Amos—Managburbor Odino Managturok na Bungay Igos?
NEN koma-siam a siglo B.C.E., si Amasias, a sakey a marelmeng a saserdoten mandadayew ed kilaw a baka, so angiganggan ed si propetan Amos ya ontunda lan manpropesiya diad Israel. Sinuppiat itan nen Amos, ya inkuan to: “Bantay ak nensaman na pulok, tan manaalila [managturok] ed saray kiew a sikomoro. Et si Jehova insian to ak ed katutumbok ed pulok, et si Jehova inkuan to ed siak, Onla ka, manpropeta ka ed baley ko ya Israel.” (Amos 7:14, 15) On, si Jehova so angibaki ed si Amos bilang propeta; agto tinuro so inkasikato. Balet, antoy labay ya ibaga nen Amos sanen inkuan ton sikato so “managturok” na saray bunga na igos a sikomoro?
Say Hebreon balikas ya impatalos a “managturok” et aminpinsan a pinmatnag ed New World Translation. Diad arum a patalos na Biblia et nausar so terminon “managburbor,” “manag-asikaso,” odino “managpabaleg,” imbes a “managturok,” na saray bunga na igos a sikomoro. Balet, inkuan na dyurnal ya Economic Botany a say dugan patalos parad sayan termino et “managturok” lapud ipapabitar na sayan salita so nikaduman gagawaen na manag-asikaso na saray igos.
Say panagturok ed saray bunga na sikomoro pian nabotbotan na angkelag so kaslakan lan gagawaen diad Ehipto tan Cyprus. Agla balet gagawaen itan ed Israel natan lapud sananey laran klase na igos so ontutubo ditan. Balet, diad panaon nen Amos et ginawa itan na saray Israelita lapud saramay sikomoron ontutubo ed Israel diad saman a panaon et saramay klasen nanlapud Ehipto.
Ompatnag a tuturoken iray bungay igos ta pian manepsep iratan na danum tan magmaliw a matabol. Ondakel met so napawalan ethylene gas, a mamapeles ed iluto na bunga na igos, a manresulta ed mas baleg tan malamis a bunga. Niarum ni, lapud mapmaples a naluto, agla itan nabulok na saray ampingilan.
Anggaman si Amos et ordinaryo labat a managpastol tan managturok na bungay igos, sikatoy ag-apatalaw na saray mamubusol ed sikato. Imbes, makpel ton inyabawag so mensahe na panangukom nen Jehova sumpad Israel. Agaylan abig ya ehemplo parad saray lingkor na Dios natan, a nepeg met a mangiyabawag ed mensahen aglabalabay na karaklan!—Mateo 5:11, 12; 10:22.