Pasa un Man di Ferf
UN LUGA resien geferf ta duna bo un gran satisfaccion. Den un camber cu ta parce sushi of cu a perde colo, un man di ferf por haci un gran diferencia. Lo bo kier duna bida na un of dos camber den bo cas? Si nunca bo mes no a purba ferf, kisas lo bo haya esei mas facil di loke bo a pensa!
Ban traha hunto cu Fernando, cu su casa Dilma y nan yiu mohe di ocho aña, Vanessa, mientras cu nan ta bai ferf un parti di nan cas. Despues di esei, podise nos mes lo ta miho cualifica pa ferf. Pero prome cu nos bisti nos pañanan pa bai ferf, laga nos siña un poco tocante con pa scohe colo.
Con pa Scohe Colo
Ta importante pa scohe colo di ferf cuidadosamente. Colo por haci hopi mas cu realsa beyesa di bo cas. E por tin asta un efecto riba bo beis. Colonan bibo y lombrante ta excita bo mas, mientras cu colonan suave cu no ta lombra tin mas chens di relaha bo. Un colo por parce scur ora bo ferf e riba un muraya den cas, pero e mesun colo por parce mas cla parti pafo. Fernando cu Dilma a scohe un colo hel oro y off-white pa nan cas. Despues nos lo mira unda nan ta uza nan.
Tuma nota di e wiel of circulo di colo ariba. Colonan cu ta directamente opuesto di otro riba e wiel ta ser yama colonan complementario. Nan ta parce mas intenso ora pone nan banda di otro. Si bo kier un areglo di colo mas conservativo y no dje tribi ei, scohe varios tono di e mesun colo. Nan ta yama esaki un skema di colo monocromatico.
Prome cu nos amigonan cuminsa ferf, nan tin algun pregunta. Fernando kier sa ki tipo di ferf nan mester uza, y Vanessa ta puntra con ta traha ferf. Pues, ta parce nos un bon idea pa bai bishita e fabrica local di ferf pa wak cu nos por haya un contesta.
Con Nan Ta Traha Ferf
Gerard, doño di e fabrica, a bai di acuerdo pa duna nos un tour. Un di e prome cosnan cu nos ta mira ora nos drenta e fabrica di ferf ta un mixer masha grandi mes cu tawata drei un pasta pegahoso cu tawatin den un baki di 800 liter. Gerard ta grita den tur e bochincha: “Traha ferf ta mescos cu traha bolo: mester pisa tur ingrediente anto caba mescla nan hunto.”
“Pero kico ta e recept pa produci ferf moderno?” nos ta puntra.
“Tin cuater ingrediente basico”, Gerard ta contesta. “Componente di colo (pigment), componente pa mara, likido y otro componentenan special. E ferf cu boso ta mira den e baki aki tin titaanwit como su base. Awendia nan ta coba e pigment blanco aki saca for di den tera y ta uz’e den ferf moderno na luga di chumbo.” E mescla ta parce hariña di pan.
Gerard ta sigui bisa: “Nos ta bati e mescla aki te ora e bira un pasta fini hunto cu un tiki di e componente pa mara, cu den e caso aki ta hars acrilico. Ora e trahado di ferf ta satisfecho cu e consistencia, lo e agrega e sobra hars, caba likidonan manera awa of disolvente (thinner), y por ultimo otro componentenan special.”
Nos kier sa ki sorto di ferf nos lo tin mester pa cas. Nos guia ta splica: “Tin dos tipo basico di ferf pa cas. Ferf di azeta, cu ta uza azeta manera di linasa of di soya modifica como componente pa mara e ferf; y ferf di awa, cu ta uza hars di vinil of hars acrilico pa mara e ferf. Ferf di azeta lo seca hopi duro, pues nan ta bon pa caminda hopi hende ta pasa of mishi, manera pa porta y leishi of randnan di palo. Sinembargo, ferf di azeta tin tendencia di bira hel y cuminsa casca despues di tempo. Di otro banda, bon calidad di ferf di vinil of ferf acrilico ta keda cu nan colo original pa mas tempo y nan tin un holo menos sterki. Ferf pa pafo, 100 porshento acrilico, tambe lo wanta miho e cayente di un zomer Australiano of e friu di un winter Canades.”
Nos ta spera cu nos por corda tur e cosnan cu Gerard a siña nos. Pero ainda e tin un par di cos mas di conta nos: “Tur dos tipo di ferf tin cuater nivel basico di brio: lombra, satin, tiki briyo, sin briyo. Lombra ta miho pa uza caminda bo mester di un superficie cu no ta daña of gasta lihe door di uzo constante (manera man di trapi, cashi). Satin ta bon pa baño y gang. Un acabado cu tiki briyo of mat ta bon pa camber y sala, y ferf sin briyo ta mas practico pa blafon.” Nos ta yama Gerard danki pa e tour instructivo y ta bai cas pa cuminsa cu e parti mas dificil di nos proyecto: prepara e superficienan cu mester ferf.
Preparacion Cabal Ta Esencial
Con bunita un luga ta keda geferf y pa cuanto tempo, ta depende di cuanto preparacion bo ta haci prome cu bo cuminsa ferf. Pues ta tempo pa pone man na obra y cuminsa prepara pa poco trabou duro. Kisas nos por siña algun cos util segun nos ta traha. Fernando tin dos proyecto na mente: ferf e comedor y e cura dilanti. Laga nos cuminsa prome cu e comedor.
Despues di saca tur mueble for di den comedor, nos ta pone algun laken bieu riba flur. Prome nos tin cu schuur e cascanan di ferf bieu for di e kozijn di bentana, di e leishinan y di e blafon. Nos lo yuda Fernando cu e trabou ei. Tuma nota cu e ta pone su trapi caminda e flur ta pareu. Ademas, lo e percura pa nunca e para riba e tree te ariba di e trapi, pasobra e ora ei lo e tin hopi mas chens di cai for di e trapi. E murayanan gepleister ta den hopi bon condicion, pero toch lo mester laba nan cu awa y habon prome cu por ferf nan.
Caba, nos ta uza un co’i raspa pa kita material cu ta los den cualkier nachi cu tin, pa despues yena nan. Nos lo uza un seal acrilico pa tapa buraco y nachi cu tin rond di e bentana y rond di e leishinan abou ya cu e filler aki ta keda flexibel y por soporta e movemento cu tin entre e palo y caminda ta gepleister. Despues, segun cu Vanessa ta laba e hermentnan cu nos a uza pa yena nachi, nos lo schuur e superficienan di palo y e murayanan, uzando un schuurpapier cu no ta mucho grof. Esaki lo kita tur clompi chikito cu tin y tambe lo haci e superficie un poco grof di manera cu e mannan di ferf cu nos pasa lo pega mas firme.
Dicon nos tin e maskernan pret bisti? Wel como un medida di precaucion, pa evita cu ferf y stof di cement ta irita nos garganta. Nos bril protectivo tambe no ta parce masha den style, pero ora nos ta ferf na laira, nan lo proteha nos wowonan contra sushi cu ta cai. Nos mester ta extra cauteloso ora di kita ferf di chumbo. (Wak e cuadro “E Menasa di Chumbo” riba e pagina aki.)
Por ultimo nos ta pasa un basora suave pa kita tur stof den comedor. Awor mester pone sea grondferf of primer riba e palonan cu no tin ferf y tambe caminda a drecha e murayanan gepleister prome cu cuminsa ferf mes mes. Esaki ta laga e ultimo capanan di ferf seca cu un briyo igual en bes di sak den e palo caminda a schuur pa drecha e palo of caminda tin ferf bieu. Una bes nos ta cla cu e primer, e comedor ta prepara y nos por cuminsa ferf mes.
Nos a ripara cu e cura ta traha di palo sin ferf. Despues di duna e cura un bon limpia, nos lo tin cu tapa tur e cabesnan di clabo cu un primer di metal. Esaki lo evita cu mancha di frusto ta pasa door di e ferf despues. Como cu e cura ta expone na e actividadnan di weer, nos lo pasa dos pa tres man di ferf acrilico riba dje.
Wel, esaki ta suficiente pa un dia. Awor cu nos ta cla cu tur nos preparacionnan, mañan nos por cuminsa ferf mes.
Nos Ta Cuminsa Uza e Cuashinan
Awe nos lo cuminsa cosecha e recompensanan di e trabou duro di preparacion cu nos a haci ayera. Prome cu tur cos, nos tin cu haci sigur cu e ferf ta bon gedrei prome cu cuminsa uz’e. Ya nos a bruha djis un tiki awa, mas o menos 5 porshento di e volumen, den e ferf acrilico pa muraya. Esaki ta yuda e ferf flui mas facil for di e cuashi. Pero nos tin cu tene cuidou pa nos no pone mucho awa, sino e ferf ta bira mucho delega y lo bo mira e colo bieu bou di esun nobo. Pa rand di e murayanan y pa blafon, nos tin pensa di uza un cuashi hancho. Anto pa ferf superficienan grandi nos lo uza e rolnan. Esaki lo haci e trabou bai mas lihe.a
Nos tin cu corda kita e ferf di mas for di e cuashi na un solo banda di e bleki ferf y laga e man sosega na e banda limpi ya asina ni e man di cuashi ni nos mannan no ta keda tur na ferf. Por ultimo, nos tin cu aplica e regla: “Traha di ariba bai abou.” Esaki ta nifica cu nos lo caba cu blafon prome cu nos cuminsa cu e murayanan. Ya ora caba nos tin cu djis limpia cualkier mancha di ferf for di e leishinan cu un paña muha y ferf e leishi cu e ferf di azeta lombrante cu nos a scohe. Tur hende a haci un bon trabou! E murayanan hel suave y e leishinan off-white a keda bunita.
Awor ban pa e cura dilanti. Pa esaki nos tin pensa di uza un cuashi grandi pa aplica e ferf di awa riba e cura di palo. Tres man di ferf mester ta suficiente. Mester di mas o menos un ora pa cada man seca bon, pues nos lo caba djis prome cu bira scur. Laga nos cuminsa.
Prome, nos ta muha e cabeinan di e cuashi papa muha cu awa y ta sagudi e awa di mas. Esaki ta aumenta e cuashi su capasidad di chupa e ferf y ta evita cu e ferf ta seca riba e cuashi. Nos ta pone hopi ferf riba e cuashi y ta pasa man largo y firme. En bes di dop riba e palo, nos lo concentra pa “pusha” e ferf bon den e palo.
Esta bon! Nos a caba di pasa e di tres man net ora solo a cuminsa baha. E cura ta parce nobis nobis! Nos ta examina nos trabou. E dos dianan ei di labor a bale la pena. Esta un cambio grandi! Ta dushi ora bo drecha e aparencia di bo cas cu un man di ferf.
[Nota]
a Hopi hende ta uza masking tape pa nan haya liñanan recht ora di ferf e rand rond di entrada di porta, kozijn di bentana y otro rand y huki.
[Cuadro/Plachi na pagina 26]
Tipnan pa Vence Algun Problema Comun
◼ BESKEM: Laba caminda bo kier ferf cu un mescla di bleach cu awa. E awa mester ta cuater biaha mas tanto cu e bleach. Uza hanscun y bril protectivo. Bolbe pasa un man di un bon ferf acrilico, ya cu beskem ta crece mas facil riba ferf di azeta. Si tin disponibel, agrega un producto pa mata beskem.
◼ AWA Y OTRO MANCHANAN: Drecha caminda ta lek of kita e causa di e mancha. Laba caminda mester ferf cu awa cu habon. Pasa un man di primer of shellac (un tipo di vernis) cu ta contene un proteccion contra mancha, caba pasa un capa di grondferf.
◼ SUPERFICIENAN MANERA PUIRO: Kita tur stof. Aplica un man di seal cu ta seca pocopoco. Seal di azeta sa penetra y mara e particulanan mas miho cu seal di awa.
[Cuadro na pagina 27]
E Menasa di Chumbo
E Agencia di Proteccion di Medioambiente di Australia ta bisa lo siguiente den e foyeto chikito Lead Alert—Painting Your Home? (Cuidou cu Chumbo—Bo Ta Bai Ferf Bo Cas?)
◼ Asta nivelnan relativamente abou di chumbo den sanger por afecta e desaroyo intelectual y comportacion di mucha chikito.
◼ Specialmente pa mucha bou di cinco aña e riesgo ta grandi, ya cu nan sistema nervioso ainda ta desaroyando. Mucha chikito ta absorba te cu 50 porshento di e chumbo cu drenta nan curpa, mientras cu hende grandi ta absorba rond di 10 porshento.
◼ Si un mucha come pida casca di ferf cu tin chumbo aden tamaño di un punaise, e nivel di chumbo den su sanger lo keda hopi halto pa varios siman.
[Plachi na pagina 25]
Circulo di colo
[Plachi na pagina 25]
“Cushina” di un trahado di ferf
[Plachi na pagina 26]
Bisti bril y masker protectivo pa siguridad