na Israel so linma ed sikato pian kerewen a lemewan toy sasakbaten da. Inmuna, si Rehoboam so tinmupleg ed saray mamasiken, tan saraya so angipanengneng na pakatebek sanen sikatoy pinaseseg dan talinengen toray uuleyan to. Insan, sikato so linma ed saray malalangwer a lalaki. Saraya so angipanengneng na kakulangay eksperiensia tan kaandiay pakatebek, a mamapaseseg ed si Rehoboam ya onebat ed saray Israelita tekep na saray panamagyaw. Tinalineng nen Rehoboam iray malalangwer a lalaki. Say resulta? Nanrebelde so Israel, tan abalang nen Rehoboam so baleg a kabiangan na panarian to.​—1 Arari 12:1-17.

Sakey a makanan kabiangan na pamaaligwas na pakatebek et say ikerew na tulong na masanton espiritu. Diad panrepaso ed saray pidedeneng nen Jehova ed saray Israelita kayari na inkibulos da manlapud inka-kautibo ed Ehipto, inkuan na managsulat na Biblia a si Nehemias: “Say maabig ya espiritum so inter mo pian manggawa ed sikaran makabat.” (Nehemias 9:20, NW) Say espiritu nen Jehova so makatulong met pian gawaen to itayon makabat. Legan ya ipipikasi yoy espiritu nen Jehova a mangiter ed sikayo na pakatebek, manpikasi tekep na talek lapud “mangiter [si Jehova] na mabonlok ed amin a too, tan ag to balawen.”​—Santiago 1:5; Mateo 7:7-11; 21:22.

Pakatebek tan Aralem a Pakatalos

Si apostol Pablo so angipanengneng na pakatebek sanen impulong to so katuaan ed totoo na nasyones. Alimbawa, aminsan legan a walad Atenas, sikatoy “ondadalan tan siaalwar a mangiimano, NW” ed saray pangipapaarapan na panagdayew da. Si Pablo so aliber na saray idolo, tan maningongot so espiritu to. Natan et sikatoy kaukolan a mandesisyon. Kasin itultuloy toy maligen a kurang tan mandeen? Odino sikatoy sipaprangkan mansalita nipaakar ed kasmak ya idolotriya ya aromog ton ontanlan makapaingongot, anggaman diad panggaway ontan so nayarin mapeligro?

Si Pablo si kinmiwas tekep na pakatebek. Anengneng to so sakey ya altar a walaan na sulat ya: “Dia ed Sakey a Dios ya Ag Amta.” Sitataktika, binidbir nen Pablo so debosyon da ed saray idolo tan insan inusar iman ya altar a bilang dalan pian iparungtal so teman “say Dios a nangawa ed mundo tan saray amin a bengatla ya wala ed sikato.” On, si Jehova iman so Dios ya agda akabatan! Si Pablo sirin so angikonsidera ed inkasensitibo ra ed pamaakaran tan akapangiter na makapakelaw ya impantasi. Anto so resulta? Dakel a totoo so angabrasa ed katuaan, pati “si Dionisio ya [ukom ed korte] Areopago, tan sakey a bii a manngara’y Damaris, tan arum ni ya ibiba ra.” (Gawa 17:16, NW, 17-34) Agaylan ehemplo na pakatebek si Pablo!

Anggapoy suppiat, say pakatebek so agmainomay odino aggendagendat ya onsasabi. Balet tekep na anos, pikakasi, masimoon a sagpot, makabat a piuulop, panagaral na Biblia tan pandalepdep ed satan, tan panagmatalek ed masanton espiritu nen Jehova, sikayoy makapanbayubo met ed satan.