MANUNAN ARTIKULO | ANTOY IBABAGA NA BIBLIA TUNGKOL ED BILAY TAN PATEY?
Antoy Ibabaga na Biblia Tungkol ed Bilay tan Patey?
Diad libro na Biblia ya Genesis, naamtaan tayon imbaga na Dios ed si Adan: “Manlapud amin a kiew ed hardin et nayarian moy mangan na bunga anggad napesel ka. Balet agka nepeg a mangay bunga na kiew na pikakabat ed maong tan mauges, ta diad agew a pangan mo ed satan et seguradon ompatey ka.” (Genesis 2:16, 17) Malinew ed satan ya no inunor komon nen Adan so ganggan na Dios, sikatoy ag-inatey noagta tuloytuloy ya nambilay diad hardin na Eden.
Makapaermen balet ta imbes ya pilien nen Adan so onunor tan manbilay ya tuloytuloy, imbaliwala toy ganggan na Dios tan inakan to so bunga ya isesebel na Dios nen inikdan nen Eva, say asawa to. (Genesis 3:1-6) Naeeksperiensya tayo ni anggad natan so resulta na ginawa ra. Oniay eksplinasyon nen apostol Pablo: “Diad panamegley na sakey a too et linmoob ed mundo so kasalanan, tan say patey ed panamegley na kasalanan, ontan met a say patey et kinmayat ed amin a totoo lapud nankasalanan iran amin.” (Roma 5:12) Amay “sakey a too” et si Adan. Pero anto may “kasalanan,” tan akin et nanresulta itan ed ipapatey?
Amay ginawa nen Adan—ya ginagala ton ag-unoren so ganggan na Dios—so kasalanan. (1 Juan 3:4) Say dusa na satan ya kasalanan et patey, ya impasakbay la na Dios ed si Adan. No maunor labat komon ed Dios si Adan tan saray magmaliw ya ilalak to, ag-ira mankasalanan tan ag-ira ompatey. Pinalsa na Dios so too aliwan pian ompatey noagta pian manbilay—ya tuloytuloy.
Talagan tua imay imbaga na Biblia ya say patey et “kinmayat ed amin a totoo.” Pero wala kasi onsian ed laman tayo ya mantultuloy ya manbilay no ompatey tayo? Ibabaga na dakel ya walay walad dalem na laman tayo ya imortal—amay tatawagen dan kamarerwa. Pero no tua ’tan ya ibabaga da, tinilaan sirin na Dios si Adan. Akin ey? Ta no walay onsian ed laman tayo ya mantultuloy ya manbilay no ompatey tayo, di aliwan tua sirin imay imbaga na Dios ya say dusa na kasalanan et patey. Balet tandaan, ibabaga na Biblia: “Imposiblin mantila so Dios.” (Hebreo 6:18) Say nantila et si Satanas nen imbaga tod si Eva ya, “Seguradon agkayo ompatey.”—Genesis 3:4.
Kanian isip mo pa: No say bangat ya imortal so kamarerwa et tila, anto sirin so talagan nagawa no ompatey tayo?
IBABAGA NA BIBLIA SO KATUAAN
Oniay nabasad Genesis nen ginawa na Dios so too: “Pinorma nen Jehova a Dios so too manlapud dabok na dalin tan insibok to ed eleng to so linawa na bilay, tan say too et nagmaliw a mabilay a persona.” Amay salitan “mabilay a persona” et impatalos manlapud Hebreon salita ya ne’phesh,a ya say literal ya labay ton ibaga et “sakey ya onlilinawan pinalsa.”—Genesis 2:7, paimanod leksab.
Malinew sirin ya ibabaga na Biblia ya nen inikdan na Dios si Adan na “linawa na bilay,” sikatoy nagmaliw ya “mabilay a persona.” Balet, ag-ibabaga na Biblia ya inikdan na Dios si Adan na imortal ya kamarerwa. Kanian anggano basaen moy interon Biblia, anggapoy nabasam ya “imortal a kamarerwa.”
No agnabasa ed Biblia ya say too et walaan na imortal ya kamarerwa, akin balet et ibabangat itan na dakel a relihyon? Naamtaan tayoy ebat no pawilen tayoy history na Egypt.
KINMAYAT SO BANGAT NA SARAY PAGANO
Imbaga nen Herodotus, Greek historian nen fifth century B.C.E., ya saray taga Egypt so “sankaunaan ya angibangat ya imortal so kamarerwa.” Say sakey nin manbilib ed ideyan imortal so kamarerwa et saray taga Babylon. Nen asakop nen Alexander the Great so Middle East nen 332 B.C.E., satan ya bangat et inkayat na saray Greek philosophers tan akasabi itan ed interon Empiryo na Greece.
Anggano basaen moy interon Biblia, anggapoy nabasam ya “imortal a kamarerwa”
Nen first century C.E., imbangat na duaran kabkabat ya sekta na saray Judio—saray Essenes tan Fariseo—ya onsian so kamarerwa ed laman na too. Oniay imbaga na The Jewish Encyclopedia: “Say bangat ya imortal so kamarerwa et akasabid saray Judio lapud impluensya na saray Griego tan lapud pilosopiya nen Plato.” Ontan met, imbaga na Judion historian a si Josephus ya satan a bangat et agnanlapud Masanton Kasulatan, noagta diad “saray sisiaen na saray taga Greece,” ya puros alamat tan is-istorya labat.
Legan ya onkakayat so impluensya na kulturay Greece, saray mangibabagan Kristiano ira et inawat da met la so bangat ya imortal so kamarerwa. Imbaga na historian ya si Jona Lendering: “Lapud samay teorya nen Plato ya say kamarerwa tayo et datin walad balibalin lugar tan natan et manbibilay ed makasalanan a mundo, mainomay ya panlaoken so pilosopiya to tan say Inkakristiano.” Kanian inawat na “Kristianon” simbaan so paganon bangat ya imortal so kamarerwa tan nagmaliw itan ya manunan doktrina da.
“SAY KATUAAN SO MANGIBULOS ED SIKAYO”
Nen first century, oniay impasakbay nen apostol Pablo: “Malinew ya ibabaga na impuyan a salita a diad kaunoran iran panaon et wala ray onsian ed pananisia, ya imanoen da ray manangibalang ya impuyan a balikas tan bangabangat na saray demonyo.” (1 Timoteo 4:1) Talagan agawa itan! Say doktrina ya imortal so kamarerwa et sakey ed saray “bangabangat na saray demonyo.” Ag-itan ibabangat na Biblia, tan nanlapu itan ed saray paganon relihyon tan pilosopiya nensaman.
Maong labat ta oniay imbaga nen Jesus: “Naamtaan yo so katuaan, tan say katuaan so mangibulos ed sikayo.” (Juan 8:32) No antam so katuaan ya walad Biblia, nibulos ka ed saray bangat tan kagagawan agmamapagalang ed Dios ya ibabangat na dakel a relihyon ed mundo natan. Aliwan satan labat. Say katuaan ya walad Salita na Dios so mangibulos ed sika ed saray tradisyon tan anito tungkol ed patey.—Nengnengen so kahon ya “Iner so Kawalaan na Saray Inaatey?”
Agkaibad plano na Amalsa ya say too et manbilay labat na 70 o 80 ya taon diad dalin insan onlad arum ya pasen pian ditan manbilay ya tuloytuloy. Say talagan gagala to parad totoo et manbilay iran tuloytuloy diad dalin bilang maunor ya ananak to. Sakey itan ed saray pakanengnengan ya inar-aro na Dios iray totoo tan seguradon sumpalen to itan. (Malaquias 3:6) Oniay ipapaseguro na Biblia: “Saray matunong et tawiren day dalin, tan manbilay ira ditan diad andi-anggaan.”—Salmo 37:29.
a Diad arum a bersion na Biblia singa say Maung a Balita, say ne’phesh et nipatalos ya “mabilay a too.” Diad King James Version tan Catholic Douay Version, impatalos day ne’phesh bilang “mabilay a kamarerwa.”