Watchtower ONLINE YA LIBRARYA
Watchtower
ONLINE YA LIBRARYA
Pangasinan
  • BIBLIA
  • PUBLIKASYON
  • ARAL
  • w89 8/1 p. 19-24
  • Say Bansal a Mangungguna ed Nilaksalaksa Natan a Manbibilay

Anggapoy available ya video ed pinilim.

Pasensya la, walay error na video.

  • Say Bansal a Mangungguna ed Nilaksalaksa Natan a Manbibilay
  • Say Panag-bantayan Mangipapalapag na Panarian nen Jehova—1989
  • Subheading
  • Miparan Topic
  • Madibinon Pinilin Nobya nen Isaac
  • Say Kiwas na Nobya tan Saray Katambayan To
  • Say Bansal na Babaleg ya Isaac
  • Say Bansal na Kordero So Manasingger La
  • Labay nen Rebeca ya Maliket si Jehova
    Ibangat Yo Ray Anak Yo
  • Pananap na Asawaen nen Isaac
    Say Panag-bantayan Mangipapalapag na Panarian nen Jehova—1997
  • Rebeca—Sakey a Makulin Bii a Tinmakot ed Dios
    Say Panag-bantayan Mangipapalapag na Panarian nen Jehova—2004
  • Angasawa si Isaac na Maong a Bii
    Saray Istorya ed Biblia
Mannengneng ni
Say Panag-bantayan Mangipapalapag na Panarian nen Jehova—1989
w89 8/1 p. 19-24

Say Bansal a Mangungguna ed Nilaksalaksa Natan a Manbibilay

“Si Jehova a Dios tayo, say Makapanyarin-amin, so ginmapon manuley a bilang ari. . . . Iter tayo komon ed sikato so gloria, lapud say bansal na Kordero so sinmabi tan say asawa to so akaparaan la.”​—APOCALIPSIS 19:6, 7.

1. Kapigan so igapon kakanta na mapropetikon kanta ed Apocalipsis 19:6-8, tan akin?

SARAYAN makapaligsan salita so manibukel na kabiangan na sakey a mapropetikon kanta na pambiktorya. Kapigan so igapo ton kakanta? Kayari kaderal na abayaglan kabusol na panagdayew ed si Jehova​—“Babilonia a Baleg,” say simbolikon “baleg a balangkantis” a mangirerepresenta ed amin a porma na palson relihyon. Say panangukom so nepeg ya idapo ed sikato lapud nengneng na aliwan-impangirepresenta to ed Dios. Agaylan pinalikdo to so katooan diad impikukuat to ed saray pulitika, materyalistikon inkaagum to, tan say manamatey a panaggula to ed saray tuan managdayew ed si Jehova!​—Apocalipsis 17:1-6; 18:23, 24; 19:1, 2; Santiago 4:4.

2. (a) Panon so pangitarok nen Jehova na kadederal ed Babilonia a Baleg? (b) Imbes a dayewen si Jehova, anto so gawaen na saray managderal ed palson relihyon?

2 Magano la, ikarga nen Jehova a Dios ed kapusoan na saray mapulitikan manuley na mundo so paneral ed sikato. (Apocalipsis 17:12, 16, 17) Balet saray managderal ed palson relihyon so agmikasakey diad pankanta ed engranden kanta na pambiktorya. Imbes, diad leksab na impluensya nen Satanas, alyas Gog, atakien daray mangaagamil na tuan relihyon, a manbibilay ed kareenan tan pansiasiansiaen da so inkasikaran biig a manlapud kaugsan na sayan mundo.​—Isaias 2:2-4; Ezequiel 38:2, 8-12; Juan 17:14; Santiago 1:27.

3. Nisengeg ed antoran rason a saray totoon ariripen nen Jehova so mikasakey ed mangatatawen a kanta?

3 Sayan managmudmora-ed-Dios a pangataki na saray mapulitikan manuley so mansumpal ed bakal na Armagedon, a mangitarok ed nagnap ya anggaan na saray sumpa-ed-relihyon a nasyones. Ontumbok, say marelmeng ya impluensya nen Satanas tan saray demonyos to so naekal ed dalin. (Apocalipsis 16:14, 16; 19:11-21; 20:1, 2) Diad saray kapusoan a napno na pisasalamat, amin a makaliktar a katooan so mikasakey ed mangatatawen a kuro: “Idayew si Jah, sikayon totoo, lapud si Jehova a Dios tayo, say Makapanyarin-amin, so ginmapon manuley a bilang ari.” (Apocalipsis 19:6) Peteg, saray ontan a manamayegmeg-ed-mundon nagawgawa so mangisenyas ed gapo na sakey a balon panaon. Si Jehova so akapangalangon la ed inkasoberano to tan inekal to ed dalin so amin a mangaangat ed pananguley to. Siansia et say panaon so sinmabi a para ed mangatatawen a bansal. A singa itultuloy na mapropetikon kanta: “Manliket itayo tan manggayagan tuloy, tan iter tayo ed [si Jehova] so gloria, lapud say bansal na Kordero so sinmabi tan say asawa to so akaparaan la.”​—Apocalipsis 19:7, 8.

4. (a) Siopa so inretrato na Kordero tan say “asawa” to? (b) Antoran tepet so nitepet dia, tan panon so pakala tayo ed saray ebat?

4 Say Kordero et anggapoy arum noag say niglorian Jesu-Kristo, tan say “asawa” to et say kumpleton bilang na 144,000 iran matoor ya alanaan a patumbok to a natan et nikasakey ed sikato ed tawen. Mankakasakey et sarayan mangatatawen a kapareha ed kasal so manibukel na nagnap a pimemembro ed Panarian na Dios, a mangitandoro ed katooan, a pati saray napaolin inaatey, diad atooan ya inkayadyari. (Apocalipsis 5:8-10; 14:1-4; 20:4, 12, 13; 21:3-5, 9, 10; 22:1-3) Kasin saray nagawgawa a mangipaarap ed satan a mabenditon kasal so mansumpal a maaligwas? Panon so kagunggunaan mo ed satan a bansal? Pian naromog iray ebat ed saratan a tepet, usisaen tayoray nagawgawan manliberliber ed impangasawa nen Isaac, a singa nikurit ed Genesis kapitulo 24.

Madibinon Pinilin Nobya nen Isaac

5, 6. Akin ya impilit nen Abraham so agpangasawa nen Isaac ed sakey a Canaaneo, tan para ed siopa iyan maabig a panangiwanwan natan? (1 Corinto 7:39)

5 Say salaysay so onggapo ed impangiter nen Abraham na saray bilin ed manangimaton na sankaabungan to, mapatnag a si Eliezer. (Genesis 15:2; 24:2) “Sika so pansambaen ko ed si Jehova,” kuan nen Abraham, “ya agka mangaala na sakey ya asawa a para ed anako a manlapud saray anak a bibii na Canaaneo a diad limog da et siak so manaayam, balet sika so onla ed baley ko tan diad saray kakanayon ko, tan sika a peteg so mangala na sakey ya asawa a para ed anako, para ed si Isaac.”​—Genesis 24:3, 4.

6 Akin a si Abraham so mapilit a tuloy a say anak to so nepeg ya agmangasawa na sakey a Canaaneo? Lapud saray Canaaneo so kapolian nen Canaan, ya inayew nen Noe. (Genesis 9:25) Nagkalalo ni, saray Canaaneo so kabkabat ed marutak iran ugali ra tan lalon importante, agda dadayewen si Jehova. (Genesis 13:13; Levitico 18:3, 17-28) Natalosan, nilabay nen Abraham so anak to a mangasawa na sakey a manlapud dilin pamilya to, kapolian nen Shem, ya angawat na apuyanan a bendisyon nen Noe. (Genesis 9:26) Agaylan saya so maabig a panangiwanwan ed saray Kristianos a manpili na asawaen da natan!​—Deuteronomio 7:3, 4.

7. Panon so impangiparaan nen Abraham ed si Eliezer a para ed sayan kimey?

7 Sirin si Eliezer so binmuat ed pambaroy na masulok a 800 kilometros diad Mesopotamia. Sikato so pinmikal ya akaparaan a tuloy, a dingan na samploran kamelyo a napno na saray regalo. (Genesis 24:10) Niarum, nayarian ton morekdeken irayan makapabiskeg-pananisian salita na katawan to: “Si Jehova a Dios na katawenan . . . so mangibaki na anghel to ya ununa ed sika, tan sika a peteg so mangala na sakey ya asawa a para ed anako a manlapud’man.”​—Genesis 24:7.

8, 9. (a) Anto so agawa sanen asabi nen Eliezer so syudad na Nahor? (b) Diad anton subok so kapili na sakey a manepeg a nobya?

8 Agnambayag, asabi to so syudad na Nahor ed baybay a Mesopotamia. Pinatalimukor nen Eliezer iray naksawan a kamelyo pian manpainawa diad abay na sakey a bobon ed paway na syudad. Saman so oras ed agew sanen saray bibii so mangasol na danum​—maabig a pankanawnawa, peteg, so pananap nen Eliezer na sakey a napilin asawa! Balet anton nengneng na bii so nepeg to? Say sankagangganaan? Andi. Si Eliezer so manunan interesado ed sakey a biin walaan na maridios a personalidad. Saya so impatnag na mapaabeban pikakasi na pananisia ya imbalikas to natan: “Jehova a Dios nen katawan kon Abraham, gawam komon a nagawa, ipangasim, ed arap ko diad sayan agew tan gawaen mo so maaron-panangasi ed katawan kon Abraham. Nia et siak so tinmunda ed abay na subol na danum, tan saray anak a bibii na lalaki na syudad so ompapaway a mangasol na danum. Say nagawa et say biin walad kalangweran a pangibagaan ko na, ‘Iyepas mo pa so buyog mo, ipangasim, pian komon siak so oninum,’ tan peteg a mangikuan na, ‘Oninum ka, tan saray kamelyom so painumen ko met,’ saya so sakey a nepeg mon turoen ed aripen mo, diad Isaac; tan diad saya et ipaamtam ed siak a ginawam so matoor ya arom ed katawan ko.”​—Genesis 24:11-14.

9 Saman so peteg a maabig a subok. Unong ed The New Encyclopædia Britannica, say napgaan a tuloy a kamelyo so makayarin oninum na ‘95 litros na danum ed samploran minuto.’ Nayarin saray kamelyo nen Abraham so aliwan ontanlan inkapgaan balet saray bibii ed saraman a panaon so andi-duaruwan mikabat ed kapasidad na ayep ed danum. Peteg, nakaukolan to so inkamauyamon tuloy, agkasibletan, makulin bii a manboluntaryon mangasol na danum a para ed samploran naksawan a kamelyon kayarian na sakey ya estranghero.

10, 11. (a) Diad anton makatantandan dalan a say pikakasi nen Eliezer so naebatan? (b) Panon so impangipanengneng nen Rebecca na kalikaliktan iran kalidad? (c) Panon so inkiwas nen Eliezer?

10 Anggan diad sakbay na impakasumpal nen Eliezer ed pikakasi to, naebatan, unong ya ibabaga na awaran: “Nia et ompapaway si Rebecca . . . Natan say biin walad kalangweran so magangganan tuloy ed indengan, sakey a marikit, tan anggapo so lakin akiakdol ed sikato; tan sikato so linmeksab ed subol tan ginmapon mamano na danum ed buyog tan insan sinmegep. Tampol say aripen so binmatik a mangabet ed sikato tan kuanto: ‘Iter mo ed siak, ipangasim, painum moak na daiset a danum ed buyog mo.’ Diad saman et inkuanto: ‘Oninum ka, katawan ko.’ Diad saman et tampol ya inyabeba to so buyog to ed lima to tan pinainum to. Sanen asumpal tolan pinainum, sirin inkuanto: ‘Para ed saray kamelyom met et siak so mangasol na danum ya anggad sikara so makainum.’ Kanian tampol ya inkalbo to so danum ed buyog to diad atutong tan binmatik lamet tan lamet ed bobon a mangasol na danum, tan intultuloy ton inyasolan so amin a kamelyo.”​—Genesis 24:15-20.

11 Si Eliezer so ‘ninmengneng ed pankelaw’ legan ya imimatonan to iyan mamilagron ebat ed pikakasi to. Sanen asumpal la so daydayewen a marikit, sikato so tinumangan to na sakey a balitok a singsing tan duaran balitok a pulseras tan intepet to: “Siopa so akananak ed sika?” Diad impakaamta ton sikato so apon-kaanakan nen Abraham, si Eliezer so dinmakmomo ed si Jehova diad magalgalang a panangidayew, a kuanto: “Bendito si Jehova a Dios nen katawan kon Abraham, ya agto pinaulianan so maaron-panangasi to tan say inkanapanmatalkan to ed katawan ko. Diad dalan ko, siak so intonton nen Jehova ed abung na saray agagin lalaki na katawan ko.”​—Genesis 24:21-27.

12. Panon so inkasumpal na pamaakaran ed abung nen Rebecca?

12 Si Rebecca so malikeliket ya anempet a mangibaga ed pamilya to. Saginonor, sanen nadngelan na ama nen Rebecca tan say agi ton laki ed dilin sangi nen Eliezer so gagala na impanbaroy to tan no panon so impangebat nen Jehova ed pikakasi to, sikara so akipaknan anggapoy abala a si Rebecca so magmaliw ya asawa nen Isaac. “Tan agawa a sanen say aripen nen Abraham so akadngel ed saray salita ra, sikato a tampol so dinmakmomo ed dalin diad arap nen Jehova tan say aripen so ginmapon angipaway ed saray kagawaan a pilak tan kagawaan a balitok tan kawekawes tan sikara so inter to ed si Rebecca; tan angiter na saray pinilin bengabengatla ed agi ton laki tan ed ina to.”​—Genesis 24:52, 53.

Say Kiwas na Nobya tan Saray Katambayan To

13. Panon a say pili nen Jehova so amekder a bilang manepeg a sakey?

13 Panon so impanmoria nen Rebecca ed pribilehyo na madibinon inkapili to a bilang nobya nen Isaac? Ontumbok ya agew et wala so bengatlan agawa a mangipatnag ed saray tuan akindalem a liknaan to. Diad impakasumpal to ed gagala na impanbiahe to, pinilalek nen Eliezer so ompawil ed katawan to ya anggapoy abala. Balet kinaliktan na pamilya nen Rebecca so nobya a manayam ni ed sikara ed anggan samploran agew. Kanian niiter ed si Rebecca so pandesidi no sikato so akaparaan ya ompikal a tampol. “Siak so mabulos ya onla,” so kuanto. Diad impipakna ton manaynan ed pamilya to a tampol tan manbaroy ed arawin dalin ta pian miasawa ed sakey a lakin agto nin balot anengneng so sakey a matalonan panangipatnag na pananisia ed panangiwanwan nen Jehova. Pinekderan ton sikato so suston pili.​—Genesis 24:54-58.

14. (a) Diad panamegley na siopa a si Rebecca so inulop? (b) Anton nengneng na pambaroy so inarap da?

14 Si Rebecca so walaan na kakaiba diad impanbaroy to. A singa ipapaliwawa na awaran: “Si Rebecca tan saray bibiin katambayan to so tinmalindeg tan linma a kinmabayo ed saray kamelyo.” (Genesis 24:61) Sirin say ulop na saray kamelyo so pinmikal ed mapeligron biahe na masulok a 800 kilometros ya ondalan ed sankailin teritorya. “Say promedyon peles na saray kamelyon napno na awit,” so kuan na libron The Living World of Animals, “so ngalngalin 4 k[ilometros] ed k[ada] o[ras].” No saray kamelyo nen Abraham so ontanlan peles ed waloran oras ed sakey ya agew, kinaukolan to so masulok a 25 agew a makasabi ed destinasyon da diad Negeb.

15. (a) Anton maabig ya ehemplo so nanengneng tayo ed si Eliezer, Rebecca, tan saray katambayan to? (b) Anto so iyaanino na salaysay?

15 Si Eliezer, Rebecca, tan saray bibiin katambayan to so nanmatalek a sigpot ed panangiwanwan nen Jehova, sakey a maabig ya ehemplo a para ed saray Kristianos natan! (Uliran 3:5, 6) Niarum ni, say salaysay so makapabiskeg-pananisian mapropetikon drama. A singa anengneng tayo la, si Abraham so angitipo ed si Jehova a Dios, ya angiyapay ed inad-aro ton Anak, say Babaleg ya Isaac, ta pian say makasalanan a totoo so makagamor komon na bilay ya andi-anggaan. (Juan 3:16) Say inkiparaan na bansal nen Isaac so sinmabi ed kayari na inkiliktar to a manlapud patey diad altar na panagbagatan. Saman so mapropetikon panangiparaan ed mangatatawen a kasal, a say panagparaan so ginmapo ed inkagunaet kayari na inkioli nen Jesus.

Say Bansal na Babaleg ya Isaac

16. (a) Panon, matukotukoy, a say aripen nen Abraham so mangiretrato ed masanton espiritu na Dios? (b) Anton tepet so nayarin itepet nipaakar ed espiritu tan say nobya?

16 Say ngaran ya Eliezer et kabaliksan to so “Say Dios Ko So Mananulong.” Diad ngaran tan gawa, sikato so matukotukoy a mangiretrato ed masanton espiritu na Babaleg ya Abraham, si Jehova a Dios, ya imbaki To ed sayan arawin pasen, say dalin tayo, pian mampili na manepeg a nobya a para ed Babaleg ya Isaac, si Jesu-Kristo. (Juan 14:26; 15:26) Say nobyan klase et “say kongregasyon,” a tinibukel na saray babangatan nen Jesus a nailalak ed panamegley na masanton espiritu a bilang espiritual ya ananak na Dios. (Efeso 5:25-27; Roma 8:15-17) Unong a singa si Rebecca so angawat na angkablin regalo, ontan met a saray inmunan membro na Kristianon kongregasyon ed agew na Pentecostes 33 K.P. so angawat ed saray mamilagron langkap diad prueba na madibinon inkatawag da. (Gawa 2:1-4) Singa si Rebecca, sikara so mabulbulos ya angikaindan ed amin a minumundo tan silalaman a siglaotan ta pian diad saginonor et nikasakey ed mangatatawen a Nobyo ra. Manlapud panaon ya inkatawag na saray sinansakey a membro na nobyan klase ya angga ed ipatey da, nepeg dan bantayan so espiritual ya inkabirhen da legan a manbibiahe ed pegley na mapeligro, mananukson mundo nen Satanas. (Juan 15:18, 19; 2 Corinto 11:3; Santiago 4:4) Napno na masanton espiritu, say nobyan klase so sitotoor a mangiimbita ed arum a mibiang ed saray probisyon nen Jehova a para ed kilalaban. (Apocalipsis 22:17) Kasin tutumboken yo so ehemplo to diad panamegley met na pangunor ed panangiwanwan na espiritu?

17. (a) Anto so ireretrato na samploran kamelyo? (b) Anto so nepeg ya awawey tayo ed Biblia tan diad saray niletneg-ed-Biblian palapagan ya imparaan na nobyan klase? (Gawa 17:11)

17 Say nobyan klase so mamapablin tuloy ed inretrato na saray samploran kamelyo. Say bilang a samplora so nausar ed Biblia a mangipanengneng na inkayadyari odino inkagnap no nipaakar ed saray bengatla ed dalin. Saray samploran kamelyo so nayarin nipareng ed nagnap tan ayadyarin Salita na Dios, a diad panamegley to et say nobyan klase so mangawat na espiritual a sustento tan espiritual iran palangkap. (Juan 17:17; Efeso 1:13, 14; 1 Juan 2:5) Nankomento ed impamainum nen Rebecca ed saray kamelyo, say The Watchtower na Nobyembre 1, 1948, so angiyaplika ed saya ed nobyan klase: “Sikara so simamaaron angonsidera ed Salita na Dios a mamapawalan tuloy ed espiritu to ed sikara. Sikara so angipanengneng na interes ed nisulat a Salita to, lilingkoran da tan rerepreskoan da diad iyatendi ed satan tan panangipatnag na masimoon a panagpaga ed mensahe to tan gagala to, ya aanapen dan sisisiaen.” Bilang sakey ya ehemplo na saya, say nakdaan a nobyan klase so simamaaron amawala ed saray nilaksalaksan presko, bansag-ed-petsan New World Translation of the Holy Scriptures. Balanglan sayan maabig a patalos so wala ed lenguahe yo odino andi, kasin ipapanengneng yo so apresasyon ed panamegley na maparanay a panangusisa ed Biblia a dingan na saray katulongan ed panagaral ya intarya na nobyan klase?​—2 Timoteo 3:16.

Say Bansal na Kordero So Manasingger La

18. Akin a saray katambayan nen Rebecca so matukotukoy a mangiretrato ed saray kakaiba na nobya natan?

18 Diad sarayan kaunoran ya agew na mundo nen Satanas, say nakdaan na nobyan klase so akikasakeyan na “baleg ya ulop,” a mipara ed “saray bibiin katambayan” nen Rebecca. A singa ed kipapasen nen Rebecca, saraya so mas dakel nen say bilang na kumpleton bilang na nobyan klase a 144,000. Sikara so “baleg ya ulop” na “arum a karnero” nen Jesu-Kristo. (Apocalipsis 7:4, 9; Juan 10:16) Bilang matoor a katambayan na nobya, sikara met so nepeg a mansiansian agdinutakan na marelmeng a mundo nen Satanas. Nepeg met a sikara so mangunor ed panangiwanwan na espiritu nen Jehova tan say Salita to legan ya ipapaliwawa ed sikara na nobyan klase. Balet say tumang da so duma. No sikara so mansungdo diad matoor a pananuporta ed nobya nen Kristo, sikara so makaliktar ed anggaan na mundo nen Satanas tan nawalaan na makapakelaw a pankanawnawan manbilay na ando lan ando ed mangaraldalin a paraiso.​—Apocalipsis 21:3, 4.

19. Anto so agawa sanen asabi nen Rebecca tan saray katambayan to so sampot na impambiahe ra?

19 Kasin si Rebecca tan saray “bibiin katambayan” to so matalonan akasabi ed kalat da? On. A singa ibabalita na Biblia: “Tan si Isaac so walad paway a manaakar ta pian mandalepdep ed uma diad ngalngalilan mansirunget. Sanen intangwa toray mata to tan nia, akin, onsasabi iray kamelyo! Sanen intangwa nen Rebecca iray mata to, anengneng to si Isaac tan sikato so inmepas ed kamelyo.” Kayari na impangipaliwawa nen Eliezer na maaligwas a misyon to, inawat nen Isaac si Rebecca a bilang asawa to tan “sikato so inararo to.”​—Genesis 24:63-67.

20. Anton okasyon ed panliket so inretrato na bansal nen Isaac?

20 Ontan met, say gagala nen Jehova nipaakar ed nobya nen Kristo so agnayarin onsaew. (Isaias 55:11) Magano la, diad kaukom na Babilonia a Baleg tan kaderal to, saray unor a nobyan nakdaan so manumpal ed biahe ra. Say panaon so onsabi ed sikara pian nisian a manlapud saray kakaiba tan katambayan tan mikasakey diad piasawa ed Babaleg ya Isaac ed tawen. Agaylan sakey ya engranden okasyon na sankatalbaan a panggayaga itan!​—Apocalipsis 19:6-8.

21. Legan a manasingger so pantok na mangatatawen a bansal, anto so nepeg tayon amin a gagawaen?

21 Kaleganan to, nilaksalaksa so mamapapalar ed inkasikara diad panguunor ed ministeryo na mandaiset a nobyan nakdaan. Sakbay ya amin da so makasumpal ed mangaraldalin a kurang da ed patey, say kaderal na singa-balangkantis a sankamundoan ya imperyo na palson relihyon so mananda ed gapo na “baleg a kairapan ya agni agawa nanlapulad gapo na mundo.” Say panaon a natitilak so antikey la. No labay yo so makaliktar, agaylan importante so pibiang diad panumpal ed saray madibinon ganggan! (Mateo 24:14, 21; Marcos 13:10; Lucas 21:15; Juan 13:34) Saray ontan a ganggan so walaan na nikaduman aplikasyon ed saray maatap a panaon tayo. Sirin, balanglan kabiangan na nobyan nakdaan odino ed “baleg ya ulop” na saray katambayan, mantultuloy a tuloken si Jehova diad gloria to tan diad dilin andi-anggaan a liket yo. Agaylan satan so engrande a para ed baleg ya ulop, a nibilang lan kakaaro na Dios, so pantultuloy a manbilay legan a si Jehova ‘et gawaen to so amin a bengatla a balo’ tan saray magnayon a gungguna so onagus ed saray nilaksalaksa diad paraison dalin!​—Apocalipsis 21:5; 22:1, 2, 17.

Kasin Nanonotan Yo?

◻ Antoran makapasagyat a nagawgawa so magano lan nagawa?

◻ Anto so mangarantiya a say mangatatawen a bansal so nagnap a maaligwas?

◻ Diad anto so nayarin pangiparengan ed si Eliezer tan saray samploran kamelyo?

◻ Siopa natan so mipara ed si Rebecca tan saray bibiin katambayan to?

◻ Anto so naaralan tayo manlapud saray agawgawan angipaarap ed bansal nen Isaac?

    Publikasyon a Pangasinan (1988-2026)
    Man-Log Out
    Man-Log In
    • Pangasinan
    • Share
    • Setting Mo
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Kondisyon ed Pangusar
    • Totontonen ed Privacy
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Man-Log In
    Share