Con pa Satisface Nos Hamber pa Amistad
“S OLEDAD no ta un malesa”, segun e buki In Search of Intimacy. “Soledad ta un hamber saludabel . . . , un señal natural cu nos ta sinti falta di compaño.” Mescos cu hamber ta motiva nos pa come cuminda nutritivo, sintimentonan di soledad mester motiva nos pa busca bon amigonan.
Sinembargo, manera Yaël, un mucha mohe na Francia, a comenta, “tin personanan cu ta evita tur contacto cu otro hende.” Pero sea cual sea e motibo, nos no ta resolve nada door di isola nos mes, y inevitablemente esei ta laga nos sinti mas soledad cu nunca. Un proverbio biblico ta bisa: “Esun cu isola su mes ta busca su mes deseo; su furia ta lanta contra tur sabiduria sano.” (Proverbionan 18:1) Pues, prome nos tin cu reconoce cu nos tin mester di amistad, anto despues sea determina pa haci algo al respecto.
Dal Pasonan Practico pa Logra Amistad
En bes di sinti duele di bo mes of envidia hende cu ta parce di tin mas tanto of miho amistad cu bo, dicon bo no ta adopta un actitud positivo, manera Manuela di Italia a haci? El a conta: “Vooral como teenager, mi tawata sinti cu semper nan tawata laga mi afo. Pa supera esaki, mi a sinta studia hende cu tawatin bon amistad. Anto mi a purba cultiva e bon cualidadnan cu nan tawatin, pa asina haci mi mes un persona mas agradabel.”
Un paso practico ta di cuida bo curpa y tambe bo mente. Un dieta saludabel, debido sosiego y suficiente ehercicio, tur ta cosnan cu ta yuda bo mustra bon y sinti bon. Un aparencia limpi, na ordo y bon aregla no solamente ta duna hende mas smak pa ta den bo compania, sino tambe ta duna bo un midi sano di respet propio. Sinembargo, no cai den e trampa di bira demasiado precupa cu bo aparencia. Gaëlle, di Francia, a remarca: “Bistimento di paña cu ta na moda no ta necesario pa bo haya berdadero amigo. Loke bon hende ta interesa den dje ta e persona cu bo ta di paden.”
Al fin y al cabo, nos pensamento- y sintimentonan di mas intimo ta influencia loke nos ta papia di dje y asta nos aparencia. Bo ta mira bida cu confiansa? Esaki lo yuda bo haya un expresion contento riba bo cara. Un sonrisa sinsero ta sumamente atractivo y, segun e experto di body-language Roger E. Axtell, “e ta universal” y “masha poco biaha hende ta comprond’e robes.”a Y si hunto cu esei bo tin un bon sentido di humor, hende di mes lo sinti nan atrai na bo.
Corda cu e bon cualidadnan ei ta sali di paden. Pues, tuma e iniciativa pa yena bo mente y curason cu pensamento- y sintimentonan sano y positivo. Lesa tocante topiconan interesante y significativo: susesonan actual, diferente cultura, fenomenonan natural. Scucha musica edificante. Pero evita di sinta pasivamente y permiti television, pelicula y buki di novela chok bo mente y emocionnan cu fantasia. E relacionnan humano cu normalmente ta ser presenta riba pantaya no ta bida real, no ta amistadnan real, sino ta producto di un cierto persona su imaginacion.
Habri Bo Curason!
Zuleica, kende ta biba na Italia, ta corda: “Tempo cu mi tawata mas jong, mi tawata timido, y tawata dificil pa mi sera amistad. Pero mi tawata sa cu si nos kier tin amigo, nos tin cu tuma iniciativa, siña conoce otro hende, y laga hende conoce nos.” Si, pa nos por tin berdadero amigo, nos tin cu habri nos curason pa otro hende, laga nan sa ken nos realmente ta. Tal comunicacion y expresion di bo sintimentonan ta hopi mas importante pa un berdadero amistad, cu si bo tin nechi aparencia y un personalidad atractivo. Dr. Alan Loy McGinnis, un consehero, a comenta: “Hende cu tin amistadnan intimo y duradero kisas ta reserva, social, hoben, bieu, saai, inteligente, di aparencia gewoon, di bunita aparencia; pero un caracteristica cu semper nan tin en comun ta frankesa. Nan tin cierto transparencia cu ta permiti hende mira loke tin den nan curason.”
Esaki no ta nifica cu bo mester revela bo sintimentonan abiertamente na tur hende of revela bo secretonan di mas intimo na hende cu bo no ta sinti bo comodo cu ne. Pero e ta nifica si cu na un manera selectivo y progresivo bo ta revela bo berdadero pensamento- y sintimentonan na otro hende. Michela, di Italia, ta bisa: “Na principio, mi tawatin e problema cu mi ta sconde loke mi ta sinti. Mi tawatin cu haci cambio, purba revela mi sintimentonan mas, pa mi amiganan por a compronde kico mi tawata sinti y pa nan sinti nan mas serca di mi.”
Sinembargo, asta si di naturalesa bo ta gusta ta cu hende, toch tempo y experencianan en comun ta necesario pa desaroya confiansa mutuo entre amigonan. Mientrastanto, purba di no ta demasiado precupa cu kico otro hende lo ta pensa di bo. Elisa, na Italia, ta corda: “Mi problema tawata cu tur biaha cu mi kier a bisa algo, mi tawatin miedo cu lo e no sali bon. Despues mi a pensa, ‘si e hendenan realmente ta mi amigonan, nan lo compronde.’ Pues si mi a bisa un cos robes, mi tawata gewoon hari mi mes, y tur hende tawata hari cu mi.”
Pesei, keda bo trankil! Djis ser bo mes. Fingimento no ta yuda. F. Alexander Magoun, consehero di famia, a skirbi: “Ningun hende no por ta mas atractivo cu ora e ta su mes, na un manera sinsero y lo miho cu e por.” Hende cu ta realmente felis no tin cu fingi cu nan ta felis of purba impresiona otro hende. Solamente door di ta sinsero nos por disfruta di amistad sinsero. Di igual manera, nos tin cu laga otro hende ta nan mes. Hende felis ta acepta otronan manera nan ta, y no ta keda cunsumi cu nan debilidadnan menor. Tampoco nan no ta sinti cu nan tin cu pone nan amigonan cambia pa esakinan actua conforme cierto ideanan cu nan tin den nan cabes. Haci esfuerso pa bo ta e tipo di persona felis cu no ta critica otro hende.
Pa Bo Tin un Amigo, Abo Ser un Amigo
Tin un factor asta mas importante ainda, esun di mas fundamental. Casi 2.000 aña pasa Hesus a mustra cu e clave pa exito den tur relacion humano ta amor sin egoismo. Hesus a siña hende: “Mescos cu boso kier pa hende haci cu boso, boso tambe haci cu nan.” (Lucas 6:31) E siñansa aki a bira conoci como e Regla di Oro. Si, e unico manera pa bo tin berdadero amigo ta di abo mes ser un amigo generoso, sin egoismo. Cu otro palabra, pa bo tin un amigo, abo ser un amigo. Pa un amistad tin exito, e mester ta basa mas tanto riba e echo cu bo ta duna di bo mes cu riba e echo cu bo ta haya. Nos mester ta prepara pa pone e necesidadnan di nos amigo prome cu nos propio preferencia y cumbiniencia.
Manuela, cita anteriormente, a comenta: “Net manera Hesus a bisa, berdadero felicidad ta bin di duna. E persona cu ta haya ta felis, pero e dunado ta mas felis. Un manera simpel di duna ta door di puntra nos amigonan sinseramente con ta cu nan, door di purba compronde nan problemanan y door di haci tur loke nos por, sin warda pa nan pidi nos.” Pues, tuma iniciativa y mustra interes den otro hende, incluso den e amigonan cu bo tin caba. Fortalece bo relacionnan. No sacrifica amistad pa actividadnan menos noble y cu ta duna menos satisfaccion. Amigonan ta merece tempo y atencion. Ruben, na Italia, ta comenta: “Pa haya amigo y keda cu nan, basicamente ta tuma tempo. Na prome luga, ta tuma tempo pa bo ta un bon scuchado. Nos tur por mehora den scucha y mustra interes den loke otro hende tin di bisa door di no interumpi nan.”
Mustra Respet pa Otro Hende
Un otro elemento clave di amistadnan felis y duradero ta respet un pa otro. Esaki ta encera mustra consideracion pa sintimento di otro hende. Bo kier pa bo amigonan mustra tacto y discrecion ora nan gusto of opinion ta diferente for di esun di bo, toch? Abo tambe no tin cu trata nan mescos?—Romanonan 12:10.
Un otro manera cu nos ta mustra respet ta door di no hoga nos amistadnan cu cariño. Berdadero amistad no ta yalurs ni posesivo. Na 1 Corintionan 13:4, Bijbel ta bisa: ‘Amor no ta yalurs.’ Pues tene cuidou cu e tendencia di kier bo amigonan pa bo so. Si nan ta confia cos na otro hende, no sinti bo ofendi y kisas asta distancia for di nan. Siña cu nos tur tin cu expande nos amistadnan. Permiti bo amigonan tambe cultiva otro amistad.
Tene cuenta tambe cu bo amigonan tin mester di privasidad. Personanan individual, y tambe parehanan casa, tin mester di tempo pa nan mes. Aunke bo tin cu sinti bo liber pa busca compania di otro hende, sea balansa y comprensivo, y no pasa asina tanto tempo serca bo amigonan te cu nan ta cansa di bo. Bijbel ta spierta: “No pone pia den cas di bo prohimo cu mucho frecuencia, pa e no fada di bo.”—Proverbionan 25:17.
No Exigi Perfeccion
Claro cu ora hende siña conoce otro, nan ta bira mas conciente di e debilidadnan y tambe e puntonan fuerte di otro. Pero toch, nos no mester laga esaki stroba nos di sera amistad. Pacôme, na Francia, ta comenta: “Tin hende ta spera un tiki di mas for di posibel amigonan. Nan kier pa nan amigonan tin cualidadnan bon so, pero esei no ta posibel.” Ningun di nos no ta perfecto, y nos no tin derecho di exigi perfeccion for di otro hende. Nos ta spera cu nos amigonan ta acepta nos apesar di nos imperfeccionnan y ta tolera nos debilidadnan. Acaso nos no tin cu purba pasa por halto di e faltanan di nos amigonan, door di no imagina nan faltanan of duna mucho enfasis na nan? Autor Dennis Prager ta recorda nos: “Amigonan cu no tin ningun fayo (esta, esnan cu nunca no ta keha, semper bai ta amoroso, nunca no tin beis, cu ta consentra intensamente riba nos y nunca no ta decepciona nos) ta conoci como mascota.” Si nos no kier keda cu solamente mascota como nos amigonan intimo, nos tin cu haci caso di apostel Pedro su conseho pa laga ‘amor cubri un multitud di pica.’—1 Pedro 4:8.
Hende a yega di bisa cu amistad ta haci nos goso dobel y ta reduci nos tristesa na mitar. Sinembargo, si nos ta realistico nos no ta spera cu nos amigonan ta satisface tur nos necesidadnan of resolve tur nos problemanan. Esei ta un punto di bista egoista di amistad.
Amigonan Fiel den Tempo Bon y Malo
Unabes nos a haya un amiga of amigo, nos no mester tuma su amistad como algo cu ta continua di mes. Maske tempo y distancia ta separa amigonan, nan ta pensa riba otro y haci oracion pa otro. Asta si ta masha poco biaha nan por ta hunto, rapidamente nan por reanuda nan relacion y sinti nan mes comodo y conecta cu otro. Specialmente den tempo di dificultad of necesidad, ta masha importante pa nos ta disponibel pa nos amigonan. Den mayoria caso, nos no mester hala atras ora nos amigonan tin problema. Ta den oranan asina kisas nan tin mas mester di nos. “Un amigo ta stima tur ora bai, y un ruman ta naci pa tempo di adversidad.” (Proverbionan 17:17) Y ora tin un mal comprondemento entre berdadero amigonan, nan ta cla pa drecha cos y pordona otro. Berdadero amigonan no ta bandona nan amigonan djis pasobra de bes en cuando ta surgi algun obstaculo den caminda.
Pues, bo por gana amigo door di no ta egoista y door di acerca hende cu un actitud positivo. Pero e clase di amigonan cu bo tin tambe ta importante. Con bo por scohe bon amigo? E siguiente articulo lo trata e pregunta ei.
[Nota]
a Wak tambe e articulo “Smile—E Ta Bon pa Bo!” den e Spierta! di 8 di juli 2000.
[Komentario di e plachi na página 7]
Ora bo ta cuida bo curpa y bo mente bo ta bira mas atractivo
[Komentario di e plachi na página 8]
Amigonan ta habri nan curason pa otro
[Komentario di e plachi na página 6]
Un Homber y un Mohe Por Ta “Simplemente Amigo”?
Hende homber cu hende mohe cu no ta casa cu otro por ta amigo? Esei ta depende di loke nos kiermen cu “amigo.” Hesus tawata amigo intimo di Maria cu Marta di Betania, kendenan ambos tawata soltera. (Huan 11:1, 5) Apostel Pablo tawata un amigo di Pricila y di su esposo, Akila. (Echonan 18:2, 3) Nos por tin sigur cu e personanan aki tawatin cariño sinsero pa otro. Na mes momento, nos no por imagina cu Hesus ni Pablo hamas a permiti e relacionnan aki drif bai den direccion di un romance.
Sosiedad moderno mas cu nunca na antes ta pone hende homber cu hende mohe traha den estrecho asociacion cu otro, y ta bira mas y mas necesario pa hende di ambos sexo sa con pa nan por tin relacionnan amistoso y apropiado cu otro. Parehanan casa tambe ta beneficia di amistadnan sano cu otro pareha y cu hende soltero.
E revista Psychology Today ta spierta: “Sinembargo, por ta masha dificil pa distingui entre sintimentonan romantico, sexual y amistoso. . . . Semper tin e posibilidad cu atraccion sexual lo por desaroya diripiente—sin cu bo kier—den un amistad entre personanan di sexo opuesto. Un simpel abraso sin conotacion sexual por haya instantaneamente un nificacion mas romantico.”
Pa parehanan casa, ta hopi importante pa nan ta realistico y practico. Autor Dennis Prager a skirbi den su buki Happiness Is a Serious Problem (Felicidad Ta un Problema Serio), “tur forma di intimidad cu otro hende por ta un peliger pa un matrimonio.” “Un relacion intimo no ta consisti di sex so, y bo casa tin derecho di spera cu e ta bo unico amigo realmente intimo di e sexo opuesto.” Hesus a indica cu pa mantene puresa moral ta un asunto di curason. (Mateo 5:28) Pesei, sea amigabel, pero proteha bo curason y cuidadosamente evita situacionnan cu lo por hiba na pensamento, sintimento of accion inapropiado pa cu cualkier persona di e sexo opuesto.