Ibabangat Ta na Biblia so Panisia ed Kapalaran?

PANAGPABANDAY! PANAGPAUGES! Sano sakey a rerespetoen a membro na komunidad et iisipen ton say ngaran odino reputasyon to et dederalen na palson report, sikatoy napaskar a mangipetek ed saray pamaakaran. Ompan idemanda to ni ingen imay responsabli ed panagpabanday.

Bueno, say panisia ed kapalaran so diad katuaan to et panagpauges ed Makapanyarin-amin a Dios. Ibabaga na teorya a say Dios so personal a makanresponsabli ed amin a trahedya tan desyang ya amairap na katooan. No manisia ka ed kapalaran, nayarin isipen mon say Sankatalbaan a Soberano so anugyop na listaan a pakabasaan na singa say onggendan: ‘Natan, si John so nasugatan ed pakaaksidenti kotse, si Fatou so namalaria, say abung nen Mamadou so gaygayen na bagyo’! Kasin sika so peteg a napakiwas a manlingkor ed ontan a Dios?

‘No say Dios so agmakanresponsabli ed saray impakasaew tayo, siopa sirin?’ so tepet na saray mananisia ed kapalaran. Si Ousmane, say kalangweran a laki ya asalambit ed akaunan artikulo, so personal a nanumameng ed saya. Balet agto pinalbengan odino pinadesiran pian naamtaan toy katuaan. Naaralan ton lilinisan na Dios so ngaran to manlapud sayan panagpauges diad panamegley na bangabangat a naromog ed apuyanan a Salita To, say Biblia. (2 Timoteo 3:16) Konsideraen tayo sirin no anto so ibabaga na Biblia nipaakar ed sayan tema.

Siopa so Nepeg a Tetelen?

Saray delap, bagyo, yegyeg​—saratan a kalamidad so mabetbet ya ibabagan gawa na Dios. Ingen ag-ibabaga na Biblia a say Dios so panlalapuan na ontan iran kalamidad. Konsideraen pa so sakey a trahedya ya agawa ed pigaran siglo lay apalabas diad Pegley Bukig. Ibabaga ed sikatayo na Biblia a say saksakey ya akaliktar ed sayan desyang so angibalita: “Say apuy na Dios [Hebreon balikas a mabetbet a mankabaliksan na kirmat] naplag a nanlapu ed tawen, tan pinoolan to so saray karnero tan saray ariripen, tan inupot to ra.”​—Job 1:16.

Anggaman nayarin inisip na sayan ataktakot a laki a say Dios so akanresponsabli ed apuy, ipapanengneng na Biblia a Sikato so agnatetel. Basam pay Job 1:7-12, tan naamtaan mo a say kirmat so nanlapu, aliwan diad Dios, noagta diad Kabusol to​—si Satanas a Diablo! Aliwan amin met a desyang so direktan nanlapud si Satanas. Balet malinlinew, anggapoy rason pian tetelen so Dios.

Diad inkapeteg, saray totoo so mabetbet a nepeg a tetelen sano walaray problema. Saray insaew ed eskuelaan, ed trabaho, odino diad sosyal iran siglaotan so nayarin resulta na kakulangan na sagpot tan maong a panangipasal odino anganko ed inkaandi na konsiderasyon ed arum. Ontan met, saray sakit, aksidenti, tan ipapatey so nayarin resulta na inkamapaulyan. Say pangibalkes labat na seat belt legan a manmamaneho so mamakesay a tuloy ed posiblin kapateyan na sakey lapud aksidenti ed luluganan. Anggapoy nagawaan na seat belt no say agnauman a “kapalaran” so mangokontrol ed saray pamaakaran. Say suston medikal a panangasikaso tan kalinisan so mabitar a mamakesay met ed bilang na ag-inilaloan ya ipapatey. Anggan say arum a desyang a kaslakan ya impasen a “gawa na Dios” so, diad tua, et gawa na too​—say makapaermen a patawir na lingon panangipakurang na too ed dalin.​—Ikompara so Apocalipsis 11:18.

“Panaon tan Ag-iilaloan a Nagawa”

Tua, dakel a makapaermen ya ebento a saray sengegan to et agmalinew. Balet, imanoen so ibabaga na Biblia diad Eclesiastes 9:11: “Pinmawil ak, tan anengneng ko ed leksab na banwa, a say lumba andi ed saray masiglat, odino say bakal ed saray mabiskeg, anggan say tinapay met ed makabat, anggan saray kayaman met ed totoo a makatalos, anggan say pamalangkap met ed totoo a matalabit; balet say panaon tan kapalaran [ag-iilaloan a, NW] nagawa ed sikara ya amin.” Anggapo sirin so rason pian sisiaen a say Manamalsa so lapuan na saray aksidenti odino saray biktima na saray aksidenti a diad antokaman a paraan et dudusaen.

Akisangsangan a mismo si Jesu-Kristo sumpad panagkatunongan nipaakar ed kapalaran. Diad panutukoy ed sakey a trahedya a balitado ed saray dumerengel to, intepet nen Jesus: “Saraman so labinwalo, a sikaray atapilan na ilang ed Siloe, et pinatey to ra, isipen yo a sikara so akautang a labas nen saray amin a too a manaayam ed Jerusalem? Andi, kuan ko ed sikayo.” (Lucas 13:4, 5) Mapatnag ya insiglaot nen Jesus so sengegan na desyang, aliwan diad isasalet na Dios, noagta ed “panaon tan ag-iilalon a nagawa.”

Say Makadesyang ya Epekto na Ag-inkayadyari

Balet, komusta met so nipaakar ed agnipaliwawan sengegan na ipapatey tan sakisakit? Oniay prangkan deskripsyon na Biblia ed atooan a kondisyon: “Kinen Adan so pateyan na amin.” (1 Corinto 15:22) Sasaloten na ipapatey so katooan nanlapulad inggatin na inmunan ateng tayon si Adan ed basbas na katutunganga. Singa impasakbay na Dios, impatawir nen Adan ed kapolian to so ipapatey. (Genesis 2:17; Roma 5:12) Kanian, diad kaunoran et amin a sakit so natonton ed inmunan ateng tayo a si Adan. Saray atawir tayon kaleteyan so walaan na baleg ya epekto ed saray impakadismaya tan insaew a nasasagmak tayo ed bilay.​—Salmo 51:1.

Konsideraen pay probleman nipaakar ed inkaduka. Say panisia ed kapalaran so mangipapaseseg ed saray maniirap ya awaten day mairap a kipapasen da. ‘Saya so palar tayo,’ so sisiaen da. Balet, ipapanengneng na Biblia a say ag-inkayadyari na too, aliwan say kapalaran, so nepeg a tetelen. Arum so magmamaliw a pobre sano ‘aanien [da] so intanem da’ lapud inkangiras odino agsuston impangipakurang ed saray kayarian. (Galacia 6:7; Uliran 6:10, 11) Minilmilyon so manbibilay ed inkaduka lapud sikaray nabibiktima na maagum a totoo a walad pakayari. (Ikompara so Santiago 2:6.) “Sakey a too walaan na pakayari ed sananey diad kaugsan to,” so ibabaga na Biblia. (Eclesiastes 8:9) Anggapoy walan ebidensya a say Dios odino say kapalaran et misiglaotan ed amin ya inkaduka.

Panisia ed Kapalaran​—Say Makaderal ya Epekto To

Ingen say sananey nin makapasagyat ya argumento sumpad panisia ed kapalaran et say epekto to ed saray mananisia. Inkuan nen Jesu-Kristo: “Amin a maong a kiew mangiter na maong a bunga, sabalet so aderal a kiew mangiter na aliwan maong a bunga.” (Mateo 7:17) Konsideraen tayo pa so sakey a “bunga” na panisia ed kapalaran​—say pangiimpluensya to ed liknaan na totoon walaay responsabilidad.

Say malet a liknaan a walay personal a responsabilidad so importanti. Sakey itan ed saray bengatlan mamapakiwas ed atateng pian itaryaan iray pamilya ra, ed saray trabahador pian mantrabahon epektibo, ed saray akankayarian na pagawaan pian mamawala na maong a klase na produkto. Say panisia ed kapalaran so mamaalibegbeg ed satan a liknaan. Alimbawa, isipen pa a say kotse na sakey a laki et makapuy so mekanismo na manibela to. No liknaen ton walaan na baleg a responsabilidad, satan so ipaapiger to lapud kapagaan to’d bilay ton dili tan bilay na saray pasahero to. Diad biek a dapag, say sakey a mananisia ed kapalaran so nayarin mangibaliwala ed kapeligroan, ya ikatunongan ton say kaderal so nagawa labat no satan so ‘linawa na Dios’!

On, say panisia ed kapalaran so mainomay a mangitulak na liknaay ag-inkamaalwar, inkangiras, isaew a pangawat na responsabilidad ed kiwas na sakey, tan dakel nin arum a negatibon walna.

Kasin Sakey a Babeng ed Relasyon Tayo ed Dios?

Say sankaugsan ed amin, say panisia ed kapalaran so mangamper ed pakalikna na sakey a walaay responsabilidad, odino obligasyon, ed Dios. (Eclesiastes 12:13) Papasesegen na salmista so amin a katooan pian ‘tawayan et nanengneng yo a si Jehova maong.’ (Salmo 34:8) Idadatak na Dios so pigaran kakaukolanen parad saraman so manggayaga ed kamaongan to.​—Salmo 15:1-5.

Say sakey a kakaukolanen et say panagbabawi. (Gawa 3:19; 17:30) Satan so manasaglawi ed pangawat tayo ed saray lingo tan panggawa na nakakaukolan a pananguman. Bilang ag-ayadyarin totoo, amin tayo so makakagawa na dakel a lingo a nakaukolan tayon pagbabawian. Balet no say sakey a too et sisiaen to a sikatoy pakaskasin biktima na kapalaran, mairap ton nalikna so pankaukolan na pagbabawi odino akoen so responsabilidad ed impakalingo to.

Oniay inkuan na salmista nipaakar ed Dios: “Saray maaro ya abig linawam magmaong nen say bilay.” (Salmo 63:3) Ingen, say panisia ed kapalaran so makakombinse ed minilyon a say Dios so autor ed saray sinagem da. Natural, saya so sengegay sakit na linawa na dakel ed sikato, ya ikakapot da so puerta ed pakawalaan da na peteg a maapit a relasyon ed Manamalsa. Tutal, panon mon naaro so sakey a momoriaen mon panlalapuan na amin a problema tan subsubok? Sirin say panisia ed kapalaran so mangiiyan na babeng ed baetan na Dios tan ed too.

Inkibulos Manlapud Inkaruksa na Kapalaran

Si malangwer ya Ousmane, ya asalambit ed gapo, so aminsan ya inaripen na panisia ed kapalaran. Balet, sanen sikatoy tinulongan na Tastasi nen Jehova pian suriey kaisipan to diad liwawa na Biblia, apakiwas si Ousmane a mangikaindan ed pananisia to ed kapalaran. Say resulta et sakey ya aralem a liknaan na pakainawa na sakey a balo tan positibon panmoria ed bilay. Mas importanti, akabatan to si Jehova bilang Dios a “mapangasi tan maaro, mapalna ya onsanok, tan daakan ed maaro ya abig na linawa, tan katuaan.”​—Exodo 34:6.

Amoria met nen Ousmane a say Dios, anggaman agmangiplaplano ed kada detalye na bilay tayo, so walaan na gagala parad arapen.a Onia so ibabaga na 2 Pedro 3:13: “Balet, unong ed sipan to alagden tayo so saray tawen a balo tan dalin a balo, a sikara so pana-ayaman na katunongan.” Tutulongan na Tastasi nen Jehova so minilyon a mamayubo ed ilalo a manbilay a maando bilang kabiangan na sayan sipan a “balon dalin.” Labay da kan tulongan met.

Legan ya onaaligwas ka ed suston pikakabat ed Biblia, natalosan mon say arapen mo so agmandedependi ed sakey ya inggetar lan kapalaran a ditan et andian ka na pakakontrol. Saray salita nen Moises ed kadaanan ya Israelitas so onaaplikan tuloy: “Inyan ko ed arap mo so bilay tan say patey, say bendisyon tan say ayew, sikato so makasengeg a pilien mo so bilay tan pian manbilay ka, sika tan say kapolian mo, say pangaro ed Jehova a Dios mo, say pananumpal ed boses to tan say ipepeket ed sikato.” (Deuteronomio 30:19, 20) On, walay nagawaan mo ed arapen mo. Anggapo itan ed lima na kapalaran.

[Paimano ed leksab]

[Saray litrato ed pahina 6, 7]

Sarayan desyang so aliwan ‘gawa na Dios’

[Credit Lines]

U.S. Coast Guard photo

WHO

UN PHOTO 186208/M. Grafman