Abuloyan so Niyugali a Mangunggona ed Sika

SAY laki so nanayam diad asingger ed Atenas ed loob na 12 taon. Apasakey so dadalanan to ya inagew-agew kapagno onsempet manlapud trabaho. Insan sikato so inmalis ed sananey a lugar ya asingger lanlamang ed baley. Sakey ya agew kayari trabaho, sikatoy pasempet la. Amoria to lambengat ya aliway inarap to sanen naimano ton say kawalaan to et diad datin lugar to. Lapud niyugali, say naarap to et samay datin panaayaman to!

Agpankelawan no akin a say niyugali et tatawagen no maminsan a second nature (automatikon panggawa ed sakey a bengatla ya agnamamamtaan), sakey a puersan mangaapekta ed bilay tayo diad mabiskeg iran paraan. Diad onian pantalos et niyaliling iray niyugali ed apoy. Say apoy so nakaukolan a silew diad ambilunget, tan satan so mamapetang na laman tan makalutoy tagano tayo. Ingen, say apoy so nayari met a magmaliw a masibeg a kabusol a maneral na bilabilay tan kaykayarian. Ontan met ed saray niyugali. No suston abayuboan et makagunggona iran tuloy. Balet nayarin makaderal met iratan.

Diad kipapasen na laki ya asalambit ed gapo, adarak so panaon to diad inka-trapik ed syudad lapud niyugali to. No nipaakar ed mas importante iran bengatla, saray niyugali so manumang ed sikatayo na itatalona odino mangitonton ed sikatayo ed kalamidad. Konsideraen so pigaran aktual ya alimbawa a naromog diad Biblia a mangipapatnag no panon a saray niyugali so makatulong odino makaamper ed serbisyo tayo ed Dios tan say relasyon tayo ed sikato.

Saray Alimbawa ed Biblia Nipaakar ed Maabig tan Makapuy iran Niyugali

Abendisyonan si Noe, Job, tan Daniel na maapit a relasyon ed Dios. Arayrayew ira diad Biblia “lapu ed inkatunong da.” (Ezequiel 14:14) Makatantanda, apatnagan ed kurang na bilay na sarayan taloran lalaki ya abayuboan da so maabig iran niyugali.

Niganggan ed si Noe a manggaway biong, sakey a barkon babaleg nen say football field tan atagtagey nen say limaran-grado a bilding. Satan ya abalbaleg a proyekto so nayarin ambelat parad siopaman a managgaway barko diad saman a panaon. Impaalagey nen Noe tan say pitoran membro na pamilya to so biong ya anggapoy modernon kagawaan. Niarum ni, nantultuloy a nampulong si Noe ed saray kapanaonan to. Maseguro itayon itatarya to met so espiritual tan pisikal iran pankaukolan na pamilya to. (2 Pedro 2:5) Pian nasumpal nen Noe iyan amin, seguradon sikatoy walaan na maabig iran ugali ed panagtrabaho. Niarum ni, si Noe so nikurit ed awaran na Biblia bilang sakey ya “akiulop-ulop ed [tuan] Dios. . . . Si Noe ginawa to so unong na amin ya ingganggan na Katawan ed sikato.” (Genesis 6:9, 22; 7:5) Lapud sikatoy niyabawag diad Biblia a “nagnap,” sikato sirin so nantultuloy a nanakar a kaiba so Dios kayari na Delap tan anggan kayarin linmesa so impanrebelde ed si Jehova diad Babel. On, nantultuloy si Noe a nanakar a kaiba so Dios anggad impatey to ed edad a 950.​—Genesis 9:29.

Say maabig iran niyugali nen Job so nanggawa’d sikaton “naskey tan matunong” a laki. (Job 1:1, 8; 2:3) Nipasal to, odino niyugali to la so onakto bilang saserdote na pamilya to diad pangiyaapay na saray bagat parad saray ilalak to kada kayari na saray bankete ra, ompan “nankasalanan ira, tan inkaindan da so Dios ed puso ra. Onia so ginawa nen Job a naynay.” (Job 1:5) Diad loob na pamilya nen Job, andi-duaruwan manunaan iray kaugalian a nisentro’d panagdayew ed si Jehova.

Si Daniel so nanlingkor ed si Jehova “a naynay” legan na andukey a bilay to. (Daniel 6:16, 20) Antoray maabig ya espiritual a niyugali nen Daniel? Say sakey et sikatoy manpipikasin maparanay ed si Jehova. Anggaman walay ganggan na ari a sumpad sayan agamil, “[si Daniel] so tinmalimukor ed saray pueg to ya amitlo ed sanagew, tan akikasi, tan akisalamat ed arap na Dios to, a singa ginawa [“naynay a gagawaen,” NW] to.” (Daniel 6:10) Agto nayarian ya itunda so niyugali to lan pampikasi ed Dios, anggaman satan so kipeligroay bilay to. Andi-duaruwa a sayan niyugali so amabiskeg ed si Daniel ed kurang na bilay a walaan na agnaparaan a katooran ed Dios. Mapatnag a si Daniel so walaan met na maabig a niyugali ed panagaral tan pirmin panagdalepdep ed makapalikliket iran sipan na Dios. (Jeremias 25:11, 12; Daniel 9:2) Sarayan maabig a niyugali so maseguron tinmulong ed sikato a makapansungdo anggad anggaan, a matoor ton binatik so lumba parad bilay anggad kasampotan.

Diad kasunian, agmarakep so nansumpalan nen Dina lapud makapuy a niyugali. ‘[“Nipasal,” NW] to la so ompaway a minengneng ed saray bibii ya anak na saman a dalin,’ ya agmanagdayew nen Jehova. (Genesis 34:1) Sayan singano agmakaderal a niyugali so angitonton ed desyang. Unona, sikato so pinasoot nen Siquem, sakey a balolakin ipapasen “a narayrayew a manuna nen amin ya abung nen ama to.” Insan, binmales so duara ed saray agagi nen Dina a lalaki diad impamatey ed amin a lalaki ed interon syudad. Agaylan teriblin nansumpalan!​—Genesis 34:19, 25-29.

Panon tayon naseguro a saray niyugali tayo so makagunggona tan aliwan makapasakit ed sikatayo?

Usaren Iray Niyugali

“Saray niyugali et kapalaran,” so insulat na sakey a pilosopo. Balet agnepeg ya ontan. Malinlinew a tuloy ya ipapanengneng na Biblia a nayarian tayon pilien ya umanen so makapuy iran niyugali tan bayuboan iray maabig.

Lapud maabig iran niyugali, mas epektibo tan mainomay a natumbok so Kristianon dalan na bilay. Oniay inkuan nen Alex a sakey a Kristianon taga-Gresya: “Say niyugalin panumbok ed sakey ya eskedyul pian nasumpal iray nanduruman kimey so mangigimper na makanan panaon ko.” Si Theophilus, a sakey a Kristianon matatken, so manutukoy ed niyugalin panagplano a tinmulong ed sikaton magmaliw ya epektibo. Oniay inkuan to: “Kombinsido ak a tuloy ya agko matalonan nagawaan iray Kristianon obligasyon ko no anggapoy niyugalin maabig a panagplano.”

Bilang Kristianos, napapaseseg itayo a “dia ed satan lanlamang a panagtontonan [“rotina,” NW] so panakaran tayo.” (Filipos 3:16) Lalanoren na rotina so “niyugali . . . a panggawa ed sakey a niletneg lan paraan.” Saratan a maabig a niyugali so mangunggona ed sikatayo lapud agtayo la kaukolan a desidien so onsublay a gawaen​—sikatayo so akapangiletneg la na maabig a padron a tumboken tayo lapud niyugali tayo la itan. Magmaliw a singa la automatiko iray nigalet lan niyugali. No panon a say niyugalin maalwar a panagmaneho so mangigiya ed drayber ed aliston panagdesisyon nisesengeg ed bilay sano nipapaarap ed saray kapeligroan ed dalan, say maong iran niyugali so ontulong met ed sikatayo pian suston makapandesisyon a tampol legan tayon manaakar ed Kristianon kurang tayo.

Singa ed impangikuan na managsulat a si Jeremy Taylor: “Saray niyugali so produkto na kiwas.” No maabig iray niyugali tayo, agtayo nairapan a makapanggawa na maabig iran bengatla. Alimbawa, no niyugali tayo so regular a mibiang ed panagpulong a kimey bilang Kristianon ministros, mainomay tan mas makapaliket so iyakar ed lawak na kimeyan. Nipaakar ed saray apostol, nabasa tayo ya “inagew-agew ed templo tan ed saray kaabungan, ag-ira tinmunda a nambabangat tan nampupulong a si Jesus et Kristo.” (Gawa 5:42; 17:2) Diad biek a dapag, no sagpaminsan itayo labat a mibiang ed ministeryo, nayarin mapagpaga itayo, a mankaukolan ni na panaon pian napasal antis itayon magmaliw a matalek ed sayan makanan Kristianon aktibidad.

Onia met ed arum niran aspekto na Kristianon rotina tayo. Ontulong ed sikatayo so maabig iran niyugali a magmaliw a regular ed ‘pambasa ed Salita na Dios ed agew tan labi.’ (Josue 1:8; Salmo 1:2) Niyugali na sakey a Kristiano so pamasa na Biblia ed loob na 20 anggad 30 minutos antis ya onugip. Anggan sano sikatoy naknaksawan, nalmoan to a no sikatoy ondukol la ya agmanbasa, sikato so agmakaugip a maong. Kaukolan a sikatoy ombangon tan asikasoen itan ya espiritual a pankaukolan. Sayan maabig a niyugali so tinmulong met ed sikato a nabasa so interon Biblia maminsan ed sakey taon diad loob na pigara lan taon.

Say Ehemplo tayo, si Jesu-Kristo et niyugali to so onatendi ed saray miting a ditan pakasisingbatan na Biblia. “Unong na ugali to, ed sinagoga ed agew a sabaton, et inmalagey a nambasa.” (Lucas 4:16) Parad si Joe, a sakey a matatken a walaan na baleg a pamilya tan mantratrabaho na andukey iran oras, et akatulong ed sikato so niyugali to a nawalaan na pankaukolan tan pilalek ya onatendi ed saray miting a regular. Inkuan to: “Sayan niyugali so ontutulong ed siak a mantultuloy, a mangiiter na kakkaukolan a biskeg ed espiritual ta pian matalonan naarap ko iray subok tan problema.”​—Hebreos 10:24, 25.

Say ontan iran niyugali so makanakana ed Kristianon lumba parad bilay. Oniay inkuan na sakey a report ed bansa a saray totoo nen Jehova so napapasegsegang: “Saramay walaay maabig a niyugali ed espiritual tan aralem ya apresasyon ed katuaan so agnairapan a mamekder sano onsabi iray subok, balet saramay makakasaew ed saray miting diad ‘maabig a panaon,’ ya aliwan regular ed lawak na serbisyo tan mangikompromiso ed ankelag iran pamaakaran so mabetbet a napelag sano nidudunget ed ‘manliob’ a subok.”​—2 Timoteo 4:2, NW.

Paliisan Iray Makapuy a Niyugali tan Agamilen Iray Maabig

Nibaga la a ‘say too so nepeg a mamayubo ed saramay ugali a labay ton magmaliw ya amo to.’ Peteg a saray makapuy a niyugali so malames ya amo. Ingen, saraya so nitunda.

Si Stella so datin naadik ed panagbantay na TV. Inako to: “Diad beneg na kada makapuy ya ugali a susukoan ko, kaslakan ya irarason kon saya so agmakaimpluensia.” Onia so kipapasen ed niyugali ton alablabas a panagbantay na TV. Inkuan to’d inkasikato a manbantay labat parad “samet a panrelaks” odino pian “onduma met so kipapasen.” Balet agto la nakontrol iyan niyugali to, agmakaalis ed arap na telebisyon ed loob na andukey iran oras. “Kamangta, sayan makapuy a niyugali so amatayer ed espiritual ya ibubulaslas ko,” so inkuan to. Tekep na determinadon impansagpot, apatikeyan ton siansia so oras ya uusaren to ed panagbantay na TV tan mas mamipili la. “Lawas kon nononoten no akin a labay kon nitunda iyan niyugali,” so inkuan nen Stella, “tan manmamatalek ak ed si Jehova pian napansiansiak so determinasyon ko.”

Sakey a Kristianon manngaran na Charalambos so mangibabaga a say makapuy a niyugali ya angamper ed espiritual ya ibubulaslas to et say panangisengan-sengan. “Sanen amoriak a say pangikuntang so mapeligro, ginapoan kon pasimbaloey bilay ko. Sano mangileletneg ak na saray kalat ko, espisipikon ipaplanok no kapigan tan no panon so pangigapo ed saratan. Say inkamaparanay a pangusar ed saray desisyon tan planok so remedyo, tan satan so nansiansian maabig a niyugali anggad natan.” On, saray maabig a niyugali so sankamaongan a kasandi na saray makapuy a niyugali.

Nabayuboan tayo iray maabig odino makapuy iran niyugali depende ed saray kaulop tayo. Say maabig iran niyugali so makaalis a singa met ed makapuy iran niyugali. No panon a “saray mauges a kaulop deralen da so saray maong ya ugugali,” ipatnag na saray maong a kaulop so ehemplo na mabunigas iran ugali a pangaligan tayo. (1 Corinto 15:33) Say sankaimportantian, say niyugali so mamabiskeg odino mamakapuy na relasyon tayo ed Dios. Inkuan nen Stella: “No maabig iray niyugali tayo, mas mainomay so pipuligesgesan tayo pian manserbi ed si Jehova. No makaderal iratan, naamper daray sagpot tayo.”

Mangiletneg na maabig iran niyugali, tan paigiya ka ed saratan. Mabiskeg tan makagunggonan puersa iratan ed bilay mo.

[Litrato ed pahina 19]

Saray niyugali so nayarin makagunggona odino makaderal a singa apoy

[Litrato ed pahina 21]

Niyugali la nen Jesus so onla ed sinagoga no Sabaton parad pambasa na Salita na Dios

[Saray litrato ed pahina 22]

Saray maabig a niyugali ed espiritual so mamabiskeg na relasyon tayo ed Dios